Ένα βιβλίο ταξίδι στα ’80s: Στάση 14.6.87 – το σημείο μηδέν του ελληνικού μπάσκετ
Ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Παναγιώτη Παπαϊωάννου «Σάμγουερ in ’80sland» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ιωλκός, μάς θυμίζει τη βραδιά που αλλαξε την ιστορία του ελληνικού μπάσκετ.
«(…) Στο ημίχρονο είμαστε μπροστά μ’ έναν πόντο και με πιάνω να λέω από μέσα μου εντάξει, καλά ήτανε μέχρι εδώ. Μην έχουμε και αυταπάτες. Καλύτερα να φάμε στο δεύτερο ημίχρονο τους είκοσι πόντους για να μην πονέσει και πολύ. Στο διάλειμμα τα μπουκαλάκια με νερό, απ’ τους πλανόδιους με κάτι φορητά ψυγεία που πρέπει να ζυγίνουνε κανα τόνο, πάνε κι έρχονται. Ξεκινάει το δεύτερο ημίχρονο, η μάχη γίνεται λεπτό το λεπτό και πιο συγκλονιστική. Είμαστε πάλι πίσω, αλλά ροκανίζουμε τη διαφορά. Ο Τσατσένκο τραβάει μια αγκωνιά στον Γιαννάκη, μετά από ένα ρημπάουντ, πάει να πέσει το γήπεδο.
«Γαμημένο χασισέμπορα» ακούω να φωνάζουνε τον Τσατσένκο, γαμοσταυρίδια βροχή, ο ήχος μαζικός, εκκωφαντικός, σα νά’ χεις κλειστεί μέσα σε τηλεόραση με παράσιτα. Ο Γκάλης τα δικά του. Με τρομακτική ηρεμία, σα να παίζει σε σλόου μόσιον και πιο γρήγορα απ’ όλους τους άλλους ταυτόχρονα. Στέκεται στον αέρα και κατευθύνει λες με τα μάτια τη μπάλα στο διχτάκι, χωρίς ν΄ακουμπάει ούτε στεφάνι. Ο Γιαννάκης τρέχει, προσπαθεί να κλέψει, μοιράζει και πετυχαίνει δύο τρίποντα. Είμαστε τρεις πόντους πίσω, μετά δύο. Ξανά τρίποντο οι Ρώσοι. Έχω αρχίσει και ψήνομαι. Λες; Συνειδητοποιώ ότι έχω σταυρώσει τα χέρια σαν σε προσευχή και λέω από μέσα μου «θα νικήσουμε, ρε, θα νικήσουμε».
Τελευταίο λεπτό, είμαστε στα ίσα και γίνεται το έλα να δεις. Όλο το κλειστό όρθιο, φωνές που τρυπάνε τα τύμπανα, σφυρίγματα όταν έχουν τη μπάλα οι Ρώσοι, μια ανατριχιαστική οχλοβοή κάθε φορά που κάνουμε κατεβασιά. Κάτι πάει να γίνει. Κάτι θα γίνει. Ένας ολόκληρος κόσμος έτοιμος να εκραγεί. Τελευταία επίθεση, είμαστε στα ίσα. Τη μπάλα ο Ιωάννου, το σκέφτεται. «Στο Γκάλη ρε μαλάκα Μέμοοοο!» ακούω από πίσω μου να ουρλιάζουνε. Ο Μέμος κάνει μπάσιμο, σηκώνεται και την αφήνει στο στεφάνι. Το «Ααααααχ» χιλιάδων θεατών χτυπάει στο στομάχι. Παράταση.
Ο Γιαννάκης έχει και πάλι βγει με πέντε φάουλ. Ο Γκάλης βάζει ένα τρομακτικό καλάθι με σπάσιμο μέσης, μπροστά από τα θηρία. Βλέπω τον αδερφό μου, με τα μάτια πεταγμένα έξω και τα μάγουλα κατακόκκινα να ουρλιάζει κάτι στ’ αυτί μου. Διαβάζω το στόμα του: «τριπλό σπάσιμο μέσης». Το κλειστό αχνίζει. Ιδρώτας, ιερή ανατριχίλα. Χειροκρότημα. «Πάμε !!!». Τριγύρω απερίγραπτο νταβαντούρι. Χιλιάδες άνθρωποι τεντώνουνε χέρια, φωνάζουνε, τραγουδάνε, είναι πιασμένοι αγκαλιά, κοιτάνε την οροφή του Σταδίου, θέλουνε να δούνε τον ουρανό. Βλέπω απέναντι, στα επίσημα. Όλοι όρθιοι, με μέτωπα ιδρωμένα, γραββάτες λυμένες, τσιγάρα στα χέρια. Ο Γκάλης φύγει στον αιφνιδιασμό, ξεγλυστράει, του κάνουν φάουλ. Δύο βολές, τις βάζει και τις δύο, περνάμε μπροστά με έναν πόντο, 99-98 και μένει ένα λεπτό.
Ο Βάλτερς με τη χαίτη και το μουστάκι χάνει και τις δύο βολές. Χαμός. Ο Γκάλης χώνεται στη ρακέτα και σουτάρει ανάμεσα από δύο Ρώσους ένα πιαστό, από κείνα τα σουτ που εκτοξεύονται από κάτω προς τα πάνω, χτυπάει ψηλά στο ταμπλώ και ω του θαύματος, πέφτει μέσα ! Ισοφαρίζει ο Γιοβάϊσα με ξερό τρίποντο, θα μας φύγει η ψυχή, γαμώ το στανιό μου!!! Τελευταία επίθεση στην παράταση, είμαστε 101-101. Μόνο μερικά δευτερόλεπτα μένουν. Η ανάσα κομμένη κυριολεκτικά. «Ελ-λάς ! Ελ-λάς !». Πάλι ο Μέμος. Ξεμαρκάρεται και σουτάρει αγχωμένα. Στεφάνι. Βλέπω τον Καμπούρη να στριμώχνεται ψηλά στο στεφάνι από έναν Ρώσο. «Όχι!!!». «Φάουλ!!!». «Φάουλ!!!». Έκρηξη σα σεισμός. Δεν είναι δυνατόν. Θα νικήσουμε. Θα νικήσουμε. Λίγες θέσεις πιο αριστερά κάποιοι κλαίνε και αγκαλιάζονται. Ο Καμπούρης παίρνει θέση. Βλέπω την πλάτη του με το 7 στο βάθος.
Σηκώνω τα χέρια ψηλά και κοιτάω την οροφή του Σταδίου που αχνίζει. Στο παρκέ όλα εκτός ελέγχου. Οι παίχτες μας με τις άσπρες φανέλες χάνονται μέσα σε εκατοντάδες θεατές που έχουν ορμήσει μέσα και αγκαλιάζονται σε κατάσταση αμόκ. Πάνω στην έκσταση, κι ενώ οι αστυνομικοί προσπαθούνε μάταια να συγκρατήσουνε τους αλαφιασμένους που έχουνε γεμίσει το παρκέ, ξαναμπαίνει το “Eye Of The Tiger” και καπάκι, η διθυραμβική εισαγωγή με το συνθεσάϊζερ γεμίζει τον αέρα. “We’ re living together, and still it’ s farewell…”.
Δημοσίευση αποσπάσματος σελ. εκδόσεις Ιωλκός 2022