Κατερίνα Διδασκάλου: Δεν περίμενα τη ζωή μου τόσο αντισυμβατική

Λίγο πριν έρθει ο χιονιάς, η ψυχρή ανάσα του έχει αρχίσει να γίνεται αισθητή στην πόλη. Σ’ ένα στέκι της γειτονιάς της, στους πρόποδες του Φιλοπάππου, μοιραζόμαστε αχνιστές κούπες με λουίζα, ιβίσκο και τριαντάφυλλο και η μέρα ξεκινάει όπως της πρέπει. Η Κατερίνα Διδασκάλου είναι μια γυναίκα που έχει μάθει να φροντίζει και να προστατεύει τον εαυτό της – και φαίνεται. Αν και παραδέχεται πως, ουκ ολίγες φορές, έχει αφεθεί στην τυχαιότητα, στην ροή των πραγμάτων. Έχει ν’ αφηγηθεί ιστορίες με στιγμές που η ζωή στάθηκε γενναιόδωρη μαζί της: Σπουδάζοντας film acting στο πανεπιστήμιο του Columbia, γνωρίζοντας τον sir Πίτερ Ο’ Τουλ, παίζοντας σε ταινία του Ερίκ Ρομέρ· αλλά και στιγμές που θέλησε σιωπηλά να επιστρέψει αυτήν την γενναιοδωρία σε ανθρώπους «χωρίς όνομα».

Την τελευταία δεκαετία, περισσότερο δραστήρια στα εντός Ελλάδος δρώμενα, έγινε κομμάτι της επιτυχίας του «Έτερος Εγώ» (ο τρίτος κύκλος του οποίου μόλις ξεκίνησε στην COSMOTE TV), πέρασε τρεις φορτισμένες από συγκινήσεις σεζόν στις «Άγριες μέλισσες» του ΑΝΤ1 και από φέτος φέρει περήφανα την καλλιτεχνική ευθύνη του θεάτρου «Μουσούρη». «Ευγνωμονώ τον κόσμο που δίνει τέτοια άδολη αγάπη και μέσα σε χρόνια κρίσης γέμιζε πάντα το θέατρο που έπαιζα. Και το γέμιζε πριν προκύψουν οι ‘Μέλισσες’ και μεγαλώσουν το κοινό που με γνώριζε» σχολιάζει. «Αν και γενικώς, είμαι της γνώμης, πως η τηλεόραση ευνοεί το θέατρο. Και ευρύτερα να το δει κανείς, η τηλεόραση, σε μεγάλο βαθμό, καθορίζει την αισθητική μιας χώρας».

Μοιράζοντας το χρόνο της ανάμεσα σε γυρίσματα, παραστάσεις και σχέδια για επόμενα βήματα, η Κατερίνα Διδασκάλου μοιάζει να χαράσσει ένα πιο προσωπικό δρόμο επιλογών, μακριά από στερεότυπα που την βάραιναν και που αφομοιώνει όσα της δίδαξε ο χρόνος και η ζωή: Απλότητα, καλοσύνη και πίστη.

Τα τελευταία χρόνια, έχετε συνδεθεί με μεγάλες τηλεοπτικές επιτυχίες. Και το «Έτερος Εγώ» έχει μια ιδιαιτερότητα επιτυχίας, καθώς είναι σειρά της COSMOTE TV, ενός συνδρομητικού καναλιού.

Και μάλιστα, το «Έτερος Εγώ» ήρθε πρώτο – πριν από τις «Άγριες μέλισσες» με ένα τηλεφώνημα, από τον υπέροχο Σωτήρη Τσαφούλια· έναν άνθρωπο που ήρθε σαν απάντηση στις προσευχές μου. Ομολογώ πως ήταν η πρώτη φορά, μετά την ταινία του Ερίκ Ρομέρ (την είχα κάνει το 2004) που ένιωσα πως είναι να σε κοιτάζουν μόνο σαν καλλιτέχνιδα. Ακολούθησε ο Λευτέρης Χαρίτος με τις «Μέλισσες» – ακόμη μια απάντηση σε προσευχές… Είχε μεσολαβήσει και ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης, με το «4» γιατί και αυτή ήταν μια δουλειά υψηλού επιπέδου.

Μιλάτε για απαντήσεις σε προσευχές. Αυτό σημαίνει πως είχατε ταλαιπωρηθεί στο μεσοδιάστημα;

Είναι ζητούμενο για μένα να δουλεύω πάνω σε αυτό που αγαπώ πολύ και να εισπράττω μια ματιά σεβασμού, τόσο ως άνθρωπος, όσο και ως καλλιτέχνης. Και οι συνεργασίες μου να περιστρέφονται αυστηρά γύρω από αυτό.

Η συνεργασία με τον Σωτήρη Τσαφούλια ήταν η πρώτη φορά, μετά την ταινία του Ερίκ Ρομέρ, που ένιωσα πως είναι να σε κοιτάζουν μόνο σαν καλλιτέχνιδα

Καταλαβαίνω πως σας έλειψε αυτή η εργασιακή συνθήκη.

Φυσικά! Έχω αντιμετωπίσει διάφορα στην εργασιακή ζωή μου, αλλά έχω προσπαθήσει πολύ να τα αφήσω πίσω μου· χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν μίλησα εκεί που έπρεπε ώστε να απομακρυνθούν από το χώρο μας, τέτοιου είδους τοξικοί άνθρωποι. Αποφάσισα, έκτοτε – και ήταν μια προσωπική απόφαση – πως δεν θέλω να τα αναπαράγω.

Σας τραυμάτισαν αυτά τα συμβάντα σε βαθμό παραίτησης;

Όχι. Αλίμονο αν άφηνα να επικρατήσει το σκοτάδι κάποιων ανθρώπων. Δεν είναι δίκαιο ούτε για εμάς τα θύματα, αλλά και για τους καλούς συναδέλφους που τιμούν το χώρο ως συνεργάτες.

Προχωράτε με τις εξαιρέσεις του χώρου, λοιπόν;

Προχωρώ με τις καλές εμπειρίες, για να προκαλώ καινούργιες. Κι αυτό είναι κάτι που προσπαθώ να κάνω γενικότερα στη ζωή μου. Άκουγα κάποτε ένα θεραπευτή, ο οποίος έλεγε πως «όταν δούμε ένα πολύ ωραίο ηλιοβασίλεμα, μεταφέρουμε την εμπειρία την ίδια μέρα στο διπλανό μας. Την επόμενη μέρα το έχουμε ξεχάσει. Αντίθετα, όταν κάποιος μας φέρεται με αγένεια, το αναπαράγουμε για μέρες, για μήνες». Μιλώντας, επομένως, για κάτι αρνητικό είναι σαν να το ξανακαλείς. Προτιμώ, λοιπόν, να αναπαράγω το καλό, ως μια μέθοδο να ζω καλύτερα.

Θα λέγατε πως είστε συλλέκτρια εμπειριών;

Είχα πάντα δίψα για εξερεύνηση, για καινούργια πράγματα. Και παρότι δεν είχα την οικονομική άνεση να αφιερώσω ένα χρόνο μόνο σε ταξίδια, προσπάθησα να το κάνω μέσα από τις σπουδές και τη δουλειά μου. Ήξερα, πως τελειώνοντας το Εθνικό ήθελα να φύγω. Ήξερα πως ζώντας στην Ελλάδα θα έχανα πολλά από αυτά που υπάρχουν εκτός και διατίθενται για την τέχνη μου. Από πολύ νωρίς, δεν ομφαλοσκοπούσα. Και έτσι, όταν μου δόθηκε υποτροφία από το Ίδρυμα Ωνάση για σπουδές στη Νέα Υόρκη, έφυγα χωρίς δεύτερη σκέψη. Τα, σχεδόν, δέκα χρόνια εκεί, μου χάρισαν καταπληκτικές εμπειρίες.

Δηλαδή, τι σας έδωσε η Νέα Υόρκη;

Ένα άνοιγμα στο πως να κοιτάζω τη ζωή και φυσικά το πως θα παίζω ως ηθοποιός. Πήγα εκεί με μεγάλη διάθεση για δουλειά κι έναν τρόπο ζωής αθλητικό. Γιατί στη Νέα Υόρκη συναντάς ανθρώπους που, είτε ζουν μέσα στις καταχρήσεις, είτε έχουν επιλέξει έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο ζωής – πορεύονται διαλογιστικά, αποστασιοποιημένα από καθετί τοξικό. Αλλά το σπουδαιότερο που μου προσέφερε η Νέα Υόρκη, είναι πως κατάλαβα πόσο μικροί είμαστε, πόσο μικρή είναι η χώρα μου· μ’ έκανε πιο ταπεινή αυτή η πόλη. Γιατί όταν γνώρισα ανθρώπους που τους γνωρίζει η υφήλιος και μου συμπεριφέρθηκαν με απόλυτη προσήνεια και ευγένεια, συνειδητοποίησα την ανάγκη να είναι κανείς χαμηλών τόνων – ειδικά όταν υπηρετεί την τέχνη.

Ποιοι ήταν αυτοί οι άνθρωποι;

Ο Πίτερ Ο’ Τουλ, για παράδειγμα. Η Χίλαρι Σουάνκ. Ο Τζον Χερτ και η Πενέλοπε Κρουζ με τους οποίους βρέθηκα και στο ίδιο σετ στο «Μαντολίνο του Λοχαγού Κορέλι».

Έχω αντιμετωπίσει διάφορα στην εργασιακή ζωή μου, αλλά έχω προσπαθήσει πολύ να τα αφήσω πίσω μου· χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν μίλησα εκεί που έπρεπε ώστε να απομακρυνθούν από το χώρο μας τέτοιου είδους τοξικοί άνθρωποι

Όχι μόνο ως φοιτήτρια αλλά και επαγγελματικά, έχετε συνδεθεί με αυτό που λέμε διεθνές. Φέρνω, κυρίως, στο μυαλό μου τον Ερίκ Ρομέρ.

Όταν πήγα στο Παρίσι για να κάνουμε την πρώτη μας συζήτηση για την ταινία, στάθηκα στο κατώφλι της πολυκατοικίας και είδα στο κουδούνι γραμμένα τα εξής ονόματα: Τρυφώ, Ρομέρ, Γκοντάρ. Έμεναν όλοι στο ίδιο κτίριο! Μου κόπηκαν τα γόνατα! Ο Ερίκ Ρομερ, αυτός ο μεγάλος κύριος του σινεμά με υποδέχθηκε μόνος του χωρίς γραμματείς, άνοιξε ο ίδιος την πόρτα, μου είχε φτιάξει τσάι και καθίσαμε να συζητήσουμε σαν να γνωριζόμασταν καιρό. Κάπου εκεί, κατάλαβα πως η μεγαλοσύνη βρίσκεται στην απλότητα.

Αισθάνεστε πως κυνηγήσατε αρκετά μια καριέρα εκτός Ελλάδας;

Έκανα κάποιες επιλογές. Επέλεξα πολύ γρήγορα να γίνω μητέρα. Κι επιπλέον, δεν μετανιώνω καθόλου, μου αρέσει πολύ που ζω στην Ελλάδα· αγαπώ την Αθήνα. Το γεγονός πως κάνω, κατά καιρούς, δουλειές οι οποίες σχετίζονται με το εξωτερικό μου φέρνει χαρά, νιώθω ευγνωμοσύνη γι’ αυτές. Και ειδικά τώρα που τα παιδιά μου μεγάλωσαν και φεύγω χωρίς τύψεις από το σπίτι, μπορώ να πω ότι ναι, θα ήθελα να ζήσω για 1-2 χρόνια στο εξωτερικό δουλεύοντας σε συγκεκριμένα project. Εξάλλου, όλες οι προτάσεις που είχα για ξένες ταινίες, ήρθαν αφού επέστρεψα στην Ελλάδα. Επίσης, το ότι μπορώ να παίζω και στο θέατρο στα αγγλικά και στα γαλλικά μου δίνει μιαν άλλη προοπτική.

Είχατε προτάσεις συνεργασιών από το εξωτερικό, ενώ τα παιδιά σας ήταν μικρά;

Κι αυτό έγινε. Αλλά αισθάνομαι ότι οι άνθρωποι, τις περισσότερες φορές, κάνουμε αυτό που πραγματικά θέλουμε. Ποτέ δεν είπα πως «αν αυτό είχε γίνει αλλιώς, τώρα θα είχα κάνει αυτό ή εκείνο». Ποτέ. Έχω ανάγκη να πηγαίνω με την ροή της ζωής.

Όποιος με απέκλειε από ρόλους με στερεοτυπικά κριτήρια, έχασε

Σας έλειψε η Νέα Υόρκη όταν επιστρέψατε στην Αθήνα;

Ναι, αν και επέστρεψα αρκετές φορές στο μεσοδιάστημα. Δυστυχώς, η Νέα Υόρκη έχει αλλάξει πολύ. Δεν θα πάψει ποτέ να είναι μια γοητευτική πόλη, αλλά σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό κυνηγάει το συνεχή πλούτο και την απόλυτη ομορφιά. Κι αυτός είναι ένας σκοπός ζωής που θεωρώ ψεύτικο. Ασφαλώς και συνάντησα υπέροχους ανθρώπους – και ακόμα μπορείς να συναντήσεις εκεί – αλλά η κρίση των τελευταίων χρόνων έφερε τραγικές αλλαγές. Σε κάθε περίπτωση, πάντα θα αγαπώ τη Νέα Υόρκη, αφού εκεί γεννήθηκαν τα δυό μου κορίτσια.

Και τώρα που το «Έτερος Εγώ» φλερτάρει έντονα με την προώθηση του σε ξένα δίκτυα πως νιώθετε;

Αυτή είναι μια κατάκτηση του Σωτήρη (Τσαφούλια) που είναι υπεύθυνος για τη σκηνοθεσία και το σενάριο. Του αξίζει all the way γιατί έχει πολλή αγάπη γι’ αυτό που κάνει και το εύχομαι ολόψυχα. Η συμμετοχή μου στο «Έτερος Εγώ» δεν είναι πολύ μεγάλη· μα όταν είδα την ταινία και μετά ξεκινήσαμε να συζητάμε για την σειρά, ένιωσα μια ακαριαία εμπιστοσύνη. Θυμάμαι πως του είπα «πως στο σίκουελ θα κάνω ό,τι μου πεις».

Έχετε αυτή τη διαθεσιμότητα πάντα απέναντι στους σκηνοθέτες σας;

Όχι. Ο Σωτήρης Τσαφούλιας είναι μεγάλος καλλιτέχνης. Εκεί είμαι διαθέσιμη, ναι. Γενικότερα, έχω ανάγκη να εμπιστευτώ. Όπως έγινε και φέτος στο θέατρο με τον Αντώνη Γαλέο.

Ναι, αγαπώ τον εαυτό μου. Όποιος βρίσκεται σε πόλεμο με τον εαυτό του, βρίσκεται αναγκαστικά σε πόλεμο και με τους γύρω του

Κρίνοντας από τις τηλεοπτικές, αλλά και τις θεατρικές επιλογές, είστε άνθρωπος σταθερός. Η «Πόρνη από πάνω» διανύει την 12ησεζόν της κι έχει παιχτεί σχεδόν παντού.

Η «Πόρνη» είναι συνδυασμός πολλών πραγμάτων. Είναι ένα πολύ ωραίο κείμενο, αγγίζει τις ψυχές όλων, ανεξαρτήτως φύλου ή ηλικίας. Νιώθω τη συγκίνηση των θεατών σε κάθε παράσταση.

Δηλαδή, δεν είπατε «βαρέθηκα» μετά από 12 χρόνια;

Καθόλου! Σε καμία περίπτωση. Ήμουν άλλη ηθοποιός όταν ξεκίνησα κι άλλη τώρα. Με ωρίμασε και ως ηθοποιό και ως άνθρωπο. Εξάλλου, ήταν η πρώτη ηρωίδα που με έβγαλε από την εικόνα της μοιραίας, της ωραίας, της αδίστακτης. Με έβαλε σε καινούργια ερμηνευτικά μονοπάτια. Στην αρχή, μάλιστα, ερχόταν κόσμος στο καμαρίνι λέγοντας μου πως «μας πήρε πέντε λεπτά για να καταλάβουμε ότι δεν έχουμε έρθει σε λάθος παράσταση, με άλλη πρωταγωνίστρια». Κι αυτό ήταν υπέροχο.

Η ομορφιά σας, σας εγκλώβισε καθόλου;

Όποιος με απέκλειε με αυτό το κριτήριο, έχασε… Πλέον, οι ρόλοι που επιλέγω – ακόμα και στο «Χελιδόνι» – παίρνουν επίμονα αποστάσεις από τέτοια στερεότυπα. Το ίδιο κάνω και με τους τηλεοπτικούς μου ρόλους, δείτε το ρόλο της Ηγουμένης στο «Μαύρο Ρόδο» του Mega που τον θεώρησα λαχείο, μετά τη Μυρσίνη στις «Άγριες Μέλισσες».

Και οι δύο ηρωίδες που υποδύεστε φέτος στο θέατρο, τόσο στην «Πόρνη» όσο και στο «Χελιδόνι» έχουν ένα κοινό τόπο: Μιλούν για μορφές καταπίεσης, για την έξοδο προς την ελευθερία και την αποδοχή.

Είναι αλήθεια αυτό. Η ηρωίδα της «Πόρνης» έχει καταφύγει σε ένα γάμο για να ξεφύγει από ένα βάναυσο πατέρα – «το είχε εύκολο το ξύλο ο πατέρας, δεν έχω στο μυαλό μου ούτε μια εικόνα του ζωντανή να με αγκαλιάζει» λέει – και μια υποτακτική μητέρα. Παντρεύεται τον πρώτο τυχόντα και πέφτει στα χέρια ενός αντίστοιχου προτύπου που, μέσα σε όλα, είναι και διεφθαρμένος αστυνομικός. Η μητέρα του «Χελιδονιου», από την άλλη, ανακαλύπτει – αργά, αλλά τα ανακαλύπτει – κομμάτια κοινωνικής ελευθερίας που διεκδικούσε ο γκέι γιος της πριν σκοτωθεί. Και τα δύο έργα έχουν κάτι ακόμα κοινό: Θυμίζουν πόσο ωραίο είναι να λέμε «σ’ αγαπώ». Αρχίζοντας από τον εαυτό μας, που είναι ο πιο κοντινός μας άνθρωπος. Ακούγεται χριστιανικό αυτό που λέω, εντούτοις θεωρώ πως το πιο δυνατό στοιχείο της θρησκείας μας είναι ο λόγος του Ιησού «αγάπα τον πλησίον σου, ως εαυτόν».

Στην ερώτηση «τί είναι Θεός», πολλές φορές, απαντάω «η δύναμη που ο κάθε άνθρωπος κρύβει μέσα του». Επίσης, προσεύχομαι πολύ, γιατί πιστεύω στην δύναμη των λέξεων που αρθρώνουμε

Τα τελευταία χρόνια, με το κοινωνικό ξέσπασμα του metoo έχει πάρει άλλη βαρύτητα η θεματική της «Πόρνης»;

Από την πρώτη μέρα που ανέβηκε αυτό το έργο ήταν φρικτά επίκαιρο. Υπήρξαν γυναίκες που έρχονταν και κλείνονταν στο καμαρίνι μαζί μου και μου μιλούσαν για τους κακοποιητικούς συντρόφους τους. Έχω ακούσει τραγικές ιστορίες, ακόμα και από γυναίκες πολύ νέες, πολύ όμορφες, ανεξάρτητες που κανείς νομίζει ότι έχουν μεγαλύτερη δύναμη να φύγουν και να απεμπλακούν από τη βία. Και καταλαβαίνω περισσότερο αυτά τα βιώματα γιατί, όπως σου είπα, έχω υπάρξει θύμα παρενόχλησης μέσα στη δουλειά.

Αγαπάτε τον εαυτό σας;

Αγαπώ τον εαυτό μου, σημαίνει τον προσέχω. Προσέχω με τι τον τρέφω, με τι τον εκπαιδεύω, τι εμπειρίες του επιφυλάσσω. Ναι, αγαπώ τον εαυτό μου. Όποιος βρίσκεται σε πόλεμο με τον εαυτό του, βρίσκεται αναγκαστικά σε πόλεμο και με τους γύρω του. Μια φωτισμένη καλόγρια έλεγε «η προσοχή είναι πάνω από την προσευχή». Συγκράτησα αυτή τη φράση από την εποχή που η γιαγιά μας, μας πήγαινε επισκέψεις σε μοναστήρια.

Έχετε πίστη; Πιστεύετε στο Θεό;

Η πίστη είναι ένα πολύ δυνατό στοιχείο στον ανθρώπινο βίο. Καταρχάς, η πίστη στον εαυτό μας, σε αυτά που αγαπάμε, μας δίνουν μεγάλη δύναμη. Είναι κινητήριο υλικό. Πιστεύω στη νομοτέλεια του Σύμπαντος που μας διέπει. Στην ερώτηση «τί είναι Θεός», πολλές φορές, απαντάω «η δύναμη που ο κάθε άνθρωπος κρύβει μέσα του». Είναι αυτή η δύναμη που σε στυλώνει ξανά στα πόδια σου. Επίσης, προσεύχομαι πολύ, γιατί πιστεύω στην δύναμη των λέξεων που αρθρώνουμε.

Είστε μια δυνατή γυναίκα;

Νιώθω δυνατή. Προσπαθώ να ωθώ τον εαυτό μου να γίνεται καλύτερος, προσπαθώ να απλώνω το χέρι όπου μπορώ. Θυμάμαι τον πατέρα μου να φέρνει στο σπίτι μας κάθε Κυριακή φοιτητές του που δεν είχαν χρήματα για να μοιραστούμε το κυριακάτικο φαγητό. Και δεν ήταν μόνο Έλληνες, ήταν φοιτητές από τη Γκάνα, τη Νιγηρία.

Αυτό το χέρι που απλώνεται όπου μπορεί, είχε στην περίπτωση σας και μια πραγματική μετάφραση. Προσφέρατε στέγη σ’ έναν ηλικιωμένο κύριο που ζούσε στο δρόμο.

Μένει ακόμα στο σπίτι μου, έχει την καμαρούλα του με το δικό του μπάνιο. Τον συνάντησα ένα βράδυ στου Φιλοπάππου, όταν είχα βγάλει βόλτα τα σκυλιά μου. Ήταν ένα πολύ κρύο βράδυ, έριχνε χιονόνερο. Του πήγα ζεστή σούπα και μετά του άνοιξα το σπίτι μου. Πολλοί βρέθηκαν να μου πουν «τι πας να κάνεις;», «μήπως είναι επικίνδυνος;» και τέτοια. Ομολογώ πως κι εγώ είχα δεύτερες σκέψεις- δεν το κρύβω – αλλά το έκανα με τόση καθαρότητα και καλή πρόθεση, ώστε δεν φοβήθηκα ότι θα μου γυρίσει μπούμερανγκ. Εξάλλου, προσπαθώ να ζω με βεβαιότητες – κι όχι με αγωνίες.

Στην αρχή κάνεις τα παιδιά σου για να γιορτάσεις ένα μεγάλο έρωτα, για να δεις τη συνέχεια αυτής της σχέσης – και μπορεί να είναι εντελώς εγωιστικό σ’ εκείνη τη φάση. Αλλά μετά είναι τα παιδιά σου, που σε ορίζουν

Ποιες είναι οι αγωνίες σας, ωστόσο;

Ό,τι έχει να κάνει με τα παιδιά μου. Αλλά κι αυτό δεν είναι χρήσιμο για εκείνα. Όσο κι αν μεγαλώσουν, θα είναι πάντα τα μωρά μου. Δεν τελειώνει η αγάπη, δεν τελειώνει και η έγνοια. Στην αρχή κάνεις τα παιδιά σου για να γιορτάσεις ένα μεγάλο έρωτα, για να δεις τη συνέχεια αυτής της σχέσης – και μπορεί να είναι εντελώς εγωιστικό σ’ εκείνη τη φάση. Αλλά μετά είναι τα παιδιά σου, που σε ορίζουν.

Έχετε μεγαλώσει σε μια οικογένεια με αγάπη – αν δεν κάνω λάθος έχετε τρία ακόμα αδέρφια. Διδαχθήκατε αυτές τις αξίες;

Πολλά τα έμαθα στην πορεία. Από τους γονείς μας πάλι, έχω κρατήσει πολύ σημαντικά πράγματα. Από τη μητέρα μου θυμάμαι την ευχή της ως οδηγό που έλεγε: «Σου εύχομαι να έχεις μια τόσο ενδιαφέρουσα ζωή, ώστε ποτέ να μην ασχολείσαι με τις ζωές των άλλων – εκτός αν πρόκειται να τους βοηθήσεις». Ο πατέρας μου, πάλι, μας έλεγε «ποτέ να μην κρίνετε ένα άνθρωπο από την σεξουαλική του προτίμηση ή την πολιτική του τοποθέτηση. Να τον κρίνετε από τις πράξεις του». Αυτά τα λόγια τα θεωρώ περιουσία μου. Ο πατέρας μας, πάντα μας έσπρωχνε προς το καλό, μας έλεγε «να γεμίσετε από αγάπη και απλότητα».

Θα λέγατε πως έχετε χαρεί τη ζωή σας, όπως σας ευχήθηκε η μητέρα σας;

Ναι, έχω χαρεί πολύ στη ζωή μου – αν και δεν την περίμενα τόσο αντισυμβατική! Κι εξακολουθώ να την χαίρομαι πολύ. Όταν κάποια νέα παιδιά μου ζητούν αυτόγραφο τους γράφω πάνω «ευχές για μια καλή ζωή» – με την αρχαιοελληνική έννοια του καλού. Νομίζω ότι διάγω έναν καλό βίο από όλες τις απόψεις και τον περιφρουρώ.

Αισθάνεστε πως σταθήκατε τυχερή; Ήταν και ζήτημα συγκυριών;

Πολύ τυχερή, φυσικά. Τίποτα δεν καταφέρνουμε εντελώς μόνοι.

Αν δεν παραιτηθείς, δεν έχεις λόγο να φοβάσαι. Δεν αισθάνθηκα ποτέ ότι βγαίνω εκτός του παιχνιδιού της ζωής

Μιλάτε, συνεχώς, για τα παιδιά σας. Το γεγονός ότι μεγαλώσατε μαζί με τις κόρες σας, πώς σας διαμόρφωσε;

Ομολογώ πως είχα βοήθεια στο σπίτι, αλλά η μητρότητα είναι μια πολύ σημαντική επιλογή. Δεν θυσίασα κάτι για τα παιδιά μου. Ήθελα να γίνω η μητέρα τους. Ήταν μια συνειδητή επιλογή, επέλεξα ν’ αφήσω μια δουλειά για να είμαι μαζί τους, όπως επέλεξα να φύγω από κοντά τους για να δεχθώ μια επαγγελματική πρόταση. Οι τύψεις ήταν τύψεις. Έφευγα από το σπίτι για το θέατρο με περιστρεφόμενο μαχαίρι στο στομάχι. Ειδικά στην αρχή – μέχρι να μεγαλώσουν και να συνειδητοποιήσουν τη χαρά που έπαιρνα από τη δουλειά μου – ήθελαν απλώς τη μαμά τους. Δεν καθόμουν να τους πω παραμύθια για να κοιμηθούν, έφευγα για να παίξω στην παράσταση. Βέβαια, το πρωί τα ξυπνούσα πάντα για το σχολείο, τους έφτιαχνα πρωϊνό. Θυμάμαι, πως όταν ήμουν έγκυος στο τρίτο μου παιδί, στον γιο μου και ο Φρέντυ Γερμανός μου πρότεινε να παίξω την «Τερέζα», αρνήθηκα λόγω της κατάστασης μου. Και τότε ο Φρέντυ μου είπε πως «δεν είναι ότι δεν σου φαίνεται η εγκυμοσύνη στο σώμα· δεν σου φαίνεται ούτε στα μάτια». Δε νιώθω ότι με κούρασαν, με άνθισαν τα παιδιά μου. Και με γείωσαν.

Είστε μια χειραφετημένη, ανεξάρτητη γυναίκα. Πιστεύετε πως αυτό έχει εντυπωθεί στα παιδιά σας;

Σίγουρα τους έχει δώσει κάποιες αρχές για τη ζωή τους και νομίζω, ότι σε μεγάλο βαθμό το επιβραβεύουν. Πάντως, η ιστορία θα δείξει τι μητέρα έχω υπάρξει.

Δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι έχετε και εγγόνια από τη μεγάλη σας κόρη. Πώς τα πάτε με το πέρασμα του χρόνου, με το ρόλο της γιαγιάς;

Αυτό δεν το φοβάμαι. Πιστεύω πραγματικά, πως είμαστε αυτό που νιώθουμε: Είμαστε οι λέξεις, οι πράξεις, οι καλές μας επιλογές και αποφάσεις. Αν δεν παραιτηθείς, δεν έχεις λόγο να φοβάσαι. Δεν αισθάνθηκα ποτέ ότι βγαίνω εκτός του παιχνιδιού της ζωής. Κι αυτό μου δίνει αισιοδοξία.

Σας τρομάζει το πέρασμα του χρόνου;

Όπως βλέπετε, έχω φιλική σχέση μαζί του. Δεν ισχυρίζομαι πως είμαι ανέγγιχτη από το χρόνο, αλλά δεν θέλω να επέμβω για να ξεγελάσω τον τρόπο που γράφει πάνω μου. Όσο κι αν τα χρόνια προστίθενται, πιστεύω πως ο χρόνος είναι μια σχετική έννοια – όπως θα έλεγε και ο Αϊνστάιν. Με αφορά η εσωτερική διαδρομή, αλλά και ο εσωτερικός διάλογος που, σε πολύ μεγάλο βαθμό, καθορίζουν τον τρόπο που ωριμάζουμε. Η ομορφιά πηγάζει εκ των έσω και δεν είναι σχήμα λόγου. Υπό αυτή την έννοια, η ποιότητα ζωής μας μπορεί να βελτιώνεται παρότι μεγαλώνουμε, παρότι αλλιώς ανεβοκατεβαίνουμε τα σκαλιά, παρότι η πλάτη μας δεν μπορεί να σταθεί εξίσου ίσια.

Αγαπώ και τις ρυτίδες μου. Έχω χαμογελάσει πολύ για να έχω αυτές τις ρυτίδες

Πάντως αισθάνομαι πως η κοινωνία είναι πολύ πιο άδικη απέναντι σε μια γυναίκα που μεγαλώνει. Ακούω συχνά «είναι ωραία για την ηλικία της» ή «καλά κρατιέται», κάτι που δεν λέγεται συχνά για τους άνδρες στη μέση ηλικία.

Πιστεύω ότι αυτό σταδιακά υποχωρεί ως αντίληψη. Στο μεταξύ, βέβαια, πολλές γυναίκες σχεδόν παραμορφώνονται για να μην φαίνεται η ηλικία τους. Η πλαστική χειρουργική έχει σώσει εκατομμύρια κόσμο, αλλά οι επεμβάσεις για να συντηρήσουν μια νεότητα, μου μοιάζουν περιττές. Και σε πολύ μεγάλο βαθμό είναι υπεύθυνος και ο Τύπος για τα πρότυπα που λανσάρονται. Θεωρώ απαράδεκτο να κρίνεις έναν άνθρωπο για το πως η φύση αποτυπώνεται πάνω του.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑΗ Νέμεσις έρχεται: Είδαμε τα δύο πρώτα επεισόδια του «Έτερος Εγώ» – και ανυπομονούμε για τη συνέχεια12.09.2018

Με τον καθρέφτη σας τα έχετε καλά;

Ναι, κοιτάζομαι στον καθρέφτη μου και λέω «Κατερίνα, σ’ αγαπάω». Αγαπώ και τις ρυτίδες μου. Έχω χαμογελάσει πολύ για να έχω αυτές τις ρυτίδες. Και μια γυναίκα με ρυτίδες έχει ομορφιά: Την ομορφιά της ωριμότητας.

Είστε μια γυναίκα που έχετε αγαπηθεί;

Ναι, δεν έχω παράπονο κανένα. Δεν ανήκω στην κατηγορία των γυναικών που έχουν ταλαιπωρηθεί από τους συντρόφους τους. Ευγνωμονώ γι’ αυτά που έχω.