Σε Βυζαντινά Ίχνη: Δημήτρης Μπάσης, Βασίλης Σκουλάς και Σοφία Μάνου στο Ηρώδειο

Μια ιδιαίτερη συναυλία θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 1η Οκτωβρίου 2023 στο Ωδείο Ηρώου Αττικού, που θα επιχειρήσει να συνδέσει την παράδοση της βυζαντινής μουσικής, το «βυζαντινό μέλος», με την σύγχρονη ελληνική δημιουργία, με επίκεντρο το έργο του Μίκη Θεοδωράκη. Ο τίτλος της συναυλίας «Σε Βυζαντινά Ιχνη-Δυο Χιλιετίες Ελληνικής Μουσικής, από το Βυζάντιο στο Μουσικό Σύμπαν του Μίκη Θεοδωράκη» επικεντρώνεται στον Έλληνα συνθέτη που αντλεί έμπνευση και πνευματική δύναμη σε μέγιστο  βαθμό από τη Βυζαντινή Μουσική Παράδοση.

Στα βυζαντινά ίχνη θα μας οδηγήσουν με τις φωνές τους ο Δημήτρης Μπάσης, γνωστός για τη βυζαντινή του παιδεία, τη μακροχρόνια συνεργασία του με τον Μίκη Θεοδωράκη και το μοναδικό βυζαντινοπρεπές ηχόχρωμα της φωνής του και ο Βασίλης  Σκουλάς, εμβληματικός ερμηνευτής και εκπρόσωπος της μεγάλης κρητικής μουσικής παράδοσης, ο οποίος θα  φέρει επί σκηνής, τα βυζαντινότροπα, μουσικά ιδιώματα της Κρήτης, ανάμεσα τους ριζίτικά, χοροί  και μοιρολόγια.

Στη συναυλία συμμετέχει η γοητευτική ερμηνεύτρια της νεότερης γενιάς, Σοφία Μάνου, η οποία με τη λαμπερή και εντυπωσιακή φωνητική της έκταση και την ιδιαίτερη χροιά της, μας ταξιδεύει σε βυζαντινά και λαϊκά μουσικά μονοπάτια.

Τον διάλογο βυζαντινών ψαλμών και ελληνικής παραδοσιακής και σύγχρονης μουσικής, με επίκεντρο το έργο του Μίκη Θεοδωράκη έχει σχεδιάσει η Τατιάνα Παπαγεωργίου, μουσικολόγος, πιανίστα και στενή συνεργάτιδα του συνθέτη, την οποία θα δούμε επί σκηνής.

Μουσικός συνοδοιπόρος στο σχεδιασμό της παράστασης ο Γεώργιος Δεμελής, Διευθυντής της Ορχήστρας «ΚΑΝΩΝ» Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, Πρωτοψάλτης του Πολιούχου των Αθηνών και Υπ. Δρ. Μουσικολογίας, ο οποίος τα τελευταία χρόνια έχει επιμεληθεί πλήθος συναυλιών που παρουσιάστηκαν σε όλη την Ελλάδα.

Κομβικός  ο ρόλος του Δημήτρη Μπάση, ο οποίος έχει καταγραφεί ως ο μεγαλύτερος λαϊκός τραγουδιστής της γενιάς του, στο μεγαλόπνοο και πολυσχιδές  έργο του Μίκη Θεοδωράκη, διδαγμένος από τον ίδιο τον συνθέτη. Ο Δημήτρης Μπάσης, διαθέτει ερμηνευτική δεινότητα και  κατορθώνει να  περνάει με ευελιξία στα διαφορετικά μουσικά ιδιώματα, διατηρώντας τη δύναμη, τη δωρικότητα και εκφραστικότητα της φωνής του.

Επίσης με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένονται οι ερμηνείες του Βασίλη Σκουλά, με κορυφαία στιγμή την απόδοση του κρητικού βυζαντινοπρεπούς ριζίτικου «Τον Αντρειωμένο μην το κλαις», που ήταν το αγαπημένο ριζίτικο του Μίκη Θεοδωράκη. Αυτό όπως και άλλα ριζίτικα τροφοδοτήσαν στιλιστικά μνημειώδη έργα του όπως την «Ρωμιοσύνη μην την κλαις» από τα «Λιανοτράγουδα της Πικρής Πατρίδας» σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου, που θα ακούσουμε από τον Βασίλη Σκουλά σε μια ιδιαίτερης συγκίνησης εκτέλεση.

Ο Μίκης Θεοδωράκης είχε ακούσει στο παρελθόν ηχογραφημένες ερμηνείες τραγουδιών του Βασίλη Σκουλά  και είχε εκφραστεί με εγκωμιαστικά σχόλια απευθύνοντας του χειρόγραφο σημείωμα.

Με ενδιαφέρον αναμένεται ακόμα η σύμπραξη Δημήτρη Μπάση, Βασίλη Σκουλά και Σοφίας Μάνου, σε κοινές ερμηνείες αγαπημένων τραγουδιών. Πρόκειται για μια συνάντηση κορυφαίων εκπρόσωπων τριών μουσικών κόσμων, που συναντώνται για πρώτη φορά στην σκηνή του Ηρωδείου.

Η Σοφία Μάνου, μια ερμηνεύτρια που έχει θητεύσει στο βυζαντινό μέλος, αλλά και στην λαϊκή μουσική μέσα από συνεργασίες διαφόρων συνθετών, συνεργάζεται σταθερά με την Ορχήστρα Κανών της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, έχοντας διασκευάσει παραδοσιακά και λαϊκά τραγούδια με σύγχρονη μουσική προσέγγιση.

Όσον αφορά το ρεπερτόριο της βραδιάς ο ακροατής θα περιηγηθεί από τους πρώιμους, βυζαντινούς χριστιανικούς ύμνους, όπως το «Φως Ιλαρόν», από τους παλαιοτέρους διασωθέντες βυζαντινούς ύμνους, που χρονολογούνται στον 3ο και 4ο αιώνα, στις συγκινητικές βυζαντινοπρεπείς μελωδίες του Μίκη Θεοδωράκη, όπως αναδύονται στα μεγάλα του έργα «Άξιον Εστί», «Επιφάνια» και «Ρωμιοσύνη».

Ενδιάμεσος σταθμός της βυζαντινής επιρροής στη μουσική παράδοση της Κρήτης, τα Ριζίτικα άσματα, οι χοροί και τα μοιρολόγια, τα οποία διατηρούν μοναδικό χρώμα και εκφραστική δύναμη μέσα στην ελληνική μουσική παράδοση.

Πολύτιμο στοιχείο της παράστασης και σπάνια ευκαιρία να ακούσει κανείς την τέχνη της Χορωδίας των Ψαλτών, υπό τη διεύθυνση του Μουσικολογιωτάτου Αρχιμανδρίτη Ειρηναίου Νάκου, ο οποίος με την γνήσια βυζαντινή εξαιρετικής εμβέλειας φωνή του, θα συνδυάσει την υμνολογία με την τέχνη του κορυφαίου Μίκη Θεοδωράκη. Οι ψάλτες θα μας μεταφέρουν  στην σκηνή του Ηρωδείου, κλασικούς Βυζαντινούς Ύμνους και  θα έρθουν σε μουσικό διάλογο με τους  κοσμικούς  ερμηνευτές.

Συμμετέχει η Χορωδία  Cantus Angelicus του Ι.Ν. Tταξιαρχών  Μοσχάτου υπό την διεύθυνση της Αναστασίας Χατζηπαύλου.
Με την Ορχήστρα «ΚΑΝΩΝ» της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, θα συμπράξουν κορυφαίοι μουσικοί που έχουν υπάρξει επί σειρά ετών στενοί συνεργάτες του Μίκη Θεοδωράκη.
Σκηνοθεσία, σύλληψη θεματικής και εκτέλεση παραγωγής: Ελισάβετ Παπαγεωργίου.

*Η συναυλία πραγματοποιείται με πρωτοβουλία του Ιδρύματος Βυζαντινής και Παραδοσιακής Μουσικής Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Μέρος των εσόδων θα διατεθεί σε Υποτροφίες μαθητών του Ιδρύματος για το  εκπαιδευτικό έτος 2023-2024.