Χ. Φ. Λάβκραφτ: Στο μυαλό μίας προβληματικής ιδιοφυΐας

Η ιστορία της τέχνης είναι γεμάτη με καλλιτέχνες, των οποίων το σπουδαίο ταλέντο δεν ανακαλύφθηκε παρά μόνο μετά τον θάνατό τους – ο σπουδαίος Βίνσεντ Βαν Γκογκ είχε πουλήσει μόλις έναν πίνακα σε όλη του τη ζωή! Καμία ιστορία όμως δεν είναι τόσο εντυπωσιακή όσο εκείνη του Χ. Φ. Λάβκραφτ, του “πατέρα του τρόμου”, όπως αποκαλείται σήμερα.

Ο Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ γεννήθηκε στις 20 Αυγούστου 1890 στο Πρόβιντενς του Ρόουντ Άιλαντ. Ήταν παιδί θαύμα, αφού απήγγειλε ποιήματα από την ηλικία των δύο ετών και έγραφε ποίηση από την ηλικία των έξι. Η δυστυχία, όμως, δεν άργησε να χτυπήσει την οικογένεια του, αφού δεν μπορούσαν να αντεπεξέλθουν οικονομικά μετά τον θάνατο του πατέρα και του θείου του. Λίγο πριν ενηλικιωθεί έπασχε ήδη από κατάθλιψη, ενώ υπέστη και νευρικό κλονισμό.

Αρνούμενος να εργαστεί σε κάτι πέρα από τα βιβλία του, ο Λάβκραφτ ζούσε εξαθλιωμένος μέχρι τον θάνατό του στα 46 του χρόνια από καρκίνο του εντέρου και υποσιτισμό. Δεν είδε ποτέ τα βιβλία του να εκδίδονται, ενώ μερικά από τα τελευταία του λόγια ήταν ότι “καμία φορά ο πόνος είναι αβάσταχτος”.

Μετά τον θάνατό του και ιδιαίτερα από την δεκαετία του ’60 και μετά, όλα άλλαξαν. Σήμερα, δεν υπάρχει λάτρης της horror λογοτεχνίας που να μην έχει διαβάσει έστω και ένα βιβλίο του, ενώ το πιο πιθανό είναι ότι αν γνωρίσεις το λογοτεχνικό σύμπαν του Λάβκραφτ δύσκολα θα αρκεστείς σε ένα μόνο βιβλίο του.

Ευτυχώς για εμάς, ο Χ. Φ. Λάβκραφτ αφιέρωσε την -σύντομη- ζωή του στα έργα του, με αποτέλεσμα σήμερα να υπάρχουν πάνω από 70 ιστορίες του, καθώς και εκατοντάδες ποιήματα.

Η μεγάλη επιτυχία του, όμως, αποκάλυψε μία ακόμη πλευρά της ζωής του, που μόνο δυσφορία μπορεί να προκαλέσει στους θαυμαστές του. Ο Χ. Φ. Λάβκραφτ ήταν ρατσιστής, μισογύνης, μισάνθρωπος, με λίγα λόγια είχε προβληματικές – ή μάλλον επικίνδυνες – απόψεις, που φαίνονταν συντηρητικές ακόμα και στην -άκρως συντηρητική- εποχή του.

Ο Λάβκραφτ γεννήθηκε το 1890 και έζησε μέχρι και το 1937. Αυτό σημαίνει ότι μεγάλωσε μία εποχή που στις ΗΠΑ επικρατούσε ο ρατσισμός και οι φυλετικές διακρίσεις, ενώ οι εθνικιστικές ομάδες (π.χ. Ku Klux Klan) είχαν κάνει ήδη έντονη την παρουσία τους.

Ο ίδιος ο Λάβκραφτ δεν απείχε πολύ από την ρατσιστική ρητορική της KKK. Σε ένα από τα πολλά γράμματά του, αποκαλούσε τους Εβραίους “μελαμψούς, μυτόγκες εξωγήινους”, με τους οποίους “κάθε συναναστροφή είναι αφόρητη”. Σε άλλο γράμμα του έκανε λόγο για “βρώμικους νέγρους”, ενώ οι Λατίνοι για εκείνον ήταν “ανεπιθύμητοι”, οι Ιταλοί και Πορτογάλοι “κατώτερης τάξης” και οι Γάλλο-Καναδοί “μάστιγα”. Το 1922 μάλιστα έγραψε σε γράμμα του ότι ήλπιζε “ένας ευγενικός αέρας κυανίου να έπνιγε ολόκληρο το γιγαντιαίο έκτρωμα της Chinatown” στην Νέα Υόρκη.

Εδώ κολλάει σίγουρα ως τραγική ειρωνεία η διάσημη ρήση του: “Το παλαιότερο και πιο δυνατό συναίσθημα της ανθρωπότητας είναι ο φόβος και το πιο ισχυρό είδος φόβου είναι ο φόβος για το άγνωστο”, που θα μπορούσε κανείς να πει πως περιγράφει τέλεια τον “φόβο” του ίδιου για κάθε τι διαφορετικό στον κόσμο.

Πρόκειται για ακόμη μία περίπτωση που ως αναγνώστες αναγκαζόμαστε να αναρωτηθούμε αν μπορούμε να διαχωρίσουμε τον δημιουργό από το έργο του, ιδιαίτερα όταν μιλάμε για ένα τόσο σπουδαίο έργο. Χωρίς τον Λάβκραφτ ίσως να μην είχαμε τον Στήβεν Κινγκ, που όπως ο ίδιος έχει δηλώσει τον είχε επηρεάσει βαθύτατα, αποκαλώντας τον “τον σπουδαιότερο τεχνίτη κλασικών ιστοριών τρόμου του 20ου αιώνα”.