“Πρέπει να πιστεύεις στα θαύματα για να συμβούν θαύματα”: Σαν σήμερα γεννιέται ο Κάρολος Κουν

Σαν σήμερα πριν από 115 χρόνια, γεννήθηκε στην Προύσα της Μικράς Ασίας, ένας άνθρωπος που έμελλε να αλλάξει για πάντα το ελληνικό θέατρο. Το όνομά του: Κάρολος Κουν.

Από τα εφηβικά του χρόνια στη Ροβέρτειο Σχολή της Κωνσταντινούπολης, μέχρι το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, όπου σπούδασε Αισθητική, αλλά και τον θεατρικό όμιλο Robert College Ρlayers Οfficers, όλα οδηγούσαν στο 1933 και την ίδρυση – μαζί με τον Γιάννη Τσαρούχη και τον δημοσιογράφο Διονύσιο Δεβάρη – της «Λαϊκής Σκηνής», ενός θιάσου που θα ανεβάσει την πρώτη του παράσταση (την Ερωφίλη του Χορτάτση), στις 20 Απριλίου ’34 στο Θέατρο Ολύμπια. Εκεί, ο Κουν σε ηλικία 26 ετών, θα οραματιστεί τους ηθοποιούς σαν αγιογραφίες του Κόντογλου – το έργο του οποίου υπήρξε καθοριστικό για εκείνον – και θα τους φωτίζει με φως που θυμίζει εκείνο του καντηλιού.

Το 1938 θα συνεργαστεί με τους θιάσους της Κατερίνας Ανδρεάδη και της Μαρίκας Κοτοπούλη. Το όνειρο του να δημιουργήσει τη δική του θεατρική ομάδα θα πραγματοποιηθεί λίγα χρόνια αργότερα και εν μέσω κατοχής, όταν το 1942, θα ιδρύσει το Θέατρο Τέχνης.

Η πρώτη παράσταση που θα ανεβάσει στο θέατρο, που στέγαζε το όραμά του για τις τέχνες και τον πολιτισμό, είναι η «Αγριόπαπια» του Ίψεν. «Μοναδική αμοιβή είναι το μέλλον» έγραφε ο Ίψεν στην “Αγριόπαπια” και το έργο – θησαυρός που άφησε ο Κάρολος Κουν παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές, τον επιβεβαιώνει.

«Η αφετηρία και η βάση του θεάτρου, όπως και κάθε μορφής τέχνης, είναι η ποίηση και η μαγεία. Αν λείψουν αυτά, δεν υπάρχει θέατρο»

«Η Τέχνη είναι μεγάλη. Θα την πλησιάσουμε με ευλάβεια και σεβασμό. Δεν έχουμε το δικαίωμα να την κατεβάζουμε στο ανάστημά μας»

 «Πρέπει να πιστεύεις στα θαύματα για να συμβούν θαύματα»

«Μόνος ο καθένας μας είναι ανήμπορος. Μόνος, ο καθένας από σας τους πιο κοντινούς στην προσπάθειά μας, είναι ανήμπορος. Μαζί ίσως κάτι μπορέσουμε να κάνουμε»

«Πιστεύω ότι κάθε λαός μπορεί να δημιουργήσει και να αποδώσει μόνο όταν νιώθει τον εαυτό του ριζωμένο στη παράδοση»

«Η εποχή της κατοχής ήταν μια συναισθηματικά, πλούσια εποχή. Έπαιρνες και έδινες πολλά. Μας ζώνανε κίνδυνοι, στερήσεις, βία και τρομοκρατία. Γι’ αυτό σαν άνθρωποι αισθανόμασταν την ανάγκη πίστης, εμπιστοσύνης, συναδέλφωσης, έξαρσης και θυσίας»

«Δεν κάνουμε θέατρο για το θέατρο. Δεν κάνουμε θέατρο για να ζήσουμε. Κάνουμε θέατρο για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας, το κοινό που μας παρακολουθεί κι όλοι μαζί να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί ένας πλατύς, ψυχικά πλούσιος και ακέραιος πολιτισμός στον τόπο μας»

Ο Κάρολος Κουν έφυγε από τη ζωή το βράδυ της 14ης Φεβρουαρίου, την ώρα ακριβώς που θα έκανε πρεμιέρα η παράσταση «Ο ήχος του όπλου» της Λούλας Αναγνωστάκη, σε δική του σκηνοθεσία, στο «Υπόγειο» του Θεάτρου Τέχνης.

Προς τιμήν του θεσμοθετήθηκαν τα Βραβεία Κάρολος Κουν.