MENU
Κερδίστε Προσκλήσεις
ΤΡΙΤΗ
05
ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ
ΦΕΣΤΙΒΑΛ

Ανταπόκριση από το 11ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων

Βρεθήκαμε στα Χανιά με αφορμή το 11ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων και σας μεταφέρουμε τις εντυπώσεις μας.

author-image Άννα Ρούτση

Πότε θα καταλάβουμε ότι χρωστάμε περισσότερα στην τέχνη απ’ ό,τι στην εφορία; Παραφράζω μια φράση του σκηνοθέτη Σταύρου Ψυλλάκη, με καταγωγή από τα Χανιά, καθώς φεύγω από την 11η διοργάνωση του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων γεμάτη εικόνες, κουβέντες, συναισθήματα και κυρίως ελπίδα.

Το φεστιβάλ ξεκίνησε στις 18 και διαρκεί μέχρι τις 28 Οκτωβρίου και είναι ωραίο να βλέπεις ένα φεστιβάλ που γνώρισες στη νηπιακή ηλικία των 5 ετών να έχει φτάσει στην προεφηβεία του, στα 11 και να αναπτύσσεται με υγεία, ενθουσιασμό και προοπτικές. Το  Φεστιβάλ γεννήθηκε μέσα από την κοινότητα, άρα οι δεσμοί δεν προσπαθούν να φτιαχτούν: Υπάρχουν ήδη και δυναμώνουν συνεχώς. Από το 2002 η Πολιτιστική Εταιρεία Κρήτης, που είναι ο διοργανωτής, υλοποιεί εκπαιδευτικές δράσεις με σχολεία της περιοχής με όχημα τον κινηματογράφο, τα βιβλία και την ιστορία.

Φέτος, το φεστιβάλ επέκτεινε κι άλλο τις δράσεις του αλλά και τα αφιερώματά του. Δημιουργοί πήγαιναν κάθε πρωί στα σχολεία και έκαναν δράσεις «Εκτός των τειχών» με τα παιδιά. Δεκαεπτά masterclasses διοργανώθηκαν και γεμίζουν με την ανήσυχη κοινότητα της πόλης, μιας πόλης που παράγει και προσφέρει αφειδώς πολιτισμό, τόσο παραδοσιακό όσο και σύγχρονο. Ουρές κόσμου σχηματίστηκαν για τις (δωρεάν) προβολές, όπως την ταινία του Φατίχ Ακίν «Μαζί ή τίποτα» με διαδικτυακή συζήτηση με τον σκηνοθέτη, και ταινίες που άφησαν ιστορία, όπως το «Όλα είναι δρόμος» με παρόντα τον Παντελή Βούλγαρη ή το «Ρεμπέτικο» με τον Κώστα Φέρρη.

Γεμάτες και οι αίθουσες για εργαστήρια, σεμινάρια, παράλληλες δράσεις, συζητήσεις, εκθέσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, ειδικές προβολές και βέβαια καθημερινές προβολές για μαθητές και για ενήλικες, αλλά και για υπερήλικες.

Πώς λειτουργεί και πώς εξασφαλίζει τη βιωσιμότητά του ένα φεστιβάλ της περιφέρειας; Ο διευθυντής και ιδρυτής του φεστιβάλ, κ. Ματθαίος Φραντζεσκάκης μας λέει:

«Υπάρχει μια αρχή που πιστεύω ότι θα συνεχίσει να μας χαρακτηρίζει, ότι είμαστε σε διαρκή εγρήγορση προκειμένου να ενσωματώνουμε κάτι νέο κάθε φορά στη διοργάνωση. Φέτος πχ εκτός από την υποδοχή των σχολείων στο χώρο μας, πηγαίνουν και οι επισκέπτες μας, φιλοξενούμενοι του φεστιβάλ στα σχολεία. Το εκπαιδευτικό κομμάτι παραμένει από τα ταυτοτικά τμήματα του φεστιβάλ καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Θέλουμε να κρατήσουμε ζωντανό το σχολείο και το φεστιβάλ και η βασική μας πλέον έννοια είναι πώς να διαχειριστούμε όλη αυτή την αγάπη του εκπαιδευτικού χώρου και να καλύψουμε όλα τα αιτήματα για  προβολές, εργαστήρια κλπ. Επίσης βλέπουμε τη συμμετοχή εκατοντάδων ανθρώπων σε προβολές κι αυτό μας γεμίζει χαρά. Φαίνεται να έχουμε κερδίσει τον βασικό στόχο, την αγάπη του κόσμου, αλλά συνεχώς αναζητούμε νέα προγράμματα, δράσεις, συνεργασίες, αφιερώματα, εκθέσεις».

Ένα πάγιο αίτημα του φεστιβάλ είναι να υπάρχει ένας χώρος, το σπίτι του φεστιβάλ, για να φιλοξενήσει το μουσειακό κομμάτι, τις εκθέσεις και τις συλλογές και να βοηθήσει στη σταθερή ανάπτυξη των εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Το άλλο είναι η χρηματοδότηση του φεστιβάλ σε μια πιο στέρεη βάση κι αυτό «δεν μπορεί να είναι άλλο από μια προγραμματική σύμβαση. Οι φορείς – Δήμος Χανίων και Πλατανιά, Περιφέρεια Κρήτης, Υπουργείο Πολιτισμού –  είναι ήδη πολύτιμοι υποστηρικτές του φεστιβάλ. Αν εξασφαλιστεί μια κανονικότητα που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες όχι μόνο τις οικονομικές, αλλά και τις χρονικές, θα μας δώσει τη δυνατότητα για καλύτερο σχεδιασμό και λειτουργία όλου του εγχειρήματος που δεν είναι μόνον οι 12 μέρες του φεστιβάλ, αλλά ακριβώς η δραστηριότητα όλο το χρόνο».

Το  φεστιβάλ διαρκεί μέχρι το Σάββατο 28 Οκτωβρίου, τη δε τελετή λήξης την περιμένουν μικροί και μεγάλοι, καθώς μεταξύ άλλων βραβεύονται οι 13 μαθητικές ταινίες από σχολεία της περιοχής και είναι πάντα υπέροχο να βλέπεις τον ενθουσιασμό, τα γέλια και τα πειράγματα των παιδιών και των οικογενειών και φίλων τους!

Τα highlights από τις πρώτες μέρες της φετινής διοργάνωσης

Φατίχ Ακίν: Προβολή και συζήτηση με τον αγαπημένο σκηνοθέτη

Ο αγαπημένος σκηνοθέτης ακύρωσε τελευταία στιγμή την επίσκεψή του στα Χανιά, αφού διακόπηκε η απεργία του Χόλυγουντ και επιστρέφει εσπευσμένα στις ΗΠΑ για να συνεχίσει τα γυρίσματα της νέα του ταινίας. Συνδεθήκαμε όμως μαζί του διαδικτυακά μετά την προβολή της ταινίας του «Μαζί ή τίποτα». Η ταινία με πρωταγωνίστρια την Diane Kruger είναι του 2016 – μια εποχή δηλαδή που στην Ελλάδα συνεχιζόταν η δίκη τη Χρυσής Αυγής – και αφορά τη δολοφονία ενός κούρδου με το μικρό του παιδί από νεοναζί στη Γερμανία και τον τρόπο χειρισμού της από την επιζώσα σύζυγο, το  δικαστήριο και το δίκτυο των νεοναζί στην υπόλοιπη Ευρώπη (απολαυστικός ο Γιάννης Οικονομίδης στο σύντομο ρόλο του νεοναζί στα γυρίσματα που έγιναν και στη χώρα μας).

Ο Ακίν λοιπόν εμφανίστηκε στην οθόνη με τη μητέρα του, Τουρκάλα με καταγωγή από την Ιεράπετρα της  Κρήτης, απ’ όπου έφυγαν προς την Κωνσταντινούπολη το 1900. «Δεν έχω γνωρίσει τους προγόνους μου, αλλά η μητέρα μου μοιάζει πολύ με κρητικιά!», μας είπε, ενώ διευκρίνισε ότι η ταινία του «Μαχαιριά» (2014), η φιλία του με πολιτικούς κρατουμένους και η στήριξη των μειονοτήτων τον έκανε να νιώθει κατά κάποιον τρόπο ανασφαλής στην πατρίδα του την Τουρκία. «Επειδή ποτέ δεν ξέρεις, αποφάσισα να μην κάνω ούτε διακοπές πλέον εκεί. Μου έλειψε βέβαια, αλλά το κενό αναπληρώθηκε με την Κρήτη που ανακάλυψα και με καλωσόρισε, μου έδωσε νέα ελπίδα και την ευχαριστώ γι’ αυτό».

«Στη δε Γερμανία», όπως είπε, «μπορεί να έχουμε ακροδεξιά σε δύο εκλογές από τώρα. Φυσικά τότε πλέον το υπουργείο πολιτισμού δεν πρόκειται να χρηματοδοτεί τις ταινίες μου. Αποφάσισα λοιπόν να ζήσω αυτήν την περιπέτεια με την Αμερική, αφενός γιατί έχω πάντα περιέργεια για κάτι καινούριο, αφετέρου γιατί αναζητώ την ασφάλεια και δεν ξέρω αν μπορώ να συνεχίσω στην Ευρώπη. Πρέπει να πάω εκεί που θα βρω ψωμί για την οικογένειά μου, όπως έκαναν και οι γονείς μου αναζητώντας την τύχη τους στη Γερμανία του ‘60. Θα προτιμούσα πχ να είμαι στην Ελλάδα, όπου βέβαια έχετε ήδη πολύ καλούς κινηματογραφιστές! Δεν είστε λοιπόν απλά προγονοί μου, αλλά και το μέλλον μου!» Υποσχέθηκε δε να έρθει με τη μητέρα του στα Χανιά για να παραλάβει το τιμητικό βραβείο του φεστιβάλ.

Η ταινία που είδαμε, είχε γραφτεί το 1992 όταν ήταν ακόμα μαθητής. Στην προσφάτως επανενωμένη Γερμανία, νεοναζί έκαιγαν καταστήματα  και σκότωναν αλλοδαπούς. Το NSU είχε δολοφονήσει τουλάχιστον 10 άτομα μεταξύ 2000-2010, αναμεσά τους κούρδοι και Έλληνας. «Ήθελα να κάνω μια εκδοχή πολιτικού θρίλερ, στο πρότυπο του Κώστα Γαβρά και με τη  μητέρα να συμβολίζει την κάθαρση. Είναι μια ταινία για τον πόνο και τις διαφορετικές αποχρώσεις του που ήθελα να φωτίσω. Κάνω διαφορετικά πράγματα, αλλά όλα έχουν να κάνουν με outsiders. Μ’ ενδιαφέρουν αυτοί που ζουν στα άκρα, προτιμώ τις σκιές από το άπλετο φως. Εν τέλει βέβαια όλες μου οι ταινίες ασχολούνται με το ποιος είμαι εγώ. Όταν είσαι παιδί μεταναστών, αυτό το ερώτημα συχνά έχει να κάνει με το πώς σε βλέπουν οι άλλοι. Είσαι πιο ευαίσθητος στην οπτική του άλλου για σένα κι αυτό δημιουργεί μια σύγκρουση. Αυτό είναι η πηγή της έμπνευσής μου».

Ως προς τη στάση των νέων απέναντι στο σινεμά, είπε: «Δεν πιστεύω ότι οι νέοι δεν μπορούν να συγκεντρωθούν. Ένα καλό φιλμ πάντα θα βρει το κοινό του, ασχέτως χρόνου και θεματικής. Η τελευταία μου ταινία, «Ο χρυσός του Ρήνου», καθήλωσε νέα παιδιά, παρότι μάλιστα διαρκεί δυόμισι ώρες.

Χρειάζεται όμως να προσφέρεις το κάτι παραπάνω που αναζητούν οι νέοι για να τους προσελκύσεις. Ο δε κινηματογράφος είναι όλο και περισσότερο ένα event. Όλοι αναζητούν αυτό το κάτι, για το οποίο θα μιλά όλος ο κόσμος και θα θέλει να το δει. Κάτι ξεχωριστό, όπως πχ η νέα ταινία του Λάνθιμου». Για τον δε ρόλο των κινηματογραφικών φεστιβάλ, ο σκηνοθέτης είπε ότι είναι όλο και πιο σημαντικός, καθώς «έχει έναν μαγνητισμό, φέρνει τον κόσμο μαζί και είναι σαν φίλτρο, αφού σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα οι θεατές έχουν πρόσβαση σε τόσα φιλμ, ανακαλύπτουν ταινίες, συνδέονται κι έρχονται σε επαφή, όχι μόνο με το λόγο αλλά και με το συναίσθημα. Τα φεστιβάλ είναι η μόνη ευκαιρία που έχει ο κινηματογράφος!».

Το διαχρονικό Ρεμπέτικο και ο Κώστας Φέρρης

Η εμβληματική ταινία, εμπνευσμένη από τη ζωή της Μαρίκας Νίνου, προβλήθηκε σε νέα κόπια στην τελετή έναρξης του φεστιβάλ. Την άλλη μέρα, νέοι εθελοντές που δεν είχαν καν γεννηθεί όταν βγήκε η ταινία, μου έλεγαν πόσο τους άγγιξε. Ο Κώστας Φέρρης, παρών στα Χανιά, μίλησε και επισκέφθηκε επίσης δύο σχολεία, μεταξύ αυτών και το Μουσικό σχολείο, όπου τα όργανα πήραν φωτιά!

Μια κουβέντα μαζί του είναι ένα ταξίδι στη μουσική και πολιτική ιστορία της χώρας. Μεταφέρω εδώ λίγα από όσα μου εκμυστηρεύτηκε στη σύντομη κουβέντα μαζί του: «Κάποτε ο Νίκος Κούνδουρος ήταν πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και επέμενε να βραβευτεί το Ρεμπέτικο, γιατί, όπως έλεγε, σε είκοσι χρόνια θα παίζεται ακόμα, ενώ άλλες ταινίες σε δυο χρόνια θα έχουν ξεχαστεί. Χρόνια μετά με παίρνει νύχτα και μου λέει, τι είπα τότε; Εδώ πάμε για τριάντα και σαράντα χρόνια. Κι έτσι έγινε! Κάθε φορά ανακαλύπτεις κι άλλα στοιχεία. Η ταινία έχει το πλεονέκτημα ότι έχει διαβάσει την εθνική κουλτούρα και την έχει αφομοιώσει. Δεν είμαι μετριόφρων, αλλά θεωρώ ότι δεν υπάρχει η έννοια ταλέντο. Ταλέντο είναι να είσαι αρκετά ανοικτός, ούτως ώστε να δεχτείς τον άγγελο, όποιος κι αν είναι αυτός, που θα σε επισκεφθεί και θα σου ‘πει’ μια ιδέα.

Στη στιχουργική για παράδειγμα, μου έχει τύχει να χτυπιέμαι ένα ολόκληρο καλοκαίρι για να γράψω μια παραγγελία του Χατζιδάκι και να έχω μπλοκάρει. Και υπάρχει και η περίπτωση του Ρεμπέτικου με τον Γκάτσο και τον Ξαρχάκο. Πηγαίνοντας λοιπόν μια μέρα στο σπίτι, είχε μποτιλιάρισμα και στο φανάρι για την Αμφιθέας μένω καρφωμένος για 7 λεπτά. Ρίχνω μια ματιά και βλέπω απέναντι το μαγαζί του Παπαθεοχάρη, τον Διογένη. Λέω, ‘Α, στου Θωμά το μαγαζί! Τι θα κάνουμε εκεί; Θα βρεθούμε όλοι μαζί’. Στα 7’ μέχρι να ξεκινήσει η κίνηση, το είχα τελειώσει! Λέω στον ταξιτζή, κάνε στροφή και πάω στον Ξαρχάκο και του το δίνω. Εκείνος κάθεται στο πιάνο, βάζει τους στίχους για παρτιτούρα και σε 3 λεπτά το είχε μελοποιήσει. Δε με άφησε ούτε να χαρώ το ρεκόρ μου! Και αρχίζουμε τα στοιχήματα, ποιο θα είναι το σουξέ. Ο Ξαρχάκος λέει το «Μάνα μου Ελλάς», άλλος λέει το «Δίχτυ», κοκ. Εγώ λέω, αφού μιλάμε για σουξέ, θα είναι του Θωμά. Επί 10 χρόνια λοιπόν όλα τα μαγαζιά ξεκινούσαν με αυτό το κομμάτι!»

Δημήτρης Αρβανίτης, ο ακούραστος δημιουργός ειδώλων

Ο σπουδαίος σχεδιαστής  γραφιστικής τέχνης και δημιουργός αναρίθμητων κινηματογραφικών αφισών, αλλά και της φετινής αφίσας του φεστιβάλ κινηματογράφου Χανίων,  ήταν επίσης παρών στα Χανιά. Στο χώρο του φεστιβάλ υπήρχε έκθεση με 50 κινηματογραφικές αφίσες του, μια διαδρομή, ουσιαστικά, στην ιστορία του σινεμά, σε επιμέλεια του Λευτέρη Λαμπράκη. Στην ξενάγηση μαζί του διακρίναμε τις τεχνικές, τους υπαινιγμούς, τους συμβολισμούς, τη σημειολογία της καθεμιάς και τη μελέτη και έρευνα που υπάρχει από πίσω.

Και είναι κρίμα που ορισμένες δεν βρήκαν ποτέ το δρόμο τους προς τα έξω, αφού οι διανομείς επέλεξαν κάτι πιο εύπεπτο και απλό, μάλλον για να είναι σίγουροι ότι θα είναι κατανοητό απ’ όλους. Ο Αρβανίτης πέρασε δύο πρωινά στο ΕΠΑΛ Ακρωτηρίου Χανίων κάνοντας εργαστήρι σχεδιασμού αφίσας και λογοτύπου με μαθητές στην κατεύθυνση της γραφιστικής. Ενθουσιασμένος μας μιλούσε για τα παιδιά που συμμετείχαν δυναμικά και με προσήλωση, παιδιά του ΕΠΑΛ  που συχνά τα θεωρούμε ενός κατώτερου θεού, παιδιά που μοιράστηκαν τόσες ιδέες και συναισθήματα. Ο δημιουργός έκανε επίσης ένα masterclass στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων, για το «Χάρτινο πρόσωπο της κινούμενης εικόνας».

Την αφίσα, που αυτονομείται από την Τέχνη, καθώς συνδυάζει τυπογραφία και λιθογραφία με εικόνα, αλλά δημιουργεί είδωλα και επηρεάζεται από όλα τα κινήματα τέχνης και στην οποία μπορεί να συνυπάρχουν παλιές και νέες τεχνικές, καθώς τα ρεύματα που ακολουθεί δεν είναι αναγκαστικά τα mainstream. «Το νέο μέσο δημιουργεί τη νέα ηθική του και αυτό που χρειαζόμαστε είναι νέα εργαλεία», είπε ο κ. Αρβανίτης, σχολιάζοντας ότι πλέον η γραφιστική δεν δεσμεύεται από τη ζωγραφική ή τη φωτογραφία, όπως παλιότερα, αλλά έχει μια νέα, απελευθερωτική λογική που αξιοποιεί και κινούμενα στοιχεία και συνθέσεις.

Άρης Δημοκίδης, ένα podcast δεν είναι Μικροπράγματα!

Ένα από τα masterclasses που αγαπήθηκε από το κοινό ήταν αυτό του Άρη Δημοκίδη, ο οποίος κάνει τα εβδομαδιαία podcast Μικροπράγματα για τη Lifo. Τα podcast έγιναν πολύ δημοφιλή, γιατί κάλυψαν την ανάγκη των ανθρώπων να ακούν κάτι καθώς κάνουν κάτι άλλο και δεν μπορούν να διαβάσουν. Αξιοποιούν δηλαδή το χρόνο που διαφορετικά θα ήταν χαμένος.

Συζητήθηκε το πώς ετοιμάζεται και ερευνάται ένα θέμα, πώς στήνεται ο σκελετός του, πώς μοντάρεται ο ήχος και εμπλουτίζεται με μουσική που πρέπει να έχει ελεύθερα ή αγορασμένα δικαιώματα μέσω συνδρομής σε ηχητικές βιβλιοθήκες, το πώς προωθείς τη δουλειά σου με ενδιαφέροντες τίτλους, φωτογραφίες και καλό branding, αλλά και το πώς μπορείς να έχεις ένα παραπάνω κέρδος, μέσω του Spotify, ανάλογα με τον αριθμό των downloads. Το παν βέβαια είναι η καλή ιδέα και η πολλή δουλειά.

Ιστορία, κοινωνία, λογοτεχνία. Το graphic novel και γενικότερα το κόμικ ως πεδίο εξερεύνησης

Μια συναρπαστική συζήτηση ξεδιπλώθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος παράλληλων εκδηλώσεων του φεστιβάλ αλλά και της συνεργασίας που έχει ξεκινήσει με το Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων, με τον σχεδιαστή κόμικς Θανάση Πέτρου, τον σεναριογράφο κόμικς και συγγραφέα Δημήτρη Βανέλλη και τον ιστορικό τέχνης Γιάννη Κουκουλά σε συντονισμό του Μανώλη Πιμπλή, διευθυντή του φεστιβάλ βιβλίου Χανίων.

Μια τέχνη ανάμεσα σε σινεμά και βιβλίο, που χρονολογούνται άλλωστε από το 1896, μια μόλις χρονιά μετά το ξεκίνημα του κινηματογράφου, τα κόμικς «μεγαλούργησαν γιατί πετούσαν κάτω από τα ραντάρ της κριτικής» (Spiegelmann) και μάλιστα σε χώρες όπως η Γαλλία αποτελούν το ¼ των εκδόσεων με τζίρο 900 εκ. ευρώ. Τα κόμικς διδάσκονται ακαδημαϊκά τα τελευταία 10-15 χρόνια στην Ελλάδα και ενώ η γελοιογραφία παραμένει ανδροκρατούμενη, στα κόμικς η αναλογία αρχίζει και αλλάζει από το 2000 με ένα ποσοστό γυναικών δημιουργών, χαμηλό βέβαια ακόμα, στο 30%. Ο Θανάσης Πέτρου, δημιουργός μεταξύ άλλων των «Ομήρων του Γκαίρλιτς» (εκδόσεις Ίκαρος) χρησιμοποιώντας και τα ίδια του τα κόμικς μας ξενάγησε στην «κουζίνα» του, όπου το 1% είναι η στιγμή της έμπνευσης και το υπόλοιπο 99% σκληρή δουλειά με διεξοδική έρευνα σε βιβλιογραφία και πηγές. Με τι κριτήριο όμως διαβάζεις; Και τι πολιτική είχαν οι εφημερίδες ή και οι ιστορικοί της εποχής; Ο κ. Βανέλλης μίλησε για τη σκέψη του σεναριογράφου που μεταφράζεται σε εικόνες, τη συγγραφή του σεναρίου με αφαιρετικότητα και τη μεταφορά των λογοτεχνικών έργων με πίστη όχι οπωσδήποτε στο λόγο, αλλά στο κλίμα.

Ο κ. Κουκουλάς έκανε μια πολύ ενδιαφέρουσα εισήγηση για τους υπαινιγμούς και την πολιτική στα κόμικς, κάνοντάς μας να ανακαλύψουμε κρυμμένες εικόνες μέσα στις εικόνες, όπως έργο του θρυλικού αγαπημένου ζωγράφου Bob Ross που βλέπαμε στην ΕΡΤ3, ένα πορτραίτο του Μαρξ πίσω από τον Ναπολέοντα ή εξιστορώντας μας τις νομικές περιπέτειες που αντιμετώπισαν κόμικς σαν το Katz και απεικονίσεις στρατοπέδων συγκέντρωσης. «Τα κόμικς προσφέρουν μια άλλη προσέγγιση στην ανάγνωση της ιστορίας. Θέλει άσκηση στην ανάγνωση των κόμικς, υπάρχουν  κι εκεί κανόνες. Το ζήτημα είναι να μην έχεις μονομανία στο τι διαβάζεις», ειπώθηκε χαρακτηριστικά.

Το Φεστιβάλ περιλαμβάνει δεκάδες ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους, μυθοπλασίας, ντοκιμαντέρ, animation για μικρούς και μεγάλους σε ένα πρόγραμμα που θα δείτε ΕΔΩ. Από τις πρώτες μέρες του φεστιβάλ ξεχώρισα ορισμένες προβολές που είδα για πρώτη φορά στα Χανιά:

78/52: Hitchcock’s Shower Case του Alexandre O. Philippe

Μια ταινία που μελετά εξονυχιστικά μια από τις διασημότερες σκηνές του κινηματογράφου, τη σκηνή του φόνου στο ντους στην ταινία Ψυχώ του Άλφρεντ Χίτσκοκ και την επίδρασή της στον παγκόσμιο κινηματογράφο.

Κριτικοί κινηματογράφου, κινηματογραφιστές, η Τζάνετ Λι, η κόρη της, Τζέιμι Λι Κέρτις κά, σχολιάζουν συχνά με σπιρτόζικο τρόπο και με απίστευτη εμμονή στη λεπτομέρεια, τα μυστικά, τις τεχνικές και τους συμβολισμούς της ιδιοφυούς σκηνοθεσίας του Χίτσκοκ. Από τη ζωγραφιά του κάδρου, μέσα από το οποίο ο Πέρκινς κρυφοκοιτά τη Λι, μέχρι το μέγεθος της τρύπας στον τοίχο, κι από το παίξιμο του βλεφάρου της νεκρής Λι, μέχρι την επιλογή του πεπονιού κασάμπα για να βγει ο σωστός ήχος του μαχαιρώματος. Ο σκηνοθέτης βρέθηκε πρώτη φορά στην Κρήτη για το φεστιβάλ, όπου έκανε και ένα masterclass. Παρακολουθούσε Χίτσκοκ από παιδί, με αγαπημένο του το Vertigo, για το οποίο επίσης ετοιμάζει ταινία. Η ταινία έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο Sundance κι έχει ταξιδέψει σε πολλές χώρες.

Ζάκρος. Η νέα ταινία του Φίλιππου Κουτσαφτή παρουσιάζει με τον γνωστό ποιητικό λόγο του σκηνοθέτη και την αγάπη του για τον τόπο που εξερευνά, το «ανάπλι της Κρήτης», επικεντρωμένο στην ανασκαφή του μινωικού ανακτόρου της Ζάκρου σε έναν «μικρό όρμο απίστευτης ομορφιάς απ’ όπου θα μπορούσε κανείς να δει τον κόσμο», όπως είπε ο σκηνοθέτης που ήταν παρών στην προβολή,  και στον Νικόλαο Πλάτωνα τον αρχαιολόγο που το έφερε στο φως. Είναι ένα ντοκιμαντέρ που γυρίστηκε σε διάρκεια 35 χρόνων, ξεκινώντας από το 1987 όταν ο Κουτσαφτής πήγε να κινηματογραφήσει τη δουλειά του Πλάτωνα και παρακολουθούμε μαζί με τον σκηνοθέτη το μεγάλωμα των παιδιών. Ένα ντοκιμαντέρ «γεμάτο μύθους και ακόμα περισσότερους ανθρώπους» που πραγματεύεται παράλληλα το χρόνο και τη ζωή που «είναι ένα όνειρο».

Το νησί της Μήδειας του Sergio Naitza: Το ντοκιμαντέρ ερευνά την ιδιαίτερη σχέση που αναπτύχθηκε μεταξύ του Παζολίνι και της Κάλλας, τους οποίους έφεραν κοντά τα γυρίσματα της ταινίας «Μήδεια» το 1969. Μεταξύ άλλων, βλέπουμε τις αδερφές Ιωάννα και Ρένα Κουτσουδάκη, αειθαλείς ιδιοκτήτριες του ιστορικού ξενοδοχείου Δώμα στη Χαλέπα.

Από τις πολλές και αξιόλογες ταινίες μικρού μήκους ξεχώρισα το «Να τους διαβάσω ποιήματα», του Αλέξη Χατζηγιάννη, μια απολαυστική ταινία βασισμένη σε διήγημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη, με πρωταγωνιστές τον Γιώργο Κατσή και τον Δημήτρη Καπετανάκο.  Ένας νταλικέρης κι ένας ποιητής γνωρίζονται σ’ ένα μπαρ. Ο νταλικέρης παίρνει μαζί του τον νεαρό ποιητή, ώστε να περάσει τα Χριστούγεννα στο πατρικό του στην Κοζάνη. Και κάπου εκεί στο δρόμο.. θα τους βρει η ποίηση!

Τον Δημήτρη Καπετανάκο, αυτή τη φορά μαζί με τον Αντώνη Τσιοτσιόπουλο, απολαμβάνουμε και στην ταινία «Short Draft» του Σπυρίδωνα Παπασπύρου. Ένας ταξιτζής στο πουθενά αναγκάζεται υπό την απειλή όπλου να μεταφέρει έναν άντρα στο άγνωστο. Κι ο ταξιτζής όμως κρύβει ένα μυστικό. Ένα υπέροχο, σουρεαλιστικό road movie μικρού μήκους, με το σενάριό του να έχει γραφεί έντεκα χρόνια πριν για πτυχιακή ταινία.

Πλήθος κόσμου ήρθε να παρακολουθήσει την ταινία της Ασημίνας Προέδρου «Πίσω από τις θημωνιές», επίσημη ελληνική υποψηφιότητα για τα OSCAR, αλλά και τη νέα ταινία του Χανιώτη σκηνοθέτη Θοδωρή Παπαδουλάκη «Άλλος ένας».

Κι ακόμα: Νέες εκδόσεις του φεστιβάλ, ραδιοφωνικές εκπομπές από το συνεργαζόμενο Δίκτυο FM, ξεναγήσεις, 150 περίπου εθελοντές, χιλιάδες φωτογραφίες από τους ανθρώπους της Φωτογραφικής Λέσχης Χανίων, μουσικές, κρητικά κεράσματα και φιλοξενία, ο συνδυασμός του αυθόρμητου και του επαγγελματισμού, όλα αυτά τα ωραία και συχνά ετερόκλητα πράγματα που συνθέτουν ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ και που ποτέ δεν θα μπορέσουν να χωρέσουν και ν’ αποδοθούν σε ένα άρθρο – ευτυχώς, γιατί καλό είναι να πάει κανείς στα Χανιά και να τα ζήσει από κοντά…

Πληροφορίες για το πρόγραμμα και τις παράλληλες εκδηλώσεις, καθώς και online προβολές μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του φεστιβάλ.

Περισσότερα από Art & Culture