Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου 2023: Πληθωρικό και εξωστρεφές

Πειραιώς 260

Ώρα έναρξης παραστάσεων 21:00, εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά. 
Όλες οι διεθνείς παραγωγές θεάτρου με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους.
Όλες οι ελληνικές παραγωγές θεάτρου με αγγλικούς υπέρτιτλους και με ελληνικούς στην πρεμιέρα, για άτομα με προβλήματα ακοής.

7 & 8 Ioυνίου | Χώρος Δ – Θέατρο
«Der Wij / Βίι» του Κιρίλ Σερεμπρένικοφ και του Μπόνταν Πανκρουχίν
Εμπνευσμένο από μια ιστορία του Νικολάι Γκόγκολ

Το πρόγραμμα της Πειραιώς 260 ανοίγει με τη νέα παράσταση του πρωτοποριακού Ρώσου σκηνοθέτη του θεάτρου και του κινηματογράφου Κιρίλ Σερεμπρένικοφ, που έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, γεγονός εμβληματικό τόσο για τον καλλιτεχνικό όσο και τον αντιπολεμικό συμβολισμό του. Καλλιτεχνικός διευθυντής (2012-2021) του περίφημου Κέντρου Γκόγκολ της Μόσχας, ο Σερεμπρένικοφ που υπήρξε ο μόνος καλεσμένος Ρώσος σκηνοθέτης σε ευρωπαϊκό φεστιβάλ (Κάννες) παρά το μποϊκοτάζ των Ρώσων καλλιτεχνών το 2022, είναι γνωστός για την ακτιβιστική του δράση υπέρ της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας αλλά και λόγω της ρήξης του με το ρωσικό καθεστώς που οδήγησε στο κλείσιμο του Κέντρου Γκόγκολ το 2021. Κατηγορούμενος για υπεξαίρεση δημόσιου χρήματος συνελήφθη, τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό, και τελικά το 2020 καταδικάστηκε με αναστολή αλλά το 2022 η ποινή του ακυρώθηκε. Σήμερα, αυτοεξόριστος πλέον στη Γερμανία, δεν παύει να διακηρύσσει την αντίθεσή του στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Το Βίι, μια παράσταση με τη συμμετοχή Ρώσων, Ουκρανών και Γερμανών ηθοποιών που μιλούν ο καθένας στη γλώσσα του, συμπυκνώνει την εναντίωση και τον αποτροπιασμό του.

Σε μια φανταστική νουβέλα τρόμου που έγραψε το 1835, ο πατέρας του ρωσικού ρεαλισμού, ουκρανικής καταγωγής Νικολάι Γκόγκολ, εμπνευσμένος από έναν λαϊκό σλαβικό θρύλο, επινόησε ένα τρομακτικό πλάσμα που το έλεγαν Βίι. Τα βλέφαρά του ήταν τόσο μακριά που άγγιζαν το έδαφος, ήταν σχεδόν τυφλό· όταν όμως κατάφερνε να τα ανοίξει, μια μόνη ματιά του ήταν ικανή να σκοτώσει όσους αντίκριζε. Με αφετηρία τον μύθο του Βίι, ο Σερεμπρένικοφ δημιουργεί μια αφόρητης σκληρότητας όσο και ποιητικά ισχυρή παράσταση. Έχοντας ξεκινήσει να γράφει το έργο μαζί με έναν νέο Ουκρανό συγγραφέα, τον Μπόνταν Πανκρουχίν το 2022, επεξεργάστηκαν, όπως γράφει στο σκηνοθετικό του σημείωμα, «χιλιάδες αναφορές, ντοκιμαντέρ και βίντεο για τον πόλεμο από την Μπούτσα, τη Μαριούπολη, το Ιρπίν. Αθώα θύματα. Αδιανόητα εγκλήματα, αδιάσειστες αποδείξεις βαρβαρότητας. Στο έργο, το Βίι είναι ο Πόλεμος – ένα άψυχο τέρας με κλειστά μάτια. Κλέβει από τους ανθρώπους την ταυτότητα και το μέλλον τους. Άνθρωποι δολοφονούν και δολοφονούνται».

Ο θεατής συνειδητοποιεί τον κυνισμό του πολέμου ανεξαρτήτως πλευράς· γίνεται μάρτυρας μιας κόλασης που με ωμή γλώσσα αφηγείται την πλήρη απογύμνωση της ανθρώπινης ζωής. To έργο έκανε πρεμιέρα στο Αμβούργο τον Δεκέμβρη του 2022.
Σκηνοθεσία – Σκηνικά – Κοστούμια Kirill Serebrennikov • Κοστούμια Shalva Nikvashvili • Μουσική Daniel Freitag • Χορογραφία Ivan Estegneev, Evgeny Kulagin • Φωτισμοί Sergei Kuchar • Δραματουργία Matthias Günther • Μετάφραση Kyra Heye • Παίζουν Filipp Avdeev, Bernd Grawert, Johannes Hegemann, Pascal Houdus, Viktoria Miroshnichenko, Falk Rockstroh, Rosa Thormeyer, Oleksandr Yatsenko.
*7 Ιουνίου μετά την παράσταση ακολουθεί συζήτηση.

7 – 9 Ioυνίου | Χώρος Β – Χορός
Εν Δυνάμει – Michael Kliën: «Οι ονειροπόλοι»

Είναι εφικτό να αψηφήσουμε τα στενά όρια της προσωπικής μας ταυτότητας, να ανακαλύψουμε και να διαμορφώσουμε νέα πεδία σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων, για μια συμβίωση επί ίσοις όροις; Η ομάδα «Εν δυνάμει», με έδρα τη Θεσσαλονίκη,  που ενθουσίασε το κοινό με την παράσταση Ερωτευμένα άλογα το 2019, σε σκηνοθεσία Ελένης Ευθυμίου και καλλιτεχνική διεύθυνση Ελένης Δημοπούλου, επανέρχεται στην Πειραιώς 260 σε συνεργασία με τον διεθνώς αναγνωρισμένο Βιεννέζο χορογράφο Μίκαελ Κλίεν, για να παρουσιάσει ένα έργο κοινωνικής χορογραφίας, ένα χορογραφικό τοπίο-εμπειρία. Η κοινωνική χορογραφία, στην οποία ειδικεύεται ο Κλίεν εδώ και αρκετά χρόνια, αποτελεί ένα αναδυόμενο διακαλλιτεχνικό πεδίο που διερευνά την εμπειρία της κοινωνικοποίησης αναδεικνύοντας μέσα από την καλλιτεχνική δημιουργία πιθανές πραγματικότητες, ικανές να προτείνουν νέους τρόπους συνύπαρξης.

Η χορογραφική ιδέα εμπνέεται από το θεατρικό έργο Die Schwärmer του Ρόμπερτ Μούζιλ, που μιλά για τη δυνατότητα συνύπαρξης λογικής και ονείρου. Σε έναν άδειο βιομηχανικό χώρο, εντός ενός περιβάλλοντος που συντίθεται από ένα ηλεκτροακουστικό ηχοτοπίο και ανάλογο φωτισμό, μια ομάδα από περίπου πενήντα ανθρώπους με φαινομενικά μεικτές ικανότητες κινούνται στον χώρο σε προσωπικές πορείες που οι ίδιοι δημιουργούν. Μια βαθιά σύνθετη συλλογική λογική δημιουργεί μια ειδική συνθήκη στην οποία οι περίπου διακόσιοι θεατές γίνονται μέρος του έργου, με τη βοήθεια μιας ομάδας «οδηγών». Από θεατής κάθε συμμετέχων γίνεται δρων πρόσωπο.

Χορογραφία Michael Kliën • Σύλληψη Michael Kliën – Steve Valk • Καλλιτεχνική Διεύθυνση Ομάδας Εν δυνάμει Ελένη Δημοπούλου • Δραματουργία Steve Valk • Hχητικό περιβάλλον Volkmar Klien • Σχεδιασμός φωτισμών Richard Anthony Lucas • Eρμηνεύουν Ομάδα Εν δυνάμει και φίλοι: Ζαχαρίας Ανανιάδης, Κλειώ Αντωνοπούλου, Ρίτσαρντ Άντονυ, Χριστίνα Λύρα Ασλανίδη, Γιάννος Γαβαλάς, Μαρία Δαχλύθρα, Αγάπη Θεοδωρίδου Κουνινή, Χρύσα Ιωαννίδου, Μαργαρίτα Καϊναδά, Πετρή Καραδημητρίου, Φιόνα Κατοίκου, Θεανώ Κόντα, Βαγγέλης Κοσμίδης, Ελπίδα Κουϊτζόγλου, Νίκος Κυπαρίσσης, Ευτέρπη Κώστα, Άγγελος Κωνσταντίνου, Νικολέτα Λάππα, Στέφανος Λέντζης, Λωξάνδρα Λούκας, Δημήτρης Λύρας, Παναγιώτης Ματζίρης, Χάρης Μπαϊρακταρίδης, Γιώργος Ζήσης Μπιλιώνης, Λυδία Μπουρτσάλα, Θάνος Νανάσης, Βέρα Νταλιάνη, Μιχάλης Ντολόπουλος, Σταυρούλα Ντολοπούλου, Θεανώ Παπαβασιλείου, Γεωργία Ποντσουκτσή, Χάρις Σερδάρη, Αλέξανδρος Χάτσιος, Γιώργος Πούλος, Barbara Dickinson, Brooks Emanuel, Leo Rya, Nicole Schwartz • Συμπαραγωγή Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, Εν δυνάμει.

7 – 10 Ιουνίου | Χώρος Η – Θέατρο / Επανάληψη
Γιώργος Κουτλής: «Ο σκύλος, η νύχτα και το μαχαίρι» του Μάριους φον Μάγενμπουργκ

Από τις πιο πετυχημένες παραστάσεις του καλλιτεχνικού προγράμματος 2022, Ο σκύλος, η νύχτα και το μαχαίρι, παρουσιάζεται ξανά στην Πειραιώς 260. Ένας εφιάλτης με σπλάτερ και κωμικά στοιχεία, μια παρανοϊκή και ωμά διασκεδαστική παραβολή της παράλογης πραγματικότητάς μας. Ο Γιώργος Κουτλής, υπεύθυνος πλέον της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου, επανέρχεται με το σύγχρονο έργο του ανατρεπτικού δραματουργού της Schaubühne Μάριους φον Μάγενμπουργκ. Ο «Μ» βρίσκεται στο αδιέξοδο ενός εγκαταλελειμμένου δρόμου. Δεν έχει ιδέα πώς βρέθηκε εδώ. Το μόνο πράγμα που θυμάται είναι ότι έφαγε μύδια. Η νύχτα πέφτει βαριά και ώσπου να ξημερώσει ο «Μ» θα έχει μαχαιρωθεί, θα έχει μαχαιρώσει, θα έχει γνωρίσει ανθρώπους που θέλουν να τον φάνε, θα έχει δει τον χρόνο να στέκει ακίνητος και μόνο στο τέλος, για πρώτη φορά, θα νιώσει πως δεν φοβάται.

Σκηνοθεσία Γιώργος Κουτλής • Μετάφραση Γιώργος Δεπάστας • Σκηνικά – Κοστούμια Εύα Γουλάκου • Φωτισμοί Τάσος Παλαιορούτας • Πρωτότυπη μουσική – Σχεδιασμός ήχου Jeph Vanger • Επιμέλεια κίνησης Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου • Βοηθός σκηνοθέτη Ελένη Κουτσιούμπα  • Παίζουν (αλφαβητικά) Δήμητρα Βλαγκοπούλου, Θάνος Λέκκας, Βασίλης Μαγουλιώτης • Εκτέλεση παραγωγής Polyplanity Productions / Γιολάντα Μαρκοπούλου, Βίκυ Στρατάκη.

7 – 10 Ιουνίου | Χώρος Ε – Θέατρο
Νατάσα Τριανταφύλλη: «Σχέδιο Μάρσαλ – Α path of perspectives»

Η ιδέα ενός νέου ξεκινήματος μέσα από τα ερείπια της καταστροφής γίνεται συνώνυμη της προσδοκίας για μια καλύτερη ζωή, συνοδευόμενη παράλληλα από την ανασφάλεια και τη δυσκολία που συνήθως ακολουθούν καθετί καινούριο. Το σχέδιο Μάρσαλ, το πρόγραμμα ανασυγκρότησης και αναμόρφωσης κρατών της ευρωπαϊκής ηπείρου, ανάμεσα τους και η Ελλάδα, χαρακτήρισε ισχυρά την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν τελικά εφικτή μια τέτοιου είδους επανεκκίνηση; Τι είναι αυτό που προκύπτει από την ανέλπιστη ώσμωση ανόμοιων ομάδων και ατόμων; Πόσο απρόσμενο μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μέσα σε μια τέτοια συνθήκη;

Στην περίφημη έκθεσή του για την Ελλάδα το 1947, ο απεσταλμένος των ΗΠΑ Πολ Πόρτερ γράφει πως ήταν μια χώρα βυθισμένη στην «απόγνωση, την απογοήτευση και την ανυπαρξία πίστης στο μέλλον». H μεταμόρφωση όπως σχεδιάστηκε στο πλαίσιο του σχεδίου Μάρσαλ διήρκεσε 4 χρόνια και άφησε πίσω –εκτός από υποδομές, γεωργικά και βιομηχανικά έργα– το στίγμα του εκσυγχρονισμού αλλά και τη δυσπιστία απέναντι στην ξένη βοήθεια και τα πραγματικά κίνητρά της.

Με αφετηρία το ημερολόγιο του προεδρικού απεσταλμένου καθώς και την αποστομωτικά επίκαιρη έκθεση που συνέταξε, η παράσταση φέρνει στο προσκήνιο την εποχή εκείνη μέσα από τους διαλόγους και τις συναντήσεις του Πόρτερ με Έλληνες εργάτες και αγρότες, αξιωματούχους, πεινασμένους των πόλεων, παιδιά και δεκάδες άλλα υπαρκτά πρόσωπα. Προοδευτικά, η δραματουργία φωτίζεται από επιστημονικές μελέτες, ιστορικά και οικονομικά ντοκουμέντα, που σε συνδυασμό με πλήθος μαρτυριών αποτυπώνουν την άλλοτε σωτήρια κι άλλοτε δραματική, άλλοτε κωμική κι άλλοτε γκροτέσκα συνύπαρξη του αμερικανικού ιδεώδους και του άναρχου ελληνικού πνεύματος.

Το εικαστικό περιβάλλον αφηγείται με τον δικό του τρόπο την ιστορία από την καταστροφή στη δημιουργία, από τη διάλυση στην οργάνωση με δομικό στοιχείο τη μουσική. Η συνύπαρξη του ροκ εν ρολ και της τζαζ των 1940s με την ελληνική δημοτική μουσική αποδίδει την ένταση, τον θαυμασμό, αλλά και την αμηχανία και τις αντιφάσεις στην αντιπαράθεση των δύο πολιτισμών. Κείμενο, εικαστικός χώρος, φως και μουσική συνομιλούν με ιστορικές φάσεις της μεταπολεμικής Ελλάδας, πριν, κατά τη διάρκεια, και μετά την εφαρμογή του σχεδίου Μάρσαλ, ερευνώντας τις προοπτικές, τις επιτυχίες και τις διαψεύσεις του, όπως αυτές μας επηρεάζουν μέχρι σήμερα.

Σύλληψη – Σκηνοθεσία – Φωτισμοί Νατάσα Τριανταφύλλη • Σύνθεση κειμένου παράστασης Δήμητρα Μητροπούλου, Νατάσα Τριανταφύλλη • Δραματουργική συνεργασία Έλενα Τριανταφυλλοπούλου • Σκηνικά Εύα Μανιδάκη • Κοστούμια Βάνα Γιαννούλα • Μουσική Μonika • Α΄ βοηθός σκηνοθέτη – Επιμέλεια κίνησης Δήμητρα Μητροπούλου • Παίζουν (αλφαβητικά) Δάφνη Αλεξάντερ, Νικόλας Μαραζιώτης, Δήμητρα Μητροπούλου, Άρης Μπαλής • Συμμετέχει ο μικρός Κωνσταντίνος Σάρδης • Στο βίντεο εμφανίζεται ο Χρήστος Λούλης.
*9 Ιουνίου Μετά την παράσταση ακολουθεί συζήτηση.

14 & 15 Ioυνίου | Χώρος Η – Θέατρο
Mariano Pensotti – Grupo Marea: «La obra» / «Το θεατρικό έργο»

H παράσταση La obra εκκινεί από την «πραγματική ιστορία» του Σίμον Φρανκ, ενός Πολωνοεβραίου και τελευταίου επιζώντα του Ολοκαυτώματος από την οικογένειά του, ο οποίος μετακομίζει σε ένα χωριό της Αργεντινής τη δεκαετία του 1960. Αρχίζει να χτίζει τεράστια θεατρικά σκηνικά, που αναπαριστούν σκηνές από τη μικρή πόλη όπου μεγάλωσε αλλά και από το στρατόπεδο συγκέντρωσης στο οποίο δολοφονήθηκαν οι γονείς του. Ο μονόλογος που διατρέχει ολόκληρη τη ζωή του από τα παιδικά του χρόνια διανθίζεται σιγά σιγά με την αναπαράσταση πραγματικών τόπων και περιστατικών με τη συμμετοχή αμέτρητων κομπάρσων, κατοίκων του χωριού, που εντέλει γίνεται διάσημο και πλουτίζει χάρη σ’ αυτή την ατραξιόν. Πολλά χρόνια αργότερα, αποκαλύπτεται ωστόσο ότι ο Πολωνοεβραίος δεν ήταν αυτός που ισχυριζόταν ότι είναι.

Στα έργα του, ο διεθνώς αναγνωρισμένος, πρωτοποριακός Αργεντίνος σκηνοθέτης Μαριάνο Πενσότι εστιάζει στη σχέση ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας, φαντασίας και πραγματικότητας, αντλώντας συχνά από τη δική του ζωή ή αυτή των συνεργατών του. Στο La Obra επινοεί ως alter ego του τον θεατρικό σκηνοθέτη Ουαλίντ Μανσούρ. Σύμφωνα με την πλοκή, ο Μανσούρ έρχεται στην Αργεντινή για να ανεβάσει ακριβώς μια παράσταση με υλικό αφηγήσεις των κατοίκων που συμμετείχαν στο έργο του Σίμον Φρανκ, εκθέτοντας το πώς η εμπειρία αυτή επηρέασε τις ζωές τους. Η καλειδοσκοπική αυτή οπτική κλονίζει τις βεβαιότητές μας τόσο για το τι σημαίνει σήμερα «θύτης» και «θύμα», όσο και για την έννοια της αναπαράστασης καθαυτήν.

Κείμενο – Σκηνοθεσία Mariano Pensotti • Σκηνικά Mariana Tirantte • Μουσική – Ήχος Diego Vainer • Βίντεο Martin Borini • Σχεδιασμός φωτισμού David Seldes • Δραματουργία Aljoscha Begrich • Παίζουν Susana Pampin, Diego Velazquez, Pablo Seijo, Rami Fadel Khalaf, Horacio Acosta, Alejandra Flechner • Μουσικός θ.α. • Συμπαραγωγή Wiener Festwochen, Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, Printemps des Comediéns Montpellier, Festival d’Automne à Paris
*14 Ιουνίου Μετά την παράσταση ακολουθεί συζήτηση.

14 – 18 Ιουνίου | Χώρος Δ – Θέατρο
Στάθης Λιβαθινός: «Καζανόβα / Δον Ζουάν»: Η ερωτική περιπλάνηση

Μια παράσταση που συντίθεται πάνω στον ποιητικό παραλληλισμό του Λόρδου Μπάιρον με τη Μαρίνα Τσβετάγεβα, οι οποίοι εμπνεύστηκαν ο μεν Μπάιρον από τη μυθική φιγούρα του Δον Ζουάν, η δε Τσεβετάγεβα από την ιστορική φιγούρα του Καζανόβα με διαφορά ενός αιώνα. Ο Μπάιρον άρχισε να γράφει τον Δον Ζουάν αυτοεξόριστος στην Ιταλία τo 1818 και, αφού προσέγγισε τον μυθικό αυτό Δον Ζουάν με εντελώς καινούριο τρόπο, τον εγκατέλειψε ημιτελή το 1823, καθώς αναμειγνυόταν ολοένα πιο ενεργά πρώτα στο επαναστατικό κίνημα των Καρμπονάρων κι έπειτα στην Ελληνική Επανάσταση. Περίπου εκατό χρόνια μετά, στα θυελλώδη χρόνια που ακολούθησαν την Οκτωβριανή Επανάσταση, η Τσβετάγεβα συνθέτει στη Μόσχα τo Τέλος του Καζανόβα, τελευταίο μέρος του θεατρικού της Φοίνικα, λίγο πριν φύγει αυτοεξόριστη για το Βερολίνο.

Στη νέα παράσταση του σκηνοθέτη Στάθη Λιβαθινού, οι φωνές των δύο μεγάλων ποιητών συναντούν η μια την άλλη φωτίζοντας από την ερωτική περιπλάνηση και τον διαρκή απολογισμό για τον χρόνο που περνά και χάνεται ως το θέμα της εξορίας, την άλλη πάντα όψη της περιπλάνησης. Και τα δύο κείμενα γεννιούνται σε ταραγμένους καιρούς και η αίσθηση πως κάτι τελειώνει εγγράφεται στον πυρήνα τους.

Για την παράσταση ο Στάθης Λιβαθινός συμπράττει με τη σταθερή ομάδα των ηθοποιών συνεργατών του, τη δραματολόγο και μεταφράστρια Έλσα Ανδριανού για τη μετάφραση του Καζανόβα της Τσβετάγεβα και τον ποιητή και μεταφραστή Γιώργο Κοροπούλη, ο οποίος μεταφράζει τον Δον Ζουάν του Μπάιρον. Και τα δύο αυτά μοναδικά, κλασικά έργα παρουσιάζονται για πρώτη φορά στα ελληνικά σε έμμετρο ομοιοκατάληκτο στίχο, και μας υπόσχονται ένα σκηνικό έργο υψηλής δημιουργικής πνοής.

Μετάφραση Έλσα Ανδριανού (Το τέλος του Καζανόβα της Μαρίνας Τσβετάγεβα), Γιώργος Κοροπούλης (Δον Ζουάν του Λόρδου Τζορτζ Γκόρντον Μπάιρον) • Σκηνοθεσία – Δραματουργική επεξεργασία Στάθης Λιβαθινός • Σκηνικά – Κοστούμια Ελένη Μανωλοπούλου • Μουσική Θοδωρής Αμπαζής • Φωτισμοί Αλέκος Αναστασίου • Βοηθός σκηνοθέτη Ερατώ Πίσση • Παίζουν (αλφαβητικά) Βασίλης Ανδρέου, Γιώργος Δάμπασης, Νίκος Καρδώνης, Στάθης Κόικας, Ειρήνη Λαφαζάνη, Λίλλυ Μελεμέ, Πολυξένη Παπακωνσταντίνου, Μαρία Σαββίδου, Θεόβη Στύλλου, Άρης Τρουπάκης, Δημήτρης Φιλιππίδης.
*15 Ιουνίου Μετά την παράσταση ακολουθεί συζήτηση.

15 & 16 Ιουνίου | Χώρος Ε – Θέατρο
Σεζόν Γυναίκες: «Οι γυναίκες επιστρέφουν»

Το 1975, έναν χρόνο μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, 30.000 γυναίκες βαδίζουν σιωπηλά προς την κατεχόμενη Αμμόχωστο. Το 1987 και το 1989, χιλιάδες γυναίκες περνούν την «πράσινη γραμμή» και έρχονται αντιμέτωπες με τον κατοχικό στρατό. Το 1988, εκατό γυναίκες της Κύπρου καταλαμβάνουν την Ακρόπολη της Αθήνας ως πράξη διαμαρτυρίας. Μας θυμίζουν κάτι όλα αυτά; Μας λέει κάτι το κίνημα «Οι γυναίκες επιστρέφουν»;

Μια παράσταση για μια ιστορία ηρωισμού, οράματος, ελπίδας, συνεργασίας, για ένα επικό κατόρθωμα που σβήστηκε από τη συλλογική μας μνήμη, υποβαθμίστηκε και ξεχάστηκε. Το κίνημα «Οι γυναίκες επιστρέφουν» στις δεκαετίες του 1970 και 1980 διοργάνωσε με εκπληκτική στρατηγική αντικατοχικές ειρηνικές πορείες στην Κύπρο, με στόχο να σπάσουν τη γραμμή αντιπαράταξης στην Κύπρο καθώς και να διεθνοποιηθεί το Κυπριακό.

Βασισμένο σε αυθεντικές μαρτυρίες αποτυπωμένες με τη μέθοδο verbatim, το έργο μάς καλεί να σταθούμε με κριτική ματιά απέναντι στην επίσημη ιστορία εστιάζοντας στο διαχρονικό θέμα της διαγραφής της γυναικείας εμπειρίας από την ιστορία και την απουσία της γυναικείας οπτικής από τον δημόσιο βίο.

Η πλοκή έχει να κάνει με το πραγματικό κόστος, σε προσωπικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο, αυτού του αγώνα· έχει να κάνει με τη διελκυστίνδα ανάμεσα στην ελπίδα και την απογοήτευση, ανάμεσα σε ένα όραμα για ειρήνη και μια ιστορία βίας και τραύματος. Η δραματουργία ακολουθεί εν πολλοίς τα ιστορικά γεγονότα, αλλά με μια βασική ανατροπή, που προέρχεται από τη φύση του θεάτρου verbatim: βρίσκεται σε συνεχή διάλογο με το παρόν και με το σημερινό κοινό.

Σκηνοθεσία Μαγδαλένα Ζήρα • Κείμενο Μαγδαλένα Ζήρα, Νέδη Αντωνιάδη • Σκηνικά – Κοστούμια Έλενα Κατσούρη • Σχεδιασμός βίντεο Έλενα Αλωνεύτη • Μουσική σύνθεση & επιμέλεια Αντώνης Αντωνίου • Σχεδιασμός φωτισμού Βασίλης Πετεινάρης  • Παίζουν (αλφαβητικά) Νέδη Αντωνιάδη, Νίκη Δραγούμη, Σοφία Καλλή, Γιόλα Κλείτου, Ζωή Κυπριανού, Ιωάννα Παπαμιχαλοπούλου

17 & 18 Ioυνίου | Χώρος: Πλατεία – Χορός
AEF Urban Dance Contest: Hip hop battle /All styles battle

Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά η hip hop και street χορευτική σκηνή της Ελλάδας εκπροσωπείται δυναμικά στο Φεστιβάλ μέσα από την ενότητα «Layers of Street». Μετά τις πετυχημένες διοργανώσεις του τα δύο τελευταία χρόνια, το Athens Epidaurus Festival Urban Dance Contest, που μύησε το κοινό της Πειραιώς 260 στο σύμπαν του hip hop και του street dance, επιστρέφει και φέτος με νέες εκρηκτικές χορευτικές αναμετρήσεις σε δύο διαδοχικές βραδιές, με επιμέλεια πάντα του χορευτή και χορογράφου Ηλία Χατζηγεωργίου.

Οι χορευτές και οι χορεύτριες, αναγνωρισμένοι*ες και ανερχόμενοι*ες, θα διαγωνιστούν σε δύο κατηγορίες (1vs1 Hip Hop Battle και 2vs2 All Styles Battle) για να διεκδικήσουν τον τίτλο του νικητή/νικήτριας του 3ου Athens Epidaurus Festival Urban Dance Contest αλλά και αξιόλογα χρηματικά έπαθλα. Οι κριτές, διακεκριμένοι*ες χορευτές/χορεύτριες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, θα κληθούν να αποφασίσουν ποιοι/ποιες θα είναι οι φετινοί*ές νικητές/νικήτριες, ενώ θα έχουμε τη χαρά να τους/τις απολαύσουμε να χορεύουν στα Judges Showcases.

Και στις δυο βραδιές θα μας συντροφεύει η πληθωρική παρουσία και η γνώριμη φωνή του host Sifu Versus, ενώ υπέροχες χορευτικές μουσικές θα ακούγονται από τα decks του DJ Amaze Me, ο οποίος μετά το τέλος των battles θα μας οδηγήσει σε μια γιορτή του χορού χωρίς σύνορα.

17 & 18 Ioυνίου | Χώρος Β – Χορός
Mette Ingvartsen: «The Dancing Public»

Μπορεί ο χορός να μεταμορφώσει το συλλογικό σώμα του κοινού; Μπορεί να γκρεμίσει την κοινωνική απομόνωση και τη σωματική ακινησία που επέβαλε η πανδημία; Η Δανή χορεύτρια και χορογράφος Μέτε Ίνγκβαρτσεν, που γνωρίσαμε στο Φεστιβάλ το 2017 με τις 69 στάσεις της, επανέρχεται για να μας δονήσει ξανά μ’ ένα ξεσηκωτικό σόλο. Αντλώντας έμπνευση από ιστορικά φαινόμενα «χορευτικής μανίας», αφήνει τον έντονο ρυθμό να την παρασύρει σ’ έναν εκρηκτικό, μεταδοτικό χορό διάστικτο από δυναμικούς στίχους που διατρέχουν την ιστορία τέτοιων αφηγήσεων. Συμπαρασύρει τους θεατές, κινείται ανάμεσά τους, χορεύει μαζί τους και τους εμπλέκει σε μια καθολική εμπειρία ανάμεσα σε πάρτι και συναυλία. Ένα συλλογικό καλλιτεχνικό βίωμα που επιβεβαιώνει την υπόσχεση της φράσης «Tonight is for dancing, tonight we’ll be dancing». Πάνω απ’ όλα όμως μια συναρπαστική χορευτική παράσταση.

Σύλληψη – Performance Mette Ingvartsen • Σχεδιασμός φωτισμού Minna Tiikkainen • Σκηνικά Mette Ingvartsen – Minna Tiikkainen • Κοστούμια Jennifer Defays • Δραματουργία Bojana Cvejić • Μουσική Affkt feat. Sutja Gutierrez, Scanner, Radio Boy, LCC, VII Circle, Kangding Ray, Paula Temple, Ron Morelli, Valanx, Anne van de Star • Παραγωγή Great Investment vzw.

19 & 20 Ιουνίου | Χώρος Η – Θέατρο
Christoph Marthaler: «Das Weinen» (Das Wähnen) / Λυγμός (Καημός) του Dieter Roth

Ο ρηξικέλευθος, αιρετικός Ελβετός σκηνοθέτης Κρίστοφ Μαρτάλερ, παλιός γνώριμος του Φεστιβάλ και του ελληνικού κοινού, έρχεται ξανά στην Πειραιώς 260, με μια παράσταση βασισμένη σε κείμενα του ομοεθνούς του Ντίτερ Ροτ. Πληθωρικός εικαστικός καλλιτέχνης γνωστός για την ανορθόδοξη προσέγγιση των υλικών του, ο Ροτ (1930-1998) άφησε πίσω του και εκτενές συγγραφικό/ποιητικό έργο, το οποίο παραμένει εν πολλοίς άγνωστο. Το Λυγμός (Καημός) που αποτελεί το κείμενο της παράστασης είναι μια συλλογή από λεκτικές ακροβασίες με σκηνικές οδηγίες, από την έκδοση Das Weinen (Das Wähnen) Τόμος 2Α (Θάλασσα των Δακρύων 4). Πάνω στο τεντωμένο σκοινί που στήνει ο Ροτ, ο Μαρτάλερ στοχάζεται την παροδικότητα των πραγμάτων, με σκηνικό τον αποστειρωμένο χώρο ενός φαρμακείου. Ξαναβρίσκουμε όλα τα συστατικά του θεάτρου του Μαρτάλερ: μουσική, ειρωνεία, διαστολή του σκηνικού χρόνου. Με την αγάπη του για το εξωφρενικό, τη φθορά του χρόνου και το ατελές, ο Ροτ φαίνεται να είναι η αδελφή ψυχή του Μαρτάλερ.

Πέντε γυναίκες υπάλληλοι ενός φαρμακείου αναλογίζονται πάνω στην παροδικότητα των πραγμάτων. Ο μοναδικός πελάτης (ο μόνος αντρικός χαρακτήρας της παράστασης) μονολογεί για τη δυσκαταποσία που τον ταλαιπωρεί, όμως δεν του δίνουν και πολλή σημασία. Η θεραπεία που προτείνει ο Μαρτάλερ δεν βρίσκεται στα φάρμακα αλλά στα νεοντανταϊστικά κείμενα του Ροτ – τα οποία οι ηθοποιοί εκφέρουν με την ίδια εντυπωσιακή ακρίβεια με την οποία ψάλλουν τη «Lacrimosa» του Μότσαρτ. Όταν μια από τις υπαλλήλους διαβάζει τη μακροσκελή λίστα με τις παρενέργειες ενός φαρμάκου, καταλαβαίνουμε ότι ολόκληρη η ανθρώπινη ζωή είναι ένας κατακλυσμός από παρενέργειες από τις οποίες μοιάζει αδύνατον να απαλλαγούμε.

Σκηνοθεσία Christoph Marthaler • Σκηνικά Duri Bischoff • Κοστούμια Sara Kittelmann •  • Μουσική διεύθυνση – Hχογραφήσεις Bendix Dethleffsen • Σχεδιασμός φωτισμού Christoph Kunz • Δραματουργία Malte Ubenauf • Παίζουν Liliana Benini, Magne Håvard Brekke, Olivia Grigolli, Elisa Plüss, Nikola Weisse, Susanne-Marie Wrage • Παραγωγή Schauspielhaus Zürich, Weiterspielen Productions.
*19 Ιουνίου Μετά την παράσταση ακολουθεί συζήτηση.

20 & 21 Ioυνίου | Χώρος Ε – Θέατρο -Διεθνής Συμπαραγωγή
Amir Reza Koohestani – Mehr Theatre Group: «Blind runner» / «Τυφλός δρομέας»

Ένας άντρας γράφει στον λογαριασμό του στο Ίνσταγκραμ ότι ο ίδιος και η γυναίκα του, που βρίσκεται αυτή τη στιγμή στη φυλακή ως πολιτική κρατούμενη, έχουν υποσχεθεί ο ένας στον άλλον να τρέχουν κάθε βράδυ πλάι στον τοίχο της φυλακής όπου εκείνη κρατείται, ο καθένας από τη δική του πλευρά.

Πριν τη σύλληψή της, προπονούνταν για μήνες στο τρέξιμο σχεδιάζοντας να φύγουν από το Ιράν για την Αγγλία. Ετοιμάζονταν να καλύψουν τα 27 χιλιόμετρα της Σήραγγας της Μάγχης τη μόνη στιγμή που θα ήταν αυτό εφικτό, στις πέντε ώρες που μεσολαβούν ανάμεσα στο τελευταίο βραδινό τρένο και την αναχώρηση του πρώτου πρωινού. Αλλά η προπόνησή τους με στόχο μια καλύτερη ζωή διακόπηκε από τη σύλληψη της γυναίκας του μια εβδομάδα πριν ξεκινήσουν.

Η ιστορία αυτής της προπόνησης για αγώνα δρόμου μεγάλων αποστάσεων από τη μια και από την άλλη πλευρά του τοίχου γίνεται για τον Αμίρ Ρεζά Κουεστανί αφετηρία προβληματισμού πάνω στη σύγχρονη ιρανική κοινωνία. Είναι ένας αγώνας που συνεχίζεται υπεράνω εμποδίων.

Στη σκηνή βλέπουμε έναν άντρα και μια γυναίκα. Κουρδισμένοι σ’ έναν λεκτικό μηχανισμό μεγάλης ακρίβειας, οι ξέπνοοι διάλογοί τους πλέκονται με τους εσωτερικούς μονολόγους τους, με την κλασική περσική ποίηση να αντηχεί σε κάθε τους συνειρμό στο σκοτάδι της νύχτας.

Οι δημιουργίες του Ιρανού θεατρικού σκηνοθέτη και συγγραφέα Αμίρ Ρεζά Κουεστανί, που έχει ξεχωρίσει διεθνώς για το έργο του (βραβείο για την ταινία Modest Reception στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βερολίνου) διακρίνονται για την τρυφερότητα, την αίσθηση οικειότητας και τις πυκνές σιωπές τους. Μέσα από το ιδιαίτερο πρίσμα της σύγχρονης κατάστασης στο Ιράν, ο Κουεστανί προσεγγίζει πολιτικά ζητήματα όπως το προσφυγικό και η καταπίεση των γυναικών έχοντας κατακτήσει μια έντονα ποιητική και συμβολική γλώσσα.

Κείμενο – Σκηνοθεσία Amir Reza Koohestani • Δραματουργία Samaneh Ahmadian • Βοηθός σκηνοθέτη Dariush Faezi • Φωτισμοί – Σκηνικά Éric Soyer • Βίντεο Yasi Moradi, Benjamin Krieg, Phillip Hohenwarter • Μουσική Phillip Hohenwarter, Matthias Peyker • Κοστούμια Negar Nobakht Foghani • Ερμηνεύουν Ainaz Azarhoush, Mohammad Reza Hosseinzadeh • Παραγωγή – Διεύθυνση –  Προβολή Pierre Reis – Bureau Formart, Paris (FR) • Παραγωγή Mehr Theatre Group, Paris (FR).

*Παράσταση στην περσική γλώσσα. 20 Ιουνίου Μετά την παράσταση ακολουθεί συζήτηση.

22 & 23 Ιουνίου | Χώρος Η – Χορός
Emanuel Gat Dance: Lovetrain2020

O Ισραηλινός χορογράφος Εμανουέλ Γκατ με έδρα τη Γαλλία φέρνει στην Πειραιώς 260 μια γιορτή της ζωτικότητας και της ευφορίας. Σώματα που ενώνονται και απομακρύνονται, δυναμικές ομαδικές χορογραφίες, ντουέτα και σόλο ξεδιπλώνονται πάνω σε αξέχαστες επιτυχίες των Tears for Fears, της βρετανικής new wave μπάντας, ανακαλώντας την synth-pop ουτοπική ατμόσφαιρα της δεκαετίας του 1980. Τα κοστούμια, σχεδιασμένα από τον Τόμας Μπράντλι, χορευτή της ομάδας, με τον όγκο και τη θεατρικότητά τους εξυπηρετούν και αναδεικνύουν ιδανικά τη γραφή του Γκατ, ενώ οι κιαροσκούρο φωτισμοί, σε επιμέλεια του ίδιου του χορογράφου, επιτείνουν την μπαρόκ, λαμπερή, πληθωρική ατμόσφαιρα της παράστασης.

Το LOVETRAIN2020 είναι ένα έργο, όπως λέει ο χορογράφος του, για την ουτοπία· τον ανέφικτο, ιδεώδη μη τόπο όπου η συμβίωση χωρίς συγκρούσεις μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Η ουτοπία στα έργα του Γκατ δεν παρουσιάζεται σαν ιδέα αλλά πραγματώνεται στον τρόπο που δημιουργείται η χορογραφία. Χάρη στη μακροχρόνια συνεργασία με τους χορευτές της ομάδας του, ο Γκατ έχει αναπτύξει μια δομή καλλιτεχνικής εξερεύνησης των ανθρώπινων αλληλεπιδράσεων και της ανθρώπινης εμπειρίας. Σ’ αυτή τη σφαίρα της ανθρώπινης εμπειρίας βρίσκεται ο πυρήνας της προσέγγισής του  σ’ αυτό που συμβαίνει στο εδώ και τώρα και στο πώς όλο αυτό μεταμορφώνεται σε χορογραφία. Μια καθημερινή πρακτική που προσπαθεί να πετύχει την ουτοπία, μιαν ουτοπία που είναι από θέση ανέφικτη (και πιθανώς ακόμη και αν μπορεί να δοκιμάζεται στο στούντιο, δεν έχει θέση) στον πραγματικό κόσμο.

Χορογραφία – Φωτισμοί Emanuel Gat • Μουσική Tears for Fears • Κοστούμια Thomas Bradley • Συνδημιουργία – Ερμηνευτές Eglantine Bart, Thomas Bradley, Robert Bridger, Gilad Jerusalmy, Péter Juhász, Michael Loehr, Emma Mouton, Rindra Rasoaveloson, Ichiro Sugae, Karolina Szymura, Sara Wilhelmsson, Jin Young Won.
*22 Ιουνίου Μετά την παράσταση ακολουθεί συζήτηση.

23 – 26 Ιουνίου | Χώρος Δ – Θέατρο – Διεθνής Συμπαραγωγή
Alexander Zeldin: «The confessions» / «Οι εξομολογήσεις»

Μπορούμε να κοιτάξουμε τη ζωή με φρέσκο βλέμμα; Μπορούμε να φτάσουμε στον πυρήνα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας παρατηρώντας σε βάθος χρόνου τη ζωή ενός ανθρώπου; Έχοντας παρουσιάσει την τελευταία του δουλειά Une mort dans la famille τον Φεβρουάριο στο Παρίσι στο Ateliers Berthier (Odéon-Théâtre de l’Europe), ο θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης Αλεξάντερ Ζέλντιν, ανερχόμενο αστέρι του βρετανικού θεάτρου, έρχεται φέτος για πρώτη φορά στην Ελλάδα, για να παρουσιάσει τις Εξομολογήσεις, αφήγηση της ζωής μιας γυναίκας με πρωτογενές υλικό τις συζητήσεις με τη μητέρα του.

Γεννημένος το 1985 από Ρωσοεβραίο πατέρα και Αυστραλή μητέρα, ο Ζέλντιν έχει δουλέψει μεταξύ άλλων στη Νότια Κορέα, την Αίγυπτο και τη Μέση Ανατολή, ενώ την περίοδο 2011-2014 εργάστηκε ως βοηθός του Πίτερ Μπρουκ και της Μαρί-Ελέν Εστιέν. Καθιερώθηκε και γνώρισε διεθνή επιτυχία με την τριλογία του The Inequalities («Οι ανισότητες»), στην οποία καταπιάστηκε με τις δραματικές κοινωνικές επιπτώσεις της λιτότητας στη Βρετανία.

Κείμενο – Σκηνοθεσία Alexander Zeldin • Σκηνικά – Κοστούμια Marg Horwell • Κίνηση – Χορογραφία Imogen Knight • Σχεδιασμός φωτισμών Paule Constable • Μουσική Γιάννης Φιλιππάκης • Συνεργαζόμενη σκηνοθέτιδα Joanna Pidcock • Παραγωγή Compagnie A Zeldin / A Zeldin Company.
*24 Ιουνίου Μετά την παράσταση ακολουθεί συζήτηση.

24 – 26 Ioυνίου | Χώρος Β – Χορός
Αγνή Παπαδέλη Ρωσσέτου: Η απόλαυση της αναπαράστασης

Πώς αντιμετωπίζουμε το ανεξίτηλο αποτύπωμα του χρόνου στο σώμα;  Μεταξύ κωμικού και τραγικού, με λεπτές αποχρώσεις και πολυδιάστατη προσέγγιση, η χορογράφος Αγνή Παπαδέλη Ρωσσέτου, στο νέο έργο της Η απόλαυση της αναπαράστασης πραγματεύεται το υπαρξιακό ζήτημα του χρόνου και της φθοράς. Άξονές της, η κατά Μιχαήλ Μπαχτίν έννοια της «ανολοκλήρωσης» που διαπερνάει το γκροτέσκο και η ζωγραφική του Τεοντόρ Ζερικό.

Οι τρεις ερμηνεύτριες του έργου, άλλοτε σε επαφή και σχηματίζοντας συμπλέγματα και άλλοτε μόνες, αφήνουν να αναδυθούν μέσα από τον χορό τους μορφές σωμάτων, στιγμιότυπα εμπειρίας, εικόνες γνώριμες ή αλλόκοτες, μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας. Καταστάσεις στις οποίες η σάρκα είναι παρούσα και ο θεατής μπορεί με κάποιον τρόπο να αναγνωρίσει κάτι γνώριμο, δικό του σ’ αυτές.

Το αδιάκοπο πέρασμα των σωμάτων από μορφή σε μορφή γίνεται συνώνυμο της απόλαυσης. Ο όρος απόλαυση χρησιμοποιείται εδώ όπως χρησιμοποιείται στην ψυχανάλυση, όπου δεν ταυτίζεται με την ευχαρίστηση, αλλά ενέχει τη δυσφορία, τον πόνο και την αμηχανία· είναι η απάντηση της καλλιτέχνιδας στα τραύματα που συνδέονται με το πέρασμα του χρόνου.

Χορογραφία Αγνή Παπαδέλη Ρωσσέτου • Βοηθός χορογράφου – Εξωτερική παρατηρήτρια Μαρίνα Τσαπέκου • Μουσική Ανδρέας Ράγκναρ Κασάπης • Σχεδιασμός φωτισμών Μαρία Αθανασοπούλου • Ερμηνεύουν Τιτή Αντωνοπούλου, Σάνια Στριμπάκου, Αγνή Παπαδέλη Ρωσσέτου

29 & 30 Ιουνίου | Χώρος Η – Όπερα
Μιχάλης Παπαπέτρου – Αλέξανδρος Ευκλείδης: «Η πτώση του οίκου των Κοινών» / «The Fall of the House of Commons» του Αλέκου Λούντζη και του Ορέστη Παπαϊωάννου

Μια σύγχρονη όπερα για το «ραγισμένο οικοσύστημα των μεταμοντέρνων πόλεων», όπως τη βλέπουν οι δημιουργοί της. Θυμίζοντας όλο και περισσότερο αντανάκλαση σε σβηστή οθόνη υψηλής ευκρίνειας, το εσωτερικό των σύγχρονων διαμερισμάτων φιλοξενεί μια μυστήρια συνύπαρξη ανθρώπινης και τεχνητής νοημοσύνης. Όλα τα αγαθά παραδίδονται κατ’ οίκον, οι σχέσεις πλέκονται και ξεσπούν εντός, οι φαντασιώσεις ακούγονται σαν ringtone.

Συνομιλώντας με το αρχετυπικό διήγημα του Έντγκαρ Άλαν Πόε Η πτώση του οίκου των Άσερ, όπου οίκος και ένοικοι συγχωνεύονται σ’ ένα κλειστό κύκλωμα, το έργο ιχνογραφεί τους ήχους που παράγει η ζωή εντός και εκτός των τειχών του πιο κοινού διαμερίσματος του σήμερα. Το αυτοαναφορικό σύμπαν του ζευγαριού που το κατοικεί αποπνέει μια φασματική ισορροπία. Δεσπόζει η ανθρωπόμορφη επόπτρια, Έρικα_7, πάντα διαθέσιμη να ξαναγράψει τη μνήμη του οίκου και να δώσει λύσεις στο σταυρόλεξο της συμβίωσης.

Η δραματουργική συνομιλία με τον Πόε αξιοποιείται για την αντιδιαστολή του «υψηλού» και του κιτς, αλλά και για τον λειτουργικό συνδυασμό μουσικών ιδιωμάτων από την αρχειοθήκη του κλασικού μελοδράματος ως τα πολυστυλιστικά ασεμπλάζ της μεταμοντέρνας μουσικής. Η μουσική σύνθεση αντλεί από ευρεία γκάμα ειδών εστιάζοντας στις νέες υβριδικές κατευθύνσεις της φωνητικής μουσικής στον 21ο αιώνα.

Μουσική σύνθεση Ορέστης Παπαϊωάννου • Δραματουργία – Λιμπρέτο Αλέκος Λούντζης • Λιμπρέτο στα αγγλικά Αλέκος Λούντζης, Ορφέας Απέργης • Μουσική διεύθυνση Μιχάλης Παπαπέτρου • Σκηνοθεσία Αλέξανδρος Ευκλείδης • Σκηνικά – Κοστούμια Γιάννης Κατρανίτσας • Σχεδιασμός φωτισμού Χρήστος Τζιόγκας • Ερμηνεύουν Χρύσα Μαλιαμάνη σοπράνο, Γιώργος Ιατρού βαρύτονος, Μιράντα Μακρυνιώτη μέτζο-σοπράνο • Συμμετέχουν οι μουσικοί Κώστας Τζέκος κλαρινέτο, σαξόφωνο, Γιώργος Κρίμπερης τρομπόνι, Σπύρος Αρκούδης τρομπέτα, Χρήστος Σακελλαρίδης πληκτρα, Χάρης Παζαρούλας κοντραμπάσο, Καζούγιο Τσουνεχίρο κρουστά • Εκτέλεση παραγωγής Arte Atene με τη συνεργασία του αμερικανικού μη κερδοσκοπικού οργανισμού Greece in USA

30 Ιουνίου – 3 Ιουλίου | Χώρος Ε – Θέατρο
Παντελής Δεντάκης: «Το ρόδο είναι ρόδο» της Κατερίνας Λούβαρη Φασόη

Άραγε πόσο εύκολο είναι να είσαι διαφορετικός; Να σκέφτεσαι διαφορετικά; Πότε τα όρια της διαφορετικότητας συγκρούονται με τα όρια της ανοχής και της κοινωνικής συνοχής; Η Διονυσία, η ηρωίδα του πρωτότυπου αυτού έργου της Κατερίνας Λούβαρη Φασόη, ζει σε ένα παλιό σπίτι με μόνη συντροφιά τις γάτες της αυλής· τραγουδάει και ονειρεύεται, φοράει πολύχρωμα ρούχα, ανοίγει το σπίτι σε ξένους και ντόπιους και δέχεται το μίσος και τον χλευασμό τους.

Εμπνευσμένο από την πραγματική ιστορία της Δήμητρας της Λέσβου από τη Σκάλα Συκαμιάς, που συγκλόνισε το πανελλήνιο, και με οδηγό το βιβλίο του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Η δύναμη της αγάπης, το έργο μιλάει για τη βαρβαρότητα και την τυφλότητα των ανθρώπων. Όπως δίδαξε ο Χριστός επάνω στον σταυρό, που είπε «Πατέρα, συγχώρεσέ τους, δεν ξέρουν τι κάνουν», έτσι και η Διονυσία προσεύχεται στο νεκροκρέβατό της για τη σωτηρία της ψυχής της και των ψυχών των έφηβων παιδιών που έγιναν δήμιοί της. Θα ζήσει ανακουφισμένη σχεδόν τον θάνατό της, πιστεύοντας στη δύναμη της συγχώρεσης και στην αιώνια καλοσύνη των ανθρώπων. Μια παράσταση που συγκινεί και προβληματίζει, προσκαλώντας μας να αμφισβητήσουμε κάθε προκατάληψη που οδηγεί στην εξόντωση του διαφορετικού. Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Παντελής Δεντάκης. Τον πρωταγωνιστικό ρόλο ερμηνεύει ο Χρήστος Στέργιογλου.

Σκηνοθεσία Παντελής Δεντάκης • Κίνηση Σεσίλ Μικρούτσικου • Κοστούμια Κική Γραμματικοπούλου • Σκηνικά Νίκος Δεντάκης, Κατερίνα Μόσχου • Σχεδιασμός φωτισμού Αποστόλης Κουτσιανικούλης • Μουσική Νίκος Κυπουργός • Βοηθός σκηνοθέτη Κατερίνα Λούβαρη Φασόη • Παίζουν Χρήστος Στέργιογλου, Γιάννης Παπαδόπουλος, Θανάσης Κρομλίδης, Βασίλης Ντάρμας, Γιάννης Σέρρης

*30 Ιουνίου Μετά την παράσταση ακολουθεί συζήτηση.

1 – 3 Ioυλίου | Χώρος Β – Χορός
Ανδρονίκη Μαραθάκη & Cloudsdonthaveshape: «επώδυνα εύκολο»

Πώς κινείται και πώς επικοινωνεί ένα σώμα που πονά; Πού βρίσκονται τα όρια μεταξύ πόνου και απόλαυσης, σε μια εποχή που η εναλλαγή ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο γίνεται ακαριαία; Η παράσταση επώδυνα εύκολο αναζητά μια γλώσσα αισθητηριακή, προγλωσσική, ανείπωτη, η οποία να εστιάζει στις αλλαγές της κινητικότητας του ανθρώπου που πονά.

Η ομάδα προσεγγίζει το θέμα του έργου μέσα από μεθόδους, που έχει ανακαλύψει ο άνθρωπος για να διαχειρίζεται τον πόνο, και εξελίσσει το έργο πάνω σε δύο βασικούς άξονες, έναν κινητικό και έναν ηχητικό. Από τη μια, εστιάζει στην αίσθηση του πόνου στο σώμα. Ένα σώμα που πονά κινείται με τέτοιον τρόπο ώστε πάντα να αναζητά, να συμπληρώνει ό,τι δεν είναι εκεί. Ζει, οργανώνεται και αυτορυθμίζεται μέσα από τη μνήμη εμπειριών όπου ήταν «ολόκληρο» και υγιές. Η κίνησή του, ελλειπτική πια στο παρόν, πραγματώνεται κάθε στιγμή μαζί με ό,τι παραλείπεται. Και από την άλλη, μας οδηγεί να ακούσουμε την ιδιαίτερη γλώσσα με την οποία εκφράζεται το φάντασμα του πόνου. Οι ερμηνευτές «αφηγούνται» στο μικρόφωνο madras, λέξεις, οδηγίες για τη διαχείριση του πόνου, γελούν, κλαίνε, αναπνέουν και όλα ηχογραφούνται, αναπαράγονται και μεταβάλλονται σταδιακά σε ηχητικές συχνότητες. Στο έργο οι δύο αυτοί άξονες συναντιούνται με ποικίλους τρόπους και φωτίζουν ακαριαία τομές και συνδέσεις που αναδεικνύουν κοινωνικές, θρησκευτικές, πολιτισμικές επιταγές για τον πόνο.

Χορογραφία – Έρευνα Ανδρονίκη Μαραθάκη • Ερμηνεία – Έρευνα  Έλτον Πέτρη, Σοφία Πουχτού, Δέσποινα Σανιδά-Κρεζία, Δέσποινα Χατζηπαυλίδου • Σχεδιασμός ήχου – Ζωντανή επεξεργασία με ηλεκτρονικά μέσα Γιάννης Αναστασάκης •   Εικαστική εγκατάσταση –Σχεδιασμός & κατασκευή Ναταλία Μαντά • Σχεδιασμός φωτισμού Νύσος Βασιλόπουλος  • Συμπαραγωγή Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, Cloudsdonthaveshape

*Mε την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ.

3 & 4 Ioυλίου | Χώρος Δ – Χορός
Rootlessroot: «Σιωπή»

Αν κάτι έχει βάναυσα εκδιωχθεί από τη σύγχρονη εποχή της τεχνολογίας και της πληροφορίας, αυτό είναι η σιωπή. H πανταχού παρούσα καταιγιστική ανθρώπινη δραστηριότητα προκαλεί ακατάπαυστη φασαρία. Και μαζί με τη σιωπή φαίνεται να χάνεται η δυνατότητα ακρόασης. Τι είναι όμως η σιωπή; Τι διαστάσεις μπορεί να λάβει;

Στο τελευταίο τους έργο οι RootlessRoot δημιουργούν έναν κόσμο αφιερωμένο στη σιωπή και στη δύναμή της. Εξερευνούν ένα άγνωστο σύμπαν όπου η σιωπή επικοινωνεί με όσους την αφουγκράζονται, με όσους συνδιαλέγονται μαζί της και αξιοποιούν αυτό που τους προσφέρει. Η σιωπή αντιμετωπίζεται ως μια απόλυτη συνθήκη που φέρνει τους συμμετέχοντες σε αυτή αντιμέτωπους με το μυστήριο του εαυτού τους αλλά και του κόσμου. Άλλοτε ως τόπος στοχασμού, κριτικής σκέψης και ανάμνησης και άλλοτε ως τόπος πίστης, προσευχής και συνάντησης με το θείο, η σιωπή γίνεται ο χώρος για την κίνηση πριν από την κίνηση πριν από την πράξη. Αντλώντας υλικό από τη φιλοσοφία, τη θεολογία, την ποίηση, τη λογοτεχνία και τη ζωγραφική, η ομάδα ερευνά τη συνθήκη της σιωπής ως μέσο αυτογνωσίας και βιώματος του κόσμου. Η κινητική έρευνα, μέσα από αυτοσχεδιασμούς και ασκήσεις, θα προσδιορίσει το χορογραφικό υλικό και τα θεατρικά στοιχεία της παράστασης.

Σύλληψη – Χορογραφία Λίντα Καπετανέα, Jozef Fruček • Σκηνικά – Κοστούμια Πάρις Μέξης • Σχεδιασμός φωτισμού Περικλής Μαθιέλλης • Mουσική σύνθεση Βασίλης Μαντζούκης •  • Ερμηνεύουν (αλφαβητικά) Aλέξανδρος Βαρδαξόγλου, Γιώργος Δερέσκος, Αναστάσης Καραχανίδης, Μαρία Μπρέγιαννη, Μάρω Σταυρινού, Χρήστος Στρινόπουλος.

*Mε την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.

4 – 6 Ioυλίου | Χώρος Η – Θέατρο – Διεθνής Συμπαραγωγή
Έλλη Παπακωνσταντίνου: «Βάκχες»
Με αφετηρία το έργο του Ευριπίδη

Οι Βάκχες της Έλλης Παπακωνσταντίνου αποτελούν μια πρωτότυπη ανάγνωση της ευριπίδειας τραγωδίας, που παντρεύει τον αρχαίο μύθο με την έρευνα πάνω στη ρευστότητα των φύλων, αξιοποιώντας στο έπακρο τα νέα μέσα, τον χορό και τον ήχο, τη μυστικιστική εμπειρία. Η δραματουργός βυθίζεται στον ομιχλώδη κόσμο της επιθυμίας και των μυθικών θηριωδιών για να μιλήσει για έναν κόσμο μετα-αποκαλυπτικό, ενόψει μιας επερχόμενης καταστροφής που ολοένα πλησιάζει. Εύποροι μεγαλοαστοί και οι υπηρέτες τους, σε μια συνθήκη αντίστοιχη με το σύμπαν της Μελαγχολίας του Λαρς φον Τρίερ, περιμένουν από στιγμή σε στιγμή να χτυπήσει τη Γη ένας μετεωρίτης που οι επιστήμονες αποκαλούν «Διόνυσο». Ο Διόνυσος έρχεται με σάρκα και οστά και καθοδηγεί τους ήρωες προς το Δωμάτιο του Πόθου. Δεν υπάρχει πιο τρομακτικό δωμάτιο. Για να το φτάσουν, πρέπει να διασχίσουν ένα μυστηριώδες ενεργειακό πεδίο ξεπερνώντας τον φόβο της αποκάλυψης, της πτώσης, της μόλυνσης, της φθοράς, της ύβρεως, της ντροπής. Ο θεός Διόνυσος δεν δέχεται την άρνηση, την αναβολή, την περιφρόνηση. Θα εκτελέσει την αποστολή του με κάθε κόστος. Ένας σεισμογράφος καταγράφει σε ρολό χαρτί που ξετυλίγεται αδιάλειπτα επί σκηνής, κάθε δόνηση που συγκλονίζει το σπίτι. Ένας τεράστιος παλμογράφος του κόσμου. Το σκηνικό έργο ακολουθεί τη γραμμή του λόγου, της μουσικής αλλά και της χορευτικής αφήγησης, διερευνώντας μια queer παραστατική γλώσσα – ποπ αλλά με κλασικά οπερατικά ξεσπάσματα, χορευτική αλλά και μυστικιστική, ανεπαίσθητη. Το queer εδώ σχετίζεται με έναν τρόπο κατανόησης όχι μόνο των έμφυλων ταυτοτήτων αλλά και της αισθητικής, της πολιτικής, της γλώσσας. Στη δημιουργία του πολύγλωσσου αυτού έργου ‒στη σκηνή ακούγονται αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά και ελληνικά‒ συνέβαλε η παρουσία του Βενεζουελάνου αλχημιστή των ήχων Ariah Lester, αλλά και η ευφάνταστη χορογραφία των Γάλλων Cristophe Beranger και Jonathan Pranlas Descours.

Η παράσταση στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου θα εγκαινιάσει την ευρωπαϊκή περιοδεία του έργου μετά την πρεμιέρα στη La Filature, Scène nationale de Mulhouse στη Γαλλία τον Μάρτιο του 2023.

Σύλληψη – Σκηνοθεσία Έλλη Παπακωνσταντίνου • Κείμενο Χλόη Τζία Κολύρη, Έλλη Παπακωνσταντίνου • Χορογραφία SINE QUA NON ART / Christophe Béranger – Jonathan Pranlas Descours • Μουσική σύνθεση Ariah Lester • Σκηνογραφία Μαρία Πανουργιά • Video Art – Live Video Performance Παντελής Μάκκας • Κοστούμια Ιωάννα Τσάμη • Σχεδιασμός φωτισμού Μαριέττα Παυλάκη • Βοηθός σκηνοθέτριας Σπύρος Σουρβίνος • Συν-επιμέλεια κειμένων Λουίζα Αρκουμανέα

8 – 10 Ioυλίου | Χώρος Β – Χορός
Δημήτρης Μυτιληναίος: «Repair»

Τρία εμβληματικά, μικρής διάρκειας χορογραφικά έργα –L’après midi d’un faune (Παρίσι 1912), Grand pas classique (Παρίσι 1949) και Tchaikovsky Pas de Deux (Νέα Υόρκη 1960)– μπαίνουν στο μικροσκόπιο, αναλύονται και ανασυντίθενται ως χορογραφικό κολάζ σε ένα νέο όλον.

Το Repair είναι ένα κουαρτέτο που εστιάζει στην έννοια του ζευγαριού (pas de deux) όπως τη γνωρίζουμε από την ιστορία του μπαλέτου. Ο διττός τίτλος «Repair» υποδηλώνει καταρχάς μια πρόθεση «αποκατάστασης» του τι συνιστά σήμερα «χορευτικό ζευγάρι», λαμβάνοντας υπόψη την επίκαιρη συζήτηση περί έμφυλων ταυτοτήτων. Σημειώνει ταυτόχρονα, ως λογοπαίγνιο («re-pair»), την «ανα-ζευγοποίηση», καθώς εδώ το ζευγάρι επιτελείται από τέσσερις χορεύτριες/χορευτές!

Παρά τη σαφή αναφορά σε ιστορικές πηγές, τίποτα δεν λαμβάνεται ως δεδομένο. Κάθε στοιχείο που χρησιμοποιείται διαφοροποιείται από την αρχική του πηγή – δεν την περιγράφει ούτε την αναπαριστά. Το μπαλέτο δεν προσεγγίζεται ως κινητική φόρμα αλλά ως σύστημα που αποκαλύπτει στους χορευτές/στις χορεύτριες τη χορευτική κατάσταση. Με τεχνική ευλάβεια και λεπτομέρεια, οι διάσημες μουσικές και χορογραφίες παρουσιάζονται με νέα «ενορχήστρωση» και δημιουργείται μια καινούρια σχέση μεταξύ τους ως συνθετικών στοιχείων του έργου.

Χορογραφία Δημήτρης Μυτιληναίος • Μουσική Λάμπρος Πηγούνης • Σχεδιασμός φωτισμών Δημήτρης Κασιμάτης • Κοστούμια Άγγελος Μέντης • Βοηθός χορογράφου Έλενα Νοβάκοβιτς • Ερμηνεύουν Αμαλία Κοσμά, Pierre Magendie, Κωνσταντίνα Μπάρκουλη-Γάβρη, Δημήτρης Μυτιληναίος • Παραγωγή howtomakeyourlifeharder.

8 – 11 Ioυλίου | Xώρος Ε – Θέατρο
Θανάσης Ζερίτης, Χάρης Κρεμμύδας / 4 Frontal: «Σπυριδούλες» της Νεφέλης Μαϊστράλη

Με στοιχεία θεάτρου ντοκουμέντου, πρωτότυπης δραματουργίας και σύγχρονης ελληνικής μουσικής, η σκηνική σύνθεση της γνωστής ομάδας 4frontal εκκινεί από την αληθινή ιστορία της Σπυριδούλας, μιας 12χρονης υπηρέτριας, που συγκλόνισε την κοινή γνώμη της δεκαετίας του 1950.

Εκείνη την εποχή, πλήθος ανήλικα άπορα κορίτσια υιοθετούνται από επιφανείς οικογένειες με την ιδιότητα της «ψυχοκόρης», για να εργαστούν ως εσωτερικές οικιακές βοηθοί σε μια ιδιάζουσα κατάσταση σύγχρονης δουλείας.

Ανάμεσά τους, η 12χρονη Σπυριδούλα Ράπτη από τη Ματαράγκα Αγρινίου, που μετακόμισε στην πρωτεύουσα για να εργαστεί στο εύπορο σπίτι του ζεύγους Βεϊζαδέ. Επί δύο συναπτά έτη, όπως αποκαλύφθηκε στο νοσοκομείο, το ζεύγος την κακοποιούσε σωματικά και ψυχικά, φτάνοντας ως το σημείο να την κάψουν με το ηλεκτρικό σίδερο στο σώμα και το πρόσωπο. Η Σπυριδούλα όμως βρήκε το θάρρος να μιλήσει, διαρρηγνύοντας τον φαύλο κύκλο της βίας. Λαϊκό ίνδαλμα και πηγή ενδυνάμωσης για γενιές και γενιές γυναικών που υφίστανται κακοποίηση και καταφέρνουν να την αρθρώσουν και την τερματίσουν, συνεχίζει να εμπνέει.

Αντλώντας από ιστορικά ντοκουμέντα όπως τα «Πρακτικά της δίκης Γιώργου και Αντιγόνης Βεϊζαδέ», λογοτεχνικά κείμενα και γυναικείες αφηγήσεις της εποχής αλλά και σύγχρονες συνεντεύξεις γυναικών που εργάζονται ως εσωτερικές οικιακές βοηθοί, η Νεφέλη Μαϊστράλη γράφει ένα πρωτότυπο θεατρικό κείμενο. Με όχημα το νέο αυτό κείμενο και υπό τους ελληνικούς και πανκ ήχους των Θραξ Πανκc, η παράσταση φέρνει στη σκηνή τις φωνές των γυναικών που βρέθηκαν ή βρίσκονται ακόμα σ’ αυτή τη θέση παλεύοντας για την αυτοδιάθεσή τους.

Σκηνοθεσία Θανάσης Ζερίτης, Χάρης Κρεμμύδας • Δραματουργία Νεφέλη Μαϊστράλη • Σκηνικά – Κοστούμια Γεωργία Μπούρδα • Μουσική επιμέλεια – Σύνθεση Θραξ Πανκc • Κίνηση Πάνος Τοψίδης • Βοηθός σκηνοθετών Ελένη Τσιμπρικίδου • Φωτισμοί Σάκης Μπιρμπίλης • Παίζουν Σταύρος Γιαννουλάδης, Τάσος Δημητρόπουλος, Αργυρώ Θεοδωράκη, Ευαγγελία Καρακατσάνη, Τατιάνα Άννα Πίττα

*10 Ιουλίου Μετά την παράσταση ακολουθεί συζήτηση.

9 & 10 Ioυλίου | Χώρος Η – Χορός
Jerôme Bel: «Isadora Duncan» / «Ισιδώρα Ντάνκαν»

To έργο Ισιδώρα Ντάνκαν του εμβληματικού χορογράφου Ζερόμ Μπελ, φτιαγμένο για την Ελίζαμπεθ Σβαρτς και σε συνεργασία μαζί της, εστιάζει στη μορφή της Ισιδώρας Ντάνκαν, συνεχίζοντας τη σειρά πορτρέτων χορευτών που ξεκίνησε ο χορογράφος το 2004. Ο Μπελ ανεβαίνει ο ίδιος στη σκηνή μαζί με μια από τις σημαντικότερες μαθήτριες των Isadorables και ανακαλύπτει κάτω από τη ρομαντική φιγούρα μια οραματίστρια χορογράφο ερευνώντας την κληρονομιά και τους μύθους που τη συνοδεύουν.

Σε αντίθεση με τα προηγούμενα έργα αυτής της σειράς (Véronique Doisneau, Cédric Andrieux και Pichet Klunchun and myself), όπου ο Μπελ συνομιλεί με τους καλλιτέχνες, εδώ δημιουργεί το πορτρέτο μιας χορεύτριας που δεν βρίσκεται πια στη ζωή βασισμένος στην αυτοβιογραφία της. Η Ντάνκαν, που θεωρείται η «μητέρα» του μοντέρνου και του σύγχρονου χορού, έχει σημαντικούς δεσμούς με την Ελλάδα, την οποία επισκέφτηκε για πρώτη φορά το 1903 (οπότε και το 2023 συνιστά επέτειο 120 χρόνων).

Σύλληψη Jérôme Bel • Χορογραφία Isadora Duncan • Ερμηνεύουν Elisabeth Schwartz / Sheila Atala, Chiara Gallerani, Jérôme Bel

*9 Ιουλίου Μετά την παράσταση ακολουθεί συζήτηση. 11 και 12 Ιουλίου Συνοδευτικά με την παράσταση Isadora Duncan και σε συνεργασία με το Κέντρο Μελέτης Χορού Ι. & Ρ. Ντάνκαν διοργανώνεται διήμερο σεμινάριο με την εμβληματική χορεύτρια Ελίζαμπεθ Σβαρτς και μια συζήτηση με τη συμμετοχή του Ζερόμ Μπελ, της Ελίζαμπεθ Σβαρτς και της χορογράφου Μέντης Μέγα.

10 & 11 Ιουλίου | Χώρος Δ – Θέατρο
Θάνος Παπακωνσταντίνου: «Θυέστης» του Σενέκα

Με τη χαρακτηριστικά ανατρεπτική ματιά του, ο Θάνος Παπακωνσταντίνου φέρνει στο Φεστιβάλ μια τραγωδία που δεν έχει παρασταθεί ποτέ στην ελληνική σκηνή, ένα από τα σκοτεινότερα έργα εκδίκησης και άμετρου πάθους, με εικονοποιία εφάμιλλη ταινιών τρόμου, πρόδρομο των δραμάτων εκδίκησης της ελισαβετιανής και ιακωβιανής δραματουργίας, τον Θυέστη του Σενέκα. Στη μοναδική αυτή πλήρως σωζόμενη τραγωδία που πραγματεύεται τον μύθο των Πελοπιδών, δραματοποιούνται τα αποκαλούμενα «θυέστεια δείπνα», η τρομακτική πράξη εκδίκησης του Ατρέα να σκοτώσει, να μαγειρέψει και να σερβίρει σε δείπνο στον αδελφό του τα ίδια του τα παιδιά, σ’ ένα επεισόδιο που θα δώσει τέλος στη μακρόχρονη διαμάχη των δύο αδερφών για τη βασιλική εξουσία.

Εμποτισμένος από την άμετρη και αιμοσταγή ατμόσφαιρα της εποχής του, ο Ρωμαίος ρήτορας, δραματουργός και στωικός φιλόσοφος σκιαγραφεί στις τραγωδίες του έναν κόσμο πτώσης και αποσύνθεσης. Η πολιτεία δεν είναι μια ευνομούμενη συνάθροιση πολιτών αλλά μια αρένα, ένα παράλογο μόρφωμα τεράτων και θηρίων που συνεχώς μηχανεύονται τρόπους για να παγιδέψουν και να εξολοθρεύσουν τον αντίπαλο. Όσο κι αν προοδεύσει η ανθρώπινη κοινωνία, σύμφωνα μ’ αυτή την οπτική, το σκοτάδι θα ψάχνει συνεχώς μια ρωγμή για να βγει στην επιφάνεια και να καταλύσει τα πάντα. Στο έργο αυτό, πράγματι, μια έκλειψη Ηλίου βυθίζει την πόλη στο σκότος. Η πολιτεία καταλύεται, ο βασιλιάς δεν είναι πια ο άριστος των πολιτών, αλλά ένα μεγάλο θηρίο που βρυχάται πάνω από τα θύματά του.

Εμπνευσμένη στη φόρμα της από την εκτενή αγγελική ρήση που ιστορεί τη μακάβρια τελετουργία του δείπνου, η σκηνοθεσία προσεγγίζει το έργο σαν ένα ορατόριο τρόμου, με την πρωτότυπη ηλεκτρονική μουσική και τον ηχητικό σχεδιασμό της παράστασης δομικά στοιχεία αυτού του οπτικοακουστικού εφιάλτη.

Σύλληψη – Σκηνοθεσία Θάνος Παπακωνσταντίνου • Σκηνικά – Κοστούμια Νίκη Ψυχογιού • Πρωτότυπη μουσική Άντης Σκορδής • Σχεδιασμός κίνησης Νάντη Γώγουλου • Σχεδιασμός φωτισμών Χριστίνα Θανάσουλα • Σχεδιασμός ήχου – Βοηθός σκηνοθέτη Φάνης Σακελλαρίου • Παίζουν Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης (Ατρέας), Αντώνης Μυριαγκός (Θυέστης), Τάσος Δήμας (Φάντασμα Ταντάλου), Μαριάννα Δημητρίου (Ερινύα – Αγγελιαφόρος) • Χορός Γιώργος Δικαίος, Μιχάλης Πανάδης, Φώτης Στρατηγός

14 & 15 Ioυλίου | Χώρος Δ – Χορός
Jan Martens & Dance On Ensemble: «any attempt will end in crushed bodies and shattered bones»

Εμπνευσμένος από το παγκόσμιο κύμα διαμαρτυρίας και την ανάγκη κοινωνικής αλληλεγγύης και αντίστασης στην κρατική καταστολή, ο πρωτοπόρος Βέλγος χορογράφος και περφόρμερ Γιαν Μάρτενς επανέρχεται στο Φεστιβάλ μετά το 2016 σε συνεργασία αυτή τη φορά με τη βερολινέζικη ομάδα Dance On. Το κάθε απόπειρα θα καταλήγει σε κομματιασμένα κορμιά και τσακισμένα κόκαλα, που δανείζεται τον τίτλο του από τον λόγο που απεύθυνε ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ στους διαδηλωτές του Χονγκ Κονγκ το 2019, έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ της Αβινιόν το 2021. Είναι μια παράσταση για μεγάλη σκηνή, που ενσωματώνει στην ίδια της τη φόρμα τη δύναμη της διαφορετικότητας αλλά και τη συμβίωση ξεχωριστών ατομικοτήτων – μ’ ένα σωματικά και ηλικιακά ετερογενές corps de ballet αποτελούμενο από 17 χορευτές από 18 έως 71 ετών, φωτίζει την ξεχωριστή χορευτική «υπογραφή» του καθενός, εντός ενός συνόλου με κοινή σωματική και επιτελεστική ενέργεια. Βασισμένη στο έντονα ρυθμικό Κοντσέρτο για τσέμπαλο του σύγχρονου Πολωνού συνθέτη Χένρικ Γκουρέτσκι, η χορογραφία δένεται με κομμάτια διαμαρτυρίας από τη δεκαετία του 1960 ως σήμερα από τον Max Roach και την Abbey Lincoln ως το Kae Tempest.

Με αφορμή τη φράση του Κινέζου πρόεδρου που μεταφράστηκε και μεταδόθηκε ανά τον κόσμο με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, o Μάρτενς παρατηρεί ότι η γλώσσα στη δική μας εποχή της «μετα-αλήθειας» λειτουργεί κυρίως «ως ιδεολογικό εργαλείο». Εκτός από τον χορό, φέρνει λοιπόν στη σκηνή ως παραστατικό μέσο και την ίδια τη γλώσσα, εισάγοντας προφορικά αποσπάσματα από την Άνοιξη της Σκοτσέζας συγγραφέως Άλι Σμιθ*, αλλά και γραπτές εκφράσεις μίσους από το διαδίκτυο, που προβάλλονται θραυσματικά πίσω από τους χορευτές. Η ιδέα μιας αρμονικής κοινωνικής συνύπαρξης δεν είναι ίσως εντέλει παρά ουτοπία· οφείλουμε συνεχώς να προασπιζόμαστε απέναντι στις αντιδραστικές φωνές τη δυνατότητα να είμαστε διαφορετικοί μαζί.

[*Πρόκειται για το τρίτο μυθιστορηματικό μέρος του Κουαρτέτου των εποχών. Στην παράσταση χρησιμοποιείται η μτφ. του Μιλτιάδη Αργυρόπουλου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.]

Χορογραφία Jan Martens • Ερμηνεύουν Abigail Aleksander, Pierre Bastin, Georgia Boddez, Ty Boomershine, Truus Bronkhorst, Camilla Bundel, Jim Buskens, Baptiste Cazaux, Zoë Chungong, Piet Defrancq, Naomi Gibson, Simon Lelievre, Kimmy Ligtvoet, Solal Mariotte, Cherish Menzo, Steven Michel, Gesine Moog, Dan Mussett, Wolf Overmeire, Tim Persent, Courtney May Robertson, Laura Vanborm, Zora Westbroek, Loeka Willems, Lia Witjes-Poole, Maisie Woodford, Paolo Yao • Κοστούμια Cédric Charlier • Κείμενο «Spring» της Ali Smith, με την άδεια του Wylie Agency (UK) Limited.

17 – 20 Ioυλίου | Χώρος Β – Όπερα / Performance
Γιάννης Σκουρλέτης – Bijoux De Kant: «Τραγούδια του ελληνικού λαού» Drag ορατόριο

Με την αισθητική της εστιασμένη σε μια ανατρεπτική προσέγγιση της ελληνικής ταυτότητας που έχει οικοδομήσει τα τελευταία χρόνια μέσα από παραστάσεις αφιερωμένες σε ποιητές και συγγραφείς-σταθμούς της ελληνικότητας, από τον Βιτσέντζο Κορνάρο ως τον Εγγονόπουλο κι από τον Γιώργο Ιωάννου και τον Ναπολέοντα Λαπαθιώτη ως τον Ιωάννη Κονδυλάκη, η bijoux de kant του Γιάννη Σκουρλέτη διαβάζει άλλη μια φορά «λοξά» την παράδοση. Αυτή τη φορά αντλεί έμπνευση από τον σπουδαίο Μικρασιάτη συνθέτη, μαέστρο και πιανίστα Γιάννη Κωνσταντινίδη (1903-1984), που με το ψευδώνυμο Κώστας Γιαννίδης διέπρεψε στον χώρο του ελαφρού τραγουδιού (Ξύπνα αγάπη μου, Θα ξανάρθεις, Τα νέα της Αλεξάνδρας, Πόσο λυπάμαι κ.ά.), ενώ τα τελευταία 20 χρόνια της ζωής του αφοσιώθηκε αποκλειστικά στο κλασικό έργο του με βάση το δημοτικό τραγούδι.

Με τον κύκλο τραγουδιών του Είκοσι τραγούδια του ελληνικού λαού ο Κωνσταντινίδης δημιούργησε ένα υπερκείμενο, μια «διπλότυπη» μουσική σύνθεση αντίστοιχη ολόκληρης της καλλιτεχνικής του πορείας.

Τα γνωστά μας δημοτικά τραγούδια μετακινούνται εδώ προς μια νέα φόρμα, σε διαλεκτική σχέση τόσο με την ελληνικότητα όσο και τη δυτική μουσική παράδοση.

Με αφετηρία τον γοητευτικό αυτό κύκλο τραγουδιών του Κωνσταντινίδη και τα κείμενα του καλλιτέχνη και ερευνητή Αλέξανδρου Παπαδόπουλου, η drag βαρύτονος Νίνα Νάη, η περφόρμερ Daglara και ο πιανίστας Γιώργος Ζιάβρας αφηγούνται εκ βαθέων μια ιστορία που θα μπορούσε να αποτελέσει σενάριο για ελληνικό horror show. Μέσα σ’ ένα αλλόκοτο τοπίο σχεδιασμένο από τον σκηνογράφο Κωνσταντίνο Σκουρλέτη, μιλούν για το ανοιχτό τραύμα της πατριαρχίας και την παρέκκλιση. Αφηγούνται μια άλλη, αθέατη πολλές φορές Ελλάδα, που ζει στο περιθώριο του αστισμού, στην απέραντη ύπαιθρο που περιβάλλει τις κωμοπόλεις, στο διάκενο ανάμεσά τους. Είδωλα ενός καλά κρυμμένου προσωπικού βιώματος, εξιστορούν τα πάθη και την οδύνη της ετερότητας σ’ έναν δυστοπικό κόσμο.

Σύλληψη – Σκηνοθεσία Γιάννης Σκουρλέτης • Μουσική Γιάννης Κωνσταντινίδης, Κώστας Γιαννίδης • Σκηνικά – Κοστούμια Κωνσταντίνος Σκουρλέτης •  Φωτισμοί bijoux de kant • Κείμενο – Μετάφραση Αλέξανδρος Παπαδόπουλος • Ερμηνεύουν Νίνα Νάη (βαρύτονος in drag), Γιώργος Ζιάβρας (πιάνο), Daglara (περφόρμερ)

17 – 20 Ioυλίου| Χώρος Ε – Θέατρο
Ζωή Χατζηαντωνίου: «Ρέκβιεμ για τη Φάνι Γκόλντμαν»
Βασισμένο στο έργο της Ίνγκεμποργκ Μπάχμαν

«Την είχε κλέψει και την είχε ληστέψει, τα λόγια της όλα από τις 700 μέρες και νύχτες, τις κύριες προτάσεις και τις δευτερεύουσες, τις κρίσεις της και τις γνώμες της, αυτήν την ίδια […] την είχε κομματιάσει και την είχε ψήσει, την είχε σφάξει, ήταν σφαγμένη μέσα στις 386 σελίδες ενός βιβλίου […]».

Η όμορφη ηθοποιός Φάνι Γκόλντμαν σχετίζεται με τον άγνωστο αλλά φιλόδοξο συγγραφέα Τόνι Μάρεκ. Αυτός, αφού εκμεταλλευτεί τις γνωριμίες της, την εγκαταλείπει για μια νεότερη γυναίκα και κάνει στη συνέχεια τη ζωή της αντικείμενο του πρώτου επιτυχημένου βιβλίου του. «Τα πράγματα που εκείνη του είχε διηγηθεί τις νύχτες όταν ήταν ξαπλωμένη δίπλα του, τα απογεύματα όταν περπατούσαν στο δάσος, όταν έπιναν τον καφέ τους», όσα του είχε πει –και στα δυο χρόνια που ήταν μαζί τού τα είχε πει όλα–, βρίσκονταν στις σελίδες του βιβλίου του. Αρρωσταίνει θανάσιμα όταν κάτι πρωτόγνωρο εμφανίζεται και εξαπλώνεται σαν καρκίνωμα στο σώμα, στο μυαλό και στο νευρικό της σύστημα: το μίσος. Εγκαταλελειμμένη και παραδομένη στο αλκοόλ, αρρωσταίνει. Το μίσος την οδηγεί στον θάνατο.

«Υπάρχουν εγκλήματα που εκτελούνται εντός των ορίων του νόμιμου και του επιτρεπτού. Αυτά τα εγκλήματα παραμένουν αδιόρατα και ανεξιχνίαστα, προϋποθέτουν εκλεπτυσμένη μεθοδολογία, υψηλή νοημοσύνη και είναι φρικτά». Το Ρέκβιεμ για τη Φάνι Γκόλντμαν,* της «ευφυέστερης και σημαντικότερης» κατά τον Μπέρνχαρντ Αυστριακής συγγραφέως Ίνγκεμποργκ Μπάχμαν (1926-1973), σχεδίασμα ενός μυθιστορήματος που προοριζόταν να γίνει μέρος ενός κύκλου έργων με τον τίτλο Τρόποι θανάτου, αποδίδει ακριβώς αυτό. Περιγράφοντας ιστορίες γυναικών, η Μπάχμαν, που πέθανε και η ίδια κάτω από ανεξιχνίαστες συνθήκες, ερευνά τους τρόπους εξόντωσης της γυναικείας υπόστασης εντός της πατριαρχικής λογικής που ορίζει την ιστορία, την πολιτική, τη θρησκεία, την οικογένεια, ακόμη και την ίδια τη γυναικεία αυτοαντίληψη.

Αντλώντας από την ελλειπτικότητα του Ρέκβιεμ ‒γεμάτου αγκύλες, αποσιωπητικά, λανθάνουσες λέξεις στην απόπειρα εκδοτικής αποκρυπτογράφησής του‒, η παράσταση της Ζωής Χατζηαντωνίου δημιουργεί ένα τοπίο αφηγηματικών σπαραγμάτων αντίστοιχο με το σύμπαν της Μπάχμαν. Πώς εισχωρεί στη γλώσσα και στις σχέσεις ο λανθάνων φασισμός της καθημερινότητας; Πώς αποβάλλεται τελικά η γυναικεία υποκειμενικότητα  από έναν κόσμο στον οποίον δεν έχει θέση, είναι τα κύρια ερωτήματά της.

Δραματουργία – Σκηνοθεσία Ζωή Χατζηαντωνίου • Μετάφραση Μαρία Αγγελίδου – Άγγελος Αγγελίδης • Σκηνικό Μαρία Πανουργιά • Μουσική – Ήχος Γιώργος Μιζήθρας • Βοηθός δραματουργίας και σκηνοθεσίας Δήμητρα Θωμαΐδου • Βίντεο Παντελής Μάκκας • Σχεδιασμός φωτισμού Δημήτρης Κασιμάτης • Παίζουν Αλεξία Καλτσίκη, Ελίνα Ρίζου, Χαρά Μάτα Γιαννάτου, Άννα Καλαϊτζίδου

[*Ελληνική έκδοση: Ingeborg Bachmann, Ρέκβιεμ για τη Φάννυ Γκόλντμαν (Από τα προσχέδια ενός μυθιστορήματος), μτφ. Μαρία Αγγελίδου, Εκδόσεις Άγρα, Αθήνα 1992.]

18 Ιουλίου Μετά την παράσταση ακολουθεί συζήτηση.

19 & 20 Ioυλίου | Χώρος Δ – Θέατρο
Gisèle Vienne: «L’Étang» / «Η λίμνη του Robert Walser»

Με υλικά τον χορό, τη μουσική και το θέατρο, η σκηνοθέτρια και χορογράφος Ζιζέλ Βιεν χτίζει εδώ και 20 χρόνια τον δικό της ατμοσφαιρικό κόσμο με έντονα εικαστικά στοιχεία. Στο ελληνικό κοινό πρωτοσυστήθηκε το 2018 με την παράσταση Crowd, ένα έργο για τη σκοτεινή σχέση ανάμεσα στο ατομικό και το συλλογικό συναίσθημα. Φέτος θα παρουσιάσει στο Φεστιβάλ το καθηλωτικό L’Étang, που έκανε πρεμιέρα το 2021 στο Théâtre de Vidy-Lausanne (Ελβετία), μια παράσταση βασισμένη στο σύντομο θεατρικό Der Teich («Η λίμνη») του Ρόμπερτ Βάλζερ, όπου καταπιάνεται με το δυσλειτουργικό οικογενειακό περιβάλλον.

Ένα παιδί που νιώθει απόρριψη από την οικογένειά του σκηνοθετεί απεγνωσμένο την αυτοκτονία του σε μια λίμνη. Η Βιεν δημιουργεί ένα δυνατό ψυχολογικό δράμα φωτίζοντας τους ενοχλητικούς υπαινιγμούς του Βάλζερ – για την παιδική κακοποίηση, την αιμομιξία και το οικογενειακό τραύμα. Οι δύο πρωταγωνίστριες της Βιεν, που μοιράζονται όλους τους ρόλους επί σκηνής, ο υπνωτιστικός φωτισμός και η ηλεκτρονική μουσική φέρνουν στην επιφάνεια καταπιεσμένες ορμές και συναισθήματα. Ο εαυτός σκορπίζει μέσα στον πόνο. Κάθε πρόταση τυλίγεται στην αμφιβολία. Ειπώθηκαν στ’ αλήθεια όλα αυτά ή μήπως ήταν όνειρο; Κι ενώ το κείμενο του Βάλζερ αφήνει μια χαραμάδα για συμφιλίωση, στον κόσμο της Βιέν δεν υπάρχει χάπι εντ. Το τραύμα παραείναι βαθύ.

Με σπουδές στη μουσική, τη φιλοσοφία και το θέατρο μαριονέτας, η Ζιζέλ Βιεν, γεννημένη το 1976 στη Γαλλία, ίδρυσε το 1999 τη δική της ομάδα χορού, και έκτοτε έχει δημιουργήσει 11 παραστάσεις και 7 σε συνεργασία με τον Etienne Bideau-Rey, οι οποίες παρουσιάστηκαν σε όλη την Ευρώπη, καθώς και στην Ασία και την Αμερική.

Σύλληψη – Σκηνοθεσία – Σκηνογραφία – Δραματουργία Gisèle Vienne •  Ερμηνεία Adèle Haenel, Julie Shanahan • Προσαρμογή κειμένου Adèle Haenel, Julie Shanahan, Henrietta Wallberg σε συνεργασία με τη Gisèle Vienne  • Σχεδιασμός φωτισμών Yves Godin • Μουσική διεύθυνση Stephen F. O’Malley • Πρωτότυπη μουσική Stephen F. O’Malley, François J. Bonnet •  Κοστούμια Gisèle Vienne, Camille Queval

Η Gisèle Vienne είναι συνεργαζόμενη καλλιτέχνις στο Chaillot – Théâtre national de la danse, στο MC2 Grenoble, στο Volcan-Scène nationale du Havre and στο Théâtre National de Bretagne

*19 Ιουλίου Μετά την παράσταση ακολουθεί συζήτηση.

19 & 20 Ioυλίου | Χώρος Η – Χορός  – Διεθνής Συμπαραγωγή
Λενιώ Κακλέα: «Αγρίμι» / «Fauve»

Οι Αρδέννες, ο Μέλας Δρυμός, η Brocéliande, το Vexin. Τα δάση είναι χώροι που διαφεύγουν από την άμεση αντίληψη. Εδώ, άνθρωποι και ζώα διασκορπίζονται και κρύβονται, παραμονεύουν, αλληλοκυνηγιούνται και αλληλοπαγιδεύονται. Τόποι ηρεμίας και διαλογισμού, έκστασης και έντονης ζωής, τα δάση είναι επίσης απειλητικά και τοξικά περιβάλλοντα. Στο Αγρίμι / Fauve, η Λενιώ Κακλέα χορογραφεί με ακρίβεια μια παράσταση για την αγριότητα των σωμάτων. Οι ασκήσεις, οι χοροί και οι τελετουργίες που αναπτύσσει επί σκηνής εξερευνούν αυτόν τον φυσικό και φανταστικό τόπο όπου συντελείται η διάλυση των ταυτοτήτων και η μεταμόρφωση των σωμάτων. Συνδέοντας για πρώτη φορά τη χορογραφική δημιουργία της Κακλέα με τον γεωγραφικό, περιβαλλοντικό και ποιητικό πλούτο των δασών, το Αγρίμι / Fauve παρουσιάζει τον χορό σαν μια ακόμα ζώνη άγριας ζωής προς υπεράσπιση.

Χορογραφία – Σκηνοθεσία Λενιώ Κακλέα • Ερμηνεύουν Λενιώ Κακλέα, Γιώργος Κοτσιφάκης, Ιωάννα Παρασκευοπούλου • Σχεδιασμός φωτισμού Bruno Pocheron • Κοστούμια Olivier Mulin • Βίντεο Sophie Laly • Βοηθός χορογράφου Δημήτρης Μυτιληναίος. 

7 Ιουνίου – 20 Ιουλίου | Τζάζ στην Πλατεία

Η Πλατεία, ο υπαίθριος χώρος ανάμεσα στους Χώρους Α – Β – Ε – Η της Πειραιώς  260, θα ζωντανέψει και φέτος από το πολύ πετυχημένο μίνι φεστιβάλ «Τζαζ στην Πλατεία» που εγκαινιάστηκε πέρυσι συνοδεύοντας τις φεστιβαλικές βραδιές μας. Τέσσερα ξεχωριστά τζαζ σχήματα, υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια του διακεκριμένου σαξοφωνίστα Δημήτρη Τσάκα, στήνουν μετά το τέλος των παραστάσεων, μια γιορτή τζαζ με ελεύθερη είσοδο για όλες και όλους, σ’ ένα πρόγραμμα που θα εκτείνεται σ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος της Πειραιώς 260, από τον Ιούνιο έως τις 20 Ιουλίου.

Συμμετέχουν τα σχήματα:

• 7 – 9 Ioυνίου | Adedeji Adetayo Sextet

Ο Νιγηριανός Adedeji Adetayo, τραγουδιστής, κιθαρίστας και συνθέτης, φέρνει στην Πλατεία της Πειραιώς 260 τη ζωντάνια της αφρικανικής μουσικής. Τρεις βραδιές με afrobeat, afro jazz και afro soul & funk, μουσική από τα προσωπικά του άλμπουμ και special guests.

• 3 – 5 Ιουλίου | Spyros Panagiotopoulos Quintet (BFAM)

Μετά την κυκλοφορία του άλμπουμ του γκρουπ με τίτλο Happy Hour, ο ντράμερ Σπύρος Παναγιωτόπουλος με το κουιντέτο του θα μας παρουσιάσουν συνθέσεις των μελών του γκρουπ που κινούνται στον χώρο της τζαζ.

• 9 – 11 Ιουλίου | Terry’s Quartet

Η τραγουδίστρια Τέρη Βακιρτζόγλου παρουσιάζει το καινούριο της project στο πλαίσιο του «Τζαζ στην Πλατεία». Πρόκειται για μια ομάδα εξαιρετικών μουσικών, ο καθένας με τη δική του πορεία στην ελληνική τζαζ σκηνή, που συναντιούνται για πρώτη φορά όλοι μαζί. Το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει παλιές και καινούριες συνθέσεις της Τέρης από τον πρώτο της δίσκο Qualia αλλά και από τον δεύτερο που θα κυκλοφορήσει σύντομα με τίτλο Permathea, καθώς και ενορχηστρώσεις από αγαπημένα τζαζ τραγούδια.

• 17 – 19 Ιουλίου | Apostolos Leventopoulos Trio feat. Vasilis Xenopoulos

Οι συνθέσεις του Απόστολου Λεβεντόπουλου συνδυάζουν την παραδοσιακή τζαζ γλώσσα με πιο μοντέρνες συνθετικές και αυτοσχεδιαστικές προσεγγίσεις, και τον λυρισμό της κιθάρας με τον εκρηκτικό ήχο του organ trio.

• 20 Ιουλίου | Συναυλία – πάρτι: Crazy People Music

Καταξιωμένοι μουσικοί και δεξιοτέχνες του χώρου συναντιούνται για μια μοναδική συναυλία-πάρτι για την ολοκλήρωση του προγράμματος της Πειραιώς 260!

Μουσικοί Δημήτρης Τσάκας, Αντώνης Ανδρέου, Αλέξανδρος-Δράκος Κτιστάκης, Adedeji Adetayo, Κώστας Χριστοδούλου, Δημήτρης Σεβδαλής, Γιώργος Γεωργιάδης • Ηχοληψία Δημήτρης Καρπούζας, Νίκος Κόλλιας • Εκτέλεση παραγωγής ARTos & Theama / Αναστασία Ταμουρίδου

grape

«Για να συστηματοποιήσουμε την προβολή και την εξαγωγή των έργων μας, δημιουργήσαμε και σας παρουσιάζουμε φέτος τη νέα πλατφόρμα για την εξωστρέφεια των Ελλήνων δημιουργών, μια Αγορά για τις ελληνικές Παραστατικές Τέχνες GREEK AGORA OF PERFORMANCE από την οποία εμπνευστήκαμε το ακρωνύμιο grape. Για το όνομα αυτό, εμπνευστήκαμε από τον Θεό της Αμπέλου και του Θεάτρου, τον Διόνυσο, τη μέθη που μας προσφέρει η Τέχνη, το ελληνικό καλοκαίρι και το σταφύλι, έναν καρπό που μοιράζεται –άλλοτε ως φρούτο, άλλοτε ως οίνος– και έχει συνδυαστεί με τις παθιασμένες συζητήσεις μας μετά τις φεστιβαλικές παραστάσεις». 

Πάροδος/Πρόλογος/Έξοδος

Εστιάζοντας στην οργανική σχέση ανάμεσα στη σύγχρονη παραστατική δημιουργία και στο Αρχαίο Δράμα, συνεχίζονται φέτος οι δράσεις που δίνουν το στίγμα του Φεστιβάλ από το 2020: «Πάροδος» (Studio Residency στη Μικρή Επίδαυρο), «Πρόλογος» (εισαγωγή στην καλλιτεχνική γλώσσα της παράστασης, σε συνεργασία με το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών) και «Έξοδος» (συζητήσεις με τους συντελεστές μετά το τέλος της παράστασης).

«Η Ελευθερία των Άλλων»: Κύκλος συζητήσεων με επιμέλεια του Διονύση Καψάλη

Με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από τη συγγραφή του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν» του Διονύσιου Σολωμού, το φετινό Φεστιβάλ στοχάζεται και ανακινεί τον στοχασμό γύρω από την πολύτιμη έννοια της ελευθερίας. Υπό τον γενικό τίτλο «Η ελευθερία των άλλων», ο κύκλος συζητήσεων που πλαισιώνει το καλλιτεχνικό πρόγραμμα φιλοξενεί σημαντικούς ομιλητές από τον κόσμο των γραμμάτων, των τεχνών και της διανόησης. Οι συζητήσεις θα διεξαχθούν σε τέσσερις ξεχωριστές ημερομηνίες κατά τη διάρκεια του καλλιτεχνικού προγράμματος.

• Α´. Ελευθερία. «Η Αρετή και η Τόλμη»
  Σάββατο, 10 Ιουνίου, χώρος Β´, 7.00-8.30 μ.μ.
• Β´. «Η Ελλάδα των Άλλων»
  Τετάρτη, 14 Ιουνίου, χώρος Β´, 7.00-8.30 μ.μ.
• Γ´. «Η Άλλη Ευρώπη»
  Πέμπτη, 22 Ιουνίου, χώρος Ε´, 7.00-8.30 μ.μ.
• Δ´. «Ιστορίες Άλλων»
  Τρίτη, 11 Ιουλίου, χώρος Β´, 7.00-8.30 μ.μ.

Διεθνή Αποστολή: Η Εθνική Εκπροσώπηση της Ελλάδας στην Prague Quadrennial 2023

8 – 18 Ιουνίου 2023 | Πράγα – PQ23 – Θέατρο και Εικαστικά
«A rare gathering» / «Μια σπάνια συνάθροιση»

Εξήντα Έλληνες δημιουργοί και δέκα πανεπιστημιακά τμήματα: H μεγαλύτερη ως τώρα συμμετοχή της χώρας μας στην Κουαντριενάλε της Πράγας (Prague Quadrennial of Performance Design and Space – PQ) θα υλοποιηθεί από το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου μετά από πρωτοβουλία των Ελλήνων σκηνογράφων – ενδυματολόγων και των σχετικών σχολών και εργαστηρίων, με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Με όχημα τη σκηνογραφία και τον παραστασιακό χώρο η PQ αποτελεί τη μεγαλύτερη διεθνή πλατφόρμα προβολής της πρόσφατης καλλιτεχνικής δημιουργίας στο θέατρο, τον χορό, την όπερα, την περφόρμανς και τις συνδυαστικές και υβριδικές εκφάνσεις τους. Η Ελλάδα έχει εκπροσωπηθεί έξι φορές (1991, 1995, 2003, 2007, 2011, 2015) αποσπώντας σημαντικές βραβεύσεις και διακρίσεις.

Η εθνική συμμετοχή στην PQ23 αφορά τέσσερα σκέλη, εκ των οποίων τα δύο πρώτα είναι διαγωνιστικά:

• Exhibition of Countries and Regions (ενότητα σκηνογραφίας – εθνική επαγγελματική εκπροσώπηση) με τη συμμετοχή 60 δημιουργών και 57 έργων που καλύπτουν όλο το φάσμα της παραστατικής δημιουργίας·
• Student Exhibition (φοιτητική ενότητα) με τη συνεργασία 10 τμημάτων και τη συμμετοχή άνω των 400 φοιτητών με θέμα «Rethinking cities / Eπανεξετάζοντας τις πόλεις: επιτελεστικοί τόποι και ιστορίες ανθεκτικότητας»·
• Fragments II (υπό την κεντρική επιμελητεία της PQ) με την παρουσίαση της δουλειάς της σημαντικής δημιουργού θεατρικών κατασκευών Δήμητρας Καίσαρη, και
• Performance Space (υπό την κεντρική επιμελητεία της PQ) με στόχο την ανάδειξη της διαχείρισης και χρήσης των χώρων της Πειραιώς 260 κατά την περίοδο της πανδημίας.

Ζητούμενο της ελληνικής εκπροσώπησης είναι η διευρυμένη προβολή της σύγχρονης σκηνογραφίας – ενδυματολογίας στην Ελλάδα με την παρουσίαση έργων από την παρελθούσα εξαετία (2017-2023) τα οποία θα ταξιδέψουν σε όλο τον κόσμο. Συμμετέχουν δημιουργοί ευρέος φάσματος των παραστατικών τεχνών από διαφορετικές καλλιτεχνικές γενιές.

Η εξαμελής επιμελητική ομάδα για το επαγγελματικό σκέλος, η οποία δημιουργήθηκε μέσα από ανοιχτές συναντήσεις σκηνογράφων – ενδυματολόγων απηύθυνε ενωτική πρόσκληση συμμετοχής σε όλους *ες τους / τις καλλιτέχνες *ιδες που δραστηριοποιούνται στους τομείς της σκηνογραφίας – ενδυματολογίας και της διευρυμένης σκηνογραφίας στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Η ανταπόκριση στην πρόσκληση ήταν καθολική. Διαμορφώθηκε έτσι μια απόλυτα συμπεριληπτική εθνική παρουσία, κάτι που αποτέλεσε εξαρχής κοινή επιθυμία των σκηνογράφων, της επιμελητικής ομάδας αλλά και του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, θέτοντας τα θεμέλια για μια συστηματική εθνική εκπροσώπηση και στο μέλλον.

Την επιμελητική ομάδα του Exhibition of Countries and Regions, που προσφέρει την εργασία της αμισθί, απαρτίζουν (αλφαβητικά) οι: Αντώνης Βολανάκης, Εικαστικός, Σκηνογράφος, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Καλών Τεχνών, Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Κωνσταντίνος Ζαμάνης, Σκηνογράφος – Ενδυματολόγος, Μαρία Κονομή, Σκηνογράφος – Ενδυματολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Εύα Νάθενα, Εικαστικός, Σκηνογράφος – Ενδυματολόγος, Σοφία Παντουβάκη, Σκηνογράφος – Ενδυματολόγος, Καθηγήτρια Ενδυματολογίας, Aalto University, Φινλανδία, και Ανδρέας Σκούρτης, Αρχιτέκτονας, Σκηνογράφος, Λέκτορας Σκηνογραφίας, Royal Central School of Speech and Drama, University of London.

Επιμελήτριες του Student Exhibition είναι οι: Λίλα Καρακώστα, Σκηνογράφος – Ενδυματολόγος, Καθηγήτρια, Τμήμα Θεάτρου Α.Π.Θ. και Μαρία Κονομή, Σκηνογράφος – Ενδυματολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών ΕΚΠΑ.

Τη συμμετοχή στο Fragments II επιμελείται η Σοφία Παντουβάκη.
Τη συμμετοχή στο Performance Space επιμελείται ο Κωνσταντίνος Ζαμάνης, σε συνεργασία με τον Ανδρέα Σκούρτη.

Την εθνική συμμετοχή στην PQ23 συμπληρώνουν η έκδοση δίγλωσσου καταλόγου στον οποίο παρουσιάζεται το σύνολο της συμμετοχής και η δημιουργία ιστότοπου με διεύθυνση www.greeceatpq.gr. Παράλληλα με την υλοποίηση της εθνικής εκπροσώπησης στην Πράγα, σχεδιάζεται η ελληνική συμμετοχή να παρουσιαστεί και στην Αθήνα πλαισιωμένη από ποικίλες εκπαιδευτικές, επιστημονικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες.

Στην εθνική επαγγελματική εκπροσώπηση (Exhibition of Countries and Regions) συμμετέχουν οι δημιουργοί (αλφαβητικά):

Δάφνη Αηδόνη, Ελίζα Αλεξανδροπούλου, Ζωή Αρβανίτη, Μαγδαληνή Αυγερινού, Μάιρα Βαζαίου, Ντένη Βαχλιώτη, Εμμανουέλα Βογιατζάκη-Krukowski, Αντώνης Βολανάκης, Μαριλένα Γεωργαντζή, Νίκος Γεωργόπουλος, Εδουάρδος Γεωργίου, Βάνα Γιαννούλα, Διδώ Γκόγκου, Άση Δημητρολοπούλου, Βιργινία Διακάκη, Ηλένια Δουλαδίρη, Κωνσταντίνος Ζαμάνης, Γιάννης Θαβώρης, Παύλος Θανόπουλος, Νικόλαος-Ιωάννης Κανάβαρης, Μαρία Κονομή, Χριστίνα Κουλουμπή, Δημήτρης Κωνσταντάρας, Ελένη Κωνσταντάτου, Μυρτώ Λάμπρου, Μικαέλα Λιακατά, Δήμητρα Λιάκουρα, Ελίζαμπεθ Λω, Εύα Μανιδάκη, Σωτήρης Μελανός, Θάλεια Μέλισσα, Άγγελος Μέντης, Πάρις Μέξης, Κική Μήλιου, Λουκία Μινέτου, Ζωή Μολυβδά-Φαμέλη, Clare Bracewell, Κλειώ Μπομπότη, Όλγα Μπρούμα, Εύα Νάθενα, Ελένη Παλόγου, Μαρία Πανουργιά, Σοφία Παντουβάκη, Έλλη Παπαγεωργακοπούλου, Αλέγια Παπαγεωργίου, Βασίλης Παπατσαρούχας, Δημήτρης Πολυχρονιάδης, Νίκος Σαριδάκης, Ανδρέας Σκούρτης, Ελίζα Σόρογκα, Γιώργος Σουγλίδης, Μάιρα Στεργίου, Ελένη Στρούλια, Βασιλική Σύρμα, Τίνα Τζόκα, Μαγιού Τρικεριώτη, Θοδωρής Τσίρκας, Μάρθα Φωκά, Μαρία Χανιωτάκη, Νίκη Ψυχογιού

Στη φοιτητική ενότητα (Student Exhibition) συμμετέχουν τα παρακάτω πανεπιστημιακά τμήματα και εργαστήρια από τέσσερις πόλεις:

Αθήνα

Τμήμα Θεατρικών Σπουδών (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών), Τμήμα Εικαστικών Τεχνών (Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών), Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών (Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο), Τμήμα Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής (Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής), Laboratory Scenography Athens

Θεσσαλονίκη

Τμήμα Θεάτρου (Σχολή Καλών Τεχνών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), Σχολή Κινηματογράφου (Σχολή Καλών Τεχνών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης)

Ναύπλιο

Τμήμα Θεατρικών Σπουδών (Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου), Τμήμα Παραστατικών και Ψηφιακών Τεχνών (Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου)

Φλώρινα

Τμήμα Καλών και Εφαρμοσμένων Τεχνών (Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας)