Τρούμαν Καπότε: Η εκκεντρική προσωπικότητα με την πολυτάραχη ζωή

Σαν σήμερα 25 Αυγούστου, το 1984, έφυγε από τη ζωή ο περιβόητος Αμερικανός συγγραφέας, δραματουργός, δημοσιογράφος και σεναριογράφος Τρούμαν Καπότε, μια από τις σημαντικότερες μορφές της μεταπολεμικής αμερικάνικης λογοτεχνίας, πρωτοπόρος του «μη μυθοπλαστικού» μυθιστορήματος.

Γεννημένος στις 30 Σεπτεμβρίου 1924 στη Νέα Ορλεάνη, ο Τρούμαν Καπότε επέδειξε από πολύ νωρίς το συγγραφικό του ταλέντο γράφοντας διηγήματα και νουβέλες για τη σχολική εφημερίδα και αργότερα για περιοδικά περιορισμένης κυκλοφορίας. Η πρώτη του επιτυχία ήρθε το 1945 με τη σύντομη ιστορία «Miriam», η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Mademoiselle, κερδίζοντας σημαντικές διακρίσεις, καθώς και την προσοχή του εκδοτικού οίκου Random House.

Το πρώτο του μυθιστόρημα «Άλλες φωνές, άλλοι τόποι», η εξιστόρηση της ζωής ενός έφηβου αγοριού καθώς έρχεται αντιμέτωπο με τις προκλήσεις της ενηλικίωσης, το οποίο εκδόθηκε το 1948, γνώρισε οικονομική επιτυχία και απέσπασε εξαιρετικές κριτικές. Μόλις στα 23 του χρόνια είχε αποκτήσει τη φήμη ενός ανερχόμενου ταλέντου.

Mια φήμη η οποία εδραιώθηκε με την έκδοση, το 1959, του «Εν Ψυχρώ», του σημαντικότερου μυθιστορήματος του, για το οποίο ο συγγραφέας είχε πραγματοποιήσει πολύχρονη και εξονυχιστική έρευνα. Βασισμένο σε αληθινά γεγονότα, πρόκειται για μια ανατριχιαστική καταγραφή της άγριας δολοφονίας μιας αγροτικής οικογένειας στο Κάνσας, της σύλληψης, της δίκης και της εκτέλεσης των δολοφόνων. Δημοσιευμένο αρχικά στο περιοδικό The New Yorker αποσπασματικά και ως βιβλίο το 1965, το «Εν Ψυχρώ» έλαβε στο σύνολό του διθυραμβικές κριτικές.

Ανάμεσα στα διηγήματα, τις νουβέλες, τα μυθιστορήματα και τα αυτοβιογραφικά κείμενα που έγραψε κατά τη διάρκεια της καριέρας του ξεχωρίζουν επίσης: «Ένα δέντρο της νύχτας και άλλες ιστορίες» (1949), «The Grass Harp» (1951), «The Muses Are Heard» (1956) «Χριστουγεννιάτικη ανάμνηση» (1956), «Πρόγευμα στο Τίφφανυς» (1958), «Ο καλεσμένος» (1968), «Μουσική για χαμαιλέοντες» (1980).

Εκκεντρική και αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, με μια πολυτάραχη ζωή, ο Τρούμαν Καπότε δεν κατάφερε να εισέλθει στο πάνθεο των σπουδαίων Αμερικανών συγγραφέων, αν και η δεξιοτεχνία του στην αφήγηση, το καθαρό, απλό και μερικές φορές αιχμηρό στυλ γραφής του, η ικανότητά του να μεταπηδάει από το πραγματικό στο σουρεαλιστικό, η απολαυστική, πλούσια γλώσσα και οι γλαφυρές εικόνες που δημιουργούσε υπήρξαν αδιαμφισβήτητες αποδείξεις ενός μεγάλου ταλέντου, το οποίο σύμφωνα με μερικούς κριτικούς χαραμίσθηκε σε ένα επίμονο κυνήγι πλούτου και δόξας.

Ο Τρούμαν Καπότε με τη Μέριλιν Μονρόε

Η αρχή του τέλους φαίνεται να ήρθε τον Νοέμβριο του 1975, όταν στο περιοδικό Esquire δημοσιεύτηκε ένα κεφάλαιο του ανολοκλήρωτου (μέχρι το θάνατό του), «μη – μυθοπλαστικού» μυθιστορήματος «Όταν οι προσευχές εισακούονται». Μια απόφαση η οποία αποδείχθηκε καταστροφική για την καριέρα του, αλλά και τη ζωή του γενικότερα.

Με τίτλο «La Cote Basque», εμπνευσμένο από το φημισμένο ομώνυμο εστιατόριο του Henri Soulé, στο οποίο σύχναζαν οι σημαντικότερες κυρίες της «υψηλής» κοινωνίας της Νέας Υόρκης, το συγκεκριμένο απόσπασμα προκάλεσε τεράστιες αρνητικές αντιδράσεις, λαβώνοντας ανεπανόρθωτα τη φήμη του Τρούμαν Καπότε. Η υπόθεση αφορά την Lady Coolbirth, μια κοσμική αριστοκράτισσα, η οποία γευματίζει στο εν λόγω εστιατόριο μαζί με τον P. B. Jones, έναν επίδοξο συγγραφέα. Κατά τη διάρκεια του γεύματος η Lady Coolbirth επιδίδεται σε έναν εκτενέστατο σχολιασμό της προσωπικής ζωής επιφανών μελών της νεοϋορκέζικης κοινωνίας.

Μέσα σε αυτό περιέλαβε σκανδαλιστικές ιστορίες, σοκαριστικά μυστικά και κουτσομπολιά ισχυρών και πλούσιων προσωπικοτήτων του Μανχάταν (και όχι μόνο), μερικοί εκ των οποίων αποτελούσαν στενοί του φίλοι, όπως η Slim Keith, η Babe Paley, η Gloria Vanderbilt κ.α, στων οποίων τα σαλόνια σύχναζε. H πραγματική ταυτότητα των πενήντα περίπου διάσημων προσώπων, τα οποία είτε περιλαμβάνονταν ως χαρακτήρες, είτε γινόταν απλώς μια αναφορά σε αυτά, δεν επιδεχόταν καμία αμφιβολία, καθώς ο συγγραφέας δεν μπήκε καν στη διαδικασία να «καμουφλάρει» προσωπικές πληροφορίες (π.χ. ονόματα) και όταν το έκανε η προσπάθεια υπήρξε τόσο ισχνή που δεν άφηνε περιθώρια παρερμηνείας.

Ο Τρούμαν Καπότε τα προηγούμενα χρόνια είχε δει τη φήμη του να εκτοξεύεται με εμφανίσεις σε τηλεοπτικά talk show, σχολιάζοντας με καυστικό τρόπο τα πεπραγμένα των διάσημων. Ως διαβόητος «κοινωνικός σχολιαστής», μάλιστα, είχε βρεθεί αρκετές φορές στην πρώτη σελίδα των tabloid. Με την κίνησή του, όμως, αυτή ξεπέρασε κατά πως φαίνεται τα όρια.

Jerry Hall, Andy Warhol, Deborah Harry, Truman Capote και Paloma Picasso (1979)

Οι αντιδράσεις υπήρξαν ποικίλες: Αρχικά, αποτέλεσε ένα είδος «κοινωνικής αυτοκτονίας» για τον συγγραφέα. Η πλειοψηφία των φίλων και των γνωστών του απομακρύνθηκαν από εκείνον, ακόμη και όσοι δεν αναφέρονταν καθόλου μέσα στο κεφάλαιο αυτό, εξοστρακίζοντας τον οριστικά από τους κύκλους που είχε συνηθίσει να κινείται. Το κοινό, από την άλλη πλευρά, φάνηκε να δείχνει ενδιαφέρον για τις σκανδαλιστικές αποκαλύψεις. Έξι μήνες μετά τη δημοσίευση του «La Cote Basque», το περιοδικό Esquire εξακολουθούσε να λαμβάνει τηλεφωνήματα, με αίτημα την επαναδημοσίευση.

Οι κριτικοί εμφανίζονταν διχασμένοι. Άλλοι μιλούσαν για μια αδύναμη δουλειά, αισθητικά ανεπαρκής σε σύγκριση με τα προγενέστερα έργα του, ενώ άλλοι έκαναν λόγο για δεξιοτεχνική και δυναμική αφήγηση που συναρπάζει. Ο ίδιος ο Καπότε, ο οποίος εκείνη την περίοδο βρισκόταν εκτός πόλης για επαγγελματικούς λόγους, αισθάνθηκε σοκαρισμένος και «προδομένος» από την κατακραυγή αυτών που θεωρούσε μέχρι τότε φίλους του. Η υγεία του επιδεινώθηκε, με την εξάρτησή του από το αλκοόλ και τα ναρκωτικά να φτάνει στο ζενίθ της. Επιπλέον, βίωσε την βασανιστική υποψία ότι δεν θα μπορούσε να γράψει τίποτε άλλο από εδώ και πέρα (γεγονός που δεν επιβεβαιώθηκε ωστόσο). Θεωρούσε ότι το μυθιστόρημα «Όταν οι προσευχές εισακούονται» (στο οποίο άνηκε το δημοσιευμένο απόσπασμα) θα αποτελούσε το σπουδαιότερο αριστούργημά του.

Το χτύπημα υπήρξε βαρύ, οι εναπομείναντες φίλοι και γνωστοί του έκαναν λόγο για έναν άνθρωπο, ο οποίος μέχρι το τέλος της ζωής του δεν επανήλθε ποτέ από την κατάσταση της «απόλυτης δυστυχίας». Η «πτώση» του επιδεινώθηκε από μια σειρά επιπρόσθετων κακουχιών, όπως η δύσκολη και ταραχώδης σχέση με έναν μεσήλικά, παντρεμένο άντρα, ένα παρ’ ολίγον μοιραίο αυτοκινητιστικό δυστύχημα, οικονομικές δυσκολίες κ.α. Το «Όταν οι προσευχές εισακούονται» δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, ενώ το 1986 (μετά θάνατον) δημοσιεύτηκε ημιτελές.

*Μπορείτε να διαβάσετε το «La Cote Basque» εδώ.