Λονδίνο: Κρυφά δωμάτια του μουσείου V&A μεταμορφώνονται στο μεγαλύτερο κέντρο φωτογραφίας

Το Μουσείο Victoria & Albert (V&A) στο Λονδίνο ξεκίνησε να αναπτύσσει μια μόνιμη συλλογή φωτογραφιών το 1852, δηλαδή τη χρονιά που ιδρύθηκε. Αυτή η πρώιμη αναγνώριση της φωτογραφίας ήταν πρωτοποριακή για εκείνη την εποχή, καθιστώντας το V&A ως το πρώτο μουσείο που συλλέγει φωτογραφία στον κόσμο. Σήμερα, το μουσείο φιλοξενεί περισσότερα από 800.000 φωτογραφικά αντικείμενα. Όμως, για μεγάλο μέρος της ιστορίας του, το V&A εξέθετε μόνο μικροσκοπικά κομμάτια της παγκοσμίου φήμης συλλογής φωτογραφιών του στο κοινό.

Τα ευχάριστα νέα είναι ότι αυτό θα σταματήσει να γίνεται, αφού στις 25 Μαΐου το μουσείο περιμένει την πολυαναμενόμενη ολοκλήρωση ενός νέου Φωτογραφικού Κέντρου. «Η δυναμική πίσω από τη φωτογραφία στο V&A είναι μεγαλύτερη τώρα από ποτέ», αναφέρει η Marta Weiss, ανώτερη επιμελήτρια φωτογραφίας στο V&A.

Το κέντρο, το οποίο βρίσκεται στη βορειοανατολική πτέρυγα του μουσείου στο  Νότιο Κένσιγκτον, πέρασε μια μακρά περίοδο προετοιμασίας. Η πρώτη φάση του έργου ξεκίνησε το 2018, προσελκύοντας τρεις φορές περισσότερους επισκέπτες από τον αναμενόμενο. «Ήταν η πρώτη μας σωστή προσπάθεια να διεκδικήσουμε έναν χώρο μέσα στο μουσείο», αναφέρει ο Martin Barnes, ανώτερος επιμελητής φωτογραφιών που διευθύνει το τμήμα φωτογραφίας του V&A.

Η πρώτη αυτή φάση περιλάμβανε μόνο τρεις αίθουσες. Τώρα, μια δεύτερη και τελευταία φάση έχει προσθέσει άλλες τέσσερις. Συνδυαστικά, οι επτά γκαλερί του κέντρου καταλαμβάνουν πλέον περισσότερα από 1.000 τ.μ. εκθεσιακού χώρου σε όλο το μήκος της βορειοανατολικής πτέρυγας του μουσείου.

«Θέλαμε να δείξουμε τη φωτογραφία με όλους τους τρόπους που υπάρχουν, από τη σελίδα του βιβλίου και το γυάλινο αρνητικό μέχρι την εκτύπωση σε έναν τοίχο έως τον ψηφιακό», λέει ο Barnes. «Είμαστε ένα από τα λίγα μέρη στον κόσμο που μπορείτε να έρθετε και να δείτε αξιόπιστα το εύρος της φωτογραφικής τέχνης».

Το φωτογραφικό κέντρο του μουσείου ενισχύθηκε σημαντικά όταν οι ήδη εκτεταμένες εκμεταλλεύσεις του τμήματος φωτογραφίας απέκτησαν το 2016, το αρχείο φωτογραφιών, βιβλίων και φωτογραφικών μηχανών της Royal Photographic Society. Η συλλογή φυλάσσονταν παλαιότερα στο Εθνικό Μουσείο Επιστημών και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης στην πόλη Μπράντφορντ του Γιορκσάιρ.

Η συλλογή αυτή δεν είναι αδρανής. Είναι ένα ζωντανό, εξελισσόμενο και διαρκώς μεταβαλλόμενο πεδίο — κατευθυνόμενο από ένα δυναμικό σύγχρονο πρόγραμμα εξαγορών. Τον Σεπτέμβριο του 2021, το V&A ανακοίνωσε το Parasol Women in Photography Project, που έγινε δυνατό μέσω δωρεάς 3 εκατομμυρίων λιρών από το Parasol Foundation Trust. Η χρηματοδότηση προέρχεται από τη Ruth Monicka Parasol, μια δισεκατομμυριούχο φιλάνθρωπο από το Σαν Φρανσίσκο, η οποία, κάπως ειρωνικά, έκανε την περιουσία της εν μέρει πουλώντας ψυχαγωγία για ενήλικες.

Τον Μάρτιο του 2022, το V&A διόρισε τη Fiona Rogers, την πρώην διευθύνουσα σύμβουλο του Magnum, του διάσημου φωτογραφικού οργανισμού, ως επιμελήτρια του Ιδρύματος Parasol για τις γυναίκες στη φωτογραφία, μια νέα θέση που δημιουργήθηκε για τη συλλογή. Μόνο το 15% της υπάρχουσας συλλογής προέρχεται από γυναίκες – ένα στατιστικό στοιχείο που η Rogers θέλει να αλλάξει. «Βρισκόμαστε στη διαδικασία χαρτογράφησης της υπάρχουσας συλλογής», αναφέρει χαρακτηριστικά η Rogers.

Το έργο της Rogers αντικατοπτρίζεται στην εναρκτήρια έκθεση του κέντρου, η οποία θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων νέες δημιουργίες της σύγχρονης Βρετανίδας φωτογράφου Liz Johnson Artur και της Γερμανίδας καλλιτέχνιδας Vera Lutter, καθώς και μια σειρά σύγχρονων αυτοπροσωπογραφιών από την Περουβιανή φωτογράφο Tarrah Krajnak.

Επιπλέον, μια φωτογραφική γκαλερί στο Μουσείο Victoria & Albert μετονομάστηκε σε “Elton John” μετά από σημαντική δωρεά του διάσημου τραγουδιστή, που θεωρείται από τους μεγαλύτερους συλλέκτες φωτογραφιών παγκοσμίως.

Εκτός από την προώθηση νέων καλλιτεχνών, η Rogers και η ομάδα της έκαναν μια βαθιά βουτιά στη συλλογή, αναζητώντας φωτογραφίες που μπορεί να είχαν αγνοηθεί από προηγούμενες γενιές, ρίχνοντας φως σε εναλλακτικές τους ιστορίες. Μέσα από αυτή τη βουτιά η Rogers είχε την ευκαιρία  να θυμηθεί την πρωτοπόρο φωτογράφο Julia Margaret Cameron και την πρώτη της έκθεση στο τότε Μουσείο του Σάουθ Κένσινγκτον το 1865, αλλά και την πρώτη επίσημη φωτογράφο του μουσείου την Isabel Agnes Cowper.

Το νέο φωτογραφικό κέντρο θα συμπεριλάβει και υποεκπροσωπούμενες κοινότητες και ιστορίες που έχουν παραληφθεί, κυρίως από γυναίκες καλλιτέχνιδες, σύμφωνα με την ίδια την Rogers.

Τα περισσότερα ιδρύματα θα έχτιζαν κάτι εντελώς καινούριο για να στεγάσουν ένα τέτοιο εγχείρημα. Το V&A, αντίθετα, έχει ακολουθήσει μια αρχή εσωτερικής επέκτασης, με στόχο να επιστρέψει το κτίριο στις αρχικές του δόξες του 19ου αιώνα, καθιστώντας το επίσης προσβάσιμο στο κοινό του 21ου αιώνα.

Το νέο Φωτογραφικό Κέντρο του μουσείου θα αποτελείται από αίθουσες, οι οποίες πριν την αποκατάστασή τους χρησιμοποιούνταν, για δεκαετίες, ως αίθουσες διδασκαλίας και αποθήκες για υφάσματα. Η ανακαίνιση αποκάλυψε θολωτές οροφές και καμάρες με αυθεντική ξύλινη επένδυση, ενώ μια αίθουσα ήταν το δωμάτιο της καθαρίστριας του μουσείου το οποίο, για μεγάλο μέρος της 166χρονης ιστορίας του κτιρίου, δεν ήταν ποτέ προσβάσιμο στο κοινό. Πλέον, πρόκειται να φιλοξενεί μια walk-in camera obscura.

Με πληροφορίες από The Αrt Newspaper.