Γιώργος Λούκος: Αθωώθηκε ο πρώην πρόεδρος και διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών

Μετά από οχτώ χρόνια αθωώθηκε σήμερα το πρωί της Τρίτης, 20 Ιουνίου 2023 ο Γιώργος Λούκος, πρώην πρόεδρος και καλλιτεχνικός διευθυντής του Ελληνικού Φεστιβάλ, που είχε οδηγηθεί σε παραίτηση από τον τότε υπουργό Πολιτισμού της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, Αριστείδη Μπαλτά για την κακουργηματική κατηγορία της διασπάθισης δημοσίου χρήματος.

Αφορμή για τη δίωξη του Γιώργου Λούκου είχε αποτελέσει ένα δημοσίευμα της Εφημερίδας των Συντακτών, με τον τίτλο «Σκάνδαλο στο Φεστιβάλ Αθηνών», στο οποίο έγινε η καταγγελία ότι «το Ελληνικό Φεστιβάλ έχει χρεώσει το ελληνικό Δημόσιο με 2.700.000 ευρώ σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Kράτους, για το διάστημα από 16/12/13 έως 13/6/14».

Η παύση του κ. Λούκου το 2015 είχε προκαλέσει αντιδράσεις στον χώρο του πολιτισμού, με εκατοντάδες καλλιτέχνες να εκφράζουν δημόσια τη στήριξή τους στον τότε καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου.

Σύμφωνα με σημερινό δημοσίευμα του «The Books’ Journal», ο Γιώργος Λούκος αθωώθηκε σήμερα μετά από τη μακροχρόνια δικαστική διαμάχη.

«Σχετικά με την υπόθεση της οικονομικής διαχείρισης του οργανισμού Ελληνικό Φεστιβάλ Α.Ε., το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού οφείλει, για την αποκατάσταση της αλήθειας και για να δοθεί τέλος στην επικρατούσα ασάφεια, να επισημάνει τα εξής:

Ο Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Αριστείδης Μπαλτάς, αμέσως μόλις έλαβε γνώση του θέματος που αφορά στη ζημία ύψους 2.735.762,54 ευρώ στον δημόσιο οργανισμό Ελληνικό Φεστιβάλ Α.Ε., κατόπιν έρευνας του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (ΓΛΚ), αναζήτησε, ως κατά νόμο εποπτεύουσα αρχή, το εν λόγω πόρισμα. Σημειώνεται ότι έως τότε το πόρισμα ουδέποτε είχε διαβιβαστεί στον Υπουργό Πολιτισμού. Σε συνάντηση που έγινε, κατόπιν πρωτοβουλίας του Υπουργού με τον Πρόεδρο της Ελληνικό Φεστιβάλ Α.Ε. κ. Γ. Λούκο, ο Υπουργός Πολιτισμού –έχοντας γνώση, πλέον, του πορίσματος- συζήτησε με τον πρόεδρο του Ελληνικού Φεστιβάλ τις επιπτώσεις του θέματος που είχε δημιουργηθεί για το παρόν και το μέλλον του οργανισμού.

Τις ίδιες ημέρες, ο Υπουργός έλαβε γνώση της ανοιχτής επιστολής που του απηύθυναν καλλιτέχνες, οι οποίοι, μεταξύ άλλων, σημείωναν: «Η διοίκηση του Φεστιβάλ ανακοίνωσε πως το θέμα αφορά σε υπόθεση που ξεκίνησε πριν την ανάληψη καθηκόντων από τον σημερινό πρόεδρο, για την οποία εκείνος ενημερώθηκε καθυστερημένα και στην οποία έθεσε τέρμα μόλις την αντελήφθη […]. Έτσι καταλήγουμε δυστυχώς να πιστεύουμε ότι πρόκειται για μια σχεδόν συνειδητή προσπάθεια, να σπιλωθούν το ήθος και η προσφορά του Γιώργου Λούκου». Δυστυχώς, αυτό το απόσπασμα της επιστολής τους δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Συγκεκριμένα:

1. Η ζημία της Ελληνικό Φεστιβάλ Α.Ε. προξενήθηκε από πράξεις ή παραλείψεις που σχεδόν στην ολότητά τους έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια της θητείας και με την υπογραφή του κ. Λούκου, ως Προέδρου του Δ.Σ. και νομίμου εκπροσώπου της Ελληνικό Φεστιβάλ Α.Ε., ήτοι μετά το τέλος του 2005.
2. Το πόρισμα του ΓΛΚ, που διαπίστωσε ζημία ύψους 2.735.762,54 ευρώ, διαβιβάστηκε στον Εισαγγελέα, ο οποίος διέταξε προκαταρκτική εξέταση από το ΣΔΟΕ.
3. Μετά το τέλος της προκαταρκτικής εξέτασης ασκήθηκε ποινική δίωξη σε βαθμό κακουργήματος κατά τεσσάρων προσώπων, ένα εκ των οποίων είναι ο Πρόεδρος του Ελληνικού Φεστιβάλ κ. Γιώργος Λούκος. Η δίωξη αυτή βρίσκεται στο στάδιο της κύριας ανάκρισης.
4. Παραλλήλως, η υπόθεση διερευνάται και από τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης κ. Λέανδρο Ρακιντζή, ο οποίος ενημέρωσε σχετικά τον Υπουργό, ώστε να προβεί στις αναγκαίες διοικητικές ενέργειες, λόγω αρμοδιότητας.Συνεπώς, δεδομένης της δικαστικής εκκρεμότητας σχετικά με τη διερεύνηση της υπόθεσης και ανεξαρτήτως κινήτρων και επιμερισμού ευθυνών μεταξύ των εμπλεκομένων, θέματα επί των οποίων το ΥΠΠΟΑ δεν έχει καμία αρμοδιότητα, όπως και ανεξάρτητα από τη βαθιά εκτίμηση που ο Υπουργός τρέφει για το έργο και την προσφορά του κ. Γιώργου Λούκου, ο Πρόεδρος της Ελληνικό Φεστιβάλ Α.Ε. δεν είναι δυνατό να παραμείνει επικεφαλής του δημόσιου οργανισμού, όσο εκκρεμεί η δικαστική διερεύνηση της υπόθεσής του.

Πολιτικά και διοικητικά, το ΥΠΠΟΑ οφείλει να εγγυηθεί το κύρος του θεσμού και να διασφαλίσει ότι η διοίκηση της Ελληνικό Φεστιβάλ Α.Ε., απαλλαγμένη από οποιαδήποτε υπόνοια κακοδιαχείρισης, θα συνεχίσει απρόσκοπτα την πολιτιστική αποστολή της, όπως αυτή προσδιορίζεται στον ιδρυτικό της νόμο.

Το ΥΠΠΟΑ είναι βέβαιο ότι οι καλλιτέχνες και οι πολλοί φίλοι του Φεστιβάλ θα κατανοήσουν ως πολίτες την αναγκαιότητα αυτής της δύσκολης απόφασης». 

«Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,

Mε αισθήματα θλίψης για όσους εκθέτουν τη χώρα μας πληροφορήθηκα από τον τύπο την απομάκρυνσή μου από το Ελληνικό Φεστιβάλ.

Αν και σύμφωνα με το Σύνταγμα μόνο τα αρμόδια  δικαστήρια έχουν την εξουσία να απονέμουν δικαιοσύνη, εσείς  αποδεχτήκατε να μετέχετε στην «κίτρινη δικάσιμο» που όρισε φιλοκυβερνητικό φύλλο, με καταφανή στόχο τη σπίλωσή μου.  Παρακάμπτοντας το τεκμήριο της αθωότητας, κάνετε λόγο στο δελτίο τύπου που εκδώσατε για «ποινική δίωξη που ασκήθηκε εις βάρος μου σε βαθμό κακουργήματος», ενώ μέχρι στιγμής δεν έχω λάβει καμία κλήση προς απολογία για κάποιο κακούργημα.  

Κύριε Υπουργέ, όταν το 2008, προς μεγάλη μου απογοήτευση,  ενημερώθηκα εκ των υστέρων από τους υπευθύνους των αρμοδίων τμημάτων του Ελληνικού Φεστιβάλ για τον επιζήμιο χειρισμό των εκχωρήσεων τιμολογίων προμηθευτών προς τις τράπεζες, που είχε αρχίσει το 2004, έδωσα αμέσως εντολή στους νομικούς συμβούλους του Φεστιβάλ να πράξουν τα δέοντα ώστε να επιστραφούν τα ποσά που εισέπραξαν οι εταιρείες. Δεν θα επιτρέψω συνεπώς σε κανένα να εκμεταλλεύεται σκοπίμως αυτήν την υπόθεση, κηλιδώνοντας το πρόσωπό μου και ολόκληρο το έργο μου για να μηδενίσει την  επίπονη και πολυετή προσπάθειά μου για την οικονομική εξυγίανση του θεσμού, παράλληλα με την καλλιτεχνική αναβάθμισή του.

Το 2006 ανταποκρίθηκα στην πρόσκληση να αναλάβω τη διεύθυνση του Ελληνικού Φεστιβάλ.  Πιστεύοντας ότι σε μια ευνομούμενη χώρα πρέπει να υπάρχει συνέχεια σε έναν οργανισμό, δεν προέβην σε αντικατάσταση στελεχών σε υπεύθυνες θέσεις. Στη διάρκεια αυτής της δεκαετίας, παρότι δεν έλειψαν δυσάρεστα φαινόμενα διαπλοκής, εξοικονομήσαμε υπέρ του δημόσιου συμφέροντος  πολύ περισσότερα χρήματα από αυτά που δεν έχουν ακόμη επιστραφεί.

Μαζί με τα ηνία του Φεστιβάλ παρέλαβα έλλειμμα 6.751.621,99 εκατομμυρίων ευρώ (ποσόν που είχα αναφέρει βάσει στοιχείων στην πρώτη συνέντευξη τύπου και ουδείς τότε αμφισβήτησε). Σήμερα, παραδίδω τη διεύθυνση οικονομικά υγιή, συνυπολογίζοντας  το υπόλοιπο του περσινού τακτικού προϋπολογισμού το οποίο πιστεύω να εκταμιευθεί άμεσα. Σας επισημαίνω,  προκειμένου να ρυθμιστούν όλα τα ζητήματα που είναι σε εκκρεμότητα, ότι πρέπει να μεριμνήσετε για τη ζημιά που όπως γνωρίζετε προέκυψε από τις ματαιώσεις των παραστάσεων και τις επιστροφές των εισιτηρίων  λόγω της επιβολής των capital controls τον περασμένο Ιούλιο, καθώς και  από τα μη εισπραχθέντα τέλη παραχώρησης του Ηρωδείου τον Σεπτέμβριο εξαιτίας των  ακυρώσεων παραστάσεων, εν όψει των εκλογών.

Παραδίδω επίσης ένα δημιούργημα για το οποίο επιτρέψτε μου να είμαι περήφανος: το κτηριακό συγκρότημα της Πειραιώς 260. Εξοικονομώντας χρήματα από τους ετήσιους προϋπολογισμούς του Φεστιβάλ, μετατρέψαμε ένα εγκαταλελειμμένο πρώην βιομηχανικό κτήριο, σκουπιδότοπο με ψόφιους αρουραίους, σε κέντρο πολιτισμού (με τρεις  εξοπλισμένες τεχνολογικά θεατρικές αίθουσες, αίθουσες εκθέσεων, διαμορφωμένο περιβάλλοντα χώρο και κήπους), που η φήμη του πέρασε  τα σύνορα της χώρας μας.

Κύριε Υπουργέ, θα ήταν ευχής έργο να διατάζατε μια σε βάθος χρόνου έρευνα, ώστε να μπορέσουν να απαντηθούν  κάποια εύλογα ερωτήματα: πώς, επί της θητείας μου,  μπορέσαμε να γνωρίσουμε στο ελληνικό κοινό κορυφαίες δημιουργίες της παγκόσμιας σκηνής και παράλληλα να κάνουμε, για πρώτη φορά στην ιστορία του Φεστιβάλ Αθηνών, εκατοντάδες εσωτερικές παραγωγές και μάλιστα σε μικρής χωρητικότητας αίθουσες, δίνοντας βήμα σε καταξιωμένους και σε νέους ταλαντούχους Έλληνες καλλιτέχνες του θεάτρου, του χορού και της μουσικής; Mήπως γιατί εξοικονομήσαμε χρήματα από παράλογες απαιτήσεις κάποιων μεσαζόντων αφού πλέον οι μετακλήσεις γίνονταν σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές και όχι τριτοκοσμικές προδιαγραφές;

Κύριε Υπουργέ, προς μεγάλη μου έκπληξη διαπίστωσα ότι λάβατε γνώση επί του επίμαχου οικονομικού θέματος από τα λιβελογραφήματα εναντίον μου. Ωστόσο, ο συνεργάτης στο γραφείο μου (δεύτερος γραμματέας μου από το 2006)  Παναγιώτης Δούρος, με  είχε διαβεβαιώσει ότι θα ενημέρωνε σχετικά τον αναπληρωτή υπουργό Πολιτισμού κύριο Νίκο Ξυδάκη όταν χρίστηκε διευθυντής του γραφείου του. Άλλωστε ο ίδιος διορισμένος ένα χρόνο πριν από την ανάληψη των δικών μου καθηκόντων, ήταν γνώστης της κατάστασης που επικρατούσε στο Φεστιβάλ. Θα φρόντιζε επίσης να πληροφορήσει τον προϊστάμενό του και για διάφορα άλλα θέματα, όπως  η ανάγκη άμεσης μεταφοράς των γραφείων σε οίκημα  του Υπουργείου Πολιτισμού, ώστε να απαλλαγούμε από το υψηλό μίσθωμα.  Κατέχοντας την ίδια θέση και επί δικής σας υπουργίας όφειλε να ενημερώσει κι εσάς, ώστε στη συνέχεια να ακολουθήσει μια κατ’ ιδίαν συνάντηση.

Αντ΄ αυτού, βρέθηκα αντιμέτωπος με σκοπιμότητες και μεθοδεύσεις: προσχήματα προκειμένου να διοριστούν «ημέτεροι» στο νέο διοικητικό συμβούλιο˙ προσπάθεια να περιοριστεί δραστικά ο ρόλος μου στο υπό διαμόρφωση οργανόγραμμα με την ταυτόχρονη γιγάντωση της θέσης γενικού διευθυντή με αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά˙ «ανακριτικές» πρακτικές επειδή επιβεβαιώσαμε ερώτημα δημοσιογράφου ότι δεν είχαμε ακόμη εισπράξει την αναγγελλόμενη,  κατά τη συνέντευξη τύπου, χορηγία από την  Περιφέρεια Αττικής και απαίτηση διορθωτικής επιστολής˙ παραγοντισμός (από την παροχή προσκλήσεων για παραστάσεις ως τις υποσχέσεις για χρήση των χώρων της Πειραιώς 260, χωρίς ενημέρωσή μου)˙ παρεμβάσεις και πιέσεις με νομικές ακροβασίες προκειμένου να αποδεχτώ ότι είναι νομικώς και ηθικώς σωστό, ένας υπάλληλος με σύμβαση ορισμένου χρόνου να δηλώνεται  ως αορίστου και ταυτόχρονα να απαιτείται ανανέωση της σύμβασής του˙ επανειλημμένη απόκρυψη  των τηλεφωνημάτων μου για να οριστεί συνάντηση  μαζί σας,  όπως και προσώπων φιλικά προσκείμενων σε μένα.

Κύριε Υπουργέ, είναι σεβαστή η απόφασή σας να μην παραμείνω «επικεφαλής του δημόσιου οργανισμού».  Άλλωστε είχα ζητήσει να σας συναντήσω για να σας θέσω ο ίδιος το σχετικό ερώτημα ως προς την ανανέωση ή μη της θητείας μου, δεδομένου ότι το συμβόλαιό μου θα έληγε τον προσεχή Μάρτιο. Ως προς τη «δικαστική εκκρεμότητα»,  οι έγκριτοι νομικοί στους οποίους εγώ απευθύνθηκα  υποστηρίζουν ότι ήταν καθαρά στο δικό σας χέρι να ανανεώσετε την εμπιστοσύνη σας στο πρόσωπό μου και παράλληλα να εμπιστευτείτε την κρίση της δικαιοσύνης για ένα θέμα που προέκυψε στην αρχή της θητείας μου και που πρώτος εγώ κατήγγειλα.

Αυτό που με  θλίβει είναι οι μεθοδεύσεις και ο διασυρμός, οι προσβολές σε πιστούς συνεργάτες μου, οι πιέσεις σε δημοσιογράφους και  καλλιτέχνες, ο εμπαιγμός  επίλεκτων καλλιτεχνών που εσείς καλέσατε στο γραφείο σας.

Αναρωτηθήκατε ποτέ πώς, και μέσω ποιάς εξουσίας, ένα απόρρητο έγγραφο έγινε δημόσιο, πως μια υπόθεση, πριν καν διαλευκανθεί και πριν αποφανθεί η δικαιοσύνη γι’ αυτήν, πήρε μια άνευ προηγουμένου διάσταση από συγκεκριμένη φιλοκυβερνητική εφημερίδα,  πώς ενορχηστρώθηκε η εκστρατεία εναντίον μου και πώς κορυφώθηκε με προσβλητικό (και για εσάς) τρόπο, ώστε να βιαστείτε να πάρετε αποφάσεις;

Κύριε υπουργέ, είμαι περήφανος που στα δέκα χρόνια της θητείας μου δεν δέχτηκα ποτέ παρεμβάσεις στο έργο μου από κανένα κυβερνητικό παράγοντα, δεν προχώρησα σε κανένα αναξιοκρατικό διορισμό ή μετάκληση με κομματικά ή συγγενικά κριτήρια, και φυσικά δεν ενέδωσα σε αθέμιτες πιέσεις.

Είμαι κυρίως περήφανος γιατί σ’ αυτά τα δέκα χρόνια δημιουργήσαμε έναν κόσμο ομορφιάς και αξίας εφάμιλλο του ευρωπαϊκού πολιτισμού, που κανένας λίβελος δεν μπορεί να σβήσει. Γι’ αυτό και θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς όλους τους συνοδοιπόρους σε αυτήν την περιπέτεια, τους καλλιτέχνες, τους δημοσιογράφους και τους συνεργάτες μου˙ παράσημό μου στη δεκαετή ανιδιοτελή προσφορά μου είναι οι 200.000 σταθεροί θεατές κάθε καλοκαίρι και η αμέριστη στήριξη στο πρόσωπό μου 18.000 φίλων του Φεστιβάλ, που ενημερώθηκα ότι συμμετείχαν μέχρι σήμερα σε πρόσφατη ηλεκτρονική ψηφοφορία. 

Ευχαριστώ όλους αυτούς που στάθηκαν αταλάντευτα με εμπιστοσύνη πλάι μου μέχρι τέλους.

Με τιμή,
Γιώργος Λούκος».