Jane Campion: Αυτές είναι οι αγαπημένες ταινίες της βραβευμένης με Όσκαρ δημιουργού

Το 2022, η Jane Campion έγραψε ιστορία, με την ταινία της «Εξουσία του Σκύλου», ως η πρώτη γυναίκα σκηνοθέτiς που προτάθηκε δύο φορές για Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας. Λίγο αργότερα θα κρατήσει στα χέρια της το πολυπόθητο χρυσό αγαλματίδιο και θα γίνει η τρίτη κινηματογραφική δημιουργός στην ιστορία που κερδίζει το κορυφαίο βραβείο.

Η νίκη της αυτή υπήρξε ένα θριαμβευτικό και κάπως “αργοπορημένο” επίτευγμα για την Campion, η οποία, από το ντεμπούτο της το 1989 με την ταινία «Sweetie», βρίσκεται σταθερά ανάμεσα στους καλύτερους σκηνοθέτες με ενεργή κινηματογραφική παρουσία.

Για τη μαύρη αυτή κωμωδία με θέμα μια δυσλειτουργική οικογένεια, η Νεοζηλανδή σκηνοθέτιδα ξεχώρισε ως μεγάλο ταλέντο, με συμμετοχή στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών και το βραβείο Καλύτερης Ξένης Ταινίας από τα Independent Spirit Awards. Μόλις ένα χρόνο αργότερα, η Κάμπιον θα κυκλοφορήσει το πρώτο της αριστούργημα: Μια βιογραφική ταινία για τη Τζάνετ Φρέιμ, με τίτλο «Ένας άγγελος στο τραπέζι μου». 

Το 1993 η ταινία της «Μαθήματα Πιάνου» χάρισε στην Jane Campion την πρώτη της υποψηφιότητα για Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας, ενώ σκηνοθετικά εγχειρήματα όπως «Το πορτραίτο μιας κυρίας», «Ιερός Καπνός», «Η Σκοτεινή Πλευρά του Πάθους» και «Bright Star» απέσπασαν διθυραμβικές κριτικές.

Ακολούθησε ένα μικρό “διάλειμμα” από τη μεγάλη οθόνη, κατά τη διάρκεια του οποίου θα δημιουργήσει την μίνι τηλεοπτική σειρά «Το Μυστικό της Λίμνης». Έπειτα ήρθε ο θρίαμβος της «Εξουσίας του Σκύλου», το 2021, που την επανάφερε με πάταγο στους κινηματογραφικούς κύκλους.

Όπως τόσοι πολλοί άλλοι σπουδαίοι σκηνοθέτες, η  Jane Campion έχει βαθιά γνώση του κινηματογράφου και μια εκλεκτική λίστα με αγαπημένες ταινίες. Οι προτάσεις της ξεπερνούν τα σύνορα και περιλαμβάνουν πολλές διεθνείς επιλογές: Ειδικότερα, τρέφει μια βαθιά αγάπη για τον ιαπωνικό κινηματογράφο, με ταινίες όπως «Επίσκεψη στο Τόκυο», «Οι επτά σαμουράι» και «Miyamoto Musashi». Στη λίστα περιλαμβάνονται, επίσης, ταινίες από την Ιταλία («Ο θυρωρός της νύχτας»), την Τσεχική Δημοκρατία («Φωτιά… πυροσβέστες»), τη Σουηδία («Σκηνές από ένα γάμο») και τη Γαλλία («Η Περιφρόνηση»). Πολλές από αυτές ενέπνευσαν το σκηνοθετικό της έργο, όπως για παράδειγμα το «Badlands» το οποίο υπήρξε σημαντική επιρροή για την «Εξουσία του Σκύλου».

Μια από τις διασημότερες ταινίες όλων των εποχών, οι «Επτά Σαμουράι» του Ακίρα Κουροσάβα, αφηγείται την ιστορία μιας ομάδας Σαμουράι που προσλαμβάνονται για να προστατεύσουν ένα χωριό από απειλητικούς ληστές. Σε ένα άρθρο του 2008 σχετικά με τις αγαπημένες της ταινίες από τη συλλογή της Criterion Collection, η Campion δήλωσε ότι βλέπει το αριστούργημα του Κουροσάβα συχνά.

«Την αγαπώ για την ισορροπία χιούμορ και δράματος καθώς και για τη βαθιά αγάπη της για την ευγενική και ελαττωματική ανθρώπινη φύση», έγραψε η Campion. «Όταν τη θυμάμαι χαμογελάω. Απολαμβάνω πολύ το βάθος των χαρακτήρων της, όλων των όμορφων θαρραλέων, τσακισμένων και ρομαντικών σαμουράι. Θέλω να γίνω ένας από αυτούς τους, Μακάρι να καταφέρω γυρίσω μια τόσο δυνατή και συμπονετική ταινία». 

Στον «Θυρωρό της Νύχτας» της Liliana Cavani πρωταγωνιστεί ο Dirk Bogarde ως πρώην αξιωματικός ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης που συνάπτει μια σαδομαζοχιστική σχέση με μία από τις πρώην κρατούμενες του, την οποία υποδύεται η Charlotte Rampling. Στη λίστα της Criterion, η  Jane Campion είπε για το φιλμ: «Μια ταινία που μου έκανε τεράστια εντύπωση… Μια ταινία που με πείθει ότι οι ζωές μας δεν είναι λογικές αλλά ποιητικές και αλληγορικές». 

Μια κομμουνιστική σάτιρα, η πλοκή της ταινίας «Φωτιά…Πυροσβέστες» του Μίλος Φόρμαν επικεντρώνεται σε ένα καταστροφικό ετήσιο συμπόσιο μιας τοπικής οργάνωσης εθελοντών πυροσβεστών.

«Είναι πολύ αστείο και γοητευτικό, ιδιαίτερα ο διαγωνισμός ομορφιάς, που βρίσκεται στην καρδιά της ιστορίας, και η φανταστική απροθυμία των διαγωνιζομένων», έγραψε η Campion στη λίστα της Criterion.

Στην τελευταία ταινία του Luis Buñuel πρωταγωνιστεί ο Fernando Rey ως ένας γηραιός Γάλλος, ο οποίος ερωτεύεται μια τρελή αλλά πανέμορφη Ισπανίδα (την οποία υποδύονται η Carole Bouquet και η Ángela Molina).

«Ο Buñuel υπήρξε η πρώτη μου μεγάλη κινηματογραφική αγάπη», έγραψε η Campion στη συνέντευξή της στην Criterion. «Είναι ο ενήλικας που “τράβηξε την πρίζα” στην ανθρώπινη τέχνη της προσποίησης. Πυρπολεί την υποκρισία στην καρδιά της αστικής μας ζωής ανελέητα – κανένας δεν είναι ιερός, κανένα ιδανικό ή ηθική αξία δεν χαρίζεται. Είναι απόλυτα σύγχρονος, τολμηρός και ξεκάθαρος. Βρήκα τον εαυτό μου να γελάει από χαρά και κατάπληξη. Καταλαβαίνει την ανθρώπινη φύση, αρνούμενος όμως να τη συναισθηματοποιήσει».

Στην κλασική ταινία του Jean-Luc Godard, «Η Περιφρόνηση», η Brigitte Bardot πρωταγωνιστεί ως σύζυγος ενός σεναριογράφου, ο γάμος του οποίου αποκτά ρωγμές καθώς εκείνη περνάει περισσότερο χρόνο με τον παραγωγό της επόμενης ταινίας του συζύγου της. «Κανείς σήμερα δεν είναι τόσο σύγχρονος όσο ο Γκοντάρ», έγραψε η Jane Campion στη λίστα της Criterion. «Δεν υπήρξε ποτέ πιο τολμηρός εννοιολογικός, κομψός και ασεβής σκηνοθέτης. Η “Περιφρόνηση”, δεν είναι πόζα, αλλά το συναρπαστικό πορτρέτο ενός γάμου υπό διάλυση».

Στην «Επίσκεψη στο Τόκυο» του Yasujirō Ozu πρωταγωνιστούν οι Chishū Ryū και Chieko Higashiyama ως ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που ταξιδεύει στο Τόκιο για να επισκεφθεί τα παιδιά του. «Είναι μια καταπληκτική ταινία, ευαίσθητη, όμορφη και γεμάτη περίπλοκη σοφή αγάπη», έγραψε η Campion στη λίστα της Criterion.

Στο αμφιλεγόμενο αλλά αναγνωρισμένο φιλμ του Φεντερίκο Φελίνι, ο Άντονι Κουίν υποδύεται έναν “βάρβαρο” άνδρα που αγοράζει μια ανέμελη γυναίκα (Τζουλιέτα Μασίνα) από τη μητέρα της.

«Το “La Strada” είναι τέλειο», έγραψε η Campion στη λίστα της Criterion. «Είναι σαν το “The Ancient Mariner” – μια στοιχειωτική ταινία για όλες τις εποχές- κανείς δεν μπορεί να προσβάλει την αθωότητα χωρίς να πληρώσει το τίμημα με τη ζωή του. Δεν ξέρω γιατί είναι έτσι, αλλά είναι έτσι, μια πνευματική αλήθεια, που τόσο ο Κόλεριτζ όσο και ο Φελίνι τη γνώριζαν και την αφηγήθηκαν στις αντίστοιχες ιστορίες τους. Ο Φελίνι είναι ο πιο ευφραδής κινηματογραφιστής. Τα πλάνα και η αφήγησή του είναι τόσο άνετα και κομψά, που είναι σαν να τα σκέφτεται μέσα από μια κάμερα στο μυαλό του και να τα προβάλει κατευθείαν στην οθόνη». 

Στην εμβληματική μίνι σειρά του Ingmar Bergman πρωταγωνιστούν ο Erland Josephson και η Liv Ullmann ως ένα παντρεμένο ζευγάρι που περνάει ένα καταστροφικό διαζύγιο.

«Εμβαθύνει πολύ στο αίνιγμα του γάμου, την κατάρρευση, τον πόνο και το πάθος», έγραψε η Campion. «Το έχω δει ήδη τρεις φορές και θέλω να το ξαναδώ με φίλους (οι περισσότεροι από εμάς με ένα διαζύγιο στο ενεργητικό μας!). Οι ερμηνείες είναι εξαιρετικές και η ιστορία με εκπλήσσει, με συγκινεί και με απορροφά κάθε φορά που τη βλέπω». 

Στην ταινία «Musashi Miyamoto» του Hiroshi Inagaki (1954)  πρωταγωνιστεί ο Toshiro Mifune στο ρόλο του διάσημου ξιφομάχου. Η Campion αποκάλεσε το φιλμ «μια ταινία παλαιού τύπου που η ερμηνεία του Mifune ως “άγριάνθρωπου” της δίνει ιδιαίτερο ανάστημα». 

Και συνέχισε: «Δεν υπάρχουν πολλοί ηθοποιοί με το χάρισμά του, αληθινή δύναμη, χιούμορ, ευαλωτότητα και ειλικρίνεια. Η ταινία έχει ωραία αφήγηση, είναι δυνατή, ειλικρινής και απλά γυρισμένη. Μου φάνηκε αναζωογονητικό το πως αυτές οι απλές ιδιότητες διατηρούν, την πενήντα ετών πλέον, ταινία, όμορφη και ζωντανή». 

Στο σκηνοθετικό ντεμπούτο του Terrence Malick, «Badlands» πρωταγωνιστούν ο Martin Sheen και η Sissy Spacek ως δύο έφηβοι που διαπράττουν φόνο στη Νότια Ντακότα. Σε συνέντευξή της για την ιστοσελίδα των Όσκαρ, η Campion έγραψε ότι η ταινία ενέπνευσε τον τρόπο με τον οποίο εκείνη και ο κινηματογραφιστής της Ari Wegner προχώρησαν στη δημιουργία της «Εξουσίας του Σκύλου».

«Πρόκειται για ένα από αυτά τα σπάνια δημιουργήματα: Μια τέλεια ταινία», έγραψε η Jane Campion. «Ο Τέρενς Μάλικ καταλαβαίνει την ποίηση σε κάθε χαρακτήρα και ιδιαίτερα σε αυτόν τον μοιραίο έφηβο δολοφόνο και τη νέα δραπέτισσα φίλη του. Ο χαρακτήρας του Μάρτιν Σιν κάνει τρομερά πράγματα, αλλά είναι επίσης ερωτευμένος και δεν θα βρίσκεται για πολύ σε αυτόν τον κόσμο. Η Sissy Spacek είναι όμορφη και μοναδική με έναν τρόπο που σπάνια βλέπουμε σε ταινίες. Η φωνή της είναι ουσιαστική και γειωμένη. Ο σύντομος χρόνος που περνάει το ζευγάρι μαζί σε ένα είδος γητευμένης ερημιάς είναι αξέχαστος». 

Πηγή: Indiewire