Συν & Πλην: «Andy» στο Θέατρο του Νέου Κόσμου

Επηρεασμένος, ίσως, από την πρόσφατη σειρά ντοκιμαντέρ του Netflix «Τα ημερολόγια του Άντι Γουόρχολ» (προβλήθηκε για πρώτη φορά το Μάρτιο του ’22), ο Δημήτρης Αγιοπετρίτης – Μπογδάνος φαίνεται να είχε ένα παραπάνω εργαλείο για τη νέα δραματουργία του, ανάμεσα στα δεκάδες φυσικά που κληροδότησε ο Γουόρχολ στο παγκόσμιο κοινό – πέραν από την συνειδητή υπερακατανάλωση του εαυτού του στο σύντομο βίο του. Θαρρείς και καταπιάστηκε με την τέχνη για να κρεμαστεί με κάποιο δίχτυ ασφαλείας από τον κόσμο της δόξας, της φήμης και της αναγνώρισης, ο ΄Αντι Γουόρχολ κατάφερε εν τέλει να αντιστρέψει τους όρους του αρχικού σεναρίου: Να παραμένει 36 χρόνια μετά το θάνατο του ως ένας από τους επιδραστικότερους και προφητικότερους καλλιτέχνες του 20ου αιώνα, να δημιουργεί διαρκώς καλλιτεχνικά γεγονότα παρότι οριστικά απών και να εξακολουθεί να σηματοδοτεί κάποιον που είδε στον εαυτό του ένα ακαταμάχητο προϊόν προς πώληση – άρα αφουγκράστηκε την εποχή του με τον πιο κυνικά, ακριβή τρόπο.

Αυτή η punk, ιδιοφυής όσο και αμφιλεγόμενη προσωπικότητα των δεκάδων αντιφάσεων μπαίνει κάτω από το δραματουργικό φακό του Αγιοπετρίτη, ο οποίος φροντίζει να διακρίνει το έργο σε κεφάλαια ή καλύτερα, εφόσον μιλάμε για τον Γουόρχολ, σε κάδρα: Από τα παιδικά του χρόνια ως απόγονος Τσεχοσλοβάκων μεταναστών, στην ασθένεια που τον οδήγησε στην απομόνωση και την αναζήτηση δημιουργίας, στην τέχνη ως έξοδο στον κόσμο, την ζωή στη Νέα Υόρκη, την ενοχική του σχέση με το σεξ και τους καλλονούς εραστές που τον περιέβαλαν, τo εργαστήριο του Factory το οποίο έγινε εργοστάσιο παραγωγής τέχνης αλλά και κλίνη αχαλίνωτου βίου, το πολυσχιδές, ανεξάντλητο έργο του (από το περιοδικό Interview έως τις underground ταινίες του, τους πίνακες και τις μεταξοτυπίες του) την εξάρτηση του από τη δόξα, τον απεριόριστο θαυμασμό του για την ομορφιά – κάτι που ποτέ δεν αναγνώρισε στον εαυτό του – έως την απόπειρα δολοφονίας και το θάνατο του.

Πρόκειται για ένα μονόλογο που δεν αναπαράγει τις εντυπώσεις των άλλων για τον Γουόρχολ όσο εστιάζει στο σκάψιμο του ίδιου, κάτω από την επιφάνεια του. Σε αντίθεση με αυτό που ο ίδιος ισχυριζόταν – τουλάχιστον για την τέχνη του: Πως δεν υπάρχει τίποτα περισσότερο από αυτό που βλέπουμε, σκέτη επιφάνεια.

Αν θεωρήσουμε πως ο Άντι Γουόρχολ ήταν ο καλλιτέχνης εκείνος που πέτυχε να διεισδύσει βαθιά στην συλλογική συνείδηση και κουλτούρα και να γεφυρώσει την υψηλή μοντέρνα με την λαϊκή τέχνη, ο Μιλτιάδης Φιορέντζης, ερμηνεύοντας τον, διαγράφει μια αντίστοιχη διαδρομή. Σαν να μπαίνει στο μυαλό του ήρωα και προσφέρει στους θεατές μια βαθιά τομή κάτω από την επιφάνεια του Γουόρχολ. Ρεσιταλική ερμηνεία, με σωστή καθοδήγηση από τον συγγραφέα και σκηνοθέτη της παράστασης, Δημήτρη Αγιοπετρίτη – Μπογδάνο.

Για όσους έχουν παρακολουθήσει τον Μιλτιάδη Φιορέντζη μέσα σε ρόλους την τελευταία δεκαετία αναγνωρίζουν έναν αθόρυβο αλλά σημαντικό ηθοποιό της γενιάς του. Ο ρόλος του Άντι Γουόρχολ, ωστόσο, του δίνει την ευκαιρία να απομακρυνθεί από το ‘αθόρυβο’ στοιχείο, προχωρώντας σε μια πλήρη μεταμόρφωση την ώρα δε, που ανά πάσα στιγμή ελλοχεύει ο κίνδυνος της καρικατούρας. Είναι διπλό το φορτίο του Φιορέντζη καθώς υποδύεται ένα υπαρκτό πρόσωπο που με τη σειρά του υποδυόταν μια περσόνα· είναι δηλαδή, ένας ρόλος μέσα σε έναν άλλο ρόλο από τον οποίο τελικά καταφέρνει να αναδείξει σημάδια αλήθειας για τον καλλιτέχνη – μύθο. Παρακολουθεί κανείς την ταχύτητα με την οποία αλλάζει διαθέσεις, την προσοχή με την οποία οργανώνει τα downs και τα ups του ήρωα του, τα περάσματα από το φόβο στην υστερία, αλλά κυρίως τον τρόπο που αναδεικνύει την βαθιά μοναξιά που τον κυρίευε.

Για τον συγκεκριμένο ρόλο ο ο Μιλτιάδης Φιορέντζης κατέκτησε το βραβείο ερμηνείας από την Ελληνική Ένωση Κριτικών Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών

Πέραν από την πολύτιμη καθοδήγηση του πρωταγωνιστή του, ο Δημήτρης Αγιοπετρίτης – Μπογδάνος καταφέρνει να δώσει έναν καλό αφηγηματικό ρυθμό στην παράσταση – το οποίο είναι διπλά ζητούμενο όταν πρόκειται για μονόλογο όπου δεν υπάρχει συμπαίκτης. Την ίδια ώρα, και παρά τον εξαιρετικά περιορισμένο χώρο που ανεβαίνει η παράσταση, αποδίδει την αναγκαία εικαστικότητα – εφόσον μιλάμε για τον Γουόρχολ – μέσα από live κινηματογράφιση, προβολές και βίντεο.

Άγνωστο γιατί επέλεξε να αποδώσει και τρίτο ρόλο στον εαυτό του (εκτός από αυτόν του συγγραφέα και του σκηνοθέτη) πάντως η σκηνογραφία του Δημήτρη Αγιοπετρίτη – Μπογδάνου είναι λειτουργική και κυρίως με σημειολογική αξία: Η σκηνή είναι λευκή σαν καμβάς, τα κάδρα είναι όλα αναποδογυρισμένα υπογραμμίζοντας πως δεν μας απασχολεί το έργο αλλά ο καλλιτέχνης ως έργο. Υπολογίσιμη και η συμβολή της Νάλιας Ζήκου στον σχεδιασμό βίντεο.

Το υλικό που έχει συγκεντρώσει και συμπεριλάβει στο έργο του, ο Αγιοπετρίτης αλλά και ο τρόπος που το έχει διακρίνει σε κεφάλαια, έχουν ενδιαφέρον τόσο σε ψυχαναλυτικό όσο και σε λογοτεχνικό επίπεδο. Από την άλλη, είναι ορατή η αγωνία να ειπωθούν το δυνατόν περισσότερα για τον Άντι Γουόρχολ. Αυτό, δημιουργεί και περαιτέρω προβλήματα καθώς υπάρχουν στιγμές μέσα στο κείμενο, αντλώντας από λόγια και σημειώσεις του προσώπου, που ηχούν ως πομπώδη τσιτάτα και δεν αποκτούν βάθος, συνέχεια μέσα στη δραματουργία.

Ναι, οι μονόλογοι συνηθίζουν να γίνονται σε μικρούς χώρους, αλλά η σκηνογραφία και οι προβολές ασφυκτιούν. Και σίγουρα η εικαστική ελευθερία θα ήταν μεγαλύτερη αν η παράσταση ανέβαινε σε άλλη σκηνή του θεάτρου.

Ρεσιταλικός μονόλογος του Μιλτιάδη Φιορέντζη σε μια αρκούντως ενδιαφέρουσα συνολική προσπάθεια από τον Δημήτρη Αγιοπετρίτη – Μπογδάνο.