46ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας: Ανταπόκριση από το φεστιβάλ της παντοτινής νιότης

Έρωτες, απώλειες, μοναξιά, θάνατος, ενηλικίωση, σεξουαλική, ταυτότητα, προσφυγιά, μετανάστευση, περιβάλλον, πατρίδα, δυστοπία, αγάπη, οικογένεια, πόλεμος, πολιτική: Ποτέ δεν εξαντλούνται οι ιστορίες και οι τρόποι που θα τις αφηγηθείς κινηματογραφικά.

Έτσι, στα 46 του χρόνια, το Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας μπορεί ν’ αναρωτιέται στο τρέιλερ του «Πότε πέρασε τόση ζωή;», αλλά η αλήθεια είναι ότι είναι καταδικασμένο να μένει πάντα νέο. Μια κυψέλη δημιουργίας, αναζητήσεων, διαλόγου, συνεργειών, πειραματισμών και εξωστρέφειας. Από τότε που παρακολουθώ το φεστιβάλ, η αλήθεια είναι ότι δεν είχα ξαναδεί τόσο, νέο κυρίως, κόσμο, να γεμίζει κάθε αίθουσα, σε κάθε τμήμα και προβολή, σε συζητήσεις, σε εργαστήρια, να βρίσκεται παντού στην πόλη, να δημιουργεί μια μη-παραβλέψιμη δυναμική.

Κινηματοθέατρο Ολύμπια

Επτά διαγωνιστικά τμήματα φέτος, με καινούριο το KIDDO, με το νέο Short Film Hub που συνδέει τους δημιουργούς με επαγγελματίες του χώρου, με 135 διαγωνιζόμενες ταινίες απ’ όλον τον κόσμο, αλλά και με μια αρκετά αυστηρή επιλογή σε κάθε τμήμα, που τελικά εξασφαλίζει ένα καλό επίπεδο ταινιών, με εργαστήρια, συζητήσεις, συναντήσεις για πρακτική υποστήριξη των δημιουργών. Και με την πλατφόρμα του φεστιβάλ, φέτος ανοικτή χωρίς εγγραφή, για όλους σ’ όλη την Ελλάδα, γεγονός που εξασφάλισε στις ταινίες του φεστιβάλ 442.000 επισκέψεις από 37.000 μοναδικούς χρήστες.

Προβολή στο Ολύμπια

Τον Χρυσό Διόνυσο απέσπασε η ταινία «Αρκουδότρυπα» των Χρυσιάννα Παπαδάκη και Στέργιου Ντινόπουλου, μια ανεξάρτητη παραγωγή – «καταφύγιο αγάπης» από νέους δημιουργούς στον τόπο τους που δοκιμάζεται, τη Θεσσαλία. Η ταινία πήρε και το βραβείο Ανθρώπινων Αξιών της Βουλής των Ελλήνων.

Αρκουδότρυπα

Η ταινία παίρνει υποψηφιότητα για τα Όσκαρ, ενώ τις βαλίτσες της ετοιμάζει και η νικήτρια ταινία του Grand prix του Διεθνούς διαγωνιστικού, «Αχέροντας» σε σκηνοθεσία του Manuel Munoz Rivas από την Ισπανία.

Αχέροντας

Το Grand Prix του Διεθνούς Σπουδαστικού απέσπασε η ταινία «Klette» του Michael Abay από το Βέλγιο.

Klette

Το Πράσινο Βραβείο της Δράμας δόθηκε στην ταινία «Seagulls Scream on the Weekend»  των Maria Stuut και Frederik Stuut από την Ολλανδία, το βραβείο Καλύτερης Ταινίας Κινουμένων Σχεδίων ASIFA Hellas στην ταινία «Teacups» των Alec Green και Finbar Watson  και το βραβείο KIDDO στην ταινία «Crab Day» του Ross Stringer από το Ηνωμένο Βασίλειο. Δείτε αναλυτικά όλα τα βραβεία ΕΔΩ

Seagulls Scream on the Weekend

Όπως είπε στο monopoli.gr ο Καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ, Γιάννης Σακαρίδης: «Με πολλή δουλειά του Γιώργου Δεμερτζή, Προέδρου του ΔΣ, του Παύλου Σιδηρόπουλου, με πολύ καλή συνεργασία με τον δήμαρχο Δράμας, με όλους να είναι δίπλα μου, να υποστηρίζουν και να ενισχύουν το φεστιβάλ έμπρακτα, νιώθω πολύ τυχερός γιατί όλες οι προτάσεις για εξάπλωση του φεστιβάλ με νέα τμήματα, νέες συνεργασίες και νέα πρόσωπα έχουν προχωρήσει.

Γιάννης Σακαρίδης

“Το φεστιβάλ εξαπλώνεται και η μαζική συμμετοχή δείχνει ότι το άνοιγμα σε περισσότερα προγράμματα πέτυχε, δεν τα εξασθένισε, αντιθέτως αναπτύχθηκαν περισσότερο. Όσο για την αυστηρότερη επιλογή, κλείνει το μάτι στους σκηνοθέτες ότι προσπαθούμε να κάνουμε όσο το δυνατόν καλύτερη δουλειά με μια επιλογή διαχειρίσιμη, που να επιτρέπει την καθημερινή προβολή ενός δίωρου ταινιών από τα τμήματα, ώστε να μην φορτώνουμε το πρόγραμμα υπέρμετρα, να τις προβάλλουμε καλύτερα και να ανεβάζουμε τον πήχη στην ποιότητα».

προβολή στο θερινό Αλέξανδρος

Όσον αφορά το άμεσο μέλλον: «Θα συνεχίσουμε την εξωστρέφεια και ελπίζουμε να προχωρήσει η ανάπτυξη περισσότερων χώρων, όπως το στρατόπεδο Ανδρικάκη ή άλλων, ώστε να έχουμε τους χώρους που απαιτούνται. Πήραμε επίσης θάρρος από τους εκατοντάδες Δραμινούς που ήρθαν να δουν τις έξι ταινίες που ετοίμασαν σε εργαστήρια το φεστιβάλ και θα συνεχίσουμε τη σκληρή δουλειά καθημερινά, σε μικρές ομάδες και στην κοινότητα, θα συνεχίσουμε το εκπαιδευτικό μας πρόγραμμα, σε σχολεία, φυλακές, αλλά και σε νέους 18-30 με το cinematherapy».

Ο μεγάλος πρωταγωνιστής του φεστιβάλ ήταν φέτος κατά τη γνώμη μου, το Εθνικό Σπουδαστικό τμήμα. Μόλις στη δεύτερη χρονιά του, με 25 ταινίες από 12 κινηματογραφικές σχολές, μια επιλογή μέσα από 164 ταινίες, αυτό που είδα ήταν ταινίες φρέσκιες, που είχαν κάτι να πουν και το έλεγαν με μεστό τρόπο, προσεγμένες παραγωγές, που είχαν εξασφαλίσει στην πλειοψηφία τους καλές ερμηνείες, άρα είχαν εμπνεύσει εμπιστοσύνη, με καλές τεχνικές, φωτισμό και ήχο, χωρίς σοβαροφάνεια και πομπώδη τρόπο, αλλά και με μεγαλύτερη τόλμη.

Το χάος που άφησε πίσω της

Ανάμεσά τους ξεχώρισα «Το χάος που άφησε πίσω της» (βραβείο σκηνοθεσίας) του Νίκου Κολιούκου, που είχε ξεκινήσει από παιδί στο Camera Zizanio – Φεστιβάλ Κιν/φου Ολυμπίας για παιδιά και νέους, το «Θερμοκήπιο» του Γιώργου Γεωργακόπουλου, την «Παρέλαση» (βραβείο Φρίντα Λιάππα, μοντάζ) του Μιχάλη Γαλανόπουλου, το «Αθήνα αγάπη μου» (βραβείο ντοκιμαντέρ) του Δημήτρη Κεχρή.

Η παρέλαση

Όπως εξήγησε στο monopoli.gr ο Παναγιώτης Ιωσηφέλης, σεναριογράφος, καθηγητής στο τμήμα Κιν/φου του ΑΠΘ και head programmer του Εθνικού σπουδαστικού: «Φέτος ήταν μια ευτυχής συγκυρία, καθώς υπήρξε μεγάλη υποστήριξη απ’ όλο το φεστιβάλ που πίστεψε σε αυτό. Αθλοθετήσαμε βραβεία που δεν αποτελούν μόνο τιμητική αναγνώριση, αλλά παρέχουν έμπρακτη υποστήριξη, έμμισθες υποτροφίες και χρηματικά βραβεία, που φυσικά χρειάζεται ο ελληνικός κινηματογράφος. Ενισχυτικοί επίσης παράγοντες ήταν η πολύ μεγάλη επιτυχία της περσινής βραβευμένης ταινίας «Τα Τσουλάκια», που ενεργοποίησε αντανακλαστικά και έκανε πιο γνωστό το σπουδαστικό τμήμα. Μεγάλη σημασία έχει ότι οι ταινίες είναι προσβάσιμες στην κινηματογραφική βιομηχανία, αλλά και στο κοινό, μέσω και της διαδικτυακής πλατφόρμας για όλη την Ελλάδα. Μια σπουδαστική ταινία θα έμενε σε συγκεκριμένα ράφια των σχολών ή στη βιβλιοθήκη, θα την έβλεπαν οι επιβλέποντες καθηγητές και λίγοι φίλοι, ενώ τώρα μπορεί να έχει 3-4 χιλιάδες θεάσεις. Πολλές μάλιστα ταξιδεύουν μετά σε συνεργαζόμενα φεστιβάλ, όπως το Λος Άντζελες και η Θεσσαλονίκη. Οπότε είναι πλέον ένα κίνητρο για τα παιδιά, που ετοιμάζουν κάτι παραπάνω από απλά μια ταινία για να περάσουν το μάθημα. Βλέπω στη Δράμα να συναντιούνται σπουδαστές από παντού, να κάνουν ομάδες, να ανταλλάσσουν ιδέες και απόψεις και είναι τρυφερό και συγκινητικό. Έλειπε λοιπόν το κομμάτι αυτό από την ελληνική κοινωνία, όλα τα παραπάνω συνήργησαν και καλύφθηκε ένα υπαρκτό κενό, γι’ αυτό πάμε καλά. Κάποιος πεινούσε και βρήκε φαγητό».

Παναγιώτης Ιωσηφέλης, Βαρβάρα Δούκα, Θανάσης Νεοφώτιστος, Άρης Κατωπόδης

Στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκεται και ο Γιάννης Σακαρίδης: «Δεν συγκρίνουμε τις ταινίες του εθνικού σπουδαστικού με το εθνικό διαγωνιστικό, δεν βλέπουμε μια πολύ καλή ταινία και τη στέλνουμε εκεί. Το θεωρούμε ξεχωριστή κατηγορία και το ξεχωριστό του είναι ότι έχει μηδενικό budget και έχει γίνει στο πλαίσιο μιας σχολής, συνθήκες δηλαδή πολύ συγκεκριμένες που δεν συγκρίνονται με τα 3-4 χρόνια ανάπτυξης σεναρίου και χρηματοδότηση από φορείς, που μπορεί να έχει μια ταινία του εθνικού διαγωνιστικού. Από πέρυσι που ιδρύθηκε το πρόγραμμα, είδαμε άμεσα αποτελέσματα και φέτος είχαμε αύξηση 60%. Φαντάζομαι ότι πολλοί φοιτητές έκαναν ταινίες με την ελπίδα ότι θα έρθουν στο φεστιβάλ φέτος».

Αερολίν

Στο Εθνικό Διαγωνιστικό είδαμε επίσης καλές δουλειές, όπως το Αερολίν του Αλέξανδρου Κουκιά-Παντελή (Αργυρό Διόνυσο Τώνια Μαρκετάκη, βραβείο σεναρίου, ΟΚΛΕ), το Wings του Φοίβου Ήμελλου με το εντυπωσιακό του μονοπλάνο, τo Unorthodox του Κωνσταντίνου Αντωνόπουλου (βραβείο Best Southeastern European film), τα Λευκά Χριστούγεννα του Αντώνη Βαληνδρά, ταινίες γνώριμων σκηνοθετών του φεστιβάλ, όπως το Midnight Skin του Μανώλη Μαυρή (βραβείο Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου  EFA, φωτογραφίας, ειδικών εφέ),

Super

το Φως εκ Φωτός του Neritan Zinxhiria (βραβείο Ντοκιμαντέρ), τα Πλευρά του Παναγιώτη Φαφούτη, όσο και πρωτοεμφανιζόμενων, όπως το Super του Νικόλα Κούλογλου (βραβείο Στέγης Ωνάση), το Piece of liberty της Αντιγόνης Καπάκα (βραβείο κοινού) ή το L’ acqua che passa, την πρώτη σκηνοθετική δουλειά της σεναριογράφου και συγγραφέα Κάλλιας Παπαδάκη.

Φως εκ Φωτός

Για να είμαι ειλικρινής, φέτος η πορεία μου ήταν αντίστροφη: Από εκεί που έψαχνα στα διεθνή διαγωνιστικά να δω ταινίες-πρότυπα, φέτος η θετική έκπληξη ήταν τα εθνικά τμήματα. Μιλάμε την ίδια γλώσσα, μοιραζόμαστε παρόμοια βιώματα και ανησυχίες ή έχουν γίνει πολύ καλύτερες οι δουλειές; Όλα αυτά μαζί, αλλά με τα ταξίδια που κάνουν οι ταινίες στα διεθνή φεστιβάλ, είναι σίγουρο ότι έχει να κάνει με την ποιότητα.

Q&A σκηνοθετών

Άλλο ένα από τα πιο ενδιαφέροντα τμήματα του φεστιβάλ είναι το Pitching Lab, με υπευθύνους τη Βαρβάρα Δούκα, την Τζωρτζίνα Κακουδάκη και τον John Stevens και φέτος χωρίς τον πρόωρα χαμένο Στάθη Παρασκευόπουλο. Φέτος κλείνει μια δεκαετία και μέσα σ’ αυτά τα χρόνια, έλαβε 1.000 υποβολές κινηματογραφικών σχεδίων απ’ όλον τον κόσμο, πραγματοποίησε 100 παρουσιάσεις project,  ενώ από τα σχέδια που δουλεύτηκαν στο Lab τα 30 έγιναν ταινίες, 10 είναι στη φάση του pre-production  και 3 στη φάση του post-production. Κάθε χρόνο επιλέγονται 10-15 σχέδια ταινιών, των οποίων οι δημιουργοί μαθαίνουν τα μυστικά ενός καλού pitch, τη σωστή δομή και την άρτια παρουσίαση της ιδέας τους. Ακολουθεί το Pithing Forum όπου οι συμμετέχοντες παρουσιάζουν την ιδέα που δούλεψαν τις μέρες αυτές σε πιθανούς χρηματοδότες (παραγωγοί,  διευθυντές φεστιβάλ, εκπροσώπους καναλιών κλπ), ενώ γίνονται και ατομικές συναντήσεις. Φέτος μεταξύ άλλων διακρίθηκαν σχέδια από τη Χιλή για τους σκουπιδότοπους της χώρας που αναγκαστικά χρησιμεύουν και ως χώροι παιχνιδιού ή από την Ινδονησία για την πρωτεύουσά της, Τζακάρτα, που βουλιάζει κι εγκαταλείπεται.

Pitching Lab – Βαρβάρα Δούκα, Τζωρτζίνα Κακουδάκη, John Stevens

Μια πρωτοβουλία που έλειπε από το φεστιβάλ Δράμας και είναι σημαντική για την κληρονομιά που αφήνει, πέρα από την εβδομάδα προβολών, είναι το Short Film Hub. Η έμπειρη Γιάννα Σαρρή που το ανέλαβε λέει στο monopoli.gr: «Είχα έρθει δυο φορές ως καλεσμένη και πάντα είχα την αίσθηση ότι υπήρχαν δυο κόσμοι: Ο σούπερ δημιουργικός και συναρπαστικός κόσμος όλων των νέων ανθρώπων με τις ταινίες κι ένας άλλος κόσμος, των επαγγελματιών. Αυτοί οι δύο κόσμοι όμως δεν συναντιούνταν ποτέ. Οπότε η ιδέα μου ξεκίνησε από το να ενώσουμε αυτούς τους δυο κόσμους, τόσο απλά. Ξεκινήσαμε δειλά για να δούμε την ανταπόκριση κι έχει πάει πάρα πολύ καλά. Γίνονται συζητήσεις για πρακτικά ζητήματα του κινηματογραφικού χώρου, παρουσιάσεις, σεμινάρια, συζητήσεις, εργαστήρια, αλλά και mix and match meetings με επαγγελματίες του χώρου, πχ από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, το ΕΚΟΜΕ, παραγωγούς, εκπροσώπους πολύ σημαντικών διεθνών φεστιβάλ, κ.ά.».

Φεστιβαλικός οδηγός: Υπέρ και κατά όταν καταθέτουμε μια ταινία σε φεστιβάλ σε συνεργασία με το Student Campus και τον Θανάση Νεοφώτιστο

Στο πλαίσιο του Short Film Hub έγιναν μεταξύ άλλων συζητήσεις για τα do’s and don’ts στις υποβολές ταινιών στα διεθνή φεστιβάλ με παρόντα στελέχη από Κάννες, Λονδίνο, Δρέσδη, Βερολίνο και με συμβουλές για σαφή, συγκεκριμένη, επικαιροποιημένη και έγκαιρη πρόταση σε θεματικά συναφή φεστιβάλ.  Διήμερο Εργαστήρι «Director’s Cut: A Cinema of Stills»  με τη Νατάσα Χριστιά για την αλληλεπίδραση της τέχνης της φωτογραφίας με αυτήν του κινηματογράφου. Μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για τους τρόπους οικονομικής ενίσχυσης των φεστιβάλ με έμφαση στους τρόπους χρηματοδότησης μέσω ΕΣΠΑ, Ταμείου Ανάκαμψης, Media, Creative Europe, καθώς και μια συζήτηση με εκπροσώπους της Musou Music group για τη διαδικασία αδειοδότησης για χρήση μουσικής σε ταινίες και τις νομικές προεκτάσεις εννοιών όπως «πνευματική ιδιοκτησία», «περιουσιακό», «ηθικό» και «συγγενικό» δικαίωμα.

Director’s Cut εργαστήρι

Παρουσιάστηκε ακόμα η πλατφόρμα Crew United με υπεύθυνη στην Ελλάδα τη Βένια Βέργου, μια ευρωπαϊκή  κινηματογραφική βάση δεδομένων και κατάλογο επαγγελματιών με πάνω από τριάντα χιλιάδες ενεργά μέλη, που περιλαμβάνει όλα τα επαγγέλματα και τις δραστηριότητες του κλάδου και όλους τους τύπους των οπτικοακουστικών έργων, για τη δικτύωση σε τοπικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, προσφέροντας πληροφορίες και εργαλεία για την προβολή και την επαγγελματική δικτύωση των επαγγελματιών του οπτικοακουστικού τομέα.

Παρουσίαση Crew United

Το τμήμα Cinematherapy με την Ντενίς Νικολάκου συνεχίζει δυναμικά. Με δυο προβολές από το Εθνικό Διαγωνιστικό που συγκέντρωσαν πλήθος κόσμου και έγιναν αφορμή για δυνατές εξομολογητικές συζητήσεις, το The Womb του Θέμου Σκανδάμη και τη Διάβαση των Αινεία Σταμάτη και Κατερίνας Μαυρογεώργη, με προγράμματα σε σχολεία που τρέχουν όλη τη χρονιά και με μια νέα ομάδα νέων 18-30 ετών που θα κάνουν εβδομαδιαίες συναντήσεις μέσα στη χρονιά για να μάθουν να «διαβάζουν» και να χρησιμοποιούν τα εργαλεία του κινηματογράφου για αυτογνωσία ή και θεραπεία.

Cinematherapy με την ταινία Η Διάβαση

Τα δύο μεγάλα επιτεύγματα που αφήνουν και μια ισχυρή παρακαταθήκη του φεστιβάλ είναι σίγουρα το Προπτυχιακό Πρόγραμμα Κινηματογραφικών Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου και ο δρόμος για τα Όσκαρ. Όπως είπε στο monopoli.gr ο Γιάννης Σακαρίδης: «Οι δυο μεγάλοι στόχοι μας, η κινηματογραφική σχολή και η παγκόσμια αναγνώριση πέτυχαν τους τελευταίους μήνες, αλλά ήταν αποτέλεσμα δουλειάς χρόνων. Από τη μια η σχολή, όπου ήμουν εξαρχής μέλος της ακαδημαϊκής επιτροπής προγραμματισμού, το έζησα όλο και είχε ευτυχή κατάληξη. Ετοιμάσαμε ένα σύγχρονο πρόγραμμα και με πολλές επιλογές, το οποίο πραγματοποιείται εξ αποστάσεως και με δια ζώσης εργαστήρια στη Δράμα δυο φορές το εξάμηνο. Ξεκίνησε με πλήρη λειτουργία και με 100 άτομα, ενώ στο 4ο εξάμηνο θα αρχίσει η ουσιαστική συνεργασία, μέσω του pitching και φυσικά με την παρουσίαση των δουλειών τους στο φεστιβάλ. Έχουμε προγραμματική σύμβαση μεταξύ φεστιβάλ, ΕΑΠ και δήμου κι αυτή η θεσμική συμμετοχή ενός φεστιβάλ είναι κάτι που δεν έχει ξαναγίνει. Από την άλλη τα Όσκαρ, κάτι που δουλεύουμε δυο χρόνια τώρα και η απάντηση ήρθε τον Ιούνιο. Έπαιξε ρόλο η αναγνώριση της δουλειάς του Φεστιβάλ, η επαγγελματική κατάρτιση όλων μας, η επιτυχής συμμετοχή των ταινιών σε διεθνή φεστιβάλ και η υποστήριξη που υπήρχε στην Ακαδημία από τα μέλη της ομάδας του Λάνθιμου με την επιστολή τους. Είναι σημαντικό ότι όποια ταινία διακρίνεται από το Εθνικό και το Διεθνές Διαγωνιστικό μπορεί να συμμετέχει σε μία από τις κατηγορίες μυθοπλασία, ντοκιμαντέρ, animation».

Τελετή λήξης

Ν’ αντέξουν και να συνεχίσουν, ευχήθηκε στους νέους δημιουργούς ο Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής του Εθνικού διαγωνιστικού, Λευτέρης Χαρίτος. Να συνεχίσουν ν’ αγαπιούνται μεταξύ τους λίγο περισσότερο απ’ ό,τι οι παλιότεροι, να πειραματιστούν με περισσότερα είδη και τεχνικές, να αναπτύξουν περισσότερο τη δραματουργία. Για τον κινηματογράφο, που είναι σαν ένα ζουζούνι που σε κάνει να ζαλίζεσαι από επιθυμία και έξαψη, όπως είπε η Εύα Στεφανή, Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής του Διεθνούς διαγωνιστικού. Για τις ταινίες, ένα μικρό φωτάκι στο σκοτάδι της επικαιρότητας, όπως είπε ο Γιάννης Σακαρίδης.

Για το λόγο, θα συμπληρώσω εγώ, το λόγο που μπορούν οι νέοι να αρθρώσουν και να επηρεάσουν μέσω (και) της τέχνης, για την ελπίδα, μια αχτίδα της οποίας είδαμε στη Δράμα αυτές τις μέρες και δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να χαθεί, ποτέ.

Στις 26-29 Οκτωβρίου 2023 οι βραβευμένες ταινίες του φεστιβάλ θα προβληθούν στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, ενώ επίσης θα προβληθούν στο Ertflix.

Πληροφορίες στο dramafilmfestival.gr. Δείτε το trailer του φεστιβάλ ΕΔΩ