Δύο χρόνια χωρίς τον Μίκη Θεοδωράκη: 10 soundtracks που άφησαν εποχή

Ο εμβληματικός Μίκης Θεοδωράκης υπήρξε ένας συνθέτης με μαθητεία στη βυζαντινή μουσική και ευρωπαϊκή παιδεία, που εξερεύνησε μέσα από τη μουσική του τις λαϊκές ρίζες, αποθέωσε την ελληνική κουλτούρα, εξύμνησε τους μεγάλους Έλληνες ποιητές και αφύπνισε την πολιτική συνείδηση ενός ολόκληρου λαού. Στον κινηματογράφο, η σπουδαία αυτή προσωπικότητα χάρισε αξεπέραστες μελωδίες, γράφοντας τη μουσική για περισσότερες από σαράντα παραγωγές από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Αν και πολλές από τις ταινίες, τις οποίες «έντυσε» μουσικά, πραγματεύονταν πολιτικά ζητήματα, ωστόσο διέφεραν αρκετά όσον αφορά στην τοποθεσία, την πλοκή, τους χαρακτήρες και την εποχή στην οποία διαδραματίζονταν. Επιπλέον του χάρισαν διεθνή αναγνώριση μετατρέποντας τον στον διασημότερο Έλληνα συνθέτη του 20ού αιώνα. Από το «Ξυπόλυτο Τάγμα» και τον «Αλέξη Ζορμπά» έως το «Ζ» και το «Σέρπικο» παρακάτω σας παρουσιάζουμε μερικά από τα σημαντικότερα soundtrack του Μίκη Θεοδωράκη για τη μεγάλη οθόνη.

Το 1953 ο Μίκης Θεοδωράκης έγραψε για πρώτη φορά μουσική για τον κινηματογράφο για την ταινία του Ελληνοαερικανού σκηνοθέτη Γκρέγκ Τάλλας, με τίτλο «Ξυπόλυτο Τάγμα».

To 1959 o σπουδαίος μουσικοσυνθέτης έγραψε το βασικό μουσικό θέμα της ταινίας «Luna de Miel» του Michael Powell. Το «Honeymoon song», το οποίο στην ταινία ερμηνεύτηκε από τον Ιταλό Μαρίνο Μαρίνι και το κουαρτέτο του, έγινε τόσο δημοφιλές που το 1963 διασκευάστηκε από τους Beatles.

Το 1961 ο Μίκης Θεοδωράκης έντυσε μουσικά την πρώτη σκηνοθετική απόπειρά του Αλέκου Αλεξανδράκη με τίτλο «Συνοικία το Όνειρο». Το τραγούδι της ταινίας «Βρέχει στη Φτωχογειτονιά», σε στίχους Τάσου Λειβαδίτη, ερμήνευσε ο σπουδαίος Γρηγόρης Μπιθικώτσης.

Το 1962 ο Ζυλ Ντασέν μεταφέρει την ιστορία της  «Φαίδρας» στη σύγχρονη Ελλάδα της δεκαετίας του 1960 με τον Μίκη Θεοδωράκη να γράφει το soundtrack της ταινίας. Στην ταινία ακούστηκαν δύο τραγούδια ερμηνευμένα από τη Μελίνα Μερκούρη: «Σε πότισα ροδόσταμο» (στίχοι: Νίκος Γκάτσος) και «Αγάπη μου» (στίχοι: Γιάννης Θεοδωράκης).

Η πολυβραβευμένη μεταφορά της ομότιτλής τραγωδίας του Ευριπίδη στη μεγάλη οθόνη από τον Μιχάλη Κακογιάννη, το 1962, ντύθηκε μουσικά από τον Μίκη Θεοδωράκη. Ο συνθέτης, που βραβεύτηκε για τη μουσική του στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, μέσα από τη χρήση στοιχειωδών μουσικών οργάνων δημιουργεί έναν τελετουργικό ρυθμό.

Το 1962 ο Έλληνας συνθέτης έγραψε, επίσης, μουσική μπαλέτου για το γαλλικό μιούζικαλ «Les amants de Teruel» του Raymond Rouleau, με πρωταγωνίστρια την πρίμα μπαλαρίνα Λουντμίλα Τσερινά. Για το soundtrack χρησιμοποίησε ως μουσικό θέμα και τη μελωδία της «Όμορφης Πόλης». Το τραγούδι διασκευάστηκε στα γαλλικά από τον Jacques Plantes και ερμηνεύθηκε από τη θρυλική Εντίθ Πιάφ.

Το 1964 ο Μίκης Θεοδωράκης έγραψε το soundtrack για την ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη «Αλέξης Ζορμπάς», μεταφορά του μυθιστορήματος του Νίκου Καζαντζάκη. Το συρτάκι που χόρεψε ο Άντονι Κουίν στην εμβληματική πλέον σκηνή θεωρείται μια από τις πιο αναγνωρίσιμες μελωδίες του συνθέτη παγκοσμίως. Για τη μουσική του ο Θεοδωράκης κέρδισε μια υποψηφιότητα για Χρυσή Σφαίρα και Γκράμι. Με τον Κακογιάννη ο Θεοδωράκης συνεργάστηκε στενά σε έξι συνολικά ταινίες.

Σύμφωνα με τον ίδιο τον Κώστα Γαβρά, ο Μίκης Θεοδωράκης δεν έγραψε μουσική ειδικά για την ταινία, αφού την εποχή εκείνη ήταν εξόριστος. Ωστόσο, έδωσε το άδεια στον σκηνοθέτη να χρησιμοποιήσει για την κινηματογραφική μεταφορά του ομότιτλου μυθιστορήματος του Βασίλη Βασιλικού όποια κομμάτια από τη μουσική του επιθυμούσε, προσλαμβάνοντας έναν Γάλλο μουσικοσυνθέτη ο οποίος έγραψε τη μουσική από το τέλος προς τα πίσω. To 1970 απονεμήθηκε στον Θεοδωράκη το βραβείο BAFTA.

Πρόκειται για τη δεύτερη συνεργασία του σπουδαίου συνθέτη με τον Κώστα Γαβρά. Για τη μουσική της συγκεκριμένης ταινίας ο Μίκης Θεοδωράκης εκτός από τους μουσικούς της ορχήστρας του χρησιμοποίησε τους Χιλιανούς Los Calchakis, όπως εξομολογείται ο ίδιος ως ένδειξη στήριξης του αγώνα των Λατινοαμερικανών ενάντια στον Βορειοαμερικάνικο ιμπεριαλισμό. Ωστόσο, τελικά ο σκηνοθέτης επέλεξε να αφαιρέσει δυστυχώς μεγάλο μέρος της μουσικής από την ταινία.

Στους τίτλους αρχής της ταινίας «Σέρπικο» το όνομα του Μίκη Θεοδωράκη εμφανίζεται δεύτερο, μετά από αυτό του πρωταγωνιστή Αλ Πατσίνο και πριν από αυτό του σκηνοθέτη Σίντνεϊ Λουμέτ, απόδειξη ότι ο σπουδαίος Έλληνας συνθέτης είχε κατακτήσει με τη μουσική του πλέον τον κόσμο όλο. Για το soundtrack της ταινίας ο Θεοδωράκης κέρδισε μια ακόμη υποψηφιότητα για Χρυσή Σφαίρα το 1975.