Μπορεί η διατροφή μας να αποτελεί πρόληψη για τον καρκίνο του μαστού;

Είμαστε ό,τι τρώμε, λένε και ακούγεται λογικό. Από την άλλη, ένα σωρό μελέτες έχουν δείξει ήδη συσχέτιση ανάμεσα στην αυξημένη κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος με τον κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου. Αντίστοιχα, για τον καρκίνο του μαστού -και για τον καρκίνο εν γένει- φαίνεται πως υπάρχουν τροφές που συμβάλλουν στην άμυνα του οργανισμού.

«Οι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του μαστού χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Τους παράγοντες που είναι μη-τροποποιήσιμοι και τους τροποποιήσιμους παράγοντες. Στους τροποποιήσιμους παράγοντες συμπεριλαμβάνονται ο τρόπος ζωής, οι διαιτητικές συνήθειες, το αυξημένο σωματικό βάρος και η παχυσαρκία. Ειδικότερα, η παχυσαρκία σχετίζεται με μειωμένη επιβίωση και αυξημένη θνησιμότητα στις γυναίκες που βρίσκονται σε εμμηνόπαυση», θέτει τη βάση της συζήτησης η Θεώνη Καπερώνη, διαιτολόγος-διατροφολόγος, MS, με εξειδίκευση στη Διατροφογενετική-Διατροφική Επιγενετική.

«Οι διατροφικές συνήθειες έχουν σημαντικό και καθοριστικό ρόλο τόσο στην πρόληψη όσο και στην έκβαση του καρκίνου του μαστού. Η υιοθέτηση ενός υγιεινού διαιτητικού προτύπου, που βασίζεται κυρίως στην κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, δημητριακών ολικής αλέσεως, πουλερικών και ψαριών και χαμηλή κατανάλωση σε κόκκινο κρέας, επεξεργασμένα τρόφιμα (π.χ. μπισκότα εμπορίου, κεϊκ, κρακεράκια), γλυκά και πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα, φαίνεται, ότι βελτιώνει τη συνολική πρόγνωση και επιβίωση των γυναικών που βρίσκονται στα πρώιμα στάδια εμφάνισης καρκίνου του μαστού», εξηγεί η διατροφολόγος.

Διαβάστε επίσης: Μαστογραφία: 2 μύθοι και ένα ψήγμα αλήθειας που δεν πρέπει να μας εμποδίζει να την κάνουμε

«Επίσης, η φυσική δραστηριότητα έχει καθοριστικό ρόλο στην επιβίωση από τον καρκίνο του μαστού. Σύμφωνα, με τις συστάσεις του Αμερικάνικου Ινστιτούτου στην έρευνα του Καρκίνου, δίνονται οι ακόλουθες οδηγίες στο πλαίσιο της πρόληψης της νόσου: διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους, φυσική δραστηριότητα, υιοθέτηση ενός προτύπου διατροφής που βασίζεται στα τρόφιμα φυτικής προέλευσης και στη σόγια και ο περιορισμός της πρόσληψης τροφίμων που είναι πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά, βελτιώνουν σημαντικά τη συνολική επιβίωση μετά την αρχική διάγνωση καρκίνου του μαστού.

Αδιαμφισβήτητα, λοιπόν, η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής που περιλαμβάνει τη διαχείριση βάρους και την υψηλή ποιότητα της διατροφής, επηρεάζουν σημαντικά τόσο τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού όσο και την έκβαση μετά τη διάγνωση».

«Από την άλλη πλευρά, επιβαρυντικοί παράγοντες για την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού θεωρούνται η καθιστική ζωή και οι διατροφικές συνήθειες που περιλαμβάνουν κυρίως τρόφιμα πλούσια σε ζάχαρη και κορεσμένα λιπαρά και η χαμηλή κατανάλωση υγιεινών τροφίμων, που οδηγούν σε παχυσαρκία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, να υπάρχει σημαντική αύξηση του λιπώδους ιστού και της φλεγμονής, δημιουργώντας ένα «πρόσφορο έδαφος» στην ανάπτυξη και εξέλιξη του καρκίνου του μαστού.

Σύμφωνα, με επιδημιολογικές μελέτες ανάλογα με τη συχνότητα κατανάλωσης ορισμένων τροφίμων και θρεπτικών συστατικών, μπορεί να επιδεινώσουν την εμφάνιση καρκίνου του μαστού, λόγω της αύξησης των προφλεγμονωδών κυτταροκινών», καταλήγει η Θεώνη Καπερώνη.

Διαβάστε επίσης: Η διατροφή ως στοιχείο πολιτισμού

Η υψηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών παρέχει σημαντικές ποσότητες σε πολυφαινόλες και φυτικές ίνες, που συμβάλλουν στην πρόληψη της καρκινογένεσης. Επίσης, συστήνεται αποκλειστικά η κατανάλωση τροφίμων ολικής αλέσεως (π.χ. ρύζι καστανό, βρώμη κ.ά) λόγω του χαμηλότερου γλυκαιμικού δείκτη και γλυκαιμικού τους φορτίου, καθώς είναι εξίσου σημαντικό να διατηρούνται σταθερά τα επίπεδα ινσουλίνης και να υπάρχει καλός γλυκαιμικός έλεγχος.

Επιπρόσθετα, φαίνεται ότι η υψηλή (πάνω από 600γρ/ημέρα) και μέτρια κατανάλωση (400-600γρ/ημέρα) γαλακτοκομικών προϊόντων μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού σε σχέση με τη χαμηλή κατανάλωση (<400γρ/ημέρα). Ακόμη, τα ζυμούμενα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως το κεφίρ και το γιαούρτι, και τα χαμηλά σε λιπαρά γαλακτοκομικά φαίνεται ότι έχουν προστατευτική δράση. Η ωφέλιμη αυτή επίδραση έχει επιβεβαιωθεί και από μεγάλες έρευνες που έχουν διεξαχθεί σε Αμερική και Ευρώπη συνολικά για τα γαλακτοκομικά προϊόντα, όχι όμως για το γάλα. Τόσο το ασβέστιο όσο και η βιταμίνη D, έχουν αντι-καρκινικές ιδιότητες.

Ένα ακόμη τρόφιμο με προστατευτική δράση είναι η σόγια και τα προϊόντα της, που αποτελούν εξαιρετική πηγή ισοφλαβονών. Ένα από τα βασικά συστατικά της σόγιας με ισχυρή αντιοξειδωτική και αντικαρκινική ιδιότητα.

Επίσης, η κατανάλωση ψαριών πλούσιων σε ω-3 συμβάλλει στην πρόληψη. Τα ω-3 πολυακόρεστα λιπαρά, φαίνεται να έχουν προστατευτική δράση. Έχει βρεθεί ότι, για κάθε 0,1 γραμμάριο αύξησης της κατανάλωσης ω-3 μειώνεται ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του μαστού κατά 5%.

Ένα δημοφιλές αφέψημα με προστατευτική δράση, είναι το πράσινο τσάϊ γιατί περιέχει κατεχίνες, μία μεγάλη ομάδα φλαβονοειδών και πολυφαινολικών ενώσεων με αντιοξειδωτικές ιδιότητες.

Από την άλλη πλευρά, η κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος (π.χ. αλλαντικά και λουκάνικα) αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Μία βασική αιτία, είναι το μαγείρεμα σε υψηλές θερμοκρασίες που κατά τη διάρκεια σχηματίζονται προκαρκινογόνες ενώσεις. Γι’ αυτό συστήνεται η κατανάλωση κόκκινου κρέατος να μην υπερβαίνει τα 350-500γρ. σε μαγειρεμένη ποσότητα την εβδομάδα.

Επίσης, σύμφωνα με την επιστημονική βιβλιογραφία έχει βρεθεί ότι η υψηλή κατανάλωση κορεσμένου λίπους συσχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Τρόφιμα πλούσια σε κορεσμένα λίπος είναι το βούτυρο, κρέμα γάλακτος, γλυκίσματα εμπορίου, τυρί κρέμα, πλήρη τυριά. Επίσης, η αυξημένη πρόσληψη διαιτητικής χοληστερόλης έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού.

Επιπρόσθετα, συστήνεται περιορισμός της ζάχαρης και των τροφίμων που περιέχουν απλά σάκχαρα και προέρχονται από επεξεργασμένα άλευρα όπως επιδόρπια γιαουρτιού, χυμοί εμπορίου, μπάρες δημητριακών, μπισκότα, κεϊκ εμπορίου κ.ά.

Συνοψίζοντας, το πιο σημαντικό είναι η υιοθέτηση ενός υγιεινού προτύπου διατροφής όπως της Μεσογειακής Διατροφής και η ένταξη της φυσικής δραστηριότητας στην καθημερινότητα τόσο πριν όσο και μετά τη διάγνωση του καρκίνου για να επιτευχθεί μακροχρόνια επιβίωση και υψηλή ποιότητα ζωής.