Monster με πολύτιμη μουσική «καρδιά» στο 64ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης

Tην ώρα που οι βραβευμένοι Κλέφτες Καταστημάτων γέμιζαν αίθουσες σε όλον τον κόσμο, ο σκηνοθέτης τους Χιροκάζου Κόρε-Εντα, έχοντας κλέψει ουκ ολίγες καρδιές μέχρι τότε (ήταν το 2018), έβαζε προφανώς στοίχημα με τον εαυτό του – με όλους; με κανέναν; Δεν ξέρω ποιους;… Ότι θα συνεχίζει να κλέβει τις καρδιές, τις εντυπώσεις, τα βραβεία που τού αξίζουν. Και αν (και σωστά) κάποιοι θέλουν ντοκουμέντα για να πειστούν (σκηνοθέτες με φήμη χωρίς ταινίες- τι είναι αυτό;- όχι πάντως το θέμα μας) ο Κόρε Έντα είναι εδώ – με τη νέα ταινία του Monster.

Το Monster με βραβείο σεναρίου από τις Κάννες έρχεται σε λίγες μέρες στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (2-12 Νοεμβρίου). Και είναι από τις ταινίες που περιμένουμε με μεγάλο ενδιαφέρον.

Δεν είναι μόνο η ιδιαίτερη, έντονα ανθρωποκεντρική ματιά του Κόρε-Έντα απέναντι στην σημερινή, σκληρή και αδιανόητη πραγματικότητα, που βάζουν το Monster ανάμεσα στα πρώτα must see της Θεσσαλονίκης. Το έργο έτσι κι αλλιώς συζητιέται πολύ. Ο Ιάπωνας σκηνοθέτης ανήκει στα hot ονόματα των σύγχρονων δημιουργών. Είναι και κάτι άλλο. Σημαντικό και εξαίσιο. Η μουσική του Ριουίτσι Σακαμότο. Η μουσική που υπογράφει ο Σακαμότο για την ταινία και που έμελλε να είναι και η τελευταία του δουλειά λίγο πριν φύγει από τη ζωή, τον περασμένο Μάρτιο.

Το σινεμά και ο σπουδαίος Ιάπωνας συνθέτης είχαν μέσα στα χρόνια σταθερή, γοητευτική και ουσιαστική σχέση. Εικόνες δεμένες με τους ήχους και τους μουσικούς του τόπους αφηγούνται ιστορίες. Ήταν εκείνα τα Χριστούγεννα – Merry Christmas Mr Lawrence (1983)- που ο Σακαμότο, ηθοποιός στην οθόνη δίπλα στον Ντέβιντ Μπάουϊ και η μουσική που είχε γράψει για την ταινία, έκαναν τον κόσμο να σηκώσει το βλέμμα και να τεντώσει τα αυτιά. Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας, Ο Μικρός Βούδας, Τσάι στη Σαχάρα, The Revenant (H επιστροφή), ανάμεσα στα βραβευμένα έργα του και μεγάλες κινηματογραφικές στιγμές.

Το έργο του τον τοποθετεί στους πιο επιδραστικούς συνθέτες της σύγχρονης μουσικής, σε διαφορετικά είδη και φόρμες, είτε ο Σακαμότο δημιουργούσε με τους Yellow Magic Orchestra, είτε στο ευρύ φάσμα της προσωπικής καλλιτεχνικής πορείας του μέσα στα χρόνια.

Το Monster ξεκινά με μυστήριο – μια φωτιά ξεσπά σε μια επαρχιακή πόλη. Και στρέφεται μετά στην ιστορία ενός παιδιού σε ένα σχολείο και ενός πιθανά βίαιου δασκάλου. Αποκαλύψεις ακολουθούν μέσα από τις διαφορετικές γωνίες που η ταινία επιλέγει να αφηγηθεί και να αναδείξει το θέμα της (σχολική βία, δυσλειτουργική οικογένεια, αδιαφορία της εξουσίας).

Όπως είναι η πρώτη φορά μετά την πρώτη του ταινία του το Maborosi, που ο Κόρε-Έντα σκηνοθετεί χωρίς ο ίδιος να γράφει το σενάριο – εδώ το υπογράφει ο Γιούτζι Σακαμότο – για πρώτη φορά ο σκηνοθέτης συνεργάστηκε με τον Ριουίτσι Σακαμότο για την μουσική. Και ήταν για εκείνον «όνειρο ζωής».

Είναι μόνο δυο κομμάτια που ακούγονται στην ταινία , τα οποία έγραψε ο Σακαμότο ειδικά για το Monster, ωστόσο όλες οι συνθέσεις που παίζουν μέσα έχουν την απέριττη ομορφιά και το συναίσθημα που χαρακτηρίζει τις μουσικές του. Την ικανότητά του να γράφει μουσική για ταινίες και να δίνει στις εικόνες διαστάσεις και περισσότερες φράσεις ακόμη και στις σιωπές.

Όνειρο ζωής για τον Κόρε- Έντα, να γράψει μουσική για ταινία του ο Σακαμότο. Κάπως όπως για τον Ταραντίνο ήταν να γράψει ο Έννιο Μορικόνε (το έκανε στο Hateful eight του 2015 που έφερε και το Όσκαρ).

Συνήθως, δουλεύοντας για μια ταινία του, ο Κόρε -Έντα φαντάζεται , λέει, την μουσική της, με βάση την μουσική που ακούει ενώ γράφει το σενάριο και στη συνέχεια απευθύνεται στον μουσικό που είναι πιο κοντά σε αυτό που έχει στο μυαλό του. Αυτή τη φορά όμως, εξηγεί ο Κόρε Έντα, δεν είχε συγκεκριμένη μουσική στο μυαλό του καθώς δεν είχε γράψει εκείνος το σενάριο. Σκηνοθετώντας όμως και κατά τη διάρκεια του editing άκουγε αρκετά κομμάτια στο πιάνο του Σακαμότο «και σκέφτηκα –λέει- ότι δεν θα μπορούσα να κάνω την ταινία χωρίς αυτά».

Το επόμενο βήμα ήταν να επικοινωνήσει με τον συνθέτη, να του στείλει υλικό από την ταινία, από το μοντάζ όπου στο βάθος ακουγόταν μουσική του και να του απευθύνει την πρόσκληση. Ο Σακαμότο απάντησε θετικά εξηγώντας ωστόσο ότι δεν θα είχε την ενέργεια να γράψει ολοκληρωμένο soundtrack – ήταν η εποχή που έδινε τη μάχη του με τον καρκίνο- αλλά ήδη δυο τρεις νέες μελωδίες είχαν αρχίσει να σχηματίζονται στο μυαλό του.

Η αφίσα της νέας ταινίας του Kore-Eda Hirokazu, “Monster”

Και έτσι η ταινία απέκτησε αυτή την μαγική, πολύτιμη «καρδιά». Κομμάτια από το τελευταίο του άλμπουμ «12» και παλιότερα επίσης συμπληρώνουν ένα ιδανικό soundtrack, με ‘εσωτερικούς’ τόνους και εναλλαγές, με την δραματική ένταση και το ποιητικό ύφος που συνυπάρχουν στο έργο του Σακαμότο. Και δεν λείπουν από τις ταινίες του Κόρε-έντα.

«Αν ο Σακαμότο είχε απορρίψει την πρότασή μου, θα έπρεπε να αλλάξω το βασικό κόνσεπτ της σκηνοθεσίας μου. Είμαι εκστασιασμένος που ο άνθρωπος αυτός που θαυμάζω τόσο για την τέχνη του και τις άλλες δραστηριότητες του, μας έδωσε την μουσική του γι’ αυτή την ταινία». Για το Monster. Μια από τις ταινίες που ξεχωρίζουν στο πρόγραμμα του 64oυ Διεθνούς Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, από τις 2 ως τις 12 Νοεμβρίου.

Και όσο πιο πολύ γεμίζει ο κόσμος από «τέρατα», τόσο περισσότερο η αντίσταση θα μεγαλώνει, θα δυναμώνει, θα εμπνέει, θα βρίσκει τρόπους να επικοινωνεί και να κερδίζει.