H Εύη Μαμιδάκη είναι έτοιμη ν’ αγωνιστεί για τη διατήρηση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της Αθήνας

Η Εύη Μαμιδάκη είναι Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Ιδιοκτητών Διατηρητέων Κτηρίων και Μνημείων, ενώ την τελευταία δεκαετία – πέρα από την άσκηση του βασικού επαγγέλματός της, της δικηγορίας – ασχολείται με την αρχιτεκτονική και τα διατηρητέα και πιο συγκεκριμένα με το θεσμικό πλαίσιο, τις διεθνείς συμβάσεις και τις ευρωπαϊκές ρυθμίσεις, εμβαθύνοντας στο κομμάτι των ιστορικών κτηρίων τόσο από νομικής σκοπιάς, όσο και από τη σκοπιά σύγχρονων τεχνικά αναστυλώσεων.

Μέσα από τον ρόλο της αυτό, αλλά και από προσωπική αγάπη για τον ιστορικό κτηριακό πλούτο της Αθήνας, η Εύη Μαμιδάκη έρχεται «καθημερινά σε επαφή με τα πραγματικά προβλήματα των πολιτών», όπως αναφέρει η ίδια, καθότι απασχολείται στην Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε. που δημιούργησε μεταξύ άλλων και διαχειρίζεται σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων το πολύ σημαντικό πρόγραμμα «ΠΡΟΣΟΨΗ», το οποίο επιχορηγεί τους πολίτες του Δήμου για την αποκατάσταση και επισκευή των όψεων των κτιρίων τους – είτε αυτά είναι πολυκατοικίες, είτε μονοκατοικίες, είτε διατηρητέα, με αποτέλεσμα την αισθητική αναβάθμιση της εικόνας της πρωτεύουσας.

Από τους βασικότερους στόχους της είναι η αξιοποίηση του κτιριακού πλούτου και η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου και της ευρύτερης προσέγγισης σε σχέση με την αντιμετώπιση των ανεκτίμητων από αρχιτεκτονικής, ιστορικής και πολιτιστικής σημασίας διατηρητέων κτηρίων και μνημείων και εν τέλει, η διάσωσή τους και γι’ αυτό διεκδικεί την ψήφο μας, με την παράταξη «Αθήνα Ψηλά» του Κώστα Μπακογιάννη.

Πώς θα διαμορφωθεί μια ρεαλιστική δράση αποκατάστασης των κτηρίων, ώστε να εξωραϊστεί επιτέλους το υποβαθμισμένο αυτό κομμάτι της πρωτεύουσας; Με ποιον τρόπο θα καταφέρουν να συμβάλουν επιτέλους τα ιστορικά κτήρια της πόλης στην πολιτιστική και οικονομική ανάπτυξη και ανοικοδόμησή της; Η ίδια θα μάς πει περισσότερα, εξηγώντας μας γιατί όλο αυτό πρέπει αναμφίβολα να ξεκινήσει από την πόλη της Αθήνας.

Για την ιστορία της, τις ποικιλόμορφες γειτονιές της και την προοπτική της. Για τα χρόνια εκείνα της νοικοκυρεμένης ανάπτυξης και ιδιαίτερης αισθητικής με τα ευγενή νεοκλασικά και καλαίσθητα παραδοσιακά, τις φιλότιμες προσπάθειες των ντόπιων και τις ευγενικές δωρεές των ευεργετών – αυτοδημιούργητων οραματιστών. Θα ήθελα να είχα ζήσει κατά τη διάρκεια εκείνης της εποχής στην Αθήνα – δύσκολη εποχή αλλά γεμάτη ήθος και αξιοπρέπεια. Μετά ήρθε ο πόλεμος, η καταστροφή, η ανοργάνωτη ανάπτυξη και η διαφθορά, η οποία δυστυχώς αντανακλάται μέχρι σήμερα στην εικόνα της πρωτεύουσας. Η ασχήμια, η ασυδοσία της αντιπαροχής, η έλλειψη σχεδίου και οράματος και η κακογουστιά. Αυτά προσπαθούμε να διορθώσουμε, πρωταρχικώς την εικόνα, την ανοργανωσιά και την αντίληψη του «ο καθένας για την πάρτη του». Όσο θα μεταμορφώνεται προς το καλύτερο η εικόνα της πρωτεύουσας, τόσο παραπάνω πιστεύω ότι θα εκτιμήσει το γεγονός αυτό ο κόσμος και θα αρχίσει να το σέβεται, όπως γίνεται σε όλες τις υπόλοιπες σύγχρονες ευρωπαϊκές πόλεις.

Πιστεύω ότι αν προχωρήσουν οι προτεινόμενες ευνοϊκές ρυθμίσεις που προτείνουμε σαν Σύλλογος Διατηρητέων στην Κυβέρνηση, σε συνδυασμό με την «Δημοτική Επιχείρηση Διάσωσης των ιστορικών κτιρίων» που έχουμε σχεδιάσει με τον Δήμο, τα αποτελέσματα αυτής της συνολικής προσπάθειας για την εικόνα της πρωτεύουσας θα είναι εντυπωσιακά. Ο Δήμος και ειδικά η εικόνα αυτού, αλλά και η ασφάλεια των πολιτών και επισκεπτών του είναι δυστυχώς αυτός που αδίκως χρεώνεται εν τέλει την επί δεκαετίες αβελτηρία των κυβερνήσεων για την ουσιαστική προστασία των κτηρίων αυτών και την θλιβερή «κατάντια τους».

Νέοι αρχιτέκτονες πρέπει να πάρουν την σκυτάλη, αναστυλώνοντας τον κουρασμένο και εγκαταλελειμμένο ιστορικό πλούτο της πρωτεύουσας με σύγχρονες λύσεις και τεχνικές.

Η αγάπη μου για την Αθήνα και το πείσμα μου να αλλάξω την εικόνα της. Ακούγεται τρομερά αισιόδοξο και φιλόδοξο σχεδόν ουτοπικό -ποια είμαι εγώ που θα αλλάξω την εικόνας της;-. Αξίζει να προσπαθήσω και ό,τι βγει.

Τον εκσυγχρονισμό και την αποκατάσταση του κτιριακού αποθέματος της πρωτεύουσας μέσω νέων σύγχρονων αναπλάσεων και αρχιτεκτονικών διαγωνισμών. Οι νέοι αρχιτέκτονες πρέπει να πάρουν την σκυτάλη, αναστυλώνοντας τον κουρασμένο και εγκαταλελειμμένο ιστορικό πλούτο της πρωτεύουσας με σύγχρονες λύσεις και τεχνικές, αναδεικνύοντας τα σωζόμενα σε πρωταγωνιστές αυτής, και εξασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο νέες προσοδοφόρες χρήσεις.

Ο Κώστας Μπακογιάννης δεν φοβάται να κάνει ουσιαστικές κινήσεις για τον εκσυγχρονισμό της πόλης, με επακόλουθο να έχει διαπράξει λάθη, τα οποία όμως έχει παραδεχτεί. Δεν το βάζει κάτω, έχει αποκτήσει την τεχνογνωσία και την εμπειρία να προχωράει τα έργα μεθοδικά αποφεύγοντας τις γραφειοκρατικές εμμονές. Γι’ αυτόν, η παραμικρή αλλαγή προς το καλύτερο είναι ιδιαίτερα σημαντική: μία ράμπα ΑμεΑ σε όλα τα σχολεία, τα πάνω από 20.000 φώτα εξοικονόμησης ενέργειας τα οποία τοποθετήθηκαν σε όλη την Αθήνα και παρέχουν πολιτισμό και ασφάλεια, τα κτηνιατρεία για τα ζώα και τους χώρους συγκέντρωσης των αδέσποτων οι οποίοι είναι εντυπωσιακοί, πάρα πολλά πάρκα, πάρα πολύ καινούργιο πράσινο, επιτέλους ανοίγει η Πανεπιστημίου και ακούω πολύ καλά σχόλια από τον κόσμο. Πιστεύω ότι σε δύο περίπου χρόνια, η εξέλιξη όλων αυτών που έχει ξεκινήσει από το 2019 θα κάνουν τεράστια διαφορά. Είναι αυτά τα μικρά μικρά και μεγαλύτερα βήματα τα οποία τα πιστεύει και τα προχωράει ανένδοτα. Είναι ένας σύγχρονος πολιτικός που δεν δέχεται να λιμνάζουν τα έργα σε ατέρμονους γραφειοκρατικούς λαβύρινθους.

Καταρχήν υπάρχει ήδη η πρότασή μας για τη διάσωση των σε επικίνδυνη ετοιμορροπία εγκαταλελειμμένων διατηρητέων κτιρίων, η οποία πρωταρχικός μου στόχος είναι να υλοποιηθεί το γρηγορότερο δυνατόν. Δεν νοείται πάνω στον ίδιο τον βράχο της Ακρόπολης, κάτω από το πιο εμβληματικό αρχαίο μνημείο του Παρθενώνα να υπάρχουν επικίνδυνα και θλιβερά χρέπια. Έχουμε σκεφτεί την πραγματοποίηση μιας δημοτικής επιχείρησης διάσωσης των κτιρίων αυτών μέσω της συνεργασίας του Συλλόγου με τον Δήμο. Η πρόταση έχει ιδιαίτερη νομική θεμελίωση την οποία επεξεργαζόμασταν μήνες και η οποία βασίζεται στην υπέρτατη αξία της  ζωής, η προστασία της οποίας εντάσσεται ρητά στη σφαίρα ευθύνης της Διοίκησης. Πέρα από την επιβεβλημένη καθημερινή άσκηση από μέρους του κάθε Δήμου του συνήθη ελέγχου του δομημένου περιβάλλοντος, ο Δήμος έχει ως ύψιστη προτεραιότητα την ασφάλεια της ζωής και της υγείας των δημοτών και των επισκεπτών του. Για τον παραπάνω λόγο έχει την καθόλα έννομη δυνατότητα, σε περιπτώσεις άμεσης επικινδυνότητας, να παρεμβαίνει ουσιαστικά και να λαμβάνει ο ίδιος άμεσα τα αναγκαία μέτρα για την άρση του κινδύνου, καθότι η αξία της ανθρώπινης ζωής προέχει από οτιδήποτε άλλο. Ο Σύλλογος θα διασφαλίζει τη συναίνεση των ιδιοκτήτων των διατηρητέων κτηρίων, ώστε με την οικονομική και τεχνική συνδρομή του Δήμου να συντελείται η αποκατάστασης της στατικότητας αυτών και η  επισκευή της όψης και της σκεπής τους, καθότι η καλή κατάσταση αυτών αποτελεί τον βασικό παράγοντα αποτροπής εισροής νερού, διάβρωσης και αποσύνθεσης των μαζών τοιχοποιΐας του φέροντος οργανισμού. Αυτό θα  λειτουργεί ως αντιστάθμισμα της παντελούς για δεκαετίες, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, ανυπαρξίας παροχής οποιασδήποτε κρατικής πρόνοιας για ουσιαστικά αντισταθμιστικά οφέλη προς τους ιδιοκτήτες των διατηρητέων κτηρίων, καθιστώντας παντελώς ασύμφορη ή και αδύνατη την αποκατάσταση και χρήση τους από τους ιδιοκτήτες τους, εξ’ού και η σημερινή θλιβερή εικόνα τους. Διαμορφώνοντας μια ρεαλιστική και βιώσιμη δράση αποκατάστασης αυτών των κτηρίων, θα εξωραϊστεί επιτέλους το υποβαθμισμένο και επικίνδυνο αυτό κομμάτι της πρωτεύουσας.

Είναι πια καιρός η προστασία του ιστορικού κτηριακού αποθέματος της χώρας να σταματήσει να θεωρείται ως μία επιβαρυντική για τον προϋπολογισμό δαπάνη.

Τόσα χρόνια ποτέ δεν πιστέψαμε σαν χώρα ότι αυτά τα κτίρια θα μπορούσαν να αποφέρουν σημαντικές αποδόσεις για τους ιδιοκτήτες και το κράτος, καθότι το κόστος αποκατάστασής τους και οι γραφειοκρατικές δυσκολίες φαντάζουν ανυπέρβλητες. Είναι πια καιρός η προστασία του ιστορικού κτηριακού αποθέματος της χώρας να σταματήσει να θεωρείται ως μία επιβαρυντική για τον προϋπολογισμό δαπάνη και να γίνει επιτέλους αντιληπτή, ως μια προσοδοφόρα πηγή πλούτου και οικονομικής ανάπτυξης. Με αυτόν τον τρόπο θα καταφέρουν να συμβάλουν επιτέλους τα κτήρια αυτά, η ιστορία μας δηλαδή, στην πολιτιστική και οικονομική ανάπτυξη και ανοικοδόμηση της πρωτεύουσας αλλά και όλης της χώρας. Το ξεκίνημα πρέπει αναμφίβολα να γίνει από την Αθήνα.

Μέχρι στιγμής έχει γίνει πραγματικά συστηματική προσπάθεια με πίστη στις δυνατότητες αυτής της πόλης και στον πολιτισμό της καθημερινότητας, η οποία είναι σημαντικό να συνεχιστεί. Δεν μιλάμε για ένα εντυπωσιακό όλο φανφάρες έργο, αλλά πολλά πολλά μικρά και μεγαλύτερα ζητήματα της πόλης που προστίθενται στην μεγάλη εικόνα, τα οποία τυχαίνουν οργανωμένης, συνολικής προσπάθειας και συστηματικής διαχείρισης. Γιατί είναι πολιτισμός ένας άνθρωπος με αναπηρία να περνάει από μια ράμπα, είναι πολιτισμός να μπορεί μια μητέρα να πηγαίνει το παιδάκι της στη δημοτική παιδική χαρά και να είναι ασφαλής και σίγουρη, είναι πολιτισμός το σχολείο να είναι ευρωπαϊκό και σύγχρονο, είναι πολιτισμός μια πόλη να είναι καθαρή, να είναι  φωτεινή, είναι ο κοινός μας πολιτισμός. Πρέπει να καταλάβουμε επιτέλους πως τελικά δεν υπάρχει μόνο το εγώ, υπάρχει το εμείς.

Είναι αναγκαίο η κυβέρνηση σε συνεργασία με τον Δήμο να αυξήσει τους πόρους που σχετίζονται με τον αρχιτεκτονικό πλούτο, τον Πολιτισμό και τον Τουρισμό και να πιστέψει ότι επενδύοντας σε αυτά, μόνο ανάπτυξη και έσοδα θα αποκομίσει.

Οραματίζομαι μια πολιτισμένη καθαρή πόλη με εξευρωπαϊσμένη νοοτροπία. Θεωρώ ότι η θλιβερή κατάντια των κτιρίων της Αθήνας ευθύνεται καθοριστικά για την επικράτηση, σε πολλές περιοχές αυτής, μια ρυπαρής εικόνας, και μιας αντίστοιχα εύλογα αδιάφορης για την προστασία αυτής νοοτροπίας των κατοίκων της. Δυστυχώς, σημαντικές περιοχές του Δήμου όπως η Ομόνοια, και άλλες ιστορικές συνοικίες του κέντρου της Αθήνας, έχουν μετατραπεί σε γκρίζες ζώνες, οι οποίες καταλαμβάνονται από εγκαταλελειμμένα νεκρά υπερμεγέθη τετράγωνα, με γερασμένα ανενεργά νεοκλασικά και άλλα αξιόλογα παραδοσιακά κτίρια, που συνεχώς υποβαθμίζονται με καταστροφικές συνέπειες για την εικόνα της πρωτεύουσας, και για την ασφάλεια των επισκεπτών της.

Πιστεύω ότι με τις νέες ευρωπαϊκές στρατηγικές που έχουν θεσπιστεί, όπως ιδιαίτερα το πολλά υποσχόμενο νέο Ευρωπαϊκό Στρατηγικό Πρόγραμμα «Κύμα Ανακαινίσεων -Eu. Renovation Wave Strategy» το οποίο στοχεύει να δεκαπλασιάσει τις ανακαινίσεις στον ευρωπαϊκό κτιριακό πλούτο ώστε να αναβαθμιστεί πρωτίστως η ανθεκτικότητα των κατασκευών απέναντι στην κλιματική αλλαγή, θα δοθεί τεράστια ώθηση στον κατασκευαστικό τομέα με παρεχόμενα από την Ευρώπη πράσινα κονδύλια που ήδη έχει εξασφαλίσει η χώρα μας.

Είναι αναγκαίο η κυβέρνηση σε συνεργασία με τον Δήμο να αυξήσει σημαντικά τους πόρους που σχετίζονται με τον αρχιτεκτονικό πλούτο, τον Πολιτισμό και τον Τουρισμό και να πιστέψει ότι επενδύοντας σε αυτά τα αλληλένδετα μεγέθη, μόνο ανάπτυξη και έσοδα θα αποκομίσει, ώστε να μη χάσει η χώρα, και ειδικά η πρωτεύουσα αυτής, άλλη μια μεγάλη ευκαιρία για εκσυγχρονισμό και αισθητική αναβάθμιση της εικόνας της. Ο Δήμος έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει την κυβέρνηση προς αυτή τη κατεύθυνση και αυτή τη δυνατότητα σκοπεύω να ενεργοποιήσω στο έπακρο. Για μένα είναι τεράστια ευκαιρία να αλλάξει η όψη της πρωτεύουσας.