Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου 2023: Πληθωρικό και εξωστρεφές

Με έναυσμα την παράσταση του Κάστορφ αλλά και την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας, επαναλειτουργεί φέτος μετά από 22 χρόνια ο εκθεσιακός χώρος Επιδαύρου, χάρη στην πολύτιμη υποστήριξη του ΥΠΠΟΑ. Η επαναλειτουργία του Μουσείου θα εγκαινιαστεί με μια περιοδική έκθεση αφιερωμένη στη Μήδεια η οποία εστιάζει στην παρουσία της τραγικής ηρωίδας στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου από το 1956 που υποδέχτηκε τη Μήδεια του Εθνικού Θεάτρου σε σκηνοθεσία του Μινωτή με τη θρυλική Κατίνα Παξινού στον ομώνυμο ρόλο. Η περιοδική αυτή έκθεση, που θα είναι ανοιχτή καθ’ όλη τη διάρκεια των παραστάσεων στο αργολικό θέατρο, περιλαμβάνει μοναδικής αξίας τεκμήρια από την αρχειακή συλλογή του Φεστιβάλ, αλλά και των υπολοίπων πολιτιστικών οργανισμών και θιάσων (Εθνικό Θέατρο, ΘΟΚ, Θέατρο «Αθήναιον» Τζένης Καρέζη – Κώστα Καζάκου, Θέατρο Τέχνης, Δεσμοί, Αμφι-Θέατρο Σπύρου Α. Ευαγγελάτου, Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Πάτρας, Απλό Θέατρο κ.ά.) που έχουν ανεβάσει Μήδεια στην Επίδαυρο, ξετυλίγοντας μια μοναδική αναδρομή στις παραστάσεις της ευριπίδειας ηρωίδας στο εμβληματικότερο εθνικό τοπόσημο του Αρχαίου Δράματος από τη δεκαετία του 1950 και μετά.

Η Kατερίνα Ευαγγελάτου, διακεκριμένη σκηνοθέτις και Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Φεστιβάλ, επανέρχεται στην Επίδαυρο με το Εθνικό Θέατρο μετά την Άλκηστη (2017) που δημιούργησε ιδιαίτερη αίσθηση.

Η Αφροδίτη στήνει ένα παιχνίδι εκδίκησης και παρακολουθεί με ηδονοβλεπτική ματιά πώς το ανθρώπινο είδος γίνεται άθυρμα των επιθυμιών της. Το μάτι της γίνεται μάτι μας και τα πρόσωπα απογυμνώνονται. Τα γυμνά σώματα μεταφέρουν την έκρηξη, τον πόθο, τη λαγνεία αλλά και την αγνότητα του γένους των ανθρώπων. Μια σκηνοθεσία που βουτάει στο άγριο σύμπαν του έργου του Ευριπίδη βλέποντάς το σαν έναν σύγχρονο εφιάλτη μέσα σε ένα ποιητικό σκηνικό, όπου τα πρόσωπα παλεύουν με τις αδυναμίες τους και ο έρωτας είναι τόσο παράφορος που δεν μπορεί παρά να είναι μοιραίος. Ένας δυνατός θίασος 24 ηθοποιών και τεσσάρων μουσικών θα βρίσκεται συνεχώς επί σκηνής.

Μετάφραση Κώστας Τοπούζης • Δραματουργική επεξεργασία – Διασκευή –Σκηνοθεσία Κατερίνα Ευαγγελάτου • Σκηνικά Εύα Μανιδάκη • Μουσική Αλέξανδρος-Δράκος Κτιστάκης • Φωτισμοί Ελίζα Αλεξανδροπούλου • Χορογραφία Αλέξανδρος Σταυρόπουλος • Βίντεο Παντελής Μάκκας • Βοηθός σκηνοθέτιδας Γιώργος Μπραουδάκης • Παίζουν (αλφαβητικά) Κόρα Καρβούνη, Δημήτρης Παπανικολάου, Μαρία Σκουλά, Έλενα Τοπαλίδου, Γιάννης Τσορτέκης, Ορέστης Χαλκιάς • Χορός γυναικών Δάφνη Κιουρκτσόγλου, Αναστασία Κονίδη, Ιωάννα Λέκκα, Αμαλία Νίνου, Μελίνα Πολυζώνη, Ηρώ Χαλκίδη • Χορός ανδρών Διαμαντής Αδαμαντίδης, Γεώργιος Βασιλόπουλος, Νίκος Γονίδης, Νίκος Γρηγοριάδης, Χρήστος Διαμαντούδης, Μάριος Κρητικόπουλος, Ηρακλής Κωστάκης, Αλέξανδρος Πιεχόβιακ, Αλέξανδρος Τωμαδάκης, Μάριος Χατζηαντώνη, Νικόλας Χατζηβασιλειάδης, Κωνσταντίνος Γεωργαλής • Μουσικοί επί σκηνής Γιάννος Γιοβάνος, Ορέστης Ζαφειρίου, Γιάννης Παπαδόπουλος, Βαγγέλης Παρασκευαΐδης

Λένα Κιτσοπούλου

Η αιρετική Λένα Κιτσοπούλου στην πρώτη της σκηνοθετική κάθοδο στην Επίδαυρο ανεβάζει μια διασκευή της δηκτικής κωμωδίας του Αριστοφάνη. Στους Σφήκες ο ποιητής σατιρίζει με ευφάνταστο τρόπο τη μανία των Αθηναίων να λύνουν δικαστικά τις διαφορές τους, αλλά και τις ρωγμές του δικαστικού συστήματος που επέτρεπε σε επιτήδειους να χειραγωγούν τη δικαιοσύνη προς όφελός τους. Εξήντα χρόνια μετά την παράσταση του Αλέξη Σολομού, το Εθνικό Θέατρο καλεί την ανατρεπτική δημιουργό να στρέψει τη ματιά της στα κρίσιμα ερωτήματα που θέτει το αριστοφανικό έργο, σαρκάζοντας τις σύγχρονες παθογένειες με τον δικό της ιδιαίτερο τρόπο.

Μετάφραση Στέλιος Χρονόπουλος • Δραματουργική επεξεργασία – Διασκευή – Σκηνοθεσία Λένα Κιτσοπούλου • Σκηνικά – Κοστούμια Μαγδαληνή Αυγερινού • Μουσική Νίκος Κυπουργός • Φωτισμοί Νίκος Βλασόπουλος • Βοηθός σκηνοθέτιδας Μαριλένα Μόσχου • Παίζουν (αλφαβητικά) Νίκος Καραθάνος, Λένα Κιτσοπούλου, Έμιλυ Κολιανδρή, Γιάννης Κότσιφας, Ιωάννα Μαυρέα, Πάνος Παπαδόπουλος, Κωνσταντίνος Πλεμμένος, Θοδωρής Σκυφτούλης • Συμπαραγωγή με το ΚΘΒΕ

Η ολοκληρωμένη διανομή και οι υπόλοιποι συντελεστές θα ανακοινωθούν σύντομα.

Frank Castorf

Στη συνέχεια του κύκλου των αναθέσεων αρχαίων έργων σε κορυφαίους Ευρωπαίους σκηνοθέτες που ξεκίνησε το 2021 με την πρόσκληση του Τόμας Όστερμάιερ και συνεχίστηκε το 2022 με τις παγκόσμιες πρεμιέρες του Γιόχαν Σίμονς και του Ούλριχ Ράσε, το Φεστιβάλ καλεί φέτος για πρώτη φορά στην Επίδαυρο τον Φρανκ Κάστορφ να σκηνοθετήσει Μήδεια σε μια παράσταση που δίνει το διεθνές στίγμα του φετινού προγράμματος. Ο καινοτόμος σκηνοθέτης, ιστορικός διευθυντής της βερολινέζικης Φολκσμπίνε, που σφράγισε από τη δεκαετία του 1990 το «γερμανικό στιλ», θα συνεργαστεί με σπουδαίους ηθοποιούς του θεάτρου μας παντρεύοντας τον αναρχικό τρόπο παιξίματος, τον αυτοσχεδιασμό και την υποκριτική ελευθερία με την σύγχρονη ελληνική σκηνή σε μια εκρηκτική σκηνοθετική πρόταση.

Στο Φεστιβάλ τον γνωρίσαμε το 2007 με το Nord (1960), πρώτο μέρος της Γερμανικής Τριλογίας του Σελίν. Επανήλθε επ’ αφορμή του μεγάλου αφιερώματος στη Φολκσμπίνε στην Πειραιώς 260 το 2017 με τον Παίκτη, που βασίστηκε στο έργο του Ντοστογέφσκι.

Ο Κάστορφ υπηρετεί ένα θέατρο ακραίο και ρηξικέλευθο με υλικά μια έντονα εικαστική γλώσσα και μια σύγχρονη υποκριτική υψηλής θερμοκρασίας. Συνηθίζει να συνθέτει διαφορετικά κείμενα ανεξαρτήτως εποχής με στόχο να αναδείξει τον στοχασμό και τη φιλοσοφική αντιπαράθεση στο υπόστρωμα της κάθε ιστορίας.

Σκηνοθεσία Frank Castorf • Σκηνικό Aleksandar Denic • Κοστούμια Adriana Braga-Peretzki • Μουσική William Minke • Φωτισμοί Lothar Baumgarte • Βίντεο Andreas Deinert • Παίζουν (αλφαβητικά) Στεφανία Γουλιώτη, Σοφία Κόκκαλη, Μαρία Ναυπλιώτου, Αγγελική Παπούλια, Ευδοκία Ρουμελιώτη, Αινείας Τσαμάτης, Νικόλας Χανακούλας, Νίκος Ψαρράς

Έφη Μπίρμπα

Η Αθήνα διανύει μια βαθιά πολιτική και πνευματική κρίση, κρίση θεσμών και αξιών. Στην άνυδρη και δυσοίωνη πραγματικότητα της πόλης, ο Διόνυσος, πατέρας κι εμπνευστής του θεάτρου, ξεκινά το ταξίδι στον Κάτω Κόσμο για να φέρει πίσω τον σπόρο της αναγέννησης, την ποίηση, ώστε να σώσει τον κόσμο που καταρρέει. Με συνοδοιπόρους τον Ξανθία και τον θόρυβο των βατράχων, μέσα από αλλεπάλληλες κωμικές και παράδοξες συναντήσεις φτάνει στον Άδη για να αναστήσει τον Ποιητή. Εκείνον που μπορεί ν’ αναμετρηθεί με την επερχόμενη καταστροφή.

Από τις ρωγμές της ατόφιας κωμικότητας του έργου εκφύονται αδυναμίες ζώντων και τεθνεώτων και ανακινούνται τα δύσοσμα νερά της πραγματικότητας. Με όραμα τη μεγάλη ιδέα της σωτηρίας του κόσμου, η κάθοδος του Διονύσου στον Άδη γίνεται ταυτόχρονα κατάβαση στον ίδιο τον μηχανισμό του θεάτρου.

Μετάφραση Κωνσταντίνος Μπλάθρας • Σκηνοθεσία – Σκηνογραφία Έφη Μπίρμπα • Διασκευή Έφη Μπίρμπα, Άρης Σερβετάλης, Κωνσταντίνος Μπλάθρας • Μουσική Constantine Skourlis • Σχεδιασμός φωτισμών Γιώργος Καρβέλας • Κοστούμια Έφη Μπίρμπα, Βασιλεία Ροζάνα • Επιμέλεια κίνησης Μιχάλης Θεοφάνους • Βοηθός σκηνοθέτιδας – Καλλιτεχνική συνεργάτρια Δάφνη Αντωνιάδου • Παίζουν (αλφαβητικά) Μιχάλης Θεοφάνους, Αλεξάνδρα Καζάζου, Έκτορας Λιάτσος, Μαίρη Μηνά, Νάνσυ Μπούκλη, Ηλέκτρα Νικολούζου, Αργύρης Ξάφης, Κυριάκος Σαλής, Μιχάλης Σαράντης.  Άρης Σερβετάλης •  Παραγωγή Χώρος Τέχνης • Συμπαραγωγή με το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Γιώργος Σκεύας

Αγγελικό και μαύρο, φως,/ γέλιο των κυμάτων στις δημοσιές του πόντου,/ δακρυσμένο γέλιο,/ σε βλέπει ο γέροντας ικέτης/ πηγαίνοντας να δρασκελίσει τις αόρατες πλάκες/ καθρεφτισμένο στο αίμα του/ που γέννησε τον Ετεοκλή και τον Πολυνείκη. Το «αγγελικό και μαύρο φως», που «βλέπει» ο τυφλός Οιδίποδας, ο «γέροντας ικέτης», όπως γράφει στην «Κίχλη» ο Σεφέρης, είναι η συντριβή και η δικαίωσή του μαζί, το μετέωρο πέρασμά του στον άλλο τόπο, τις αόρατες πλάκες του άλσους των Ευμενίδων, που θα τον υποδεχτούν και θα τον καταπιούν.

Η παράσταση φέρνει στο προσκήνιο τη διφορούμενη εκκρεμότητα του τέλους ενός ήρωα σημαδεμένου από τη μοίρα. Πώς μπορεί να μεταφραστεί σκηνικά αυτή η ταλάντευση ανάμεσα στο δίκαιο και το άδικο, ανάμεσα στην αποδοχή της μοίρας και την άρνησή της; Ο λόγος του Σοφοκλή, ο λόγος στα χείλη των ηρώων του, του Οιδίποδα, της Αντιγόνης, της Ισμήνης, του Πολυνείκη, του Κρέοντα, δεν επιδέχεται κανέναν οριστικό διαχωρισμό του καλού απ’ το κακό, του ιερού απ’ το βλάσφημο. Αυτός ο λόγος, μέσα από τη μουσική των σωμάτων, γίνεται ένας τόπος αιώνιος, ο αιώνιος χρησμός. Αυτόν τον λόγο και τη βαθιά ποιητική, χρησμική του δύναμη, ζητά να απελευθερώσει η παράσταση του Γιώργου Σκεύα.

Μετάφραση Χρύσα Προκοπάκη, Θάνος Τσακνάκης • Σκηνοθεσία Γιώργος Σκεύας • Δραματουργική επεξεργασία Γιώργος Σκεύας, Χρύσα Προκοπάκη • Μουσική Σήμη Τσιλαλή • Φωτισμοί Λευτέρης Παυλόπουλος • Παίζουν (αλφαβητικά) Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Δημήτρης Καταλειφός, Μάξιμος Μουμούρης, Αγγελική Παπαθεμελή • Συμπαραγωγή με το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

*Η ολοκληρωμένη διανομή και οι υπόλοιποι συντελεστές θα ανακοινωθούν σύντομα.

Ιώ Βουλγαράκη

Καθημερινά φτάνουν στις οθόνες μας εικόνες από πολέμους, εικόνες αφόρητης βίας και σπαραγμού από κάθε σημείο του κόσμου. Το παράλογο του πολέμου  μοιάζει να αφορά μόνο αυτούς που το ζουν, για όλους τους άλλους περιορίζεται σε μια στεγνή, εικονική και ακίνδυνη πληροφορία. Θάβεται ανάμεσα σε πλήθος ειδήσεων, αποκόβεται από το βίωμα του πένθους. Εξοικειωνόμαστε έτσι με την εικόνα και την πληροφορία της βίας, εκπαιδευόμαστε στον θάνατο αλλά ξεμάθαμε να πενθούμε.

Η Εκάβη στην ομώνυμη τραγωδία του Ευριπίδη ξεκινά ως πρόσωπο από αυτό το σημείο,  από αυτό που έχουμε ξεχάσει, τον δρόμο του θρήνου. Στο πρώτο μέρος του έργου το πένθος, προσωπικό αλλά και συλλογικό, μοιάζει να γεννά τη μεταφυσική του: ζωντανοί και νεκροί βρίσκονται σε διαρκή συνομιλία, ένα αγόρι άταφο ταράζει τον ύπνο της μάνας του, ένα κορίτσι στέκει στο όριο ζωής και θανάτου. Στην Εκάβη τα πάντα συμβαίνουν σε έναν μεταιχμιακό χρόνο, μετά το τέλος του πολέμου. Η βία όμως δεν έχει τελειώσει. Και εκεί ακριβώς, στον χρόνο της μετάβασης, η Εκάβη του πένθους γίνεται η Εκάβη της εκδίκησης, ανοίγοντας μια τολμηρή διαλεκτική με το σήμερα.

Ένας πολυμελής θίασος εξαιρετικών ηθοποιών και μουσικών και η νέα μετάφραση της Ελένης Βαροπούλου, που πραγματοποιήθηκε ειδικά για την παράσταση, είναι οι πυλώνες του εγχειρήματος.

Μετάφραση Ελένη Βαροπούλου • Σκηνοθεσία Ιώ Βουλγαράκη • Βοηθός σκηνοθέτιδας Μάγια Κυριαζή • Μουσική Νίκος Γαλενιανός • Σκηνικά – Κοστούμια Μαγδαληνή Αυγερινού • Κίνηση Χαρά Κότσαλη • Φωτισμοί Αλέκος Αναστασίου • Παίζουν (αλφαβητικά) Ιωσήφ Ιωσηφίδης, Μαρίνα Καλογήρου, Ελένη Κοκκίδου, Θανάσης Κουρλαμπάς, Ερρίκος Μηλιάρης, Ηλεάνα Μπάλλα, Άκης Σακελλαρίου, Αλέκος Συσσοβίτης • Χορός Ελισάβετ Γιαννοπούλου, Μαρία Κωνσταντά, Ευσταθία Λαγιόκαπα, Λυγερή Μητροπούλου, Ειρήνη Μπούνταλη, Χρύσα Τουμανίδου, Αμαλία Τσεκούρα, Νιόβη Χαραλάμπους • Μουσικός επί σκηνής Άρτεμις Βαβάτσικα

Χρήστος Σουγάρης

Οι Τρωάδες, η μόνη σωζόμενη τραγωδία της ευριπίδειας τριλογίας για τον Τρωικό Πόλεμο, διδάχτηκαν το 415 π.Χ. στα Μεγάλα Διονύσια. Το έργο γράφτηκε λίγο μετά την καταστροφή της Μήλου το 416 π.Χ., όταν οι Αθηναίοι, με απάνθρωπη βιαιότητα, σκότωσαν όλους τους ενήλικες άντρες της Μήλου και πούλησαν για δούλους τις γυναίκες και τα παιδιά.

Ο Ευριπίδης επιχειρεί να προειδοποιήσει για τις συνέπειες της ασυδοσίας των νικητών και να υπενθυμίσει τη σημασία του να παραμένει κανείς άνθρωπος, μακριά από την ψευδαίσθηση παντοδυναμίας που προκαλούν οι εφήμερες νίκες. Στις Τρωάδες ο ποιητής αναδεικνύει την ανθρώπινη διάσταση του εχθρού και, εστιάζοντας στο μεγαλείο των γυναικών της Τροίας, προβάλλει τη δύναμη εκείνη που κάνει τον άνθρωπο να επιμένει ακόμα και μετά την καταστροφή.

Ο σκηνοθέτης Χρήστος Σουγάρης, βραβευμένος από την Ένωση Ελλήνων Θεατρικών Κριτικών με το βραβείο «Νέου θεατρικού δημιουργού» για το 2018, υπεύθυνος καλλιτεχνικού προγραμματισμού του ΚΘΒΕ, μας παρουσιάζει φέτος μια ανατρεπτική ανάγνωση του αριστουργηματικού έργου του Ευριπίδη.

Μετάφραση Θεόδωρος Στεφανόπουλος • Σκηνοθεσία  Χρήστος Σουγάρης • Μουσική σύνθεση – Ερμηνεία επί της ορχήστρας Στέφανος Κορκολής • Σκηνικά – Κοστούμια Ελένη Μανωλοπούλου • Σχεδιασμός φωτισμών Αλέκος Αναστασίου • Παίζουν (αλφαβητικά) Μαρία Διακοπαναγιώτου, Αντώνης Καφετζόπουλος, Αλέξανδρος Μπουρδούμης, Ρούλα Πατεράκη, Δημήτρης Πιατάς, Μαρίζα Τσάρη

*Η ολοκληρωμένη διανομή και οι υπόλοιποι συντελεστές θα ανακοινωθούν σύντομα.

Σίμος Κακάλας ©Patroklos_Skafidas

Ποτέ άλλοτε στην ιστορία της ανθρωπότητας δεν έχουμε «δει» τόσο μακριά μέσα στο σύμπαν και τόσο βαθιά μέσα στον άνθρωπο. Πολύ συχνά στο χείλος μιας καταστροφής διαπιστώνουμε ότι το κακό που πολεμάμε είμαστε οι ίδιοι. Το πρόσωπο του Οιδίποδα είναι η ίδια η ανθρωπότητα στον καθρέφτη. Έχοντας βρει τον υπαίτιο, βρίσκεται στο σημείο να πρέπει επιτακτικά να κάνει μια επιλογή έστω την τελευταία στιγμή, έστω έχοντας ήδη κάνει το μεγαλύτερο σφάλμα.

Σ’ αυτή την παράσταση, ιδωμένη ως τελετουργικό εξαγνισμού, μια ομάδα με μάσκες γερόντων αποτελεί τον χορό  συστρέφεται, θρηνεί και αγωνιά. Μέσα από αυτόν τον χορό αποκαλύπτονται τα τραγικά πρόσωπα Οιδίποδας, Ιοκάστη, Τειρεσίας και Κρέοντας.

Μετάφραση Γιώργος Μπλάνας • Σκηνοθεσία Σίμος Κακάλας • Δραματουργική επεξεργασία Έλενα Τριανταφυλλοπούλου • Σκηνικά Γιάννης Κατρανίτσας • Κοστούμια Άγγελος Μέντης • Μουσική Φώτης Σιώτας • Κίνηση Σοφία Πάσχου • Φωτισμοί Αλέκος Γιάνναρος • Παίζουν (αλφαβητικά) Γιώργος Αμούτζας, Σίμος Κακάλας, Χρήστος Μαλάκης, Άννα Μάσχα, Κωνσταντίνος Μωραΐτης, Γιάννης Νταλιάνης, Γιάννης Στάνκογλου και άλλοι 7 ηθοποιοί • Μουσικός επί σκηνής Φώτης Σιώτας • Παραγωγή Θεατρικά Δρώμενα Ίασμος

*Η ολοκληρωμένη διανομή και οι υπόλοιποι συντελεστές θα ανακοινωθούν σύντομα.

Το επιτυχημένο θεατροπαιδαγωγικό πρόγραμμα συνεχίζεται και φέτος, φέρνοντας κοντά στα παιδιά το υπέροχο και μυστηριώδες σύμπαν των αρχαίων μύθων. Ενώ οι μεγάλοι παρακολουθούν την παράσταση στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου απερίσπαστοι, τα παιδιά απασχολούνται δημιουργικά προσεγγίζοντας το περιεχόμενο του ίδιου έργου. Στο πρόγραμμα συμμετέχει ομάδα έμπειρων θεατροπαιδαγωγών και δασκάλων μουσικοκινητικής και αισθητικής αγωγής.

Κάθε Παρασκευή και Σάββατο κατά τη διάρκεια των παραστάσεων στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου
Για παιδιά 5 – 12 ετών

Η Πάροδος, το διακαλλιτεχνικό ερευνητικό πρόγραμμα που εγκαινιάστηκε το 2021 με στόχο την ανανεωτική προσέγγιση στη δραματουργία του Αρχαίου Δράματος, επιστρέφει αντλώντας έμπνευση από τη θεματική της ελευθερίας με αφετηρία τον Προμηθέα Δεσμώτη του Αισχύλου. Για τρίτη συνεχή χρονιά, το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου διοργανώνει Studio Residency στη Μικρή Επίδαυρο, επιθυμώντας να δώσει τη δυνατότητα σε καλλιτέχνες*ιδες από διαφορετικά πεδία να προχωρήσουν υπό ιδανικές συνθήκες την έρευνά τους in situ. Συγκεκριμένα, απευθύνεται σε νέους*ες καλλιτέχνες*ιδες που έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους στη σκηνοθεσία θεάτρου, τον χορό ή/και τη χορογραφία, την υποκριτική, τη θεατρολογία, το λυρικό θέατρο, στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, τα τελευταία 6 χρόνια.

Τον γενικό συντονισμό και την καθοδήγηση φέτος έχει αναλάβει η σκηνοθέτιδα και δραματουργός Αργυρώ Χιώτη. Μαζί της, οι διεθνώς καταξιωμένοι Jean-Yves Ruf, σκηνοθέτης, δραματουργός, ηθοποιός και παιδαγωγός, μεταξύ άλλων, στα Rencontres Internationales de Mise en Scène (RIMES) και Chantiers Nomades, Lisaboa Houbrechts, δραματουργός και σκηνοθέτιδα που ξεκίνησε την δημιουργική πορεία της στην ομάδα των Need Company (Jan Lauwers) ενώ μαθήτευσε πλάι στον Alain Platel και ο Eric Vautrin, δραματουργός, βασικός συνεργάτης του Théâtre Vidy-Lausanne, συνεργάτης του Philippe Quesne και καθηγητής-ερευνητής παραστατικών τεχνών.

Αντιμετωπίζοντας τη σκηνή μέσα από μια ολιστική προσέγγιση όπου λόγος, σώμα, φωνή, εικόνα, μουσική, συνεργούν και αλληλοσυμπληρώνονται, η φετινή Πάροδος αγκαλιάζει τόσο τη δραματουργία του λόγου, όσο και την κινητική και φωνητική έρευνα και το λυρικό τραγούδι, καθώς και τη χορικότητα, σε σχέση πάντα με το Αρχαίο Δράμα και τη σημερινή σκηνική του απόδοση.

Η ομάδα θα εργαστεί αρχικά στην Αθήνα (20 – 24 Ιουνίου) και στη συνέχεια, στο Μικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου (26 Ιουνίου – 01 Ιουλίου).

Το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί στις 2 Ιουλίου με ανοιχτή πρόβα & συζήτηση μεταξύ των συντελεστών της καλλιτεχνικής ομάδας, των συντονιστών του προγράμματος και της Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου.

Στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικτύου Αρχαίου Δράματος.

Δεν είναι εύκολο να μιλήσει κανείς για τον Ψαραντώνη χωρίς να πέσει στην παγίδα των κλισέ. Άλλωστε, δεν υπάρχουν πολλά που δεν έχουν ειπωθεί γι’ αυτή τη μοναδική περίπτωση καλλιτέχνη που εδώ και 60 χρόνια πλουτίζει με τη μουσική του την κρητική, τη μεσογειακή και την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.

Απόκοσμος, άχρονος και βαθιά γειωμένος, σε κάθε του συναυλία μαγεύει με την απαράμιλλη δεξιοτεχνία του στην κρητική λύρα και συγκλονίζει με την ερμηνεία του· πατώντας γερά στο παρελθόν αυτοσχεδιάζει και δημιουργεί μια νέα παράδοση· βρυχάται και ζωντανεύει τον αρχέγονο ήχο της Κρήτης.

Φέτος, στα 85 του χρόνια, ο μεγάλος λυράρης θα συναντήσει το κοινό του Φεστιβάλ στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου.

Ψαραντώνης λύρα, φωνή, μαντολίνο, Γιώργης Ξυλούρης λαούτο, φωνή, Λάμπης Ξυλούρης, ούτι, φωνή, Νίκη Ξυλούρη μπεντίρ, στάμνα, φωνή • Συμμετέχουν Maria-Christina Harper ηλεκτρική άρπα, εφέ, Γιώργος Κούτρας 12χορδη κιθάρα, ηλεκτρική κιθάρα • Εκτέλεση παραγωγής United We Fly

EmilyLouizou | Φωτογραφία: @Μαρίζα Καψαμπέλη

Κύκλος Contemporary Ancients. Είναι η μοίρα μας μια δεύτερη ευκαιρία που μας πρόσφεραν; Μπορούμε να ξεφύγουμε από τον χαρακτήρα μας επειδή μας αγάπησαν πολύ; 19 Ιουλίου 1969: Δύο μέρες πριν την πρώτη προσεδάφιση του ανθρώπου στη Σελήνη, ο δικηγόρος ενός νεαρού που αθωώθηκε για τον φόνο της μητέρας του επισκέπτεται με τη γυναίκα του την εξοχική κατοικία της οικογένειας του πελάτη του. Αυτό που έμοιαζε αρχικά με ταξίδι αναψυχής εξελίσσεται σε μια βίαιη ψυχολογική ιστορία καλά κρυμμένων μυστικών και ανατροπών…

Εμπνευσμένο από τις Ευμενίδες του Αισχύλου, το έργο Συμπτώματα από την έλλειψη βάρους του Γιάννη Σκαραγκά, διεθνώς βραβευμένου πεζογράφου, θεατρικού συγγραφέα, είναι μια ιστορία για τη βαρύτητα της τραυματικής ανάμνησης αλλά και για τον ανθρώπινο χαρακτήρα, που είτε σε έναν άλλο πλανήτη είτε σε μια νέα εποχή κουβαλάει το ίδιο, αφόρητο σκοτάδι.

Η παράσταση της Έμιλυς Λουίζου, νέας σκηνοθέτιδας με έδρα το Λονδίνο, μας μεταφέρει σ’ ένα καθαρτήριο, όπου οι ήρωες προσέρχονται για να εξαγνιστούν. Παρότι ο Άρειος Πάγος αθώωσε τον Ορέστη, η πραγματική δίκη φαίνεται ότι συμβαίνει τώρα, κεκλεισμένων των θυρών. Η μνήμη είναι ρευστή και οι Ερινύες πάντα παρούσες: όσο κι αν εξευμενιστούν, η ουλή θα παραμένει ανοιχτή, σαν αιώνια πληγή.

Σκηνοθεσία Έμιλυ Λουίζου • Σκηνογραφία Θάλεια Μέλισσα • Κοστούμια Νίκη Ψυχογιού • Μουσική σύνθεση Ειρήνη Σκυλακάκη • Κίνηση Άλκηστις Πολυχρόνη, Ιόλη Φιλιππακοπούλου • Φωτισμοί Χριστίνα Θανάσουλα • Βοηθός σκηνοθέτριας Νίνα Φραντζεσκάκη • Παίζουν (αλφαβητικά) Μελαχρινός Βελέντζας, Σύρμω Κεκέ, Νεφέλη Κουρή, Χριστίνα Μαξούρη, Ελένη Μπούκλη,  Αιμιλιανός Σταματάκης

Παντελής Φλατσούσης

Κύκλος Contemporary Ancients. Ποιες διεργασίες της μνήμης τίθενται σε λειτουργία σε περιπτώσεις που ολόκληρες κοινωνίες έρχονται αντιμέτωπες με τα τεράστια συλλογικά αλλά και τα ανεπούλωτα ατομικά τραύματα των εμφυλίων πολέμων; Μπορούμε να τις αφηγηθούμε σκηνικά με αφετηρία τον αρχαίο μύθο για να δημιουργήσουμε μια νέα οικουμενική αφήγηση;

Στο Επτά επί Θήβας του Αισχύλου ένας αδελφός εκστρατεύει κατά του αδερφού του και της πόλης του∙ στο τέλος και οι δύο πεθαίνουν, ο ένας από το χέρι του άλλου. Ο πόλεμος δεν είναι ακριβώς εμφύλιος, είναι όμως σίγουρα αδελφοκτόνος. Στη σημερινή ιστορική συγκυρία, όπου τοπικό και παγκόσμιο συναντιούνται, η δυσοίωνη προοπτική ενός Γ΄ παγκοσμίου πολέμου θα έμοιαζε άραγε με παγκόσμιο εμφύλιο;

Μετά το Εθνικό ντεφιλέ που παρουσίασε στο πλαίσιο του Κύκλου 1821, ο Παντελής Φλατσούσης ανιχνεύει εκ νέου τη σύνδεση σκηνής και πρόσφατης ιστορίας με όχημα το θέατρο ντοκουμέντο, εστιάζοντας αυτή τη φορά στο φαινόμενο του εμφυλίου πολέμου. Φέρνοντας στη σκηνή αφηγήσεις ανθρώπων που έζησαν τον εμφύλιο στις χώρες τους στο πρόσφατο παρελθόν, η παράσταση, που σχεδιάστηκε με ανάθεση ειδικά για τη Μικρή Επίδαυρο στο πλαίσιο του Κύκλου Contemporary Ancients, εξερευνά την πραγματικότητα του εμφυλίου πολέμου μέσα από το αποτύπωμά του στο πιο ευαίσθητο, ίσως, σημείο  την ατομική μνήμη· εκεί που ατομικές και συλλογικές ταυτότητες αλληλεπιδρούν σε τέτοιον βαθμό ώστε να μπορούν να ιδωθούν ως «γεωπολιτικές ταυτότητες».

Τέσσερις επαγγελματίες ηθοποιοί από διαφορετικές χώρες του κόσμου (Βοσνία, Ελλάδα, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Λίβανος) μετατρέπονται σε αφηγητές-διαμεσολαβητές μεταξύ τοπικού και παγκόσμιου, συγκαιρινού και αιώνιου, σε μια παράσταση μεταξύ ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας, θεάτρου και κινηματογράφου, σε διάλογο με το Επτά επί Θήβας. Και μαζί με τους θεατές ανιχνεύουν το γιατί ο πόλεμος, παρότι μισητός απ’ όλους, εξακολουθεί να διαμορφώνει τα ανθρώπινα πεπρωμένα.

Σύνθεση κειμένου Παντελής Φλατσούσης & η ομάδα • Σκηνοθεσία Παντελής Φλατσούσης • Δραματουργία Παναγιώτα Κωνσταντινάκου • Σκηνικά – Κοστούμια Κωνσταντίνος Ζαμάνης • Πρωτότυπη μουσική σύνθεση Ανρί Κεργκομάρ • Σχεδιασμός – Επεξεργασία βίντεο Κωνσταντίνος Νησίδης • Σχεδιασμός φωτισμών Χριστίνα Θανασούλα • Βοηθοί σκηνοθέτη Σόνια Καλαντζίδου, Άννα Καραμανίδου • Παίζουν Vedrana Bozinovic, Racha Baroud, Albertine Itela, Γιώργος Κριθάρας • Συμμετέχουν 2 μουσικοί επί σκηνής

Σαράντος Γεώργιος Ζερβουλάκος | Φωτογραφία: Ilias Tsepas

Κύκλος Contemporary Ancients. Ο συγγραφέας Χρήστος Οικονόμου, βραβευμένος με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας, το Prix Littéraire des Jeunes Européens, το Chowdhury Prize in Literature και το O. Henry Prize for Short Fiction, παραδίδει το θεατρικό έργο που έγραψε μετά από ανάθεση του Φεστιβάλ για το καλλιτεχνικό πρόγραμμα της Μικρής Επιδαύρου, στο πλαίσιο του Κύκλου Contemporary Ancients.

Ο Φιλοκτήτης είναι ηγετικό στέλεχος μιας ένοπλης επαναστατικής οργάνωσης. Έπειτα από μια αποτυχημένη επίθεση με ρουκέτα, που είχε ως συνέπεια να τραυματιστεί θανάσιμα μια νεαρή γυναίκα, εγκαταλείπει την οργάνωση και βρίσκει καταφύγιο σ’ ένα μικρό νησί του Αιγαίου. Οι ενοχές για το θανάσιμο σφάλμα του τον σημαδεύουν σωματικά και ψυχικά: έχει γεράσει πρόωρα, υποφέρει από μια ανοιχτή πληγή στο πόδι, και στις παραισθήσεις του βλέπει το φάντασμα της νεκρής γυναίκας. Χρόνια αργότερα, δύο νεότερα μέλη της οργάνωσης, η Καμία και ο Πυρ, αναλαμβάνουν να ταξιδέψουν στο νησί, να βρουν τον Φιλοκτήτη και να τον πείσουν να επιστρέψει στην ενεργό δράση. Η συνάντηση στην ερημική παραλία όπου ζει απομονωμένος ο Φιλοκτήτης θα πάρει τον χαρακτήρα μιας αναμέτρησης που θα αποβεί μοιραία για όλα τα πρόσωπα. Τη σκηνοθεσία του έργου έχει αναλάβει ο Σαράντος Γεώργιος Ζερβουλάκος.

Σκηνοθεσία Σαράντος Γεώργιος Ζερβουλάκος • Σκηνικά – Κοστούμια Τίνα Τζόκα • Μουσική – Σχεδιασμός ήχου Agatha • Σχεδιασμός φωτισμών Νίκος Βλασόπουλος • Παίζουν (αλφαβητικά) Γιώργος Κατσής, Λευτέρης Πολυχρόνης, Γαλήνη Χατζηπασχάλη και άλλος ένας ηθοποιός

Χρήστος Χωμενίδης

Κύκλος Contemporary Ancients. Δύο τόποι, δύο κόσμοι. Από τη μια οι Δελφοί ως ουτοπία της μυθικής εποχής στο σήμερα, κοντά στο χιονοδρομικό και τις ταβέρνες της Αράχωβας, Από την άλλη η Αθήνα με τη φαυλότητα και την πολιτική της διαφθορά. Ανάμεσά τους ένα παιδί έκθετο, ένα ζευγάρι άτεκνο, μια τυχαία συνάντηση και όλα θα μπορούσαν να διορθωθούν. Στη σημερινή ιλιγγιώδη εποχή, ο Ίων του Χωμενίδη επιλέγει τη μοναχική και υγιή συμβίωση με τη φύση, τις χαρές της και τα γλέντια της κι αρνείται τη φθορά της εμπλοκής στα κοινά.

Εκκινώντας από τον Ίωνα, ακατάτακτη τραγωδία του Ευριπίδη –περισσότερο θα της ταίριαζε ίσως ο χαρακτηρισμός «ειρωνικό δράμα»–, ο Χρήστος Χωμενίδης έχει γράψει ένα έργο που διαλαμβάνει –ανάλαφρα μα καίρια– θεμελιώδη, διαχρονικά ζητήματα  τις ρίζες κάθε ανθρώπου, την εξουσία, τον έρωτα, τον πόθο.

Ο Τάκης Τζαμαργιάς εμπνέεται από το έργο του Χωμενίδη και δημιουργεί μια παράσταση ευφορικά βαλκανική με φαντεζί τραπέζια πάνω στα αναθήματα των Δελφών και άφθονη σαμπάνια.

Σκηνοθεσία Τάκης Τζαμαργιάς • Δραματουργία Ειρήνη Μουντράκη • Σκηνικά Τζίνα Ηλιοπούλου • Κοστούμια Αλέξανδρος Γαρναβός • Μουσική Γιώργος Χρυσικός • Φωτισμοί Γεωργία Τσελεπή • Κίνηση Αγγελική Τρομπούκη • Βοηθός σκηνοθέτη Αιμιλία Καρατζούλη • Παίζουν (αλφαβητικά) Γεράσιμος Γεννατάς, Eυγενία Δημητροπούλου, Λένα Δροσάκη, Στέλιος Ιακωβίδης, Γωγώ Μπρέμπου, Δημήτρης Φουρλής

Ο Σταμάτης Κραουνάκης, ένα πολύ ξεχωριστό κεφάλαιο της σύγχρονης ελληνικής μουσικής, θα μας ταξιδέψει στην τρυφερή, τη σπαρακτική, την αγαπητική πλευρά του για μια μαγική βραδιά στη Μικρή Επίδαυρο. Έχει ετοιμάσει μια μεγάλη βόλτα στα ερωτικά τραγούδια του μέσα στις δεκαετίες· τραγούδια που, όπως λέει ο ίδιος ο συνθέτης, «κάνανε παρέα στις συντροφιές των Ελλήνων στις μοναξιές, στις συνάξεις, στις ιδιωτεύσεις, από τα πολύ πολύ γνωστά μέχρι κάποια που άντεξαν στη σκιά για ν’ αποκαλυφθούν σ’ αυτό το θέατρο των συνελεύσεων και των θυσιών».

Σταμάτης Κραουνάκης πιάνο, ερμηνεία, ενορχηστρώσεις, Δημήτριος Ανδρεάδης πιάνο, πλήκτρα, ενορχηστρώσεις Χρήστος Γεροντίδης ερμηνεία, Νίκος Κατσίκης μπουζούκι, ισπανικό λαούτο, μαντολίνο, ενορχηστρώσεις, Κοσμάς Κοκόλης μπουζούκι,  κιθάρα, τραγούδι Κώστας Μπουγιώτης ερμηνεία, Θεολόγος Παπανικολάου ερμηνεία, βιολί Λάμπρος Παπανικολάου κόντρα, μπάσο Γιώργος Ταμιωλάκης βιολοντσέλο, ενορχηστρώσεις  • Αφηγητής Γιώργος Στιβανάκης

Κινηματογραφική μεταφορά του Ιππόλυτου του Ευριπίδη, η Φαίδρα με την αξέχαστη Μελίνα Μερκούρη στον ομώνυμο ρόλο και συμπρωταγωνιστή τον Άντονι Πέρκινς είναι από τις πιο γνωστές και αγαπημένες ταινίες του Ζιλ Ντασέν. Το σενάριο υπογράφει ο ίδιος ο Ντασέν μαζί με τη Μαργαρίτα Λυμπεράκη, ενώ η μουσική είναι του Μίκη Θεοδωράκη. Η ενδυματολόγος Ντένη Βαχλιώτη ήταν υποψήφια για Όσκαρ Κοστουμιών και η Μελίνα Μερκούρη για Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας. Η προβολή της ταινίας εγκαινιάζει τη σύμπραξη μεταξύ της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου και του Φεστιβάλ συνομιλώντας ταυτόχρονα με το πρόγραμμα στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου.