Γιάννη Ρίτσου «Ελένη» και Θουκιδίδη «Ο Επιτάφιος Περικλή», σε σκηνοθεσία Δήμου Αβδελιώδη στο Θέατρο Αθηνών

Η«Ελένη» του Γιάννη Ρίτσου και «Ο Επιτάφιος του Περικλή» του Θουκυδίδη παρουσιάζονται σε ενιαία παράσταση, σε σκηνοθεσία του Δήμου Αβδελιώδη, στο Θέατρο Αθηνών, από τις 3 Μαΐου και για 5 μόνο παραστάσεις.

Ο διακεκριμένος σκηνοθέτης επιστρέφει στη διδασκαλία και τη σκηνοθεσία αυτών των σημαντικών κειμένων, δίνοντας στο κοινό την ευκαιρία να παρακολουθήσει μαζί τις δύο παραστάσεις που διακρίθηκαν και βραβεύτηκαν κατά τα προηγούμενα ανεβάσματά τους.

«Ο Πολιτικός Λόγος της Ποίησης»

«Ο Γιάννης Ρίτσος, γράφοντας την «Ελένη» το 1970 εξόριστος στη Σάμο, καταθέτει ένα επίκαιρο πολιτικό έργο.

Με έναν ποιητικό ορυμαγδό εικόνων, που άλλοτε διαστέλλουν και άλλοτε συστέλλουν τον χρόνο και μαζί το τοπίο της ανθρώπινης περιπέτειας, ο Ποιητής αναζητά το πραγματικό της νόημα.

Μέσα από έναν γκρεμοτσακισμένο, γερασμένο κόσμο κωμικοτραγικών εικόνων, στον απόηχο ενός ολέθριου, διαρκούς εμφύλιου, αναδύεται το φάσμα της «ΕΛΕΝΗΣ», μεγαλοπρεπές αλλά και ταπεινό, για  να μας αποκαλύψει  μέσα από έναν νοητό καθρέπτη που βλέπουμε εμάς τους ίδιους,  όλες τις αντιφατικές ανθρώπινες συμπεριφορές και τις ατελέσφορες αυτοκαταστροφικές πράξεις, που επέλεξαν και επιλέγουν οι άνθρωποι, φέρνοντας ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα απ’ αυτό που θέλουν, στην προσπάθειά τους να την αποκτήσουν σαν σύμβολο της ελευθερίας και της θεϊκής ομορφιάς.

Ο Ρίτσος, με την δραματική, αλληγορική αυτή ελεγεία των αιώνιων «Τρώων» και «Αχαιών», καταθέτει ένα έργο εθνικής αυτογνωσίας που ξεπερνάει τα όρια του τόπου και της ιστορίας, επαναπροσδιορίζοντας το νόημα της ανθρώπινης περιπέτειας και του ανθρωπίνου Σώματος, το οποίο υπομένει καρτερικά τη βάσανο, την ταπείνωση και τη φθορά μέσα στην τύρβη ενός αμείλικτου χρόνου, που ρέει αμετάκλητα σαν διαρκές παρόν». 

«Η Ποίηση του Πολιτικού Λόγου»

Η παράσταση απέσπασε το Βραβείο Σκηνοθεσίας ελληνικού έργου «Κάρολος Κουν» 2019

«Ο Θουκυδίδης,  καταγράφοντας τον φορτισμένο με αισθήματα λόγο που εκφώνησε ο Περικλής κατά την ταφή των πρώτων νεκρών του Πελοποννησιακού πολέμου, κατέθεσε ένα ποιητικό έργο, εφόσον η έννοια της ποίησης ταυτίζεται με τη συνειδητοποίηση και τη λύτρωση, μέσα από την αποκάλυψη μιας σπουδαίας, χρήσιμης αλήθειας για τις ζωές των ανθρώπων.

Η ουμανιστική πολιτική σκέψη του Περικλή δημιουργεί εμπράγματη ποίηση επανακαθορίζοντας ριζικά τον απώτερο  σκοπό της Δημοκρατίας. Δεν αρκείται στα δεδομένα της ελευθερίας, της ισονομίας, της δικαιοσύνης και των άλλων θεσμών, αλλά αναζητά για ποιον λόγο  έχουν επινοηθεί και θεσπιστεί όλα αυτά από τους Αθηναίους πολιτικούς και πολίτες.

Προτάσσει πως το νόημα της Δημοκρατίας είναι οι υπέρτατες αξίες της ειρηνικής, αρμονικής συνύπαρξης και της ευημερίας των πολιτών. Η καλλιέργεια των κοινών αξιών μέσα από την συγκίνηση των καλών και ωραίων έργων όλων των τεχνών. Ταυτίζει τον σκοπό της Ζωής με τον σκοπό της Τέχνης και προσδίδει στην ανθρώπινη ύπαρξη τον πραγματικό της νόημα.

Η πρωτότυπη αυτή πολιτική σκέψη που αφορά έκτοτε διαχρονικά τον παγκόσμιο  πολιτισμό, γεννήθηκε στην Αθήνα του 5ου αιώνα π.Χ., όταν σε όλον τον τότε γνωστό κόσμο υπήρχαν μόνο ολιγαρχικά, τυραννικά και απολυταρχικά καθεστώτα, που επέβαλαν τον φόβο και την απόλυτη υποταγή». 

Η πρόταση να δραματοποιηθεί ο Επιτάφιος Λόγος έγινε στους συντελεστές από την Σοφία Ε. Πελοποννησίου, επιμελήτρια της Οικίας Κατακουζηνού, όπου και πρωτοπαρουσιάσθηκε και ήταν αφιερωμένη στη μνήμη του Άγγελου Δεληβορριά, ενώ τελεί υπό την Αιγίδα του Ιδρύματος Ελευθέριος Βενιζέλος.

*Το χορικό από την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή τραγουδά  η Ηωάννα Σπανού σε δική της απόδοση.  Τα αγάλματα της φωτογράφησης είναι από τις δημιουργίες του γλύπτη Αριστείδη Πατσόγλου.