Αντόν Τσέχωφ: Τα γνωστότερα αποφθέγματα του ανθρώπου που άλλαξε το θέατρο
Σαν σήμερα, 119 χρόνια πριν, απεβίωσε ο σημαντικότερος θεατρικός συγγραφέας και διηγηματογράφος της Ρωσίας, Αντόν Τσέχωφ, τα αποφθέγματά του οποίου μένουν αναλλοίωτα στον χρόνο.
Στις 15 Ιουλίου του 1904 έφυγε από τη ζωή ο σημαντικότερος και γνωστότερος θεατρικός συγγραφέας της Ρωσίας, και όχι μόνο, Αντόν Τσέχωφ.
Γεννημένος στις 17 Ιανουαρίου του 1860 στην κωμόπολη Ταγκανρόγκ της Νότιας Ρωσίας, δύο τομείς τον είχαν κερδίσει από μικρή ηλικία, η ιατρική και η συγγραφή.
Η πρώτη του επαφή με τα γράμματα έγινε στο ενοριακό ελληνικό σχολείο του Τανγκανρόγκ, ενώ από την έκτη τάξη και έπειτα, η κακή οικονομική κατάσταση της οικογένειάς του, τον ανάγκασε να συνεισφέρει οικονομικά στους γονείς του, παραδίδοντας ιδιαίτερα μαθήματα.
Στις σπουδές του ήταν πολύ καλός, αποφοίτησε από την ιατρική με ευκολία και άσκησε ενεργά το επάγγελμα του γιατρού. Από μικρή ηλικία όμως είχε ανακαλύψει άλλο ένα πάθος του. Ήδη από το γυμνάσιο είχε αρχίσει να γράφει διηγήματα και χιουμοριστικές σκηνές. Όλα αυτά τα εξέδιδε σε γνωστά περιοδικά της εποχής του και γνώριζαν επιτυχία, μαζί και με τον ίδιο.
Όταν ανακάλυψε πως η συγγραφή ήταν ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής του, άρχισε να ασχολείται πιο εντατικά, εκδίδοντας δύο βιβλία διηγημάτων, Τα παραμύθια της Μελπομένης (1884) και τις Φανταχτερές Ιστορίες (1885).
Με την ιατρική, το δεύτερο μεγάλο πάθος του, δεν σταμάτησε ποτέ να ασχολείται. Το 1891 μάλιστα, με την επιστροφή του στην Ρωσία έπειτα από ένα ταξίδι στην Ευρώπη, ξεκινά να καταπιάνεται με την χολέρα και τους τρόπους καταπολέμησης της. Η σπουδαία ιατρική προσφορά του ποτέ δεν τον απομάκρυνε από το συγγραφικό του έργο.
Μπορούσε αρμονικά να συνδυάζει την καταπολέμηση ασθενειών με την δημιουργία επιτυχημένων θεατρικών έργων. Συγκεκριμένα είχε αναφέρει πως: “Η ιατρική είναι η αγαπημένη μου σύζυγος και το γράψιμο η ερωμένη μου. Όταν με κουράζει η μία, περνώ τη νύχτα με την άλλη”
Το 1896 ανεβαίνει στην Πετρούπολη το έργο του Ο Γλάρος, χωρίς να λάβει όμως ένθερμη υποδοχή από το κοινό. Εκείνη θα είναι και η χρονιά που θα αντιμετωπίσει την πρώτη σοβαρή εκδήλωση της φυματίωσης, που στην συνέχεια οδήγησε στον θάνατό του.
Το 1896, με χρήματα που κατάφερε να συγκεντρώσει από εράνους, φιλανθρωπίες και παραστάσεις, χτίζει ένα σχολείο στο Ταλέζ. Μία νέα, χειρότερη κρίση της ασθένειάς του τον αναγκάζει το 1897, να πάει στη Ριβιέρα της Νότιας Γαλλίας, ενώ την ίδια περίοδο στην ρωσική επαρχία ξεκινά να παίζει το θεατρικό του έργο Ο Θείος Βάνιας.
Η υγεία του δεν φαίνεται να σταθεροποιείται και η φυματίωση συνεχίζει να τον ταλαιπωρεί. Το 1904, λίγους μήνες πριν υποκύψει στην ασθένειά του, παρουσιάζει στο Θέατρο Τέχνης το τελευταίο, και πολύ αγαπημένο στην Ρωσία, θεατρικό του έργο Ο Βυσσινόκηπος, ενώ όλα τα υπόλοιπα θεατρικά του έργα γνωρίζουν ατελείωτη αποδοχή από το κοινό και επιτυχία.
Αντόν Τσέχωφ
Ο Τσέχωφ είναι γνωστός τόσο για την αδράνεια των χαρακτήρων του, όσο και για την άρτια χρήση των συμβολισμών, που διακρίνονται σε κάθε έργο του. Ποτέ δεν επέλεγε αερολογίες για να γεμίσει τις σελίδες του. Ό, τι αναφέρει στα έργα του είναι σοφό και αποτελεί ηθική καθοδήγηση για τους αναγνώστες που θα καταφέρουν να διακρίνουν το νόημα των λέξεων του.
Σατίριζε με το έργο του όσες παθογένειες έβλεπε στην κοινωνία της Ρωσίας και κυρίως στο στόχαστρό του έμπαινε η αστική τάξη, με την στασιμότητα και την αδράνειά της. Πλοκές που εκτυλίσσονται σε μεγαλοαστικά σπίτια, με ήρωες σχεδόν ανύπαρκτους, ουδέτερους χαρακτήρες που συνομιλούν μεταξύ τους, αλλά μέχρι εκεί φτάνει η δράση τους.
“Να συμβουλεύεις σημαίνει να μην εξαναγκάζεις.”
“Οποιοσδήποτε ηλίθιος μπορεί να διαχειριστεί μια κρίση. Εκείνο που σε φθείρει είναι η καθημερινότητα.”
“Στον άνθρωπο όλα πρέπει να είναι ωραία: και το πρόσωπο, και η ενδυμασία, και η ψυχή, και οι σκέψεις.”
“Η γνώση δεν έχει καμιά αξία, εκτός αν την εφαρμόσεις κάπου.”
“Όταν με ρωτούν πώς γνωρίζω τόσα πολλά για τους ανθρώπους, παίρνουν μια απλή απάντηση: Όλα όσα ξέρω για τους ανθρώπους τα έχω μάθει από τον εαυτό μου.”
“Πρέπει να εμπιστεύεσαι και να πιστεύεις τους ανθρώπους, αλλιώς η ζωή γίνεται ανυπόφορη.”
“Οι άνθρωποι δεν προσέχουν αν είναι χειμώνας ή καλοκαίρι, όταν είναι ευτυχισμένοι.”
“Ο έξυπνος θέλει να μαθαίνει, αλλά ο ανόητος θέλει να μαθαίνει τους άλλους.”
“Η ψείρα τρώει τα φυτά, η σκουριά το σίδερο, αλλά η ψευτιά την ψυχή.”
“Η αγάπη, η φιλία και ο θαυμασμός δεν ενώνουν τους ανθρώπους τόσο, όσο το κοινό μίσος για κάτι.”
“Εκείνη η ψευδαίσθηση που μας συναρπάζει είναι προτιμότερη από δέκα χιλιάδες αλήθειες.”
Η συνεισφορά του στο θέατρο, όπως το γνωρίζουμε σήμερα, είναι ανεκτίμητη και δικαίως θεωρείται ο μεγαλύτερος θεατρικός συγγραφέας. Τα θεατρικά του παίζονται ανά τον κόσμο και η αξία τους αναγνωρίζεται καθημερινά, ενώ ταυτόχρονα δεν σταματούν ποτέ να διδάσκουν τα διαχρονικά ηθικά μηνύματα του Τσέχωφ.
