AirHostess-737: Ο New Yorker αποθεώνει την ταινία του Θανάση Νεοφώτιστου με τη Λένα Παπαληγούρα

Η μικρού μήκους ταινία του Θανάση Νεοφώτιστου, «AirHostess-737», έχει διαγράψει μια εντυπωσιακή διεθνή πορεία, με παρουσίαση και διακρίσεις σε κορυφαία φεστιβάλ ανά τον κόσμο. Ανάμεσα τους το Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο, όπου και έλαβε τιμητική διάκριση, το Φεστιβάλ Sundance, το Φεστιβάλ του Λοκάρνο, καθώς και το Φεστιβάλ του Clermont Ferrand, όπου και η πρωταγωνίστρια, Λένα Παπαληγούρα, κέρδισε το βραβείο Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας.

Αυτή την εβδομάδα το εμβληματικό περιοδικό The New Yorker πραγματοποίησε ένα αφιέρωμα στην ταινία. Η αρθρογράφος Hannah Aizenman αναφέρθηκε αρχικά στους ισχυρούς συμβολισμούς και τις “ποιητικές” προεκτάσεις της ταινίας:

«Στη λίστα με τους πιο κοινούς εφιάλτες, τα δόντια αποτελούν από τους πιο ισχυρούς συμβολισμούς. Όχι μόνο ως μηχανισμοί της ομιλίας και της διατροφής μας, αλλά και ως ενός είδους ευαλωτότητας, που σχετίζεται με το άγχος- κάτι σαν “memento mori”. Κυρίως, όμως, ένα από τα λίγα πράγματα στο εσωτερικό του κρανίου μας που οι περισσότεροι από εμάς θα δούμε ποτέ. Ο Καρλ Γιουνγκ ισχυρίστηκε ότι, συμβολικά, η απώλεια των δοντιών υποδηλώνει την απώλεια της λογικής ή του ελέγχου, «το φόβο του θανάτου ή μια κάπως επικίνδυνη μορφή επικοινωνίας με το ασυνείδητο». Αυτή η ανάλυση, που πλησιάζει αλλά ποτέ δεν κατονομάζει τη διάγνωση της “υστερίας”, συνδέει την “οδοντική ανησυχία” με τη μητρότητα και τη γήρανση – απειλές, υποτίθεται, για την “ψυχική ευημερία”». 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη The New Yorker (@newyorkermag)

Ενώ, έπειτα παρουσίασε την αινιγματική ηρωίδα, τη Βανίνα, την οποία και υποδύεται η Λένα Παπαληγούρα:

«Είναι κάπως λογικό, λοιπόν, ότι η ιδέα για την ταινία μικρού μήκους «AirHostess-737» ήρθε στον δημιουργό της, τον Θανάση Νεοφώτιστο, σε ένα όνειρο. Η πρωταγωνίστρια της ταινίας, η Βανίνα, παλεύει να εκτελέσει τα καθήκοντα της ως αεροσυνοδός, ενώ, ούσα μια ενήλικας που φοράει σιδεράκια, υπομένει τον πόνο και την ταπείνωση. Η δυσφορία της είναι ακόμα πιο αισθητή για τις προσπάθειές της να την κρύψει κάτω από το κόκκινο κραγιόν, τη φωτεινή έκφραση, τα χτενισμένα μαλλιά και τη σιδερωμένη στολή- είναι η εικόνα της επαγγελματικά φιλόξενης θηλυκότητας, μόνο που κάτι δεν πάει καλά. Χαρούμενη μουσική παίζει ενώ κάνει τη δουλειά της, η κάμερα είναι σταθερά προσηλωμένη στο πρόσωπό της, ενώ οι υπόλοιποι χαρακτήρες είναι απλές σκιές, παρείσακτοι, που “αιωρούνται” στις άκρες ή λίγο έξω από το κάδρο. Επιδεικνύει τα πρωτόκολλα ασφαλείας, μοιράζει σνακ στους επιβάτες και συνομιλεί με έναν συνάδελφό της, αποκαλύπτοντας τελικά ότι τα σιδεράκια της δεν είναι το μόνο πρόβλημα- τόσο η ίδια όσο και το αεροπλάνο μεταφέρουν κάποιο επιπλέον φορτίο (συναισθηματικό, στην περίπτωσή της) που δεν μπορεί να στοιβαχτεί εύκολα. Καθώς η ταραχή της Βανίνας εντείνεται, το ίδιο συμβαίνει και με τις αναταράξεις, αναγκάζοντάς την τελικά να αντιμετωπίσει το τραύμα της γύρω από τον θάνατο της μητέρας της, η οποία εγκατέλειψε τη Βανίνα όταν ήταν παιδί». 

Τέλος αναφέρθηκε στο σκηνοθέτη, Θανάση Νεοφώτιστο, και το τι σημαίνει η ταινία για τον ίδιο σε προσωπικό επίπεδο:

«Ο Νεοφώτιστος θεωρεί την «AirHostess-737» το τελευταίο μέρος μιας τριλογίας που περιλαμβάνει επίσης τις μικρού μήκους ταινίες του «Λεωφόρος Πατησίων», στην οποία συγκρούονται οι γονικές ευθύνες και οι επαγγελματικές φιλοδοξίες μιας γυναίκας, και «Route-3», για έναν ντροπαλό έφηβο που φοβάται να κάνει πράξη την έλξη του για μια συναδέλφισσα του τραμ. Και οι τρεις ταινίες εστιάζουν στενά, σχεδόν κλειστοφοβικά, σε μεμονωμένους χαρακτήρες που βρίσκονται σε μετακίνηση και κάπως στο έλεος του περιβάλλοντός τους- οι εσωτερικές τους συγκρούσεις κορυφώνονται σε στιγμές αισθητηριακής υπερφόρτωσης, το σκηνικό συγχωνεύεται με το υποσυνείδητο σε ένα “παραισθησιογόνο” αποτέλεσμα. Ο Νεοφώτιστος μου είπε ότι βλέπει καθεμία από αυτές τις ταινίες να ακολουθεί μια μονομυθική αφηγηματική δομή -μια περιπέτεια στο άγνωστο, μια νίκη ή αποκάλυψη και μια επιστροφή που φέρει νεοαποκτηθείσα γνώση ή δύναμη- και ότι, όλες μαζί, αντιπροσωπεύουν τη δική του καλλιτεχνική ενηλικίωση, το δικό του προσωπικό ταξίδι. Ταυτίζεται ιδιαίτερα με τη Βανίνα – τη λαχτάρα της για μητρική αγάπη, την εμπειρία της καταπίεσης. Για τον Νεοφώτιστο, ο οποίος είναι ομοφυλόφιλος και μεγάλωσε με συντηρητικές κοινωνικές νόρμες στην πατρίδα του, την Ελλάδα, η δημιουργία του «AirHostess-737» έμοιαζε με μια αναγκαία πράξη αποδοχής και συμφιλίωσης, με τη μητέρα του και με τον εαυτό του – το τέλος ενός κεφαλαίου και η αρχή ενός άλλου. 

Αυτή η δύσκολα κερδισμένη ειρήνη λάμπει μέσα από την τελευταία σκηνή της ταινίας: Η φαντασμαγορική κορύφωσή της, που διαβάζεται τόσο ως μια επαφή με το θάνατο όσο και ως μια αναγέννηση, αφήνει τη Βανίνα ατημέλητη, που φαίνεται τελικά να έχει ηρεμήσει. Κοιτάζει κατευθείαν στην κάμερα και, για πρώτη φορά, χαμογελάει πραγματικά».

Πηγή: The New Yorker