Βραβείο Booker 2023: Η ιστορία της αυτιστικής συγγραφέως που βρίσκεται στη μακρά λίστα των φετινών υποψηφιοτήτων

Μια συγγραφέας με αυτισμό, η Viktoria Lloyd-Barlow, βρίσκεται στη μακρά λίστα υποψηφίων του φετινού Βραβείου Booker, με το πρώτο της μυθιστόρημα «All the Little Bird-Hearts».

Σύμφωνα με την κριτική επιτροπή του εμβληματικού λογοτεχνικού βραβείου το «”All the Little Bird-Hearts”, γραμμένο από την οπτική μιας αυτιστικής μητέρας, αποτελεί ένα ποιητικό ντεμπούτο το οποίο δεξιοτεχνικά συνυφαίνει την οικογενειακή αγάπη, τη φιλία, την τάξη, την προκατάληψη και το τραύμα με ψυχολογική οξύνοια και ευφυές πνεύμα». 

Με το βλέμμα στραμμένο στη μητρότητα, το μυθιστόρημα της Lloyd-Barlow «για την αυτιστική Sunday και τη σχέση με την έφηβη κόρη της που διαταράσσεται από μια νέα επικίνδυνη φιλία, εξερευνά τις ποικίλες διασυνδέσεις των οικογενειακών δεσμών», αναφέρει ο Guardian.

Η Viktoria Lloyd-Barlow γεννήθηκε στις 2 Μαΐου 1974. Έχει PhD στη Δημιουργική Γραφή από το Πανεπιστήμιο του Κεντ, ενώ η προσωπική και η ακαδημαϊκή εμπειρία της σχετικά με τον αυτισμό είναι μεγάλη. Όπως η ηρωίδα του μυθιστορήματος της, η Sunday, έτσι και η συγγραφέας είναι αυτιστική. Έχει παρουσιάσει τη διδακτορική της διατριβή διεθνώς. Προσφάτως έδωσε διάλεξη στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ σχετικά με τον αυτισμό και τη λογοτεχνική αφήγηση. Ζει με τον σύζυγο και τα παιδιά της στη βορειοανατολική ακτή του Κεντ στην Αγγλία.

Φωτογραφία από Amazon

«Όπως συμβαίνει σε πολλά άτομα με αυτισμό, το ακαδημαϊκό μου προφίλ είχε πολλά “αγκάθια” – στην περίπτωση μου, ενώ είχα εξαιρετικές ικανότητες στη γλώσσα και τη λογοτεχνία, πάσχιζα σημαντικά στα υπόλοιπα γνωστικά αντικείμενα. Ως παιδί που είχε συναίσθηση των κοινωνικών και πρακτικών δυσκολιών της, ένιωσα τεράστια χαρά όταν ανακάλυψα τη φυσική μου κλίση προς την ανάγνωση και το λεξιλόγιο. Τα βιβλία υπήρξαν σημαντικό καταφύγιο για εμένα. Μου ήταν άμεσα προσβάσιμα με έναν τρόπο που τίποτε άλλο δεν θα μπορούσε να είναι. Και η ανάγνωση είναι ουσιαστικά μια μοναχική και εμβυθιστική διαδικασία, έτσι μου ταίριαζε πραγματικά». 

Η Lloyd-Barlow εξομολογείται πως ο λόγος που την ώθησε να κυνηγήσει τα όνειρα της ήταν τα ίδια της τα παιδιά: «Ως γονέας νευροτυπικών αλλά και ατυπικών παιδιών φοβόμουν πως μπορεί να αντιληφθούν τον αυτισμό ως αποτρεπτικό παράγοντα για τα ενδιαφέροντα τους, όποια και αν ήταν αυτά. Ανησυχούσα μήπως τα παιδιά μου μεγαλώνοντας αρχίσουν να προσέχουν περισσότερο τις δυσκολίες και τις διαφορές παρά τις ικανότητες μου και τα όλα εκείνα που με ενδιέφεραν. Για τον λόγο αυτό μόλις το νεότερο ξεκίνησε το σχολείο, αποφάσισα να σπουδάσω και εγώ». 

Έτσι το πτυχίο στη λογοτεχνία από το Ανοικτό Πανεπιστήμιο οδήγησε σε μεταπτυχιακές σπουδές και μια διδακτορική διατριβή πάνω στο σύγχρονο μυθιστόρημα που με τη σειρά της “γέννησε” το «All the Little Bird-Hearts», το μυθιστορηματικό της ντεμπούτο, για το οποίο σχολιάζει: «Το βιβλίο μου τοποθετείται στα μέσα του ’80 και αφηγήτρια είναι μια μητέρα μονογονεϊκής οικογένειας, η Sunday, της οποίας η έφηβη κόρη βαδίζει στον δρόμο της ανεξαρτησίας. Ένα γοητευτικό και κοινωνικά εκλεπτυσμένο ζευγάρι από το Λονδίνο μετακομίζει δίπλα και η αυτιστική Sunday, σαγηνεύεται από τους νέους γείτονες, όπως και η κόρη της Dolly. Το βιβλίο καλύπτει ένα καλοκαίρι κατά τη διάρκεια του οποίου οι σχέσεις ανάμεσα στους τέσσερις χαρακτήρες αναπτύσσονται με αναπάντεχους τρόπους και αλλάζουν ζωές. Εξερευνά τους τρόπους με τους οποίους οι οικογένειες αντιμετωπίζουν τον φυσικό και συναισθηματικό χωρισμό που φέρνει η μετάβαση των παιδιών στην ενηλικότητα». 

Ως προς το γιατί έγραψε το «All the Little Bird-Hearts» η ίδια απαντά: «Ο Αυτισμός υποεκπροσωπείται στην πολιτιστική αφήγηση. Και αυτό είναι μια πραγματικότητα ιδιαίτερα για τις νευροδιαφορετικές γυναίκες. Υπάρχουν διαθέσιμα πάρα πολλά δοκίμια και επιστημονικά άρθρα για τον αυτισμό, στην πλειοψηφία τους γραμμένα από νευροτυπικά άτομα. Ωστόσο, τα πιο σημαντικά και πιο αποτελεσματικά που έχω συναντήσει έχουν γραφτεί αποκλειστικά από όσους είναι οι ίδιοι αυτιστικοί. Ήθελα να γράψω μυθοπλασία που να λειτουργεί μέσα σε αυτές τις αντιπροσωπευτικές και αυθεντικά αφηγούμενες “γραμμές”. Έγραψα έχοντας, λοιπόν, αυτόν τον στόχο στο μυαλό μου. Το «All the Little Bird-Hearts», είναι πρωτίστως ένα λογοτεχνικό μυθιστόρημα. (…)

Οι προθέσεις μου ήταν να γράψω με ειλικρινή τρόπο για την εσωτερικότητα του αυτισμού, κάτι το οποίο δεν θα ήταν δυνατόν να συμβεί αν εξηγούσα ή δικαιολογούσα την αντιληπτική ικανότητα της ηρωίδας μου σε έναν μη αυτιστικό αναγνώστη. Πάνω από όλα δεν ήθελα να “κρύψω” τα χαρακτηριστικά της Sunday, όπως πολλοί από εμάς κάνουμε στην πραγματική ζωή. Η εμπειρία της Sunday σχετικά με τον αυτισμό και ο τρόπος που το εκφράζει δεν αποσιωπήθηκαν και αποδείχθηκαν μια αληθινή παρηγοριά στις δύσκολες στιγμές της. Σε όλο το βιβλίο, επιδεικνύει και επωφελείται από την χαρά που βρίσκει στις αισθητηριακές πτυχές της κατάστασης της». 

Φωτογραφία: The Booker prize

Η μακρά λίστα του Βραβείου Booker για το 2023 περιλαμβάνει 13 “πρωτότυπα και συναρπαστικά” μυθιστορήματα που σκιαγραφούν “εκπληκτικά πορτραίτα της σύγχρονης ζωής”. Ανάμεσα τους βρίσκει κανείς τέσσερα συγγραφείς με το ντεμπούτο τους, έξι συγγραφείς υποψηφίους για πρώτη φορά, καθώς και τους Sebastian Barry, Tan Twan Eng και Paul Murray που τα προηγούμενα χρόνια συγκέντρωσαν όλοι μαζί συνολικά επτά υποψηφιότητες για Booker.

• «A Spell of Good Things» Ayọ̀bámi Adébáyọ̀
• «Old God’s Time» Sebastian Barry
• «Study for Obedience» Sarah Bernstein
• «If I Survive You» Jonathan Escoffery
• «How to Build a Boat» Elaine Feeney
• «This Other Eden» Paul Harding
• «Pearl» Siân Hughes
• «All the Little Bird-Hearts» Viktoria Lloyd-Barlow
• «Prophet Song» Paul Lynch
• «In Ascension» Martin MacInnes
• «Western Lane» Chetna Maroo
• «The Bee Sting» Paul Murray
• «The House of Doors» Tan Twan Eng

Με πληροφορίες από Guardian, thebookerprizes.com και www.suffolklibraries.co.uk.