Βαρκελώνη: Ανοίγει Μουσείο Απαγορευμένης Τέχνης με διάσημα λογοκριμένα έργα τέχνης
Ένας νέος πολιτιστικός χώρος της Βαρκελώνης, το Museu de l’Art Prohibit, συγκεντρώνει και παρουσιάζει περίπου 200 λογοκριμένα έργα τέχνης, σε ένα συμβολικής σημασίας γεγονός, το οποίο ο ιδρυτής, Tatxo Benet, χαρακτηρίζει ως έναν «θρίαμβο της ελευθερίας της έκφρασης».
Έργα διαφορετικών καλλιτεχνών, όπως ο Πάμπλο Πικάσο, ο Ai Weiwei και ο Αμερικανός φωτογράφος Robert Mapplethorpe θα συγκεντρωθούν κάτω από την ίδια στέγη αυτή την εβδομάδα σε έναν χώρο τον οποίο οι επιμελητές περιγράφουν ως το μοναδικό μουσείο στον κόσμο αφιερωμένο στην τέχνη που έχει υποστεί λογοκρισία.
Το Museu de l’Art Prohibit (Μουσείο Απαγορευμένης Τέχνης) στη Βαρκελώνη αποτελείται από περίπου 200 έργα που έχουν καταγγελθεί, δεχτεί επιθέσεις ή αποσύρθηκαν από εκθεσιακούς χώρους.
Ο Tatxo Benet, δημοσιογράφος και επιχειρηματίας, ξεκίνησε τη συλλογή πριν από πέντε χρόνια και χρηματοδοτεί το μουσείο, το οποίο και ανοίγει την Πέμπτη, από την “τσέπη” του.
«Αυτό είναι το μοναδικό μουσείο στον κόσμο αφιερωμένο στη λογοκριμένη τέχνη», δήλωσε. «Ενώ η καλλιτεχνική και αισθητική αξία έπαιξαν ρόλο στην επιλογή, ο κύριος παράγοντας για την ένταξη των έργων στη συλλογή υπήρξε η λογοκρισία», πρόσθεσε.
«Υπάρχουν έργα που ίσως δεν έχουν μεγάλη καλλιτεχνική αξία, αλλά λόγω της ιστορίας τους αξίζουν μια θέση στο μουσείο. Αυτό είναι το κοινό χαρακτηριστικό αυτών των έργων και αυτό δείχνει ότι η λογοκρισία απέτυχε, γιατί εδώ μπορείτε να τα δείτε. Είναι ένας θρίαμβος της ελευθερίας της έκφρασης».
Ο Μπενέτ αναφέρει ως παράδειγμα της φιλοσοφίας του μια συλλογή σχεδίων πρώην κρατουμένων στο στρατόπεδο εγκλεισμού στο Γκουαντάναμο. Όταν το 2017 διοργανώθηκε στη Νέα Υόρκη μια έκθεση με έργα απελευθερωμένων κρατουμένων, ένα μέλος του Συμβουλίου του Μνημείου και Μουσείου της 11ης Σεπτεμβρίου την χαρακτήρισε «παρωδία».
Η έκθεση συνεχίστηκε, αλλά η κυβέρνηση των ΗΠΑ αποφάσισε ότι στο εξής τα έργα τέχνης των κρατουμένων στο Γκουαντάναμο έπρεπε να καταστρέφονται μετά την αποφυλάκισή τους. «Αν και δεν έχουν μεγάλη καλλιτεχνική αξία, η ιστορία τους είναι σημαντική», λέει ο Benet. «Η έκθεσή τους εδώ σημαίνει ότι έχουν απελευθερωθεί πραγματικά».
Western Christian Civilisation του León Ferrari. Φωτογραφία: Museu de l’Art Prohibit
Υπάρχουν έργα καλλιτεχνών από τις ΗΠΑ, την Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία και καλύπτουν μια μεγάλη ποικιλία θεματικών. Πολλά είναι σχόλια για τη θρησκεία, κυρίως για τον Χριστιανισμό και το Ισλάμ, και είναι συχνά διασκεδαστικά, αν και ίσως όχι για τους κληρικούς.
Με την πρώτη ματιά, το «Con Flores a María» του Ισπανού καλλιτέχνη Charo Corrales ανταποκρίνεται στην εικονογραφία της Παναγίας που περιβάλλεται από αγγέλους – εκτός από το γεγονός ότι έχει το ένα χέρι ανάμεσα στα πόδια της και είναι σαφές ότι η έκστασή της είναι περισσότερο σωματική παρά θεϊκή.
Εξίσου “βλάσφημη” είναι η εικόνα του Αργεντινού León Ferrari με τον Χριστό σταυρωμένο στα φτερά ενός αμερικανικού μαχητικού αεροπλάνου και το διαβόητο Piss Christ του Αμερικανού Andres Serrano, μια κατακόκκινη φωτογραφία της σταύρωσης βυθισμένη στα ούρα του καλλιτέχνη.
Παρουσιάζεται επίσης μια φωτογραφία του Terry O’Neill στην οποία η Raquel Welch βρίσκεται ανεβασμένη πάνω στο σταυρό, ύστερα από τη δήλωση της ότι “σταυρώνεται” από τον Τύπο για τη λιτή ενδυμασία του ρόλου της στην ταινία «Ο Κατακλυσμός». Ο O’Neill δήλωσε ότι φοβόταν πολύ να δημοσιεύσει τη φωτογραφία της Welch με το δερμάτινο μπικίνι πάνω στο σταυρό, μέχρι που τη βρήκε στο χαρτοφυλάκιό του 30 χρόνια αργότερα.
Τα έργα της Γαλλοαλγερινής καλλιτέχνιδας Zoulikha Bouabdellah και της Zoya Falkova , εικαστικού από το Καζακστάν, αποτελούν μια εκκωφαντική διαμαρτυρία για τη θέση των γυναικών στις χώρες τους. Το έργο «Silence Rouge et Blue» της Bouabdellah αποτελείται από 30 χαλάκια προσευχής, το καθένα από τα οποία κοσμείται από ένα ζευγάρι ψηλοτάκουνα διακοσμημένα με παγιέτες.
Πραγματοποιώντας έναν σχολιασμό πάνω στην έμφυλη, το «Evermust» της Falkova αποτελείται από έναν μαύρο δερμάτινο σάκο του μποξ, μόνο που στη δική της εκδοχή έχει το σχήμα του κορμού μιας γυναίκας. Το «Evermust» είχε εκτεθεί στην πρώτη “Feminnale” Σύγχρονης Τέχνης στο Εθνικό Μουσείο Καλών Τεχνών στο Μπισκέκ του Κιργιστάν, αλλά ήταν μεταξύ πολλών έργων που η κυβέρνηση διέταξε να “κατέβουν” μετά από αντιδράσεις.
Always Franco του Eugenio Merino.Φωτογραφία: Museu de l’Art Prohibit
Πολλά έργα σατιρίζουν πολιτικά πρόσωπα ή ιστορικές προσωπικότητες, όπως ο “γυμνός Donald Trump” του Illma Gore με ένα μικροσκοπικό πέος στο έργο «Make America Great Again», το πορτρέτο του Μεξικανού επαναστάτη Emiliano Zapata με ροζ σομπρέρο και ψηλά τακούνια από τον του Fabián Cháirez ή η ξεκαρδιστική απεικόνιση του δικτάτορα Francisco Franco ντυμένου με πλήρη στρατιωτική στολή μέσα σε έναν αυτόματο πωλητή από τον Eugenio Merino.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Ορισμένα έργα αποτελούν κριτική της καταναλωτικής κοινωνίας, όπως το βίντεο-loop του Yoshua Okón «Freedom Fries: Still Life». Ο θεατής βλέπει από το εσωτερικό ενός εστιατορίου McDonald’s ένα τραπέζι στο οποίο βρίσκεται ένα παχύσαρκο, γυμνό άτομο, ενώ έξω κάποιος καθαρίζει τα παράθυρα.
Το έργο αποσύρθηκε από μια έκθεση στην γκαλερί Tin Tabernacle στο Λονδίνο το 2014, επειδή το μουσείο θεώρησε ότι δεν ήταν «κατάλληλο για τον χώρο».
Ai Weiwei vs Lego
Στην περίπτωση του Ai Weiwei, το προσβεβλημένο μέρος ήταν η Lego. Ο Ai Weiwei χρησιμοποίησε τουβλάκια Lego για να δημιουργήσει πορτρέτα τεσσάρων διάσημων Ιταλών που είχαν φυλακιστεί ή εξοριστεί για τις πεποιθήσεις τους: Filippo Strozzi, Dante Alighieri, Girolamo Savonarola και Galileo Galilei. Τα πορτρέτα εκτέθηκαν στη Φλωρεντία το 2016, μαζί με μπαλόνια που συμβολίζουν τους μετανάστες και τους πρόσφυγες του 21ου αιώνα.
Το 2015, ο Ai άσκησε δημόσια κριτική στη Lego για την άρνηση μιας μαζικής παραγγελίας με το σκεπτικό ότι η πολιτική τους σχετικά με τη χρήση των Lego σε έργα τέχνης ήταν ότι «το/τα κίνητρο/α δεν μπορεί να περιέχει/ουν πολιτικές … δηλώσεις».
Πηγή: Guardian
