ΠΕΜΠΤΗ
21
ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Με θεματικούς άξονες την αειφορία, την τέχνη και την συνύπαρξη, οι “Αριστοναύτες” άνοιξαν για πρώτη φορά πανιά το περσινό καλοκαίρι, με τις εκδηλώσεις τους να απλώνονται σε συνολικά 4 ημέρες, από τις 7 έως και τις 10 Ιουλίου. Η πρώτη αυτή διοργάνωση του πολυθεματικού αυτού φεστιβάλ αποτέλεσε μια πρωτοβουλία του Δήμου Ξυλοκάστρου-Ευρωστίνης, σε συνεργασία με το ΝΠΔΔ Ηλίας Κατσούλης και το Animasyros Διεθνές Φεστιβάλ Κινουμένων Σχεδίων και προέκυψε ως μια ανάγκη να δοθεί μια νέα πνοή στην περιοχή.
Στη διάρκεια των τεσσάρων αυτών ημερών πραγματοποιήθηκαν μια σειρά από καινοτόμες δράσεις σε όλη την επικράτεια του Δήμου – από το αισθητικό δάσος του Πευκιά έως το ορεινό Ρέμα των Μύλων στο χωριό Ζάχολη και από το Δερβένι έως και τη Συκιά – με τους ντόπιους αλλά και τους επισκέπτες να καλωσορίζουν θερμά τη διοργάνωση σε αυτό το ντεμπούτο της. Κι εμείς βρεθήκαμε πέρσι εκεί με ανυπομονησία να γνωρίσουμε το νεοσύστατο αυτό φεστιβάλ και τις εκδηλώσεις του, τα βιωματικά εργαστήρια, τις συναυλίες, τις εκθέσεις, τις περφόρμανς, τις δράσεις δικτύωσης και τις προβολές, που πολύ δυναμικά θέλησαν να εντάξουν το Φεστιβάλ Αριστοναύτες στον χάρτη των περιφερειακών φεστιβάλ της χώρας.
Η μοναδικής ομορφιάς και αισθητικής Οικία Σικελιανού στην Συκιά.
Από ό,τι φαίνεται μάλλον κάτι λειτούργησε καλά σε αυτή την πρώτη φορά, αφού οι “Αριστοναύτες” επιστρέφουν εκεί όπου άφησαν πέρσι το στίγμα τους για τη δεύτερη, ακόμη πιο υποσχόμενη έκδοσή τους. Και λίγο πριν ανοίξουν τα πανιά τους ξανά και μας καλωσορίσουν στο Ξυλόκαστρο για ένα ακόμη καλοκαίρι – και έχοντας πάρει μια πρώτη “γεύση” από το παρθενικό τους ταξίδι – μιλήσαμε με τον δήμαρχο Ξυλοκάστρου – Ευρωστίνης Βλάση Τσιώτο, αλλά και τον πρόεδρο του του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινουμένων Σχεδίων Animasyros, Βασίλη Καραμητσάνη.
Η συζήτησή μας αναφορικά με τους “Αριστοναύτες¨ κινήθηκε γύρω από τη σημασία των φεστιβάλ για την περιφέρεια ως μια διέξοδο για τους ντόπιους και την ευκαιρία για σύνδεσή τους με διαφορετικές μορφές τέχνης. Τη συμβολή τους στον τουρισμό και στη γενικότερη αναβάθμιση της ευρύτερης περιοχής. Φυσικά, ο μετρήσιμος πλέον αντίκτυπος της περσινής πρώτης διοργάνωσης, στο πλαίσιο ενός γενικότερου απολογισμού, δεν θα μπορούσε να μην πέσει στο τραπέζι.
Βλάσης Τσιώτος: «Οι δράσεις του φεστιβάλ Αριστοναύτες ξανασυστήνουν τον τόπο μας ως κάτι ευρύτερο, προτείνοντας μία διαφορετική συνθήκη τουρισμού. Ο επισκέπτης μπορεί να γνωρίσει την Ευρωστίνη με τρόπο που δε φανταζόταν ποτέ».
Σύμφωνα με τον δήμαρχο κ. Βλάση Τσιώτο η ιδέα του φεστιβάλ γεννήθηκε ως μια ανάγκη για παραγωγή πολιτιστικού προϊόντος στον τόπο. «Δεν θέλαμε να δημιουργήσουμε άλλο ένα φεστιβάλ με πολιτιστικές εκδηλώσεις που κάποιος να μπορεί να δει και αλλού, να γεμίσουμε δηλαδή το πρόγραμμα με παραγωγές που περιοδεύουν κάθε καλοκαίρι στην Ελλάδα και θα έκαναν απλά στάση και στο Ξυλόκαστρο. Δεν είναι κατακριτέο αυτό, όμως εμείς αφουγκραστήκαμε μία άλλη ανάγκη και οραματιστήκαμε κάτι διαφορετικό. Θέλαμε να κάνουμε ένα φεστιβάλ που να έχει το δικό του πολιτιστικό στίγμα».
Μάλιστα, η ιδέα στράφηκε γύρω από τη δημιουργία site specific δράσεων, ειδικά σχεδιασμένων να πραγματοποιηθούν μέσα στο δάσος του Πευκιά, στη Βίλλα Σικελιανού που συνήθως είναι κλειστή για το κοινό, αλλά και σε άλλα τοπόσημα της περιοχής, που μέσω της διοργάνωσης θα αναδεικνύονταν αποτελώντας ταυτόχρονα και πόλο έλξης για τους επισκέπτες στην ευρύτερη περιοχή. Αξίζει να σημειώσουμε σε αυτό το σημείο, πως σε μόλις 1,5 ώρα από την Αθήνα μπορεί κανείς να βρεθεί σε αυτή την πραγματικά όμορφη παραθαλάσσια κωμόπολη της Κορινθίας – που πολλοί αγνοούν – και να τη γνωρίσει καλύτερα.
Βασίλης Καραμητσάνης: «Η πρόκληση ήταν να μπορέσουμε να σχεδιάσουμε δράσεις που αφενός θα απευθύνονται στους κατοίκους, αφετέρου να βάλουμε το Ξυλόκαστρο και την Ευρωστίνη στον πολιτιστικό χάρτη της χώρας μας». (Φωτογραφία: Αλέξανδρος Πετράκης)
Στο πλευρό της δημιουργικής ομάδας του Φεστιβάλ Αριστοναύτες βρίσκεται το Διεθνές Φεστιβάλ Κινουμένων Σχεδίων Animasyros, που κατέχει ήδη την τεχνογνωσία της δημιουργίας ενός φεστιβάλ στην ελληνική περιφέρεια και διαγράφει εδώ και χρόνια μια επιτυχημένη πορεία στη Σύρο, ξεπερνώντας μάλιστα τα γεωγραφικά της όρια. Με τη σκέψη να αποκτήσουν και οι Αριστοναύτες πορεία αντίστοιχης κλίμακας, ο Βασίλης Καραμητσάνης αναφέρθηκε στην πρόκληση του σχεδιασμού ενός νέου φεστιβάλ στο Ξυλόκαστρο, έναν τόπο της ελληνικής περιφέρειας με πολύ διαφορετικό χαρακτήρα από εκείνον της Σύρου. Όμως με την ίδια ανάγκη. Να μπει στον πολιτιστικό χάρτη της χώρας. Να βγει έξω από τα στενά όριά της. «Μελετήσαμε τις ιδιαιτερότητες και τις ιδιαίτερες ομορφιές του τόπου, τον ιστορικό, αρχιτεκτονικό και φυσικό του πλούτο, όπως και προσπαθήσαμε να προτείνουμε ένα πρόγραμμα που να συμπεριλαμβάνει και να αναδεικνύει ακριβώς όλα αυτά. Η βασικότερη πρόκληση ήταν βέβαια η αποδοχή του κοινού, αν και ξέραμε ήδη πως στην περιοχή υπάρχει μία πολιτιστική δραστηριότητα και πως ο κόσμος ασχολείται με τις τέχνες». Και το στοίχημα κερδήθηκε, όπως μου τόνισε ο Βασίλης Καραμητσάνης, αφού το κοινό δέχτηκε με ενθουσιασμό το νέο αυτό φεστιβάλ και συμμετείχε ενεργά στις πολυποίκιλες δράσεις του.
Η μοναδική Clio K. σε ένα υπέροχο μουσικό σόλο με την άρπα της. Φωτογραφία: Ίρις Κατσούλα, Ιούλιος 2022
Σύμφωνα με τον δήμαρχο, το στήσιμο του προγράμματος για το ντεμπούτο του φεστιβάλ αποζητούσε δράσεις που οι ντόπιοι δεν έχουν την ευκαιρία να απολαμβάνουν συχνά στον τόπο τους. Την ίδια στιγμή αυτό έπρεπε να είναι ειδικά σχεδιασμένο σύμφωνα με τις ιδιαίτερες ανάγκες της περιοχής, ώστε να μπορούν οι κάτοικοι να συμμετέχουν και να έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν ξανά κι εκείνοι τον τόπο τους και να δουν τις κρυμμένες ομορφιές του, μέσα από ένα άλλο πρίσμα.
«Ο τουρισμός έχει υπάρξει κύρια ή επικουρική πηγή εσόδων για πολλούς από τους δημότες μας και τις οικογένειές τους. Ταυτόχρονα όμως, η εγγύτητα με την πρωτεύουσα έχει εγκλωβίσει την περιοχή στον ρόλο του κοντινού οικογενειακού προορισμού, αφήνοντας κρυφές πολλές από τις αρετές και τις ομορφιές του», επεσήμανε ο δήμαρχος δίνοντάς μου πραγματικά να καταλάβω πως παρά το γεγονός ότι το Ξυλόκαστρο βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση από την Αθήνα – όσοι ζούμε σε αυτή ξέρουμε καλά πως 1,5 ώρα μπορεί να ξοδέψουμε και εντός των ορίων της απλά κολλημένοι στην κίνηση – δεν επιτρέπει την ίδια στιγμή στους επισκέπτες του να γνωρίσουν την πλούσια ιστορία, την αρχιτεκτονική και τις κρυφές φυσικές ομορφιές του, που πιστέψτε με είχα την τύχη να γνωρίσω πέρσι, στο πλαίσιο της πρώτης διοργάνωσης. Έτσι λοιπόν οι περισσότερες από τις δράσεις βασίζονται σε αρχαίους μύθους που συνδέονται με τον τόπο, το φυσικό τοπίο, παραθαλάσσιο ή ορεινό, μεταμορφώνεται στο τέλειο σκηνικό για να φιλοξενήσει τις εκδηλώσεις και η κοσμοπολίτικη αύρα της περιοχής εξηγεί απόλυτα γιατί η ίδια αποτέλεσε τόπο παραθερισμού ευγενών, επιλέχθηκε ως βάση γυρισμάτων για ταινίες που ταξίδεψαν μέχρι τις Κάννες και χάρισε έμπνευση για σπουδαίους ποιητές όπως ο Άγγελος Σικελιανός και ο Κώστας Καρυωτάκης.
Δράσεις για παιδιά. Φωτογραφία: Ίρις Κατσούλα, Ιούλιος 2022
Φέτος, οι δράσεις του Φεστιβάλ Αριστοναύτες τοποθετούνται κάτω από τον θεματικό άξονα με τίτλο “Με το βλέμμα του θεατή”, κάτι που μάς δίνει αμέσως να καταλάβουμε πόσο σημαντικό ρόλο διαδραματίζει για τους διοργανωτές η οπτική και η εμπειρία του κοινού. Και μου το επιβεβαίωσε ο ίδιος ο δήμαρχος από τον οποίο ζήτησα να μου αναφέρει κάποιες αλλαγές και προσθήκες που αξίζει να σημειωθούν, βάσει και του περσινού απολογισμού. «Μια βασική αλλαγή που μάς υπέδειξε η περσινή χρονιά είναι η αύξηση του αριθμού των εκπαιδευτικών εργαστηρίων (που απευθύνονται πραγματικά σε όλες τις ηλικίες, από παιδιά έως παππούδες), καθώς η ανταπόκριση του κοινού ήταν μεγάλη. Φέτος αντί για δύο έχουμε πέντε εργαστήρια. Επίσης, φέτος εντάσσουμε την τοπική καλλιτεχνική δημιουργία στο πρόγραμμα, ανταποκρινόμενοι σε ένα αίτημα που προέκυψε πέρσι από την κοινωνία. Έτσι, έχουμε όχι μία, αλλά τρεις εικαστικές εκθέσεις, δύο εκ των οποίων αποτελούνται από έργα ντόπιων καλλιτεχνών, μικρών και μεγάλων. Στη Βίλλα Σικελιανού θα δούμε μία εικαστική έκθεση αποκλειστικά με έργα του τοπικού καλλιτεχνικού δυναμικού, μετά από πρόσκληση που έκανε την άνοιξη ο Δήμος μέσω ειδικής πλατφόρμας. Παράλληλα εντάξαμε στο πρόγραμμα μία έκθεση που συζητήθηκε πολύ, την έκθεση στο 1ο ΔΣ Ξυλοκάστρου, με έργα των μαθητών πάνω σε ένα πρότζεκτ που δούλευαν όλη τη χρονιά, δημιουργώντας ένα καταπληκτικό αποτέλεσμα. Τέλος, η συνεργασία μας με την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών συνεχίζεται και φέτος, με πιο πρωτότυπο όμως τρόπο, αφού οι φοιτητές ανέλαβαν να δημιουργήσουν πρωτότυπα 8 πρωτότυπα Ιστιόπανα των Αριστοναυτών (surf banners) για το «Νησάκι» του Ξυλοκάστρου».
Ακόμη μία αλλαγή αφορά στους χώρους των κινηματογραφικών προβολών, οι οποίες όπως πληροφορήθηκα δεν θα είναι υπαίθριες φέτος, αλλά θα πραγματοποιηθούν σε θερινούς κινηματογράφους του Δερβενίου και του Ξυλοκάστρου, ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη ποιότητα στην εικόνα και τον ήχο. Τέλος, φέτος εντάσσεται και η ποίηση στο πρόγραμμα, μ’ ένα εργαστήριο και μία βραδιά με την Ιουλίτα Ηλιοπούλου.
Προβολές στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αριστοναύτες 2022.
«Τα φεστιβάλ είναι αυτά που δένουν τον πολιτισμό με έναν συγκεκριμένο τόπο, αναδεικνύοντας πλευρές του που δεν είναι ορατές διαφορετικά», σχολίασε στη συζήτησή μας ο Βασίλης Καραμητσάνης, που ως πρόεδρος του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Animasyros (το οποίο θα πραγματοποιήσει φέτος την 16η διοργάνωσή του) αναγνωρίζει τη σημαντική επίδραση των περιφερειακών φεστιβάλ, όχι μόνο στον πολιτισμό εν γένει, αλλά και στον ίδιο τον τόπο διεξαγωγής τους, το μέρος που τα γεννά, τα φιλοξενεί και τα αγκαλιάζει.
Όσον αφορά στο ζήτημα του τουρισμού, ο δήμαρχος μου τόνισε πως μιας και «ο τουρισμός και ο πολιτισμός πάνε χέρι-χέρι στη χώρα μας, καθώς η πολιτιστική ταυτότητα της Ελλάδας αποτελεί παράγοντα επιλογής για τους διεθνείς επισκέπτες μας», έρχεται τώρα και η περιοχή της Ευρωστίνης να προτείνει μια διαφορετική συνθήκη τουρισμού, με έναν τρόπο που ο επισκέπτης της περιοχής ίσως και να μην έχει φανταστεί μέχρι να το διαπιστώσει ο ίδιος. «Θα σας πω ένα παράδειγμα από την περσινή χρονιά. Σε ένα εκπαιδευτικό εργαστήριο ανιμέισον για παιδιά, συμμετείχαν και παιδάκια που έκαναν εδώ τις διακοπές τους. Τα παιδιά αυτά δεν πέρασαν απλά μέσα από τον Πευκιά για να πάνε στην παραλία. Έκατσαν μέσα στο δάσος, μάζεψαν τα υλικά που θα χρησιμοποιούσαν από την φύση γύρω τους, έμαθαν για το δάσος. Σε άλλο εργαστήριο ανέβηκαν στα ορεινά του Δήμου και δούλεψαν με την εκπαιδεύτρια δίπλα σε ένα ποτάμι, στο Ρέμα των Μύλων, ενώ πιο δίπλα έστεκε ένας παλιός νερόμυλος. Φέτος, θα ακούσουν ακόμα πιο εκτεταμένα για τους μυθολογικούς Αριστοναύτες. Αυτές είναι δράσεις που επεκτείνουν και ενισχύουν την εμπειρία του επισκέπτη της περιοχής και ναι, εμείς πιστεύουμε πως το φεστιβάλ μπορεί να είναι παράγοντας επιλογής του Δήμου μας ως τόπο διακοπών. Σε αυτή την κατεύθυνση δουλεύουμε και πάνω σε αυτόν τον στόχο χτίζουμε», μου ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Βλάσης Τσιώτος.
Λυρική βραδιά με αποσπάσματα από όπερες και οπερέτες στην πλατεία Αγίου Βλασίου. Φεστιβάλ Αριστοναύτες 2022
Τελευταία, παρατηρείται όλο και πιο συχνά το γεγονός πως ο πολιτιστικός τουρισμός πέφτει στο τραπέζι των στρατηγικών επιλογών στις πολιτικές της τοπικής περιφερειακής ανάπτυξης, αφού όλα δείχνουν πως ο πολιτισμός δρα ενωτικά σε μια τοπική κοινωνικά, προάγει τη δημιουργικότητα και φέρνει πολλαπλασιαστικά οφέλη σε πολλά επίπεδα, δίνοντας την ευκαιρία και στους πολίτες της να έχουν έναν πιο ενεργό ρόλο ως μέλη της. «Το Φεστιβάλ Αριστοναύτες πρόσφερε πολλά στην περιοχή μας. Καταρχάς πρόσφερε και θα προσφέρει ξανά κάποιες ημέρες χαράς και δημιουργίας, ανοιχτές σε όλους. Είναι σημαντικό να πούμε πως όλες οι δράσεις, εκτός της κεντρικής μας συναυλίας στην οποία φέτος θα απολαύσουμε την Ελένη Τσαλιγοπούλου, έχουν ελεύθερη είσοδο για όλους», μου επεσήμανε σε αυτό το σημείο ο δήμαρχος.
Και αυτή, τη δεύτερη χρονιά των πολυθεματικών “Αριστοναυτών” που έρχονται με φόρα να δώσουν νέα πνοή στην ευρύτερη περιοχή της Ευρωστίνης μέσα από τον πολιτισμό, υπάρχει η πρόθεση να αναδειχθεί για ακόμη μια φορά η ξεχωριστή ιστορική ταυτότητα της περιοχής, η Βίλλα Σικελιανού να ανοίξει για ακόμη μια φορά τις πόρτες της, ο λαϊκός πολιτισμός της περιοχής να γίνει όσο το δυνατόν γίνεται πιο γνωστός, φτάνοντας έξω από τα στενά γεωγραφικά της όρια.
Ευχή όλων είναι να καταφέρει το Φεστιβάλ Αριστοναύτες να γίνει θεσμός, αποκτώντας σιγά σιγά ολοένα και περισσότερη δυναμική. «Πρόκειται για ένα φεστιβάλ με εξωστρέφεια και ευελπιστούμε αυτές τις εξωστρεφείς δράσεις να μπορέσουμε να τις συνδυάσουμε με ακόμα μεγαλύτερη συμμετοχή του τοπικού πολιτιστικού δυναμικού στο μέλλον. Πολύ πιο άμεσα όμως, ευχόμαστε αυτές οι τέσσερις ημέρες του φετινού φεστιβάλ να είναι γεμάτες χαρά και όμορφες εμπειρίες που θα μείνουν αξέχαστες σε όλους μας!».
Ραντεβού και φέτος στο Ξυλόκαστρο, από τις 6 έως και τις 9 Ιουλίου!
