Grand Tour: 17 έργα φιλελλήνων από την Κυβερνητική Συλλογή Τέχνης του Ηνωμένου Βασιλείου σε μια έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη

Το Μουσείο Μπενάκη σε συνεργασία με τη Βρετανική Πρεσβεία στην Αθήνα παρουσιάζει, ανάμεσα στα μόνιμα εκθέματα του Μουσείου Ελληνικού Πολιτισμού και της Πινακοθήκης Γκίκα, την αναδυόμενη έκθεση «Grand Tour».

Η έκθεση περιλαμβάνει δεκαεπτά έργα τέχνης της βρετανικής πρεσβευτικής κατοικίας στην Αθήνα που έχουν παραχωρηθεί από την Κυβερνητική Συλλογή Τέχνης του Ηνωμένου Βασιλείου σε καθεστώς μακροχρόνιου δανεισμού προς έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη.

1914 John Frederick Lewis (1805 – 1876) Ελληνίδες Υδατογραφία σε χαρτί

Τα σημαντικά αυτά έργα από τον 19ο και τον 20ό αιώνα εντάσσονται στους χώρους των μόνιμων συλλογών του Μουσείου Ελληνικού Πολιτισμού και της Πινακοθήκης Γκίκα και ακολουθούν τη θεματική της υπάρχουσας μουσειακής αφήγησης. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνουν νέα και απρόσμενα συναπαντήματα και αναδεικνύουν τόσο τις κοινές ιστορίες όσο και τους ισχυρούς πολιτισμικούς και διπλωματικούς δεσμούς μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ελλάδας.

Ένα από τα πιο εξέχοντα έργα αυτής της αναδυόμενης έκθεσης είναι μια προσωπογραφία του λόρδου Βύρωνα από τον Thomas Philips, την οποία οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν καθ’ όλη τη διάρκεια του 2024, τιμώντας την επέτειο των διακοσίων ετών από τον θάνατο του φιλέλληνα ποιητή. Έργα των Joseph και Anton Schranz προσφέρουν μια εικόνα των ελληνικών νησιών κατά τον 19ο αιώνα, ενώ οι ελαιογραφίες και υδατογραφίες του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα και του John Craxton που εκτίθενται στην μοντερνιστική αθηναϊκή κατοικία του πρώτου, όπου σήμερα στεγάζεται η Πινακοθήκη Γκίκα, ζωντανεύουν τη μακρόχρονη φιλία και τις καλλιτεχνικές αλληλοεπιδράσεις των δύο εξεχόντων καλλιτεχνών του 20ού αιώνα.

Thomas Phillips (1770 – 1845) George Gordon Noel Byron, ο 6ος Βαρώνος Byron (1788-1824), ποιητής 1813, ελαιογραφία σε καμβά

Η Κυβερνητική Συλλογή Τέχνης του Ηνωμένου Βασιλείου αποτελεί έναν μοναδικό πολιτιστικό θεσμό, που προάγει τη βρετανική τέχνη μέσω της τοποθέτησης έργων σε βρετανικά κυβερνητικά κτήρια σε όλον τον κόσμο. Τα δύο τρίτα της Συλλογής εκτίθενται σε γραφεία υπουργείων και διπλωματικές κατοικίες σχεδόν σε κάθε πρωτεύουσα του κόσμου. Για πάνω από 120 χρόνια και με σχεδόν 15.000 έργα τέχνης που χρονολογούνται σε διάστημα έξι αιώνων, η Κυβερνητική Συλλογή Τέχνης εμπλουτίζεται διαρκώς με την απόκτηση νέων έργων, τα οποία αντανακλούν την ποικιλομορφία της βρετανικής κοινωνίας. Η Συλλογή στοχεύει στη διεύρυνση της πρόσβασης και συμμετοχής του κοινού στο απόθεμά της μέσα από ψηφιακές πλατφόρμες και συνέργειες σε όλο τον κόσμο.

Joseph Schranz (1803 – 1862/6) Tο ανάκτορο των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου στην Κέρκυρα

«Θα ήθελα να ξεκινήσω με τις ευχαριστίες μου προς το Μουσείο Μπενάκη και το Υπουργείο Πολιτισμού για τη δυνατότητα που μας δίνεται να μοιραστούμε με το κοινό αυτά τα έργα τα οποία αποτελούν μέρος της βρετανικής Κυβερνητικής Συλλογής Έργων Τέχνης (Government Art Collection) και που μέχρι πρόσφατα στεγάζονταν στο κτίριο της Βρετανικής Πρεσβευτικής Κατοικίας στην οδό Λουκιανού. Η Κατοικία κλείνει τις πόρτες της στο κοινό για δυο χρόνια περίπου για εκτεταμένες εργασίες συντήρησης και ανακαίνισης. Είναι μεγάλος ο ενθουσιασμός μας για τη συνεργασία μας με την ομάδα του Μουσείου Μπενάκη γι’ αυτή την έκθεση. Είμαστε πραγματικά ευγνώμονες γιατί επέδειξαν τη βαθιά τους γνώση αλλά και το πάθος τους από την πρώτη μέρα. Με την εξαίρεση του διάσημου πορτραίτου του Λόρδου Βύρωνα, το οποίο εντάχθηκε στην έκθεση που διοργάνωσε και πάλι το Μουσείο Μπενάκη για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, τα έργα για τα οποία μιλάμε σήμερα βγαίνουν για πρώτη φορά από τη Βρετανική Πρεσβευτική Κατοικία. Θέλω να πιστεύω ότι η έκθεση Grand Tour αναδεικνύει μια ενδιαφέρουσα πτυχή των ισχυρών ανθρώπινων δεσμών Ελλήνων και Βρετανών, μέσα από τα μάτια των δημιουργών και την επιλογή της θεματολογίας τους: τα ταξίδια των Βρετανών στη Νεμέα και τη Φυγαλεία, το Άγιο Όρος και την Κέρκυρα, τον θαυμασμό τους για την Ελλάδα και την ομορφιά της». 

John Craxton (1922-2009) Μεταλλικό δοχείο λαδιού 1955, λάδι σε πάνελ

«Σήμερα, εδώ είμαστε μάρτυρες της δυναμικής των συνεργασιών. Η στενή σχέση μεταξύ της Βρετανικής Πρεσβείας στην Αθήνα, της Κυβερνητικής Συλλογής Έργων Τέχνης (Government Art Collection) και του Μουσείου Μπενάκη είναι σε εξέλιξη και είμαστε στην ευχάριστη θέση να αναπτύξουμε μια μακροχρόνια συνεργασία μεταξύ των τριών ιδρυμάτων με τον δανεισμό 17 έργων τέχνης της Συλλογής για έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού και την Πινακοθήκη Γκίκα στο πλαίσιο της μόνιμης συλλογής και των θεματικών του Μουσείου.  Σ’ αυτό το πλαίσιο αναδεικνύονται ακόμα περισσότερο τα κοινά αφηγήματα Ελλάδας και Ηνωμένου Βασιλείου.   Το κοινό έχει την εξαιρετική ευκαιρία να δει έργα της Βρετανικής Κυβερνητικής Συλλογής σε μουσειακό περιβάλλον κι αυτό επιτεύχθηκε με δημιουργική συνεργασία όλων των πλευρών.  Θα ήθελα να ευχαριστήσω τη Βρετανική Πρεσβεία, τον Πρέσβη Μάθιου Λοτζ, την ομάδα μου αλλά και τους ειδικούς του Μουσείου Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού και της Πινακοθήκης Γκίκα, ιδιαίτερα δε τον Γιώργη Μαγγίνη που έκαναν πραγματικότητα αυτή τον ενδιαφέροντα διάλογο ανάμεσα στις συλλογές μας». 

«Ένα ζωντανό μουσείο προσφέρει γνώση και απόλαυση, χτίζοντας γέφυρες ανάμεσα σε θεσμούς, τόπους και λαούς. Εδώ και χρόνια, το Μουσείο Μπενάκη αναδεικνύει τους δεσμούς του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ελλάδας, με κορυφαία στιγμή τη δωρεά από τον Patrick και την Joan Leigh Fermor της Οικίας τους στην Καρδαμύλη και την ένταξή της στα παραρτήματα του Μουσείου ως ενός κέντρου έρευνας και πολιτισμού. Συνακόλουθα, η σχέση ανάμεσα στη Βρετανική Πρεσβεία και το Μουσείο είναι μακρόχρονη και καρποφόρα. Θα αναφέρω ενδεικτικά την ανταλλαγή δύο έργων με την ευκαιρία των 200 ετών από την Επανάσταση: το πορτρέτο του λόρδου Byron από τη συλλογή της Πρεσβευτικής Κατοικίας συμπεριλήφθηκε στην έκθεση ‘1821 Πριν και Μετά’, ενώ το πορτρέτο μιας νεαρής ελληνίδας από τον Henry Pickersgill, μέρος των συλλογών του Μουσείου, πήρε τη θέση του. Με την ευκαιρία αυτή συνεργαστήκαμε με την Κυβερνητική Συλλογή του Ηνωμένου Βασιλείου, και η τριμερής σχέση αυτή επισφραγίζεται σήμερα με την αναδυόμενη έκθεση ‘Grand Tour’. Ελπίζουμε η πρωτοβουλία αυτή να επιτρέψει στο ελληνικό και διεθνές κοινό που θα επισκεφθεί το Μουσείο τα ερχόμενα χρόνια να γνωρίσει και να εκτιμήσει το έργο του σημαντικού αυτού πολιτιστικού θεσμού της φίλης χώρας».