ΤΡΙΤΗ
05
ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Το κινηματογραφικό φαινόμενο “Barbie” της Αμερικανής σκηνοθέτριας Greta Gerwig έκανε την έκπληξη και αποδείχθηκε η απόλυτη ταινία του καλοκαιριού, σπάζοντας το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. H Barbie με τη ματιά της Gerwig και το πρόσωπο της Margot Robbie κατάφερε να γίνει η πιο επικερδής ταινία βασισμένη σε παιχνίδι κι η πιο επικερδής για το 2023 συνολικά. Γρήγορα έφτασε στην κορυφή του studio ως το πιο κερδοφόρο άνοιγμα της Warner Bros (ξεπερνώντας τις θρυλικές ταινίες Harry Potter και Dark Knight) και πολλά ακόμη. Για την ακρίβεια, κάθε μέρα που περνάει φαίνεται να σπάει και κάποιο ρεκόρ ακόμη!
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Το μεγαλύτερο και πιο σημαντικό ρεκόρ όμως είναι ένα: Η Barbie είναι η πρώτη ταινία σκηνοθετημένη μόνο από γυναίκα που ξεπερνά τo 1 δισεκατομμύριο δολάρια στο Βox office και μπαίνει στο πάνθεον των πιο κερδοφόρων ταινιών στην ιστορία. Στην ανδροκρατούμενh βιομηχανία του Hollywood, ένα τέτοιο ορόσημο φέρει μεγάλη βαρύτητα, αφού οι θηλυκότητες ακόμη βιώνουν ανισότητες. Με αφορμή λοιπόν τη μεγάλη αυτή νίκη της Gerwig, συγκεντρώνουμε παρακάτω στιγμές-ορόσημα από την ιστορία του σινεμά, οι οποίες οφείλονται σε γυναίκες.
La Fée aux choux (1896) σε σκηνοθεσία Alice Guy-Blaché
Κάτι που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι πως οι γυναίκες από την αρχή έδειξαν τόσο ενδιαφέρον στην βιομηχανία των φιλμ όσο και οι άντρες. Το μακρινό 1896 η Alice Guy-Blaché γίνεται όχι μόνο η πρώτη γυναίκα σκηνοθέτις αλλά δημιουργεί και την πρώτη ταινία με ολοκληρωμένη αφήγηση (narrative fiction film), κρατώντας επάξια τον τίτλο της «μητέρας του κινηματογράφου». Η Γαλλίδα πρωτοπόρα κινηματογραφίστρια δημιούργησε την ταινία La Fée aux choux με δικό της σενάριο και σκηνοθεσία, ανατρέποντας όλα όσα ήξερε ο κόσμος του θεάματος μέχρι τότε. Αυτό την οδήγησε στην κορυφή, σκηνοθετώντας πάνω από 1000 ταινίες εκ των οποίων έχουν διασωθεί περίπου οι 200.
Όλα όσα ξέρουμε και έχουμε δει στο σινεμά πηγάζουν από μια σπίθα δημιουργικότητας της Guy-Blaché, όμως σπάνια θα δούμε το όνομα της να αναφέρεται στην ιστορία του κινηματογράφου. Όσα κατάφερε αργότερα απαξιώθηκαν και διάφοροι άντρες του χώρου πήραν τα εύσημα για τη δουλειά της, ειδικά από τότε που άφησε τη Γαλλία για μια θέση στο Hollywood. Τις επόμενες δεκαετίες, οι γυναίκες σκηνοθέτριες και παραγωγοί ήταν μετρημένες στα δάχτυλα, αφού ο κώδικας Χέιζ (Hays Code), που νομοθετήθηκε το 1930, επέβαλλε την λογοκρισία στο σινεμά. H βιομηχανία έκανε ένα τρομερό πισωγύρισμα στον συντηρητισμό, παραγκωνίζοντας το γυναικείο φύλο, μέχρι και το 1968 όπου και έπεσε.
The Matrix (1999) σε σκηνοθεσία Lana & Lilly Wachowski
Περνώντας στη δεκαετία του 1990, η Lana Wachowski ενώνεται με την αδερφή της Lilly για την δημιουργία μιας από τις πιο γνωστές περιπέτειες επιστημονικής φαντασίας στην ιστορία του σινεμά, το “The Matrix”. Το γεγονός αυτό επαναπροσδιόρισε τα είδη ταινιών με τα οποία συσχετίζονταν οι γυναίκες μέχρι τότε καθώς η ταινία έσπασε ρεκόρ στο Box Office και αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της pop κουλτούρας έκτοτε.
22 χρόνια μετά την κυκλοφορία της πρώτης ταινίας, η Lana Wachowski κυκλοφορεί την τέταρτη κατά σειρά ταινία του franchise μόνη της, έχοντας αποδείξει ότι μια γυναίκα (πόσο μάλλον μια trans γυναίκα) είναι ικανή για πολλά περισσότερα από ρομάντζα και κωμωδίες, που είθισται να τους ανατίθενται μέχρι τότε.
Kathryn Bigelow, η πρώτη σκηνοθέτρια με Oscar
The Hurt Locker (2008) σε σκηνοθεσία Kathryn Bigelow
Στα 95 χρόνια της διεξαγωγής των Oscar, πήρε 81 χρόνια στην Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου για να δώσει το Βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας σε γυναίκα. Την τιμή αυτή δεν είχε άλλη από την Kathryn Bigelow το 2021 για την ταινία “The Hurt Locker”, το πολυβραβευμένο πολεμικό θρίλερ για το Ιράκ. Μάλιστα, στην τότε τελετή, η Bigelow άφησε άφωνο το κοινό και κατακρίθηκε από τα μέσα επειδή στον λόγο της δεν ανέφερε πουθενά ότι είναι η πρώτη γυναίκα νικήτρια του βραβείου.
Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η κίνηση αποδείχτηκε και η πιο αιχμηρή απάντηση επί του θέματος. Η Bigelow απέδειξε ότι είναι ισάξια με τους άντρες και άρα δεν δέχεται καν να κάνει λόγο για φυλετικές διακρίσεις, ενισχύοντας της άποψη ότι τα βραβεία θα πρέπει να κερδίζονται με ταλέντο, σκληρή δουλειά και προσήλωση και όχι με βάση το φύλο. Από τότε μόνο δύο γυναίκες κατάφεραν να διαδεχθούν την Bigelow, και μάλιστα πρόσφατα. Η Chloé Zhao με τη δραματική ταινία “Nomadland” το 2020 και η Jane Campion με το σύγχρονο Western “Η Εξουσία του Σκύλου” το 2021.
Wonder Woman (2017) σε σκηνοθεσία Patty Jenkins
Πριν από την Barbie και τον Ken, αρκετές γυναικείες επιτυχίες έχουν ξεχωρίσει στο Box Office. Τη δεύτερη θέση μετά την Greta Gerwig κρατά η Patty Jenkins για την Wonder Woman του 2017. Η ταινία αφορά την Diana (Gal Gadot) αμαζόνα και υπερηρωίδα στο κινηματογραφικό σύμπαν της DC και έλαβε διθυραμβικές κριτικές εκείνη τη χρονιά, με ένα κέρδος του ύψους των 822.8 εκατομμυρίων δολαρίων στο Box Office.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Στην τρίτη θέση βρίσκεται η Brenda Chapman με το “Brave”, μια ταινία κινουμένων σχεδίων με την ατίθαση πριγκίπισσα Merida στο επίκεντρο. Η ταινία συγκέντρωσε 540.4 εκατομμύρια δολάρια στο Box Office και παραμένει ένα από τα κορυφαία projects της Disney. Αυτό που παρατηρείται είναι πως οι ταινίες με «γυναίκες γραμμένες από γυναίκες» φαίνεται να έχουν πολύ μεγαλύτερη απήχηση στο κοινό.
Brave (2012) σε σκηνοθεσία Brenda Chapman
100+ χρόνια μετά λοιπόν, οι προσπάθειες της Alice Guy-Blaché και των υπόλοιπων γυναικών δικαιώνονται, αφού η Greta Gerwig απέδειξε για άλλη μια φορά ότι οι γυναίκες μπορούν να εκτοξεύσουν τα κινηματογραφικά ταμεία. Το επίτευγμα του 1 ενός δισεκατομμυρίου (με το hashtag Barbillion να κάνει τον γύρο του διαδικτύου) δεν είναι απαραίτητα ένδειξη ότι η Barbie είναι μια ποιοτική ταινία, αλλά είναι σίγουρα ενδεικτικό για την ανισότητα στο Hollywood, αφού πήρε χρόνια για μια γυναίκα σκηνοθέτρια να έχει την ίδια χρηματοδότηση και προώθηση από τα κινηματογραφικά studios. Ας ελπίσουμε πως η βιομηχανία θα αντιληφθεί συνολικά κάποια στιγμή πως η ίση αντιμετώπιση πρέπει να είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση…
