Μυστήριο 56 Συνάντηση Πολιτισμός 2030: Μια γιορτή για τον πολιτισμό και τους καλλιτέχνες στην Ελευσίνα

Το «Μυστήριο 56 Συνάντηση Πολιτισμός 2030», μια γιορτή της 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης αφιερωμένη σε καλλιτέχνες και επαγγελματίες του πολιτισμού, επιστρέφει από τις 9 έως και τις 12 Νοεμβρίου στην 4η έκδοσή της στην Ελευσίνα, με τίτλο «Από Περιθώριο Κέντρο».

Πώς η Ελευσίνα από «πόλη απ’ όπου όσοι περνούν αποστρέφουν το βλέμμα τους»* μετατράπηκε σε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης (ΠΠΕ), δημιουργώντας νέα δεδομένα στο πολιτιστικό γίγνεσθαι της χώρας; Μετά την Ελευσίνα ποια θα είναι η επόμενη ελληνική Πολιτιστική Πρωτεύουσα; Μήπως κάθε πόλη είναι εν δυνάμει μια Πολιτιστική Πρωτεύουσα;

Κατά τη διάρκεια των τεσσάρων ημερών της Συνάντησης Πολιτισμός 2030, υπό την επιμέλεια της Κέλλυς Διαπούλη, πολιτικοί, καλλιτέχνες και εμπειρογνώμονες θα διερευνήσουν τη δυνατότητα υιοθέτησης ενός νέου θεσμού, τους όρους και τις συνθήκες λειτουργίας του, ο οποίος θα στοχεύει ισότιμα στην πολιτιστική ανάπτυξη όλων των περιφερειακών πόλεων, ανεξαρτήτως μεγέθους ή πρόθεσης διεκδίκησης του τίτλου της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης. Και όπως πάντα, το πρόγραμμα του Συνεδρίου πλαισιώνουν εργαστήρια με καλλιτέχνες και επαγγελματίες από ευρωπαϊκά και ευρύτερα διεθνή πολιτιστικά δίκτυα, καλλιτεχνικές δράσεις, συμπόσια, καθώς και η Αγορά, ένας ανοιχτός χώρος συνάθροισης, δικτύωσης και ανταλλαγής.

Ο Steve Green, ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας με πολυετή εμπειρία σε Πρωτεύουσες Πολιτισμού και Πρόεδρος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων που έκρινε τις ελληνικές υποψήφιες πόλεις για τον τίτλο της ΠΠΕ 2021, δίνει σε μια κεντρική ομιλία το πλαίσιο ενός νέου θεσμού, εμβαθύνοντας στα οφέλη, στα κριτήρια και στα δύσβατα σημεία της διαγωνιστικής διαδικασίας. Δίπλα του, ο Ιωάννης Τροχόπουλος, επίσης μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων που έκριναν τις ελληνικές υποψήφιες πόλεις και Διευθυντής της Βιβλιοθήκης Βέροιας, εστιάζει στις δυνατότητες και τις αδυναμίες της πολιτιστικής ανάπτυξης στην περιφέρεια. Ο Γιώργος Σκιάνης, Ελευσίνιος και για αρκετά χρόνια εισηγητής των εικαστικών εγκαταστάσεων του Φεστιβάλ Αισχύλεια, περιγράφει πώς το αρνητικό στίγμα της Ελευσίνας έγινε αφορμή να αλλάξουν οι ίδιοι οι πολίτες την εικόνα που είχε ο υπόλοιπος κόσμος για την πόλη τους. Τέλος, η Nan Van Houte, τέως Γενική Γραμματέας του Διεθνούς Δικτύου για τις σύγχρονες παραστατικές τέχνες IETM, μιλάει για τον ρόλο της σύγχρονης τέχνης στη σημερινή, ρευστή και συχνά επισφαλή κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα.

*Φράση από το ντοκιμαντέρ «Αγέλαστος πέτρα» του Φίλιππου Κουτσαφτή.

Οι πρωινές ώρες της Συνάντησης Πολιτισμός 2030 είναι αφιερωμένες σε συζητήσεις εργαστηριακού χαρακτήρα, που φέρνουν σε επαφή Έλληνες καλλιτέχνες και επαγγελματίες με συναδέλφους από ευρωπαϊκά και ευρύτερα διεθνή πολιτιστικά δίκτυα. Ειδικότερα, οι οργανισμοί Roberto Cimetta Fund και Liv.in.G. αναλύουν το θέμα της κινητικότητας των καλλιτεχνών με έμφαση στη Μεσόγειο και παρουσιάζουν ένα νέο πρόγραμμα που έχει ως στόχο να βοηθήσει καλλιτέχνες της Μεσογείου να διεθνοποιήσουν την καλλιτεχνική τους πρακτική.

Τρία βιωματικά εργαστήρια-επισκέψεις θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν οι συμμετέχοντες στο συνέδριο, στο πλαίσιο της δράσης «Μικρά μουσεία γειτονιάς στο επίκεντρο». Ο Λαογραφικός Σύλλογος «Αδράχτι» (2002), ο Σύλλογος Ποντίων «Νέα Τραπεζούντα» (1976) και ο Λαογραφικός Σύλλογος Μικρασιατών (1932) ανοίγουν τις πόρτες τους στους μικρούς μουσειακούς χώρους-κιβωτούς μνήμης που έχουν δημιουργήσει, δίνοντας τη δυνατότητα στους επισκέπτες να έρθουν σε επαφή με τις παραδόσεις, τις δράσεις και την αστείρευτη ενέργειά τους στην πολιτισμική ζωή του τόπου.

Ένα ακόμη ενδιαφέρον βιωματικό εργαστήριο, το «Μυστήριο 85  ΜΟΤΙΒΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ», διοργανώνει η ομάδα Μ2P προτείνοντας μια καινούρια ματιά πάνω στα μοτίβα, την ευρηματική επανάχρησή τους και στο πώς η παράδοση και η μνήμη μπορούν να αποτελέσουν έμπνευση για νέες μορφές δημιουργικότητας.

Από τις πέντε το απόγευμα και μέχρι αργά το βράδυ ακολουθεί το καλλιτεχνικό πρόγραμμα της δράσης Συνάντηση Πολιτισμός 2030 με εκδηλώσεις που απλώνονται σε όλη την πόλη. Κεντρική θέση κατέχουν η παράσταση κοινωνικού τσίρκου της ομάδας «Κι όμως Κινείται», καρπός ενός εντατικού εργαστηρίου σύγχρονου χορού και ακροβασίας, η δράση «Παιδί της νύχτας μια ζωή» με λαϊκά και ρεμπέτικα τραγούδια με τη Λένα Κιτσοπούλου, ενώ σε συνεργασία με την ομάδα νέων της πόλης CULTTERRA διοργανώνεται ένα πάρτι με εικαστικά δρώμενα, live περφόρμανς και dj set από την ομάδα Katalogue στον νέο χώρο νεότητας ARKOPOLIS. Το καλλιτεχνικό πρόγραμμα ολοκληρώνουν δύο εκθέσεις, η συλλογική έκθεση φοιτητών της Α.Σ.Κ.Τ. «Μυστήριο θήτα», που εντάσσει το βλέμμα 14 νέων δημιουργών στη διατήρηση της συλλογικής μνήμης της πόλης, και η εικαστική εγκατάσταση με μικτά υλικά «Η ουτοπία των ονείρων», έργο που δημιουργήθηκε ομαδικά στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος «Μυστήριο 171 Κατασκευάζοντας την ουτοπία».

Με οδηγό τη φαντασία, υπό την επιμέλεια του Ελληνικού Παιδικού Μουσείου, η δράση «Η Ελευσίνα για μικρούς και μεγάλους – ένας αλλιώτικος περίπατος στον χώρο και στον χρόνο» συνδέει ιστορίες από το παρελθόν με το σήμερα, αναδεικνύει όλα όσα κάνουν την Ελευσίνα διαχρονική Πολιτιστική Πρωτεύουσα και προτείνει εναλλακτικούς τρόπους γνωριμίας μέσα από διαδρομές προσωπικές, γεμάτες χρώμα, ήχους, μυρωδιές και συναίσθημα.

Σε ένα διαφορετικό Συμπόσιο με τον Χαΐνη Δημήτρη Αποστολάκη και τη Χριστίνα Σουγιουλτζή, τους εμπνευστές της δράσης «Μυστήριο 109 Το σωματίδιο Higgs», θα έχουν την ευκαιρία να λάβουν μέρος οι συμμετέχοντες του συνεδρίου, και να μοιραστούν μαζί τους την εμπειρία των εργαστηρίων αλλά και της παράστασης σύγχρονου χορού και ακροβασίας που παρουσιάστηκε τον Σεπτέμβριο του 2023 στο Αμφιθέατρο του Παλαιού Ελαιουργείου Ελευσίνας.

Τέλος, η Αγορά, ένας ανοιχτός χώρος συνάθροισης, δικτύωσης και ανταλλαγής θα λειτουργήσει για επαγγελματίες και καλλιτέχνες της Ελλάδας και του εξωτερικού που θέλουν να μοιραστούν ιδέες και πρακτικές με συναδέλφους από άλλες χώρες ή/και να παρουσιάσουν τη δουλειά τους σε μια διεθνή καλλιτεχνική κοινότητα.

Κατά τη διάρκεια διεξαγωγής της Συνάντησης Πολιτισμός 2030, παράλληλες δράσεις στην πόλη θα προσφέρουν στους συμμετέχοντες την ευκαιρία να απολαύσουν εικαστικές εκθέσεις, περφόρμανς, εγκαίνια πρωτότυπων δράσεων, ακόμη και ραδιο-περιπάτους.

Συγκεκριμένα, στο Παλαιό Δημαρχείο Ελευσίνας φιλοξενείται η φωτογραφική και πολυμεσική έκθεση της διάσημης Αμερικανίδας φωτογράφου Lina Bertucci με τίτλο «Μυστήριο 34 Πρόσωπα. Πορτρέτα Ταυτότητας, Παρόδου και Μετάβασης» για τις διαφορετικές, ποικιλόμορφες κοινότητες της Ελευσίνας.

Επιπλέον, την ίδια περίοδο, λαμβάνει χώρα στον εμβληματικό αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας μια από της σημαντικότερες δράσεις-μοντέλα του καλλιτεχνικού προγράμματος της 2023 Ελευσίς, το «Μυστήριο 20 Performing Arts Initiator – Αφηγηματική Αρχαιολογία». Μια σύζευξη αφηγηματικής παραστατικότητας και αρχαιολογίας για την απροσδιόριστη έλξη που καταλαμβάνει τον επισκέπτη των ιστορικών μνημείων στην αναζήτησή του για το κρυφό, μυστικό αφήγημα κάθε τόπου.

Τέλος, στις 12 Νοεμβρίου εγκαινιάζεται και ξεκινά να εκπέμπει διαδικτυακά τo «Mυστήριο 37  Φωνές της Ελευσίνας», ο ραδιοφωνικός σταθμός που έχει δημιουργηθεί σε συνεργασία με τους κατοίκους της πόλης, και θα πλαισιωθεί και από μια καλλιτεχνική εγκατάσταση με τη μορφή ραδιο-περιπάτου.