Μουσείο Μαρία Κάλλας: Ένας νέος χώρος στην καρδιά της Αθήνας αφιερωμένος στη θρυλική σοπράνο

Από την Πέμπτη 26 Οκτωβρίου, το Μουσείο Μαρία Κάλλας, το πρώτο Μουσείο στον κόσμο για τη θρυλική Ελληνίδα σοπράνο που καθόρισε την όπερα του 20ου αιώνα, ανοίγει τις πόρτες του, στην «καρδιά» της Αθήνας, στην οδό Μητροπόλεως 44.

Με αφορμή τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας, που έχει ενταχθεί στον κατάλογο επετείων της UNESCO για το 2023, η Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων παραδίδει το Μουσείο, το οποίο θα αποτελεί σταθερό σημείο πολιτιστικής αναφοράς για τα επόμενα χρόνια.

Φωτογραφία: Vangelis Patsialos

Ο νέος μουσειακός οργανισμός φωτίζει την καριέρα και την προσωπικότητα της Μαρίας Κάλλας, πέρα από τους μύθους που καλλιεργήθηκαν γι’ αυτήν, με στόχο να εμπνεύσει, να ψυχαγωγήσει και να αναδείξει τα στοιχεία της τεχνικής της που την έκαναν μοναδική.

Ο νέος πολιτιστικός πόλος έλξης που δημιουργείται στο κέντρο της Αθήνας εστιάζει σε μια βιωματική εμπειρία που καταρχάς αφυπνίζει την αγάπη των επισκεπτών για τη Μαρία Κάλλας και στη συνέχεια τους ωθεί να ανακαλύψουν τις διαφορετικές πτυχές της καριέρας και της ζωής της. Τα εκθέματα του μουσείου περιλαμβάνουν ξεχωριστά αντικείμενα που ανήκαν στην πολύπλευρη αυτή καλλιτέχνιδα, η οποία με το μεγάλο εύρος, το μοναδικό ηχόχρωμα της φωνής της και τη σκηνική της παρουσία, κατάφερε να αλλάξει τον κόσμο της όπερας για πάντα.

Φωτογραφία: Βασίλης Λαμπίρης

«Η Αθήνα όφειλε την τιμή στη θρυλική Divina. Το Μουσείο Μαρία Κάλλας, το πρώτο στον κόσμο, μάς κάνει όλους περήφανους. Ευχαριστώ θερμά τους δωρητές, τους χορηγούς, την ομάδα έργου και όλους όσοι συνέβαλαν για να αποκτήσει η πόλη αυτόν τον ξεχωριστό χώρο πολιτισμού».

«Η δημιουργία ενός μουσείου, του πρώτου μουσείου παγκοσμίως, για την μεγάλη καλλιτέχνιδα Μαρία Κάλλας ήταν ένα απαιτητικό εγχείρημα που ο Δήμος Αθηναίων ανέθεσε στην Τεχνόπολη και με μεγάλη χαρά το εγκαινιάζουμε. Οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της πόλης θα έχουν την ευκαιρία να την γνωρίσουν, να την νιώσουν και να την ακούσουν σε ένα σύγχρονο και προσβάσιμο χώρο στην καρδιά της Αθήνας».

Στιγμιότυπο από την παρουσίαση. Φωτογραφία: Βασίλης Λαμπίρης

«Η δημιουργία του Μουσείου Μαρία Κάλλας είναι ένα έργο που ανέλαβε να υλοποιήσει η Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων, που από το 2000 κατέχει και διατηρεί την αρχική συλλογή του Δήμου Αθηναίων με αντικείμενα που ανήκουν στη μεγάλη ντίβα. Η τεχνογνωσία και η οργανωμένη και αποτελεσματική δουλειά έκαναν δυνατό να κατασκευαστεί αυτό το νέο μουσείο σε λιγότερο από έναν χρόνο. Παραδίδεται στο κοινό 100 χρόνια μετά την γέννηση της, ως ένα σύγχρονο και άρτιο μουσείο, αφιερωμένο στην μεγάλη καλλιτέχνιδα που έδωσε μια νέα διάσταση στην όπερα και το λυρικό τραγούδι».

Φωτογραφία: Vangelis Patsialos

Το πρώτο Μουσείο Μαρία Κάλλας στον κόσμο καλεί τους επισκέπτες να ανακαλύψουν τον κόσμο και τη μοναδική ερμηνεία της σε κάποιους από τους πιο εμβληματικούς ρόλους της καριέρας της.

Μέσα από κείμενα, αντικείμενα, βίντεο και σπάνια ηχητικά στιγμιότυπα που “χτίζουν” μια συνολική βιωματική εμπειρία για τον επισκέπτη, ξετυλίγεται το νήμα της καριέρας και της ζωής της Μαρίας Κάλλας. Από το ξεκίνημά της, τα χρόνια της στην Ελλάδα, τη διεθνή καριέρα και τους μεγάλους ρόλους, μέχρι την κοσμική της ζωή, την προσωπικότητά της, τους ανθρώπους της ζωής της, αλλά και την κληρονομιά που άφησε.

Φωτογραφία: Vangelis Patsialos

Η δημιουργία συλλογής του Δήμου Αθηναίων με αντικείμενα της Μαρίας Κάλλας ξεκίνησε το 2000, όταν ο Δήμος απέκτησε τα πρώτα αντικείμενα συμμετέχοντας σε διεθνή πλειστηριασμό στο Παρίσι. Έκτοτε η συλλογή έχει εμπλουτιστεί με δωρεές αντικειμένων από αρκετούς φορείς και ιδιώτες, όπως ο Ελληνικός Σύλλογος Μαρία Κάλλας και το ζεύγος Κωνσταντίνου και Βικτωρίας Πυλαρινού, με κειμήλια που ανήκαν ή αναφέρονται στη Μαρία Κάλλας, αλλά και με αντικείμενα που προέκυψαν από χρησιδανεισμό, με αποτέλεσμα να αριθμεί σήμερα περί τα 1000 τεκμήρια.

Τον Οκτώβριο του 2022 στη Μουσική Βιβλιοθήκη του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, το ζεύγος Κωνσταντίνου και Βικτωρίας Πυλαρινού (Προέδρου και Μέλους αντίστοιχα του Σωματείου  Υποτροφιών Μαρία Κάλλας) είχε τιμήσει τον Δήμο Αθηναίων με την εμπιστοσύνη του, δωρίζοντας 50 μοναδικά αντικείμενα της Μαρίας Κάλλας από την προσωπική τους συλλογή.

Τον Σεπτέμβριο του 2023 ο Ελληνικός Σύλλογος Μαρία Κάλλας έδειξε την στήριξή του στο Μουσείο δωρίζοντας στο Δήμο Αθηναίων σημαντικά κειμήλια που είχε στη κατοχή του. Η σύμβαση δωρεάς υπογράφηκε από την πρόεδρο του Ελληνικού Συλλόγου Μαρία Κάλλας, κ. Λιάνα Σκουρλή και τον Δήμαρχο Αθηναίων, Κώστα Μπακογιάννη.

Φωτογραφία: Vangelis Patsialos

Το τετραώροφο κτίριο της οδού Μητροπόλεως 44 οικοδομήθηκε κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου (σε παλαιότερο συμβόλαιο αναφέρεται το 1928) και στέγασε για μεγάλο χρονικό διάστημα (ως και τη δεκαετία του ’60) το ξενοδοχείο “Royal” Γ’ κατηγορίας, με 20 δωμάτια. Το κτίριο κρίθηκε διατηρητέο, βάσει Προεδρικού Διατάγματος (ΦΕΚ 349Δ/85), ενώ είχε  τροποποιηθεί  γύρω στο 1950. Η αρχική φάση του κτιρίου είναι περισσότερο εμφανής στην όψη της οδού Πετράκη. Τη δεκαετία του 2010 αγοράστηκε από τον Δήμο Αθηναίων, προκειμένου να εγκατασταθούν υπηρεσίες του. Με ενέργειες της σημερινής, αλλά και της προηγούμενης δημοτικής αρχής, αποφασίστηκε το κτίριο να στεγάσει το Μουσείο Μαρία Κάλλας.

Φωτογραφία: Vangelis Patsialos

Το πρώτο Μουσείο Μαρία Κάλλας είναι αποτέλεσμα πολυετούς έρευνας και εργασίας κορυφαίων επαγγελματιών. Η μελετητική ομάδα αποτελείται από την Ανδρομάχη Γκαζή, Καθηγήτρια Μουσειολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, την Ερατώ Κουτσουδάκη-Γερολύμπου, Αρχιτέκτονα-Μουσειολόγο και τον Αλέξανδρο Χαρκιολάκη, Διευθυντή του Συλλόγου Φίλων της Μουσικής.

Η Τεχνόπολη έχει αναλάβει την υλοποίηση του έργου, την οργάνωση και τον συντονισμό των επιμέρους ομάδων εργασίας (μελετητικές και υλοποίησης) και την διεκπεραίωση όλων των απαραίτητων διαδικασιών και εργασιών για την παράδοσή του. Επίσης θα αναλάβει την διαχείριση της λειτουργίας του νέου Μουσείου για τα επόμενα 5 έτη.

Η ομάδα υλοποίησης του Μουσείου αποτελείται από τον Κωνσταντίνο Μπιτζάνη, Διευθύνοντα Σύμβουλο Τεχνόπολης Δήμου Αθηναίων, τη Μαρία Φλώρου, Υπεύθυνη Τομέα Βιομηχανικού Μουσείου, τον Γρηγόρη Γαϊτανάρο, πολιτικό μηχανικό, τη Δέσποινα Ανδριοπούλου, Πολιτιστική Διαχειρίστρια -Μουσειολόγο και τη Νιόβη Ανδριώτη, Μουσειολόγο – Επικοινωνιολόγο.