Γιώργο Σαχίνη, πώς η ψυχεδελική εμπειρία της «Δίψας» επιχειρεί να αλλάξει τη σχέση μας με το νερό;

Το νερό αποτελεί ίσως και τον πολυτιμότερο πόρο αυτού του πλανήτη και γι’ αυτό η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα εορτασμού του, αποτελεί μία σημαντική ημέρα υπενθύμισης της τεράστιας ανάγκης διασφάλισής του για ένα βιώσιμο μέλλον της ανθρωπότητας στον πλανήτη. Αυτή την ημέρα, λοιπόν, που τιμάται η Παγκόσμια Ημέρα Νερού, είναι ισως η πιο κατάλληλη ευκαιρία να μιλήσουμε με τον Γιώργο Σαχίνη, τον σκηνοθέτη και συνιδρυτή της ομάδας Όχι Παίζουμε / UrbanDig Project. Αυτή την περίοδο παρουσιάζει μαζί με την ομάδα του την παράσταση «Δίψα» στο Θέατρο Φούρνος, μια νέα μουσικοχορευτική παράσταση για την οδύσσεια της μεταφοράς του νερού σε μια αποκομμένη νησιωτική κοινότητα.

Εκτός από θεατρικός σκηνοθέτης, ο Γιώργος Σαχίνης είναι και πολιτικός μηχανικός και εργάζεται στην ΕΥΔΑΠ ως διευθυντής της στρατηγικής και καινοτομίας του οργανισμού. Λόγω και αυτής της ιδιότητάς του είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένος με το θέμα του νερού και την ενίσχυση της βιωσιμότητάς του, οπότε και μαζί με την ομάδα του υλοποιούν καλλιτεχνικά, πολιτιστικά και εκπαιδευτικά προγράμματα σε δημόσιους και μη θεατρικούς χώρους, εστιάζοντας θεματολογικά στο νερό.

Έτσι και η «Δίψα», αντλώντας από την αληθινή ιστορία μιας οικογένειας στο Αιγαίο του πρόσφατου παρελθόντος, επιχειρεί να συνδέσει την ανθρώπινη δίψα με αυτή της γης και τις βουλές των ανθρώπων με αυτές της φύσης, σε ένα κείμενο της Παναγιώτας Πανταζή που ενώνεται μοναδικά με την πρωτότυπη μουσική του Θάνου Κοσμίδη (Burger Project). Μαζί συνυπάρχουν τα ηχοτοπία του sound artist Ludwig Berger που δημιουργήθηκαν από τους ήχους υπόγειων και επιφανειακών υδάτων, στεγνού χώματος και ξερικών φυτών της Σίφνου και πάνω σε αυτά χορογραφεί η Ειρήνη Αλεξίου, ενώ μια ομάδα ηθοποιών, τραγουδιστών και χορευτών αναλαμβάνουν να «ζωντανέψουν» όλα αυτά μαζί, επί σκηνής.

Στη συζήτησή μας αυτή με τον σκηνοθέτη της παράστασης, μιλήσαμε μεταξύ άλλων για τη δημιουργία της «Δίψας», για το πώς η συνήθης τεχνοκρατική προσέγγιση της σχέσης ανθρώπου-πόσιμου νερού μετουσιώνεται σε κάτι άλλο, βαθύτερο, μέσω της θεατρικής διαδικασίας, αλλά και για το πώς καταφέρνει να ισορροπεί τις δύο αντιθετικές επαγγελματικές του ιδιότητες.

Η πρώτη μας επαφή με το θέμα του νερού στις παραστάσεις μας ήταν παλαιότερα, όταν ασχολούμασταν με τα μυστικά της γειτονιάς του Δουργουτίου στο Νέο Κόσμο, που στον δημόσιο χώρο κάναμε το χορευτικό ντουέτο «Ανάβρα» με θέμα τον Ιλισσό ποταμό. Η δεύτερη επαφή μας ήταν όταν ασχοληθήκαμε με το υπόγειο ρωμαϊκό κανάλι του Αδριάνειου Υδραγωγείου που διασχίζει μεγάλο κομμάτι της Αττικής. Γι’ αυτό κάναμε δύο παραστάσεις, ένα χορευτικό ντουέτο ανθρώπου και ολογράμματος και μία μουσικοχορευτική παράσταση με τίτλο «ο Κάτω Εαυτός». Και στις τρεις παραστάσεις αυτές, αυτό που μάς γοητεύει είναι αυτό που έχει ως πρόβλημα η πόλη μας η Αθήνα: το υπόγειο των υδάτινων ροών της. Η πόλη μας δεν επιτρέπει στον πολίτη να συνυπάρχει με τρεχούμενο νερό, τού στερεί τα πολλαπλά ευεργετήματα από μια τέτοια συνύπαρξη. Η «Δίψα» είναι μια παράσταση για τη στέρηση γλυκού τρεχούμενου νερού, για έναν άθλο απόκτησής του βασισμένο σε μια πραγματική ιστορία από το Αιγαίο. Είναι ταυτόχρονα και μια διεκδίκηση το τρεχούμενο νερό να υπάρχει στην πόλη μας, ακόμα και ως θέμα πολιτιστικών δράσεων, ως κατασκευασμένο θέαμα αφού δεν το έχουμε ως ύλη. Κατασκευάσαμε μια παράσταση όπου ο κεντρικός ήρωας είναι σε διαρκή και έντονη σχέση με το νερό. Όσο χάνω προσωπικά αυτή τη σχέση ζώντας στα τσιμέντα και στους ρυθμούς που ζω, τόσο την αναζητώ.

Η πόλη μας δεν επιτρέπει στον πολίτη να συνυπάρχει με τρεχούμενο νερό, τού στερεί τα πολλαπλά ευεργετήματα από μια τέτοια συνύπαρξη.

Η παράσταση αφηγείται το ταξίδι ενός βαρκάρη που «κάνει φίλο τον καιρό» και μπαίνει γυμνός σε μια βάρκα-βυτίο και ταξιδεύει μέχρι το δίπλα νησί για να γεμίσει τη βάρκα με γλυκό νερό πηγής και να το φέρει πίσω στο δικό του νησί για να ξεδιψάσει αυτός, η γη και τα ζωντανά του. Είναι μια πραγματική ιστορία από το Αιγαίο του πρόσφατου παρελθόντος αντίστοιχη με τόσες που σήμερα ακόμα υπάρχουν στον πλανήτη. Στη δική μας ιστορία, η πραγματικότητα μπλέκεται με την ψυχεδέλεια, και η σχέση του βαρκάρη με το πολυπόθητο νερό δημιουργεί, όταν το αποκτήσει, αλληγορικές αναφορές στη λειτουργία μας ως καταναλωτές ενός εξασφαλισμένου (;) πόρου.

Εργαζόμενος στην ΕΥΔΑΠ, μοιράζομαι με συναδέλφους όραμα, ευθύνη και διαρκή προσπάθεια για την ενίσχυση της βιωσιμότητας στη διαχείριση του νερού. Οι δράσεις και οι παραστάσεις της ομάδας UrbanDig Project προσωπικά με βοηθούν να βρίσκω καλύτερα τον εαυτό μου σε αυτή τη προσπάθεια και έτσι να απολαμβάνω πιο πολύ την καθημερινότητα με όλες της τις δυσκολίες. Η σχέση με τα πράγματα και ως μηχανικός αυξάνει και δυσκολεύει τα ερωτήματα που βάζω στον εαυτό μου ως σκηνοθέτης, για το κάθε θέμα νερού με το οποίο καταπιάνομαι τελευταία, ψηλώνει τον πήχη στην διαρκή μου αναρώτηση στις πρόβες: «Τι ρωτάμε, τι ψάχνουμε τελικά εδώ σε σχέση με το νερό;». Και εκεί φαίνεται η ομορφιά του θεάτρου, καθώς η πρόβα, η σχέση με ταλαντούχους ανθρώπους, ξεδιπλώνει διάφορα επίπεδα σχέσεων μας με το νερό που διευρύνουν και εμβαθύνουν την συνήθη τεχνοκρατική προσέγγιση της σχέσης ανθρώπου-πόσιμου νερού.

Ο χρόνος είναι η μεγάλη μου δυσκολία. Αλλά δεν μπορώ να με φανταστώ να μην κάνω και τα δύο.

Πολλά μέρη στο κόσμο ήδη μαστίζονται από την ξηρασία που έρχεται ως συνέπεια της κλιματικής αλλαγής. Ως συνέπεια, μεταξύ άλλων, της αποσύνδεσής μας με τους φυσικούς πόρους και της αλαζονείας στην οποία ενίοτε οδηγεί η ανθρώπινη καπατσοσύνη να φτιάχνουμε συστήματα (εδώ ύδρευσης) για να ζούμε καλύτερα. Αποκομμένοι από τη γη, τους πόρους της και το μέτρο τους, φαντασιωνόμαστε πώς θα ήταν να νοιώθαμε ένα με αυτήν, όχι επισκέπτες, καταναλωτές ή χρήστες της. Και αυτή τη φαντασίωση τη στριμώχνουμε να υπάρξει σε ένα από τα χιλιάδες κουτιά της πόλης, στο θέατρο Φούρνος. Μια δίψα για σύνδεση με το τι είμαστε, γιατί το υγρό στοιχείο, όταν καταπιάνεσαι μαζί του, σε τέτοια μονοπάτια σε πάει.

Στην παράσταση επιχειρούμε μια σύνδεση με τον θεατή, όχι για να του πούμε ένα μήνυμα, αλλά για να διερευνήσουμε μαζί, με ψυχή και σώμα, αυτή τη σχέση με το τρεχούμενο νερό και την απουσία του.

«Οι φθόγγοι μου ανερμήνευτοι», λέει η θάλασσα στον βαρκάρη. Η περιπέτεια του βαρκάρη ξεκινάει από το να «κάνει φίλο το καιρό» δηλαδή την θάλασσα, τον άνεμο, τον ήλιο για να πετύχει το σκοπό του να φέρει γλυκό νερό στην στεγνή γη. Η εξέλιξη της σχέσης του βαρκάρη με κάθε ένα από αυτά τα στοιχεία, μια σχέση που άλλοτε είναι πραγματική και άλλοτε οδηγεί σε ψυχεδελικές καταστάσεις, είναι αυτό βλέπουμε επί σκηνής με τη βοήθεια των πολύ ταλαντούχων performer που χορεύουν, τραγουδούν και μπαινοβγαίνουν από ρόλους.

Πόσο ωραίο είναι να συνεργάζεσαι με δημιουργικούς ανθρώπους από πολύ διαφορετικά πεδία καλλιτεχνικής έκφρασης για το χτίσιμο μιας παράστασης. Πόσο ωραίο είναι να σε εμπνέει η δουλειά του άλλου, να φτιάχνεται ένα τελικό αποτέλεσμα που είναι πλήρως συλλογικό. Πόσο σημαντικό είναι να ακούς τον άλλον, τον δικό του τρόπο καλλιτεχνικής έκφρασης και να τον συναντάς. Να ακούμε βαθιά, πιο πολύ από το να μιλάμε δυνατά: τους ανθρώπους, το περιβάλλον… Μου αρέσει που στην παράσταση έχουμε μικρο-ήχους από το πώς ακούγεται το υπόγειο νερό, πώς ακούγεται η στεγνή γη όταν ποτίζεται.

Τη σχέση του με το νερό σε όλα τα επίπεδα, τη σχέση του με τη ροή, την ένωσή του με τον πόρο, τη φρίκη της ξηρασίας σε όλα τα επίπεδα.

Δεν θέλω να κάνω τέχνη για να μεταδίδω μηνύματα. Αυτό το κάνουν πολύ καλύτερα από εμένα οι εμπνευσμένοι επικοινωνιολόγοι και διαφημιστές. Κάνω τέχνη για να δημιουργήσω διάλογο με τον θεατή μέσα από το στομάχι μας. Η «Δίψα» είναι ένα πείραμα μουσικοχορευτικής παράστασης με κάποια στοιχεία θεάτρου, που προσκαλεί τον θεατή να χαμηλώσει ρυθμούς, να μπει σε μια ψυχεδελική εμπειρία. Αν ήταν μικρότερη σε διάρκεια θα τον ήθελα και όρθιο να χορέψει και αυτός αν θέλει. Επιχειρούμε εδώ μια σύνδεση με τον θεατή όχι για να του πούμε ένα μήνυμα, αλλά για να διερευνήσουμε μαζί, με ψυχή και σώμα, αυτή τη σχέση με το τρεχούμενο νερό και την απουσία του, στους 4 τοίχους ενός θεάτρου της στεγνής μας τσιμεντούπολης.

Ψυχεδέλεια με…νερό.

Για να χαθεί σε ένα μουσικοχορευτικό και θεατρικό σύμπαν που του αργεύει τους ρυθμούς της καθημερινότητάς του.

Θέλουμε να διευκολύνουμε τη ροή μέσα του όπου αυτή σκαλώνει.

Το τραγούδι του βαρκάρη όταν φτάνει την πηγή νερού. Μια τριφωνία δια χειρός Θάνου Κοσμίδη που τραγουδούν οι Κάλλια Γερακιανάκη, Χάρης Δήμος, Ιωάννα Λέκκα όσο η Ειρήνη Αλεξίου ετοιμάζεται να παραλάβει το νερό, που είναι διαρκώς στο κεφάλι μου.

Το ζήτημα είναι να παλέψεις από τη μεριά σου για να αλλάξει αυτή η ζοφερή πραγματικότητα. Και επιπλέον να αλλάξεις και εσύ σε ό,τι σε αφορά που συνδράμει στον ζόφο. Και να μην νιώθεις μόνος στο ζόφο.

Με βοηθάει, προσωπικά, το θέατρο και στα τρία.

Με το νερό δεν έχουμε τελειώσει ακόμα. Οι δράσεις της ομάδας μας για το Αδριανειο Υδραγωγείο συνεχίζονται, δράσεις με την κοινότητα των περιοχών από όπου το υδραγωγείο διέρχεται. Καλλιτεχνικά τα σχέδια είναι πολλά θα δούμε τι από αυτά θα ευοδωθεί.