Ο Γκοντάρ για τον Γκοντάρ: Ένα ντοκιμαντέρ για τον σπουδαίο δημιουργό στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος

Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος και το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος παρουσιάζουν σε πανελλαδική πρεμιέρα το ντοκιμαντέρ της Φλοράνς Πλαταρέ «Ο Γκοντάρ για τον Γκοντάρ».

Η προβολή θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 1/12 (8.30 μμ)  στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος (Ιερά Οδος 48, μετρό Κεραμεικός) με αφορμή τη συμπλήρωση ενός έτους από το θάνατο του σπουδαίου Γαλλοελβετού δημιουργού και λίγο πριν τις 3 Δεκεμβρίου, ημερομηνία των γενεθλίων του. Αν βρισκόταν μαζί μας, θα γιόρταζε τα 93 του χρόνια…

Το ντοκιμαντέρ «Ο Γκοντάρ για τον Γκοντάρ» (Godard par Godard) σκιαγραφεί μέσα από πλάνα αρχείου το πορτρέτο του Ζαν Λικ Γκοντάρ. Ακολουθεί την ξεχωριστή και αξιοσημείωτη πορεία του σκηνοθέτη, με τις απρόσμενες αποχωρήσεις και τις εντυπωσιακές επιστροφές, που δεν κοίταζε ποτέ πίσω, δεν γύριζε ποτέ την ίδια ταινία δύο φορές και συνέχιζε ακούραστα την έρευνά του με πραγματικά ανεξάντλητη έμπνευση. Μέσα από τα λόγια, το όραμα και το έργο του Godard, η ταινία αφηγείται μία ζωή γεμάτη κινηματογράφο: τη ζωή ενός ανθρώπου που απαιτούσε πάντα πολλά από τον εαυτό του και την τέχνη του, σε σημείο να συγχωνεύεται μαζί της.

Το ωριαίο ντοκιμαντέρ, σε σενάριο του Φρεντερίκ Μπονό και σκηνοθεσία της Φλοράνς Πλαταρέ, έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ των Καννών ως φόρος τιμής στον Γκοντάρ, οκτώ μήνες μετά τον θάνατό του, στις 13 Σεπτεμβρίου 2022.

Περιλαμβάνει πλούσια πλάνα αρχείου, πολλά από τα οποία είναι άγνωστα ακόμα και στους φανατικούς φίλους του σκηνοθέτη, συμπεριλαμβανομένων εικόνων του από τα γυρίσματα κλασικών ταινιών της δεκαετίας του ’60, αλλά και σκηνών με τον ίδιο τον Γκοντάρ να περιπλανιέται στους δρόμους και τα καφέ του Παρισιού με ένα τσιγάρο στο χέρι. Επίσης, αποσπάσματα από τηλεοπτικές συνεντεύξεις του και βέβαια εξαιρετικό υλικό από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών το 1968, όταν ο Τρυφώ και ο Γκοντάρ επέμεναν ότι το ίδιο το φεστιβάλ θα έπρεπε να κλείσει σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους Γάλλους εργάτες και φοιτητές –τον μυθικό Μάη του ’68.

Ή τότε που ο Γκοντάρ άρχισε να χρησιμοποιεί ερωτήσεις του Τύπου για να μετατρέψει τις απαντήσεις του σε περφόρμανς. Έλεγε: «Είστε όλοι μέρος του συστήματος. Εγώ δεν είμαι».

Πρόκειται για μία χρονολογική παρουσίαση των ταινιών του Γκοντάρ, η οποία καταγράφει πού βρισκόταν όταν γύριζε κάθε κινηματογραφικό έργο – και, κυρίως, μεταφέροντας στον θεατή την ψυχική κατάσταση στην οποία βρισκόταν ο Γκοντάρ όταν γύριζε την κάθε ταινία.

Και βέβαια, τον ακούμε να μιλά ο ίδιος για το έργο του: για το πώς, ας πούμε, οι γυμνές σκηνές της Μπριζίτ Μπαρντό στην Περιφρόνηση έγιναν για να ικανοποιήσουν τον Αμερικανό διανομέα της ταινίας, για το πώς επεδίωκε να συγχωνεύσει το ντοκιμαντέρ με τη μυθοπλασία, ή για το πόσο πολύ μισούσε τα πλάνα με ζουμ.

Ο Ζαν Λικ Γκοντάρ (1930-2022) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς του γαλλικού κινηματογράφου. Με καταγωγή από την Ελβετία, σπούδασε ανθρωπολογία στο Παρίσι, όπου απορροφήθηκε από την αναδυόμενη παρισινή κινηματογραφοφιλία της δεκαετίας του 1950 και σύντομα, από κριτικός του κινηματογράφου, έγινε ένας από τους κορυφαίους σκηνοθέτες της Nouvelle Vague.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 έκανε πολιτικοποιημένο κινηματογράφο, όμως  όλο του το έργο —πάνω από 50 ταινίες— διαπνέεται από μια πολιτική αισθητική του κινηματογράφου, με την οποία αναστοχάζεται φιλοσοφικά τις εκφραστικές δυνατότητες του κινηματογράφου. Γνωστός για τις στιλιστικές του καινοτομίες που ανέτρεψαν τις συμβάσεις του Χόλυγουντ, αναγνωρίζεται διεθνώς ως ένας από τους πιο τολμηρούς και ριζοσπαστικούς σκηνοθέτες. Ήταν ένα από τα πιο σημαντικά μέλη του γαλλικού Νέου Κύματος. Το έργο του διαπνέεται από μια βαθιά γνώση της ιστορίας του κινηματογράφου, μια συνεκτική κατανόηση της υπαρξιστικής και της μαρξιστικής φιλοσοφίας, καθώς και από μια βαθιά ενόραση των ευάλωτων ανθρώπινων σχέσεων.

Η πρωτοποριακή ταινία του Γκοντάρ «Με κομμένη την ανάσα» επηρέασε όσο λίγες την πορεία της 7ης τέχνης