O συνθέτης Στάθης Γυφτάκης μιλά για τις Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας

Ο συνθέτης, πιανίστας και καλλιτεχνικός διευθυντής του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας, Στάθης Γυφτάκης, «στριφογύριζε» στο μυαλό του την ιδέα δημιουργίας ενός μουσικού φεστιβάλ στην «πόλη του χορού», την Καλαμάτα, για σχεδόν 20 χρόνια. Η κατάλληλη στιγμή, ωστόσο, για ένα τέτοιο εγχείρημα ήρθε το καλοκαίρι του 2015, όταν, όπως μάς εξομολογείται ο ίδιος, τα όνειρα του διασταυρώθηκαν με εκείνα του Δημήτρη Λάμπου και της Indira Rahmatulla. Και κάπως έτσι γεννήθηκαν οι Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας.

Το ετήσιο αυτό φεστιβάλ κλασικής και τζαζ μουσικής δημιουργήθηκε ως εξέλιξη του επιτυχημένου masterclass βιολοντσέλου της Indira Rahmatulla, το οποίο διοργανώθηκε το καλοκαίρι του 2016 από το Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας. Ένα από τα σημαντικότερα διεθνή πολιτιστικά «ραντεβού» που επιφυλάσσει η «Αρχόντισσα της Μεσσηνίας» στους κατοίκους και τους επισκέπτες της, όπου υψηλού επιπέδου συναυλίες και εκδηλώσεις, καθώς και masterclasses, σεμινάρια και workshops με τη συμμετοχή διεθνώς καταξιωμένων καλλιτεχνών συνθέτουν μια διοργάνωση που στόχο έχει την καλλιέργεια της μουσικής παιδείας και εκπαίδευσης, τη στήριξη της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας, την ανάδειξη νέων και ντόπιων μουσικών ταλέντων, την ενθάρρυνση διεθνών καλλιτεχνικών ανταλλαγών και τον «διάλογο» ανάμεσα στη μουσική και τις υπόλοιπες τέχνες.

Τα τρία ιδρυτικά μέλη των Διεθνών Μουσικών Ημερών Καλαμάτας: Από αριστερά: Οι βιολοντσελίστες Δημήτρης Λάμπος και Indira Rahmatulla, ο συνθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας, Στάθης Γυφτάκης.

Οι Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας επιστρέφουν για 7η συνεχή χρονιά, από τις 25 Ιουλίου έως τις 5 Αυγούστου 2023, με τη συμμετοχή κορυφαίων και ανερχόμενων καλλιτεχνών της εγχώριας και παγκόσμιας μουσικής σκηνής και ένα πρόγραμμα, σύμφωνα με τα λόγια ενός εκ των ιδρυτικών μελών του, του Στάθη Γυφτάκη, «γεμάτο αντιθέσεις, φρεσκάδα και δυναμισμό». Με αυτή την αφορμή μάς μιλά για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του φεστιβάλ, για την απήχηση του στην Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο, τη σημασία του για τους κατοίκους της Καλαμάτας, για τα όσα θα έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε στη φετινή διοργάνωση και πάνω από όλα για το πως ένα «όνειρο» χρόνων έμελλε να γίνει πραγματικότητα.

Ο οραματισμός δημιουργίας ενός φεστιβάλ μουσικής στην «πόλη του Χορού», όπως αποκαλείται η Καλαμάτα, με περιτριγύριζε εδώ και σχεδόν 20 χρόνια, αλλά οι συνθήκες ωρίμασαν όταν συναντήθηκαν με έναν μαγικό τρόπο τα όνειρά μου με τα όνειρα του Δημήτρη Λάμπου και της Indira Rahmatulla, το καλοκαίρι του 2015. Και αυτή η μαγική στιγμή είχε τόση δύναμη που μας βοήθησε να στήσουμε ένα φεστιβάλ που ξεπέρασε όλες τις δυσκολίες που συναντήσαμε στην πορεία του, αλλά και τις προσδοκίες μας. Το Φεστιβάλ Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας είναι ένα ετήσιο φεστιβάλ κλασσικής και τζαζ μουσικής στην πόλη της Καλαμάτας και δημιουργήθηκε ως αποτέλεσμα της αξιοσημείωτης μουσικής ανάπτυξης των περασμένων δεκαετιών στην περιοχή. Συνεισφέροντας στη μουσική παιδεία και διευκολύνοντας τη διεθνή καλλιτεχνική ανταλλαγή, το όραμα του φεστιβάλ είναι η συνέχιση αυτής της δυναμικής πορείας. Κάποιοι από τους στόχους  του φεστιβάλ είναι η συνεισφορά στη μουσική εκπαίδευση και διδασκαλία μέσω διεθνών masterclasses, σεμιναρίων και workshops, η οργάνωση συναυλιών και εκδηλώσεων υψηλού επιπέδου, η υποστήριξη της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας και των νέων καλλιτεχνών, η δημιουργία ευκαιριών διεθνούς καλλιτεχνικής ανταλλαγής, η υποστήριξη ντόπιων μουσικών και συνόλων, η προώθηση καλλιτεχνικών πρωτοβουλιών που συνδυάζουν τη μουσική με άλλες τέχνες και άλλα πολλά. Η ισορροπία ανάμεσα στα σεμινάρια και τις συναυλίες είναι αυτονόητη καθώς το ένα συμπληρώνει το άλλο.

Είναι ευλογία να μπορεί ένας νέος μουσικός να βρίσκεται σε ένα περιβάλλον που συνδυάζει masterclass, σεμινάρια, αλλά και συναυλίες από τους καλλιτέχνες που διδάσκουν σε αυτά, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να παρακολουθήσει και συναυλίες από σημαντικούς καλλιτέχνες διεθνούς κύρους. Και τα βράδια να συναντιέται με όλους αυτούς στις υπέροχες αυλές παραδοσιακών μαγαζιών της περιοχής ή να απολαμβάνει το ποτό του δίπλα στην θάλασσα, συνομιλώντας μαζί τους.

Η πόλη της Καλαμάτας έχει μια πολύ ενεργή πολιτιστική δραστηριότητα εδώ και σχεδόν 40 χρόνια. Το Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας -πέρα από αυτό το φεστιβάλ που θεωρώ τη «ναυαρχίδα» του – διοργανώνει δεκάδες άλλες εκδηλώσεις καθ΄όλη τη διάρκεια του χρόνου και, μέσω άλλων σημαντικών φεστιβάλ, όπως το Διεθνές Φεστιβάλ Κιθάρας Καλαμάτας ή το Διεθνές Φεστιβάλ και Διαγωνισμός Χορωδιών Καλαμάτας, οπότε το κοινό της πόλης έχει μάθει να ζει σε έναν τόπο με πλούσια πολιτιστική δράση και στηρίζει με την παρουσία του όλες τις δράσεις που γίνονται στην πόλη. Η πόλη της Καλαμάτας είναι σαφέστατα ένα παγκόσμιο φαινόμενο, καθώς υπάρχουν πάρα πολλά φεστιβάλ που πραγματοποιούνται καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου με σημαντική συμμετοχή του κοινού της πόλης, αλλά και με πολλούς πολιτιστικούς επισκέπτες. Χωρίς υπερβολή, κάθε χρόνο πραγματοποιούνται πάνω από δέκα διεθνή φεστιβάλ από τη μουσική έως το κουκλοθέατρο και από την αφήγηση παραμυθιών ως το ντοκιμαντέρ και το θέατρο.

Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ένα φεστιβάλ γεμάτο αντιθέσεις, φρεσκάδα και δυναμισμό.

Πραγματικά η εξέλιξη του φεστιβάλ είναι τέτοια που συνεχώς με εκπλήσσει ευχάριστα. Είναι από τα λίγα φεστιβάλ της χώρας που ακόμα και στην περίοδο της πανδημίας μπόρεσε να πραγματοποιηθεί με μεγάλη επιτυχία. Και όσο συνεχίσουμε να το στηρίζουμε με το ίδιο πάθος και την ίδια ενέργεια, θα εξακολουθεί να μας εκπλήσσει ευχάριστα!

Δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάτι, αλλά αν πρέπει οπωσδήποτε να απαντήσω, θα έλεγα μάλλον πως η δημιουργία της Ορχήστρας του φεστιβάλ το 2021 έδωσε μια άλλη πνοή και αποτέλεσε ένα μεγάλο βήμα εξωστρέφειας.

Στο φετινό φεστιβάλ ακολουθούμε τον ίδιο μουσικό ιστό όλων των προηγούμενων χρόνων. Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ένα φεστιβάλ γεμάτο αντιθέσεις, φρεσκάδα και δυναμισμό, καθώς και masterclasses διεθνούς εμβέλειας με καταξιωμένους μουσικούς από την Ευρώπη. Μέσα από τις 14 συναυλίες του Φεστιβάλ θα περιπλανηθούμε μουσικά από την ιστορικά τεκμηριωμένη ερμηνεία της μουσικής μπαρόκ, μέχρι και τους ιδιότροπους ήχους του Helmut Lachenmann. Το αναλυτικό πρόγραμμα μπορείτε να το διαβάσετε στην ιστοσελίδα https://kalamatamusicdays.com/.

Το ευχάριστο είναι πως πλέον είναι ένα φεστιβάλ που θεωρείται καταξιωμένο σε διεθνές επίπεδο. Είναι άλλωστε και βραβευμένο με την διεθνή πιστοποίηση EFFE Label. Μας χαροποιεί ιδιαίτερα το γεγονός πως κάθε χρόνο, εκτός από τους προσκεκλημένους διεθνείς καλλιτέχνες, συμμετέχουν στα masterclasses μαθητές από διάφορα σημεία του κόσμου. Φέτος, για παράδειγμα, εκτός των άλλων, θα συμμετέχει στο masterclass και ένα κουιντέτο εγχόρδων από την Κόστα Ρίκα, ενώ στο παρελθόν έχουμε φιλοξενήσει σπουδαστές από τη Γαλλία, την Ολλανδία, το Αζερμπαϊτζάν, την Τουρκία, την Γερμανία κ.α. Σημαντικό για εμάς, επίσης, είναι το γεγονός πως οι καλλιτέχνες στους οποίους απευθυνόμαστε γνωρίζουν ήδη το φεστιβάλ και δέχονται με χαρά να εμφανιστούν σε αυτό. Στόχος του φεστιβάλ είναι και η συνεργασία του με άλλα διεθνή φεστιβάλ. Έτσι, φέτος, θα υπάρχει και μια παραγωγή του «Festival du Jura», στις Ελβετικές Άλπεις, που θα  φιλοξενήσει μια συναυλία σε συνεργασία με το δικό μας φεστιβάλ στις 30 Σεπτεμβρίου. Και, φυσικά, ελπίζουμε να υπάρξει και συνέχεια.

Η κάθε μέρα που περνάει, το κάθε παιδί που αποφοιτά από το Ωδείο και ξεκινά την καριέρα του, ο κάθε καλλιτέχνης που φιλοξενείται στην Καλαμάτα και δίνει τον καλύτερο του εαυτό, το κάθε φεστιβάλ που ολοκληρώνεται είναι η πραγματική πνευματική τροφή μου.

Νομίζω πως το σημαντικό επόμενο βήμα θα ήταν να εξασφαλίσουμε μια προγραμματική σύμβαση με το Υπουργείο Πολιτισμού, τον Δήμο Καλαμάτας και την Περιφέρεια Πελοποννήσου, έτσι ώστε να μπορούμε να σχεδιάσουμε σε βάθος χρόνου. Δεν σας κρύβω πως η οικονομική ανασφάλεια που μας κατατρώει σχεδόν όλο τον χρόνο δεν μας επιτρέπει να «οραματιστούμε» ένα επόμενο στάδιο. Κάθε χρόνο, στην ουσία, ρισκάρουμε στον σχεδιασμό και, κατόπιν, τρέχουμε να βρούμε τον τρόπο να χρηματοδοτήσουμε τον σχεδιασμό μας. Ευτυχώς, μέχρι στιγμής, έχουμε μια σταθερή και σημαντική χρηματική ενίσχυση από το Ίδρυμα «Γεωργίου & Βικτωρίας Καρέλια», τα τελευταία χρόνια και από το Υπουργείο Πολιτισμού, την Περιφέρεια Πελοποννήσου και άλλους φορείς όπως το Ίδρυμα «Καπετάν Βασίλη & Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου», τον Σύλλογο «Οι Φίλοι της Μουσικής Καλαμάτας» και τον σύλλογο «ΤΕΡΨΙΣ» και, σαφώς, υπάρχει και η έμπρακτη στήριξη του Δήμου Καλαμάτας και της Κοινωφελούς επιχείρησης ΦΑΡΙΣ.

Σε περίπτωση μιας σταθερής χρηματοδότησης είμαι σίγουρος πως το φεστιβάλ θα αποκτήσει μια ακόμα πιο «εκρηκτική» φυσιογνωμία! Αλλά, σε κάθε περίπτωση βασική μας μέριμνα είναι να διατηρήσουμε αυτό το οικογενειακό κλίμα φιλοξενίας που έχουμε οικοδομήσει όλα αυτά τα χρόνια.

Όταν τον Σεπτέμβριο του 2003, σε αρκετά μικρή ηλικία για κάτι τέτοιο, μου πρότειναν να αναλάβω την διεύθυνση του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας ομολογώ πως αιφνιδιάστηκα και τρόμαξα. Ο δάσκαλος και μέντοράς μου Θόδωρος Αντωνίου γέλασε μαζί μου και με μια απλότητα που τον διέκρινε μου είπε: «Καλά, αφού δουλεύεις στην Καλαμάτα και σου αρέσει να ζεις εδώ, δεν θέλεις να φτιάξεις τις συνθήκες όπως εσύ ονειρεύεσαι; Από αυτή τη θέση θα μπορείς να κάνεις ό,τι ονειρεύεσαι…». Και ευτυχώς, με έπεισε αμέσως. Και, πιστέψτε με, η όποια διεθνής αναγνώριση, δεν μετρά ούτε στο ελάχιστο μπροστά σε αυτά που καταφέραμε μαζί με πολλούς άλλους φίλους και συναδέλφους – οραματιστές, στην Καλαμάτα. Η κάθε μέρα που περνάει, το κάθε παιδί που αποφοιτά από το Ωδείο και ξεκινά την καριέρα του, ο κάθε καλλιτέχνης που φιλοξενείται στην Καλαμάτα και δίνει τον καλύτερο του εαυτό, το κάθε φεστιβάλ που ολοκληρώνεται είναι η πραγματική πνευματική τροφή μου. Και η απεραντοσύνη της θάλασσας σε συνδυασμό με την επιβλητικότητα του Ταϋγέτου είναι η τροφή της ψυχής μου. Όλα αυτά μαζί με την οικογένειά μου και τους  καλούς μου φίλους είναι νομίζω υπεραρκετά. Τι άλλο να ζητήσω;