Kournos Music Festival: Πώς ένας μουσικός θεσμός γίνεται παρακαταθήκη για το μέλλον της Λήμνου

Το Kournos Music Festival δημιουργήθηκε το 2021, στη Λήμνο, από τη μεσόφωνο Αναστασία Κότσαλη και την υψίφωνο Λητώ Μεσσήνη, συν-ιδρύτριες της Ομάδας Μουσικού Θεάτρου Ραφή.

Όπως μάς εξομολογούνται, η ιδέα της δημιουργίας του φεστιβάλ ήρθε στο προσκήνιο σε ένα από τα ταξίδια τους στη Λήμνο, τόπο καταγωγής της Αναστασίας Κότσαλη: «Μας είχαν προσκαλέσει να υλοποιήσουμε ένα μουσικό εργαστήριο για παιδιά, αποτέλεσμα του οποίου ήταν μία μουσική παράσταση σε έναν υπέροχο χώρο – από τους πολλούς που έχει το νησί. Μετά από αυτό αρχίσαμε να σκεφτόμαστε ότι θέλουμε να επανέλθουμε στη Λήμνο με κάποια καλλιτεχνική πρόταση που να απευθύνεται στον τόπο και να αντλεί από αυτόν. Η Λήμνος είναι αστείρευτη πηγή έμπνευσης, με την ιδιαίτερη ιστορία της και τα χρυσαφένια τοπία της».

Αναστασία Κότσαλη και Λητώ Μεσσήνη | Φωτογραφία: Ηλίας Μαδούρος, Graphic Design : Κώστας Τζημούλης

Η πρότερη εμπειρία τους με την Ομάδα Μουσικού Θεάτρου Ραφή στη διοργάνωση φεστιβάλ μικρής κλίμακας, με ιδιαίτερα «παντρέματα» καλλιτεχνών από τον χώρο της μουσικής και της λογοτεχνίας, είναι αυτή που έθεσε και τις βάσεις για το Kournos Music Festival.

Ως ο μοναδικός μουσικός θεσμός του ακριτικού νησιού, μέσα από εκδηλώσεις ειδικά σχεδιασμένες για το φυσικό τοπίο της Λήμνου και τον πολυδιάστατο αρχιτεκτονικό της πλούτο, έχει ως στόχο να φέρει την τοπική κοινότητα σε επαφή με τη λόγια μουσική, να δημιουργήσει συνθήκες διάδρασης μαζί τους, οικοδομώντας, ταυτόχρονα, μια πλατφόρμα ανάπτυξης σχέσεων δημιουργίας και εκπαίδευσης και ένα διαφορετικό πλαίσιο αντίληψης για την αξιοποίηση της κληρονομιάς του νησιού, ως παρακαταθήκη για το μέλλον.

Στο επίκεντρο αυτής της εξαιρετικά ενδιαφέρουσας «συνομιλίας» με τον ντόπιο πληθυσμό και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Λήμνου τοποθετείται η μουσική. Το Kournos Music Festival παρουσιάζει, κάθε καλοκαίρι, ένα ξεχωριστό πρόγραμμα με «πρωταγωνιστές» site specific παραγωγές τόσο στο φυσικό περιβάλλον όσο και σε επιλεγμένα κτίρια ιστορικής και αρχιτεκτονικής σημασίας.

Φωτογραφία: Αλέξανδρος Λαμπροβασίλης

Φέτος, επιστρέφει, για τρίτη χρονιά, από τις 11 έως τις 27 Αυγούστου, με το νησί που το φιλοξενεί να αποτελεί για ακόμη μια φορά το «εφαλτήριο, η έμπνευση και ο πυρήνας του», υπογραμμίζουν οι Α. Κότσαλη και τη Λ. Μεσσήνη.

Η μακραίωνη, πολυσχιδής ιστορία της Λήμνου όπως είναι φυσικό προσφέρει απεριόριστες καλλιτεχνικές δυνατότητες. Η φετινή διοργάνωση στρέφει το βλέμμα της στον «παραγνωρισμένο»Λημνιακό μεσοπόλεμο. Από τη μία τοποθετώντας τις εκδηλώσεις του προγράμματος σε χαρακτηριστικά τοπόσημα της περιόδου, «χτίζοντας» γέφυρες με τις δημιουργίες των καλλιτεχνών στο σήμερα: Παλιό Παρθεναγωγείο Κορνού, Προϊστορική Μύρινα, Θερινός Δημοτικός Κινηματογράφος Μαρούλα, Πλατεία Παραδοσιακού Οικισμού Κάσπακα, Μετόχι Παλλημνιακού Ταμείου, Αρχαίο Θέατρο Ηφαιστείας. Από την άλλη με αναφορές στο έργο Λήμνιων δημιουργών και στην πολιτιστική δραστηριότητα της εποχής εκείνης, μέσα από έργα καλλιτεχνών που εμπνέονται από το πανέμορφο αυτό αιγαιοπελαγίτικο νησί. Φωτίζοντας, παράλληλα, επιτακτικά ζητήματα που απασχολούν το σήμερα, όπως το περιβάλλον και τα έμφυλα δικαιώματα.

Το πλούσιο, εναλλακτικό και πολυμορφικό πρόγραμμα του 3ου Kournos Music Festival, πέρα από το να φέρει στην επιφάνεια τις ιδιαιτερότητες του τόπου και την ιστορία του, παραμένει συνεπές και στις υπόλοιπες πτυχές της αρχικής του φιλοσοφίας. Δηλαδή στην ανάθεση νέων έργων σε Έλληνες συνθέτες, συνεργασίες με ντόπιους καλλιτέχνες και συλλόγους καθώς και θεσμούς όπως η Ταινιοθήκη της Ελλάδος και οι εκπαιδευτικές και κοινωνικές δράσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

Φωτογραφία: Αλέξανδρος Λαμπροβασίλης

Στις 11 Αυγούστου, ο βραβευμένος ηθοποιός Δημήτρης Μαμιός, εδώ στην πρώτη του σκηνοθεσία, και ο συνθέτης – πολυοργανίστας Γιώργος Κατακουζηνός παρουσιάζουν τη site specific performance «Κάνιστρο» για τον Λήμνιο εικαστικό Ράλλη Κοψίδη, εξέχουσα καλλιτεχνική προσωπικότητα της μεταπολεμικής Ελλάδας. Στις 12 Αυγούστου ο δραστήριος συνθέτης Μιχάλης Παρασκάκης παρουσιάζει τη νέα όπερα δωματίου, εμπνευσμένη από την ιστορία του νησιού, την «Υψιπύλη», με τη συμμετοχή του βαρύτονου Γιώργου Ιατρού και του ακορντεονίστα Κωνσταντίνου Ζιγκερίδη. Το μουσικό αυτό έργο, ένα κοφτερό, ρωμαϊκό ψυχογράφημα της θρυλικής βασίλισσας που συνομιλεί με φλέγοντα ζητήματα της εποχής μας (το ταξικο, τα έμφυλα δικαιώματα, τη γυναικεία χειραφέτηση), θα κυκλοφορήσει σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων και τα έσοδα από τις πωλήσεις του θα διατεθούν για τους σκοπούς της Φιλαρμονικής Ορχήστρας και της παιδικής χορωδίας του Δήμου Λήμνου.

Τη σκυτάλη παίρνει, στις 17 Αυγούστου, μια συναυλία με αφορμή τα 120 χρόνια από τη γέννηση του σπουδαίου μουσικοσυνθέτη του λαϊκού και ρεμπέτικου τραγουδιού Δημήτρη Γκόγκου ή Μπαγιαντέρα. Ένα αφιέρωμα που «φωτίζει» άγνωστες πτυχές της προσωπικότητας του, την αγάπη του για τη βιεννέζικη οπερέττα, με τη συμμετοχή των Γιάννη Διονυσίου (φωνή), Λητώς Μεσσήνη (φωνή), Ιάσωνα Ιωάννου (μπαρόκ τσέλο), Βασίλη Ζιγκερίδη (κανονάκι).

Φωτογραφία: Αλέξανδρος Λαμπροβασίλης

Στις 19 Αυγούστου, στο Θερινό Κινηματοθέατρο Μαρούλα, το Kournos music festival θα εγκαινιάσει τη συνεργασία του με την Ταινιοθήκη της Ελλάδος και την Κινηματογραφική Λέσχη Λήμνου για να παρουσιάσει το αριστούργημα του μεσοπολεμικού βωβού κινηματογράφου «Αστέρω» (1929), σε σκηνοθεσία Δημήτρη Γαζιάδη, με σπουδαίους πρωταγωνιστές της εποχής, τον Αιμίλιο Βεάκη και τον Κώστα Μουσούρη. Η ταινία θα προβληθεί συνοδεία ζωντανής μουσικής από τον τσεμπαλίστα και performer Αλέξη Μαστιχιάδη, ενώ η ΚΛΛ επιμελείται τις εισαγωγικές ομιλίες για μια γενικότερη ανασκόπηση της καλλιτεχνικής δραστηριότητας του νησιού τη δεκαετία του ’30.

Ο Αργύρης Μπακιρτζής, έρχεται, στη Λήμνο, για δύο ξεχωριστές εκδηλώσεις. Μια μουσικοθεατρική performance (23 Αυγούστου) αφιερωμένη στην Λημνιά λογοτέχνιδα Μαρία Λαμπαδαρίδου-Πόθου (1933-2023), σε συνεργασία με τον θεορβίστα Θοδωρή Κίτσο, τον κοντραμπασίστα Κωνσταντίνο Σηφάκη και τη μεσόφωνο Αναστασία Κότσαλη. Καθώς και μια συναυλία (24 Αυγούστου) με τον πιανίστα και συνθέτη Γιώργο Κωστογιώργη (κατά κόσμον Κώστα Μπακιρτζή), αφιερωμένη στην ποίηση του μεσοπολέμου: Ναπολέων Λαπαθιώτης, Κώστας Ουράνης, Τέλλος Άγρας, Αργύρης Εφταλιώτης, Κωνσταντίνος Χατζόπουλος κ.ά

Τέλος, στις 26 και τις 27 Αυγούστου, παρουσιάζεται, σε σύμπραξη με το Oros Ensemble (Κωνσταντίνος Ζιγκερίδης, Βασίλης Ζιγκερίδης, Ειρήνη Κρικώνη, Αντώνης Τσαχτάνης, Καζούγιο Τσουνεχίρο) και τον όμιλο προστασίας περιβάλλοντος Ανεμόεσσα, στο Αρχαίο Θέατρο Ηφαιστίας, το πρωτότυπο μουσικό έργο «Σπόροι σε κίνδυνο» του Αποστολή Κουτσογιάννη. Μια συμπαραγωγή με το «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός» του Υπουργείου Πολιτισμού, όπου η τέχνη «συναντά» την προστασία του περιβάλλοντος, στον πυρήνα της οποίας βρίσκονται οι τοπικές ποικιλίες σπόρων της Λήμνου. Συμμετέχει ο ο διεθνούς φήμης βαρύτονος Τάσης Χριστογιαννόπουλος.

Φωτογραφία: Αλέξανδρος Λαμπροβασίλης

Τρία χρόνια Kournos Music Festival, ένας πολιτιστικός οργανισμός, που εξελίσσεται διαρκώς μέσα από συμπράξεις με σημαντικούς καλλιτέχνες και επιστήμονες από διαφορετικά πεδία και φορείς όπως η Εθνική Λυρική Σκηνή και το Υπουργείο Πολιτισμού.

«Οι άνθρωποι του καλλιτεχνικού χώρου δέχονται με πολύ ανοιχτή καρδιά να συμπράξουν με το φεστιβάλ σε πράγματα που θα τους προτείνουμε, πρότζεκτ  ίσως παράδοξα και παράτολμα- πώς να συνομιλήσουν ένας λαϊκος τραγουδιστης και μια λυρική τραγουδίστρια πάνω στον ρεμπέτη Μπαγιαντέρα,  πώς η κλασική μουσική θα αγκαλιάσει τους ήχους του λημνιακού τόπου, πώς ένας μπαρόκ μουσικός συνδιαλέγεται με μια ταινία του κινηματογραφικού είδους ”φουστανέλλας”», μάς λένε η Αναστασία Κότσαλη και η Λητώ Μεσσήνη,

Πιο σημαντικά, όπως μας πληροφορούν τα δύο ιδρυτικά μέλη της διοργάνωσης, το ίδιο το κοινό του νησιού δείχνει να έχει αγκαλιάσει την εν λόγω πρωτοβουλία. Μια σχέση που όσο περνάει ο καιρός ενδυναμώνεται: «Νιώθουν ότι όλο αυτό είναι κάτι που τους αφορά και θέλουν να εμπλακούν είτε με το να έρχονται σαν κοινό σε όλες μας τις δράσεις, είτε με το να συμμετέχουν στα εκπαιδευτικά και ερευνητικά προγράμματα. Χαίρονται που βλέπουν κομμάτια του τόπου τους, της ιστορίας τους, να αναδεικνύονται μέσα από την δουλειά σημαντικών καλλιτεχνών».

Γεγονός που τις κάνει να ατενίζουν το μέλλον του φεστιβάλ με αισιοδοξία: «Οι σκέψεις για τα μελλοντικά μας σχέδια οργιάζουν για περισσότερα πρότζεκτ και τολμηρά παντρέματα που θα αναδεικνύουν πάντα αυτό το συναρπαστικό νησί και θα μας καλούν να το ανακαλύψουμε».