Πριν από μερικές ημέρες, είχα βρεθεί στην ανοιχτή πρόβα του Σταύρου Ξαρχάκου για το αφιέρωμα που ετοίμαζε στο παραδοσιακό τραγούδι, “από την Κρήτη μέχρι τον Πόντο”. Στο πλευρό του σπουδαίου συνθέτη ήταν και ο Δημήτρης Αποστολάκης, μάλλον ο πρώτος άνθρωπος που σκεφτόμαστε όταν μιλάμε για καλλιτέχνες – συνεχιστές της κρητικής παράδοσης.
Πράγματι, ο μπροστάρης των Χαΐνηδων, είναι πολλά περισσότερα από δεξιοτέχνης της λύρας, κάτι που διαπίστωσα όταν τον είδα για πρώτη φορά “επί τω έργω”, να μοιράζεται απλόχερα τις πολύτιμες γνώσεις του για την κρητική μουσική, όσο μας χάριζε κρητικές μελωδίες από τη λύρα του.
Μουσικός, τραγουδοποιός, συγγραφέας, αλλά και φυσικός, ο Δημήτρης Χαΐνης Αποστολάκης είναι ένας άνθρωπος με πολλές ιδιότητες, τις οποίες καταφέρνει να συνδυάζει αρμονικά σε κάθε του εγχείρημα. Κάπως έτσι, συμβαίνει και με το «Δρακοδόντι», την κλασική πλέον παράσταση, που παρουσιάζει για ακόμη μια φορά με τους Χαΐνηδες και την ομάδα χορού και ακροβασίας «Κι όμως κινείται» στο Θέατρο Ροές.
Με αφορμή την παράσταση, που ανεβαίνει την Παρασκευή 31 Μαρτίου και για έξι μόνο παραστάσεις, εμείς μιλήσαμε με τον Δημήτρη Αποστολάκη για το “Δρακοδόντι” και τους Χαΐνηδες, ενώ πήραμε μία γεύση από την πολύ ενδιαφέρουσα κοσμοθεωρία του για τα πράγματα.
Κατ’ αρχάς δεν κάνω σχέδια, για τον απλούστατο λόγο οτι δεν είμαι αρχιτέκτονας. Κατά δεύτερον, κάθε γεγονός αυτοπραγματώνεται και, αν έχεις καθαρή καρδιά, θα ακούσεις πώς αυτό το ίδιο θέλει να εξελιχθεί. Έτσι λοιπόν, το ‘Δρακοδόντι’ που ηχογραφήθηκε το 2005 από τους Χαΐνηδες, δεν παίχτηκε ποτέ ζωντανά, μέχρι να πραγματωθεί παραστατικά, 15 χρόνια αργότερα, από τους Χαΐνηδες και την ομάδα χορού και ακροβασίας ‘Κι όμΩς κινείται’.
Η ομάδα χορού και ακροβασίας ‘Κι όμΩς κινείται’, έχει κολλεκτιβιστικά στοιχεία όπως και οι Χαΐνηδες, δεν συναγελάζεται με εξουσίες, δεν λαϊκίζει, δεν συνθηματολογεί, εξελίσσεται διαρκώς και παράγει έργα ύψηλής αισθητικής. Θεωρώ ότι η πορεία της είναι τολμηρή, γενναιόδωρη, απρόβλεπτη, ιδιοφυής, όπως και η μπροστάρισά τους Χριστίνα Σουγιουλτζή. Ό,τι καλύτερο έχει να επιδείξει ο σύγχρονος χορός στην Ελλάδα σήμερα.
Η “φιλοσοφία” των Χαϊνηδων ποια είναι;Σήμερα οι άνθρωποι δεν έχουν τον χρόνο να αφηγηθούν και, μέσα στην επιβαλλόμενη μοναξιά τους, δεν υπάρχει αυτί να τους ακούσει.
Θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες σε οχτάτομη πολυτελή σκληρόδετη έκδοση.
Στην παρουσίαση του βιβλίου σας, “Το Δρακοδόντι” από τις εκδόσεις Καστανιώτη, μιλάτε για το πώς ήταν τα πράγματα πριν την έλευση και κυριαρχία της τηλεόρασης, όταν μαθαίνατε έπη και ιστορίες “με το αυτί”. Θωρείτε ότι ζούμε σε “κοινωνία του θεάματος”; Η γραπτή και προφορική παράδοση μπορεί να διατηρηθεί ζωντανή;Ο Γκυ Ντεμπόρ αυτοκτόνησε γι’ αυτόν τον λόγο. Το ότι δεν αυτοκτονούμε κι εμείς είναι προκλητικό. Ίσως εξιλεώνομαι καίγοντας κάθε μέρα, λίγο λίγο, τη ζωή μου σαν θυμίαμα-προσφορά στον θεό της κρυμμένης αρμονίας. Η γραπτή και προφορική παράδοση πεθαίνει όταν πεθαίνει ο άνθρωπος-αφηγητής. Το υποκείμενο είναι ελεύθερο όταν, και μόνον όταν, γίνεται κέντρο αφηγηματικής βαρύτητας. Σήμερα οι άνθρωποι δεν έχουν τον χρόνο να αφηγηθούν και μέσα στην επιβαλλόμενη μοναξιά τους δεν υπάρχει αυτί να τους ακούσει.
Υπάρχει μια μαντινάδα, που ακούμε και στο Δρακοδόντι και λέει “σ’αυτόν τον κόσμο γίνεσαι ο,τι έχεις αγαπήσει”. Εσείς τι αγαπάτε για να είστε ο άνθρωπος που είστε σήμερα;Μα εννοείται ότι τώρα αγαπώ εσάς γιατί σε εσάς απαντώ.
Όπως μου λέει καθημερινά ο δάσκαλος μου, ο κ. Ηράκλειτος: «ὁ ἄναξ, οὗ τὸ μαντεῖόν ἐστι τὸ ἐν Δελφοῖς, οὔτε λέγει οὔτε κρύπτει ἀλλὰ σημαίνει». Τα μηνύματα που φιλοδοξούν να είναι επίκαιρα είναι συνήθως πρόσκαιρα.
Είστε αισιόδοξος; Θεωρείτε ότι υπάρχει διέξοδος από το σύστημα που θέλει το κέρδος να έχει μεγαλύτερη σημασία από την ανθρώπινη ζωή;Η γραπτή και προφορική παράδοση πεθαίνει όταν πεθαίνει ο άνθρωπος-αφηγητής
Φυσικά υπάρχει διέξοδος. Αλλά πρέπει να δημιουργηθεί η συλλογική συνθήκη που προάγει τη γενναιότητα. Η εξουσία, με πραίτορες τη διασκέδαση και τη διαφήμιση, εγκλωβίζουν το υποκείμενο σε ρόλο ανήμπορου παρατηρητή. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Η ενέργεια που έχουμε είναι τεράστια. Οι ατομικές μας ενέργειες δεν είναι τόσο μεγάλες. Τεράστιες ενέργειες εκλύονται μόνο από τις ειλικρινείς αλληλεπιδράσεις μας. Στον κοινοτισμό πρέπει να στηριχτούμε για να γκρεμίσουμε τα κάστρα του φόβου και να αποτάξουμε την φαυλότητα της κερδοσκοπίας.
Από που αντλείτε δύναμη τις δύσκολες αυτές ημέρες που ζούμε;Απ’ όταν εγεννήθηκα περνώ δύσκολα αλλά γλεντίζω κάθε μέρα. Όλη η δύναμή μου προέρχεται από τις κριθαροκουλούρες και τις ελιές θρούμπες. Αν δεν ήταν αυτά θα είχα πέσει κάτω.
Μπροστά στους μεγάλους δασκάλους νιώθω δέος. Αλλά τί ακριβώς αισθάνθηκα δεν μπορώ να σας το απαντήσω τώρα. Ίσως να μπορέσω όταν κατακάτσει η σκόνη του καιρού, γιατί το γεγονός είναι πρόσφατο. Σαν να πολέμησα με έναν αρχαίο δράκο…
Κάποια μελλοντικά σας σχέδια που μπορείτε να μοιραστείτε μαζί μας;Δεν έχω σχέδια να σας πω, αλλά σας ανακοινώνω ότι 2 του Απρίλη θα παρουσιάσουμε στο θέατρο ‘Ροές’ το κόμικ ‘Δρακοδόντι’, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Καστανιώτη. Επίσης έχω να σας ανακοινώσω τις μεγάλες συναυλίες που ετοιμάζουν οι Χαΐνηδες με μια άλλη ιστορική κολλεκτίβα, τους Social Waste, στην Τεχνόπολη Αθηνών και στην Θέρμη στη Θεσσαλονίκη.
Το Δρακοδόντι θα παρουσιαστεί στο Θέατρο Ροές (Ιάκχου 16, Γκάζι, Αθήνα, 2103474312), για έξι παραστάσεις: Παρασκευή 31 Μαρτίου και 7 Απριλίου, Σάββατο 1 και 8 Απριλίου, Κυριακή 2 και 9 Απριλίου
Προπώληση: 13€ κανονικό, 10€ μειωμένο / Στο ταμείο: 15€ κανονικό, 12€ μειωμένο