Νέα αποκαλυπτική έρευνα για το Χόλυγουντ: Πόση συμπερίληψη υπάρχει πραγματικά μπροστά από τον φακό;

Τα τελευταία 16 χρόνια η συζήτηση για περισσότερη συμπερίληψη στη μεγάλη και τη μικρή οθόνη έχει απασχολήσει αρκετά το Χόλυγουντ. Κινήματα όπως το #OscarsSoWhite και το #MeToo μονοπώλησαν το ενδιαφέρον στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλά και στο κόκκινο χαλί. Σίγουρα υπήρξαν κάποιες αλλαγές προς τη σωστή κατεύθυνση: Η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών διεύρυνε και κατέστησε πιο συμπεριληπτικό το σώμα των ψηφοφόρων της με την ελπίδα πως οι υποψηφιότητες των βραβείων της θα περιλαμβάνουν μια ευρεία γκάμα από ταινίες και ερμηνείες -κίνηση που εν μέρει απέδωσε.

Ωστόσο, μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Νοτίου Καλιφόρνιας διαπιστώνει πως, παρά τις συζητήσεις για πρόοδο, τελικά δεν έχουν αλλάξει και τόσα πολλά. Η Stacy L. Smith, Καθηγήτρια Επικοινωνίας, ηγήθηκε της μελέτης που επικεντρώνεται στις 1600 πιο επιτυχημένες εισπρακτικά παραγωγές της περιόδου 2007-2022. Η μεγαλύτερη αυτή μελέτη του είδους της εξετάζει τους συνολικά 69,858 ομιλούντες ρόλους των ταινιών αυτών για να αποφανθεί εάν το Χόλιγουντ έχει πραγματοποιήσει όντως σημαντική μεταστροφή όσον αφορά την αντιπροσώπευση με βάση το φύλο, τη φυλή, την εθνικότητα, τις ΛΟΑΤΚΙΑ+ ταυτότητες ή τις αναπηρίες.

«Πολλά λόγια, λίγη δράση», δηλώνει η Smith, «Οι αριθμοί είτε δεν άλλαξαν καθόλου είτε μειώθηκαν. Κάτι τέτοιο δείχνει ότι η κινηματογραφική βιομηχανία δεν μπορεί να αλλάξει χωρίς την παρέμβαση ειδικών που θα εργαστούν πλάι πλάι για την εξάλειψη των ανισοτήτων και των διακρίσεων». 

Τα τελευταία 16 χρόνια το ποσοστό των Ασιατών χαρακτήρων στη μεγάλη οθόνη εκτοξεύθηκε από το 3.4% στο 15.9%. Το ίδιο διάστημα οι μαύροι χαρακτήρες είδαν μικρή διαφορά, από το 13% στο 13.4%, ενώ το ποσοστό των “Λατίνων” χαρακτήρων πήγε από το 3.3% στο 5.2% μόνο.

«Η πρώτη μου αντίδραση στα αποτελέσματα ήταν εκείνη της “ενοχικής” χαράς», σχολιάζει ο Bing Chen, CEO και συνιδρυτής του Gold House, ενός οργανισμού που υποστηρίζει Ασιάτες δημιουργούς και επιχειρήσεις. «Οφείλουμε να στηρίξουμε όλες τις πολυπολιτισμικές κοινότητες». Ο ίδιος βρίσκει τα δεδομένα ενθαρρυντικά για αλλαγές στο μέλλον.

Ο Chen αναγνωρίζει τρία “ορόσημα” για τη θέση των Ασιατών ηθοποιών στη μικρή και τη μεγάλη οθόνη τα τελευταία χρόνια. Το 2018 και το φιλμ «Crazy Rich Asians», η πρώτη μεγάλη χολιγουντιανή παραγωγή που περιλάμβανε στην πλειονότητα ένα ασιατικό καστ, 25 χρόνια μετά το «The Joy Luck Club» (1993), η οποία γνώρισε μεγάλη εισπρακτική επιτυχία. Τον επόμενο χρόνο το «The Farewell» και τα «Παράσιτα» -δύο ταινίες αποκλειστικά ή σχεδόν αποκλειστικά με διαλόγους σε άλλη γλώσσα από τα αγγλικά, οι οποίες πήγαν καλά τόσο στο box office όσο και στα βραβεία. Τα «Παράσιτα» κέρδισαν τέσσερα Όσκαρ, της Καλύτερης Ταινίας, της Καλύτερης Σκηνοθεσίας, του Πρωτότυπου Σεναρίου και της Διεθνούς Ταινίας. Και πέρσι με τα «Πάντα Όλα» που όχι μόνο τα πήγε καλά εισπρακτικά αλλά έγινε και το φιλμ με τα περισσότερα βραβεία στην ιστορία. Παρόμοια και στην τηλεόραση, τηλεοπτικές σειρές όπως το «Παιχνίδι του Καλαμαριού» είχαν τεράστιο πολιτιστικό αντίκτυπο.

Με την Smith να συμπληρώνει πως «Αν και οι Ηνωμένες Πολιτείες κυριάρχησαν στην παγκόσμια pop κουλτούρα για δεκαετίες, σημαντικό μέρος της κυριαρχίας αυτής μετατοπίστηκε στις χώρες της Ασίας που εξάγουν στις Η.ΠΑ. μουσική, σειρές, ταινίες ακόμα και περιεχόμενο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Με την K-Pop να ανοίγει τον δρόμο». 

Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι οι ταινίες εξακολουθούν να παραμένουν πολύ “αντρικές”, πολύ “straight”, πολύ “cis” και πολύ “λευκές”. Στον αντίποδα, ο εισπρακτικός θρίαμβος της “Barbie” αποδεικνύει πως ταινίες με γυναίκες πρωταγωνίστριες μπορούν να επιτύχουν όταν τα μεγάλα στούντιο αποφασίζουν να τις γυρίζουν. Τα στελέχη σιγά σιγά παίρνουν το μήνυμα: 44% των πρωταγωνιστικών ή συ-μπρωταγωνιστικών ρόλων πήγαν σε γυναίκες ηθοποιούς το 2022, ποσοστό διπλάσιο του 2007. Όμως, στο σύνολο, στα καστ κυριαρχούν οι άνδρες ηθοποιοί. Το ποσοστό γυναικείων ομιλούντων ηρωίδων αυξήθηκε μόνο 4.7%, από το 29.9% το 2007 στο 34.6% τον προηγούμενο χρόνο.

Αν και οι μη-λευκές ηθοποιοί έκαναν μεγάλα βήματα όσον αφορά την εκπροσώπηση τους στη μεγάλη οθόνη, με το 19% των ταινιών του 2022 να περιλαμβάνει μη-λευκές γυναίκες στους πρωταγωνιστικούς ρόλους από το 1% του 2007, λίγη πρόοδος παρατηρήθηκε την τελευταία δεκαετία. Το ποσοστό των μη λευκών γυναικών σε πρωταγωνιστικούς ρόλους έμεινε το ίδιο, ενώ 70 από τα κορυφαία 100 φιλμ του 2022 δεν είχαν στο καστ μη λευκές ηθοποιούς.

Άλλα δεδομένα υποδεικνύουν πως μόνο το 2.1% των ομιλούντων χαρακτήρων στις κορυφαίες ταινίες του 2022 αναγνωρίζονται ως ΛΟΑΤΚΙΑ+, ένα ποσοστό που δεν άλλαξε σχεδόν καθόλου από το 2014. Σε αυτές τις ταινίες υπήρχαν μόνο 5 τρανς χαρακτήρες, οι τέσσερις από την ίδια παραγωγή. Ενώ ο αριθμός των ομιλούντων ρόλων με αναπηρία έπεσε στο 1.9% το 2022 από το 2.4% του 2015 όταν και ξεκίνησε η έρευνα.

Με πληροφορίες από το Time