“Η Σύρα του Μάρκου Βαμβακάρη”: Αυλαία για το 7ο Φεστιβάλ Ρεμπέτικου στη Σύρο
Το Φεστιβάλ Ρεμπέτικου «Η Σύρα του Μάρκου Βαμβακάρη», πιστό στο ραντεβού του, υποδέχεται για έβδομη χρονιά τους λάτρεις του είδους από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο, στο διάστημα από 30 Αυγούστου έως 2 Σεπτεμβρίου 2023.
Το 2023 το φεστιβάλ της Σύρας συμπίπτει με τα εγκαίνια της ψηφιακής έκθεσης «Μάρκος Βαμβακάρης: Ενθυμήματα-Εμπειρίες», ένα σύγχρονο έργο που υλοποίησε ο Δήμος Σύρου – Ερμούπολης στην Άνω Σύρο με σκοπό να προσφέρει στην τοπική κοινωνία και στους επισκέπτες του νησιού την ευκαιρία να γνωρίσουν τη συμβολή του Μάρκου Βαμβακάρη στη μουσική ιστορία της νεότερης Ελλάδας και φυσικά τον ίδιο τον Μάρκο Βαμβακάρη και το έργο του.
Στο πλαίσιο των παράλληλων εκδηλώσεων των εγκαινίων, το σχήμα της Μουσικής Σχολής «Εν Χορδαις & Οργανοις» {Η Μεγάλη του Μάρκου Σχολή}, αποτελούμενο από μαθητές της Σχολής, δάσκαλους και μουσικούς/ερμηνευτές διακεκριμένους επαγγελματίες του χώρου, θα παρουσιάσει τη μουσική παράσταση με τίτλο Το πολύτιμο μοίρασμα της μνήμης… «Μάρκος Βαμβακάρης, ο Συριανός» & «Κώστας Παπαδόπουλος, ο θρύλος του τρίχορδου». Ένα πολύπλευρο αφιέρωμα στον μεγάλο Συριανό, το Μάρκο Βαμβακάρη, και στο θρύλο του τρίχορδου μπουζουκιού Κώστα Παπαδόπουλο, ο οποίος συνεργάστηκε με τον Μάρκο στη δισκογραφία της δεύτερης καριέρας του και θα συμμετάσχει στο φεστιβάλ ως επίτιμος προσκεκλημένος παρουσιάζοντας εμβληματικά κομμάτια από τη μακρόχρονη διαδρομή του αλλά και μερικά από τα τραγούδια της συνεργασίας του με τον Μάρκο, στα οποία έβαλε τη σφραγίδα του.
Παράλληλα, το Φεστιβάλ φέτος είναι αφιερωμένο σε δύο εμβληματικές μορφές της λαϊκής μουσικής: τον Γιάννη Παπαϊωάννου και το Στέλιο Βαμβακάρη. Ο Γιάννης Παπαϊωάννου, επιστήθιος φίλος και συνοδοιπόρος του Μάρκου, πρωτομάστορας της Πειραιώτικης Σχολής, μια από τις κολώνες που κοσμούν το οικοδόμημα της λαϊκής μουσικής. Η ευαισθησία που τον διακρίνει, περνά στα τραγούδια του με συγκινητικό τρόπο.
Διαρκώς εξελίξιμος σαν εκτελεστής αλλά και σαν ερμηνευτής, επηρεάζει εμφανώς τις μεταγενέστερες γενιές του λαϊκού τραγουδιού. Σπάνιος άνθρωπος, μεγάλη καρδιά, μερακλής, ανοιχτοχέρης, καλός ψαράς, μοναδικός παίκτης με απερίγραπτα ταξίμια, με δύο λέξεις… μεγάλος μάγκας. Η φετινή διοργάνωση θα έχει και μία έκπληξη, την παρουσίαση ανέκδοτων τραγουδιών του, που τα παιδιά του εμπιστεύθηκαν στο Γρηγόρη Βασίλα και τους συνεργάτες του.
Ο Στέλιος Βαμβακάρης, σάρκα και αίμα του Μάρκου. Μιλάει για το Μάρκο, τον Παπαϊωάννου και τα άλλα μυθικά πρόσωπα του ρεμπέτικου, με απέραντη αγάπη και θαυμασμό. Φοβερός στο να διηγείται ιστορίες, με τρόπο που θες να τον ακούς ξανά και ξανά. Έχει σεβασμό και προσήλωση στην παράδοση και τα ντουζένια, αλλά περνάει και σε άλλα μονοπάτια όντας ανήσυχος και ευρηματικός. Μερικές από τις πιο αντιπροσωπευτικές δημιουργίες του ανήκουν στη συνεργασία που είχε με το Γιώργο Νταλάρα αφήνοντάς μας κάποια «διαμάντια» σε αυτό το ατελείωτο «περιβόλι» της δισκογραφίας του λαϊκού τραγουδιού. Για καλή μας τύχη, κάποια τραγούδια του Στέλιου πρόλαβε και τα είπε ο ίδιος ο Μάρκος. Γι’ αυτόν τον πρίγκηπα της λαϊκής μας μουσικής ήρθε η ώρα να παιχτεί η δική του μουσική στη Σύρα από τους συνεργάτες του, όπως το είχαμε υποσχεθεί. Και οι υποσχέσεις πρέπει να τηρούνται, είτε εν ζωή είτε μετά από αυτή.
Δύο τοπικά μουσικά σχήματα, το «Μικρό Μουσικό Σύνολο» και «Οι γαμπροί της Ευτυχίας», αποτελούμενα από έμπειρους και διακεκριμένους μουσικούς που επί σειρά ετών υπηρετούν τη λαϊκή μουσική και συντελούν στην προβολή και διατήρησή της σε τοπικό επίπεδο, θα παρουσιάσουν μια ανθολογία με ποικίλες θεματικές ενότητες, από το πλούσιο και σε μεγάλο του μέρος ανεξερεύνητο υλικό της λαϊκής μουσικής των δεκαετιών ’30, ’40 και ’50.
Το Μουσικό Εργαστήρι με τους Γρηγόρη Βασίλα και Μιχάλη Δήμα έχει ως θέμα τη θέση και το ρόλο του μπουζουκιού σήμερα, τον ήχο και το ύφος παιξίματος/εκτέλεσης, τον περιορισμό της παρουσίας του στη διασκέδαση και εν τέλει την αφαίρεση των γνήσιων υφολογικών και εκφραστικών στοιχείων από τη σημερινή λαϊκή μουσική. Θα ακολουθήσει ανοικτή συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων με τους συμμετέχοντες (συντονιστής: Αντώνης Μαραγκός).
Στην Έκθεση Λαϊκών Μουσικών Οργάνων συμμετέχουν κορυφαίοι οργανοποιοί luthiers (Βερεσές Παναγιώτης, Γαλανός Νίκος, Γουλιέλμος Άδωνις, Δέλλιος Ανδρέας, Κατσιφής Τάσος, Μιλτιάδου Σάββας, Παΐσιος Νίκος, Στάμκος Παναγιώτης, Σύγγελος Χρήστος, Τσουλόγιαννης Γιάννης, Φρονιμόπουλος Νίκος). Θα έχουμε όπως κάθε χρόνο, την ευκαιρία να δούμε από κοντά τις μοναδικές δημιουργίες των οργανοποιών που έχουν εισαγάγει νέες μεθόδους, νέα υλικά και εργαλεία στον μαγικό κόσμο της οργανοποιίας προσαρμόζοντάς τη στο σήμερα, χωρίς να ξεφεύγουν από τις παραδοσιακές φόρμες.
Το Φεστιβάλ συνδιοργανώνουν ο Δήμος Σύρου-Ερμούπολης και η Κυκλαδική Εταιρεία Ανάπτυξης (ΚΕΤΑΝ) του Επιμελητηρίου Κυκλάδων.
Το ρεμπέτικο έχει καταχωρηθεί στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς το 2015, στον αντιπροσωπευτικό κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO το 2017, ενώ το Φεστιβάλ «Η Σύρα του Μάρκου Βαμβακάρη», έχει καταχωρηθεί στο Ευρετήριο Ευρωπαϊκών Φεστιβάλ festivalfinder.eu και έχει λάβει το EFFE LABEL.
Ακολουθεί το πρόγραμμα των φετινών εκδηλώσεων:
Τετάρτη 30/08
19.30 | Πιάτσα Άνω Σύρου
Εγκαίνια Ψηφιακής Έκθεσης «Μάρκος Βαμβακάρης: Ενθυμήματα-Εμπειρίες»
21.00 | Ταρσανας
Εν Χορδαίς και Οργάνοις Το σχήμα της Μουσικής Σχολής «ΕΝ ΧΟΡΔΑΙΣ & ΟΡΓΑΝΟΙΣ» {Η Μεγάλη του Μάρκου Σχολή}, θα παρουσιάσει τη μουσική παράσταση με τίτλο Το πολύτιμο μοίρασμα της μνήμης… Το πρώτο μέρος της παράστασης έχει θέμα «Μάρκος Βαμβακάρης, ο Συριανός», ενώ το δεύτερο, «Κώστας Παπαδόπουλος, ο θρύλος του τρίχορδου». Ένα πολύπλευρο αφιέρωμα στον μεγάλο Συριανό, το Μάρκο Βαμβακάρη και στο θρύλο του τρίχορδου μπουζουκιού Κώστα Παπαδόπουλο, που συνεργάστηκε με τον Μάρκο στη δισκογραφία της δεύτερης καριέρας του και θα συμμετάσχει ως επίτιμος προσκεκλημένος παρουσιάζοντας εμβληματικά κομμάτια από τη μακρόχρονη διαδρομή του αλλά και μερικά από τα τραγούδια της συνεργασίας του με τον Μάρκο.
21.00 | Ταρσανας
— Τοπικά Σχήματα Σύρου
Δύο τοπικά μουσικά σχήματα, αποτελούμενα από έμπειρους και διακεκριμένους μουσικούς που επί σειρά ετών υπηρετούν τη λαϊκή μουσική και συντελούν στην προβολή και διατήρησή της σε τοπικό επίπεδο, θα παρουσιάσουν μια ανθολογία με ποικίλες θεματικές ενότητες, από το πλούσιο και σε μεγάλο του μέρος ανεξερεύνητο υλικό της λαϊκής μουσικής των δεκαετιών ’30, ’40 και ’50.
Μικρό Μουσικό Σύνολο
Τα μέλη του σχήματος, υπό την καθοδήγηση του μουσικού Δημήτρη Μαραγκού, μελετούν τη θεωρία και την πράξη της μουσικής του τόπου μας: ρεμπέτικα, παλιά λαϊκά και παραδοσιακά μουσικά κομμάτια. Το ρεπερτόριο της φετινής παρουσίασης αποτελείται κυρίως από μουσικά κομμάτια του ρεμπέτικου, με βάση τις αρχικές εκτελέσεις από πλάκες γραμμοφώνου 78 στροφών.
Μιχάλης Γιαννόπουλος, (τρίχορδο μπουζούκι/φωνή), Μιχάλης Βερώνης,( λαϊκή ακουστική κιθάρα/φωνή ), Άγγελος Κούτρας,( τρίχορδο μπουζούκι ), Σοφία Μπαχαράκη,( βιολοντσέλο) Γιολάντα Ζιάκα,(στεριανό/νησιώτικο λαούτο), Μαριάννα Κρόντη,(λαϊκή ακουστική κιθάρα/φωνή) Μάκης Τσιώλης,(λαϊκή ακουστική κιθάρα), Νικόλας Λόξας,( τζουράς), Στέλιος Νάσος, (τρίχορδο μπουζούκι), Δημήτρης Μπάιλας,(τρίχορδο μπουζούκι/φωνή), Λευτέρης Δεναξάς,( τρίχορδο και τετράχορδο μπουζούκι/φωνή), Μπάμπης Γαβριήλ,(ποτήρι/κομπολόι/μπαγλαμάς/φωνή).
Οι γαμπροί της Ευτυχίας
Το σχήμα της Ευτυχίας Πανοπούλου θα παρουσιάσει μια ανθολογία με ποικίλες θεματικές ενότητες από το πλούσιο και σε μεγάλο του μέρος ανεξερεύνητο υλικό της λαϊκής μουσικής των δεκαετιών ’30, ’40 και ’50.
Ευτυχία Πανοπούλου, μπαγλαμάς/φωνή
Δημήτρης Μαραγκός, ακκορντεόν
Γιώργος Παχής, μπουζούκι/φωνή
Θέμης Νάνος, μπασοκίθαρο/φωνή
21.00 | Ταρσανας
Αφιέρωμα στονΓιάννη Παπαϊωάννου
Ο Γρηγόρης Βασίλας και ο Θοδωρής Μέρμηγκας με τους συνεργάτες τους παρουσιάζουν τραγούδια και ορχηστρικές συνθέσεις του Γιάννη Παπαϊωάννου, του γνωστού μπάρμπα-Γιάννη. Η προσωπική του ιστορία, η πορεία, η ευρηματικότητα, η δεξιοτεχνία και το ύφος του αποτελούν πηγή αναζήτησης και έμπνευσης για μεταγενέστερους δημιουργούς και εκτελεστές. Στη μουσική αυτή παράσταση θα έχουμε την ευκαιρία να ακούσουμε και μερικά από τα ανέκδοτα κομμάτια του, που τα παιδιά του εμπιστεύθηκαν στο Γρηγόρη Βασίλα και τους συνεργάτες του.
Γρηγόρης Βασίλας, ( μπουζούκι/τραγούδι), Θοδωρής Μέρμηγκας,( τραγούδι/κιθάρα), Κατερίνα Πετροπούλου, ( τραγούδι), Γιώργος Βεντούρης,( κόντρα μπάσο), Γιώργος Νικόπουλος,( κιθάρα/τραγούδι), Μάνος Καλπάκης,( μπουζούκι), Παναγιώτης Γαλάνης, ( μπουζούκι), Φίλιππος Παχνιστής,( πιάνο).
Σάββατο 02/0921.00 | Ταρσανας
Αφιέρωμα: Στέλιος Βαμβακάρης και Μάρκος
Ο Στέλιος Βαμβακάρης, με σεβασμό και προσήλωση στο παλιό, στην παράδοση, στους δρόμους και τα ντουζένια, ανήσυχος και ευρηματικός, περνάει και σε άλλα μονοπάτια, τόσο σαν μουσικός όσο και σαν δημιουργός. Σε αυτό το φεστιβάλ οι συνεργάτες του, οι δικοί του άνθρωποι, θα παίξουν μουσικές και τραγούδια του και θα μας δώσουν την ευκαιρία να τον γνωρίσουμε καλύτερα σαν δημιουργό.
Εβελίνα Αγγέλου,( τραγούδι),Αλέξανδρος Καμπουράκης,( ακορντεόν),Βασίλης Προδρόμου,( κιθάρα/τραγούδι), Γιάννης Κάτος,( κόντρα μπάσο), Μάνος Καλπάκης,( μπουζούκι τραγούδι),Μιχάλης Δήμας,( μπουζούκι/τραγούδι). Συμμετέχουν φιλικά: Αντώνης Αινίτης, ( μπουζούκι/τραγούδι), Αντώνης Μαραγκός, ( μπουζούκι/τραγούδι), Σιδερής Δαρζέντας,( μπουζούκι),Τηλέμαχος Αθανασιάδης,( μπουζούκι/τραγούδι).
Μουσικό Εργαστήρι με τους Γρηγόρη Βασίλα και Μιχάλη Δήμα
Η θέση και ο ρόλος του μπουζουκιού σήμερα, ο ήχος και το ύφος παιξίματος/
εκτέλεσης, ο περιορισμός της παρουσίας του στη διασκέδαση, η αφαίρεση των
γνήσιων υφολογικών και εκφραστικών στοιχείων από τη σημερινή λαϊκή μουσική.
Ακολουθεί ανοιχτή συζήτηση. Συντονιστής: Αντώνης Μαραγκός.
Παρασκευή 1 & Σάββατο 2/09, Αίθουσα Γ. Ρίτσου, Πν. Κέντρο Ερμούπολης
12.00 – 14.30
Έκθεση Λαϊκών Μουσικών Οργάνων
Συμμετέχουν οι οργανοποιοί: Παναγιώτης Βερεσές, Νίκος Γαλανός, Άδωνις Γουλιέλμος, Ανδρέας Δέλλιος, Τάσος Κατσιφής, Σάββας Μιλτιάδου, Νίκος Παΐσιος, Παναγιώτης Στάμκος, Χρήστος Σύγγελος, Γιάννης Τσουλόγιαννης, Νίκος Φρονιμόπουλος.
Αίθουσα Γ. & Ε. ΒΑΤΗ, Πλατεία Μιαούλη
Καθημερινά: 10.00 – 14.00 & 18.30 – 21.00 | Είσοδος ελεύθερη
Περισσότερες πληροφορίες και το αναλυτικό πρόγραμμα μπορείτε να βρείτε στο facebook.com/syrosrebetikofestival
