Αυξημένα κρούσματα πνευμονίας στην Κίνα: Υπάρχει λόγος να ανησυχούμε;

Τα νέα για την έξαρση περιστατικών λοιμώξεων του αναπνευστικού, ανάμεσά τους και πνευμονία, κυρίως σε παιδιά, στην Κίνα ήταν αναμενόμενο να ξυπνήσουν σε όλους, επιστημονική κοινότητα και απλούς πολίτες, μνήμες πανδημίας κορονοϊού. Όλοι, άλλωστε, θυμόμαστε ότι κάπως έτσι ξεκίνησε η πανδημία της COVID-19…

Πρώτος επίσημος φορέας που παρενέβη ζητώντας καλύτερη πληροφόρηση ήταν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ). Σύμφωνα με τις δημοσιεύσεις του ΠΟΥ, οι ειδικοί του παρακολουθούν από τα μέσα Οκτωβρίου δεδομένα από το κινεζικό σύστημα υγείας σχετικά με την αύξηση λοιμώξεων του αναπνευστικού σε παιδιά στη Βόρεια Κίνα. Στις 22 Νοεμβρίου ο ΠΟΥ ζήτησε από τις κινεζικές αρχές πληροφορίες σχετικά με τα περιστατικά «αδιάγνωστης πνευμονίας», ζητώντας από την Κίνα επιπλέον επιδημιολογικά δεδομένα, κλινικές πληροφορίες καθώς και εργαστηριακά αποτελέσματα από τα συγκεκριμένα περιστατικά. Οι κινεζικές αρχές επέδωσαν την έξαρση των λοιμώξεων στην αυξημένη κυκλοφορία ιών και βακτηρίων όπως το μυκόπλασμα, η γρίπη, ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός και ο SARS-COV-2.

Ορισμένα κοινά παθογόνα έχουν συσχετιστεί με σοβαρές ή λιγότερο σοβαρές λοιμώξεις τα τελευταία χρόνια και θα μπορούσαν να βρίσκονται πίσω από τα αυξημένα περιστατικά των λοιμώξεων του αναπνευστικού στην Κίνα. Ένα από αυτά είναι το μυκόπλασμα της πνευμονίας (mycoplasma pneumoniae) το οποίο έχει ταυτοποιηθεί σε περιστατικά λοίμωξης του αναπνευστικού στην Κίνα, ήδη από τον Μάιο. Το συγκεκριμένο βακτηρίδιο ευθύνεται για μία μορφή πνευμονίας με άτυπα συμπτώματα στην έναρξη της νόσου, όπως ήπιο πυρετό, βήχα, πονόλαιμο και κακουχία. Οι περισσότεροι ασθενείς είναι παιδιά και έφηβοι και συνήθως η λοίμωξη αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά και δεν απαιτείται νοσηλεία.

Κάτι όμως που θα μπορούσε να προκαλέσει ανησυχία -και να ανοίξει ξανά τον διάλογο για την αντοχή στα αντιβιοτικά- είναι το γεγονός ότι στην Ταϊβάν υπήρξε προειδοποίηση ότι το μυκόπλασμα έχει πολύ υψηλό επίπεδο ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά, της τάξης του 60%, γεγονός που μπορεί να εξηγεί γιατί προκαλεί περισσότερες εισαγωγές στο νοσοκομείο.

Ο στρεπτόκοκκος, ο ιός της γρίπης, ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV)  και ο ιός που προκαλεί την COVID-19 μπορούν επίσης να προκαλέσουν λοιμώξεις του αναπνευστικού σε παιδιά και ενήλικες, καταλήγοντας σε ανάγκη για νοσηλεία. Δεδομένου, μάλιστα, ότι τα τελευταία χρόνια, με τα περιοριστικά μέτρα λόγω της πανδημίας, οι περισσότεροι ιοί, εκτός του κορονοϊού, σχεδόν εξαφανίστηκαν, είναι αναμενόμενο τώρα που έχει επανέλθει η κανονικότητα, οι ιοί αυτοί να βρίσκουν απροετοίμαστο το ανοσοποιητικό σύστημα και να προκαλούν πιο έντονα συμπτώματα.

Παρότι ο κορονοϊός έχει πλέον μεταλλαχτεί σε λιγότερο επιθετική μορφή, εξακολουθεί να μπορεί να προκαλέσει πνευμονία, ειδικά σε παιδιά που το ανοσοποιητικό τους σύστημα είναι ακόμη ατελές. Στατιστικά, στοιχεία δείχνουν ότι ο SARS-CoV-2 προκαλεί περισσότερους θανάτους στα παιδιά από ό,τι η γρίπη, οπότε θα μπορούσε τόσο ο ίδιος ο ιός όσο και η συν-νόσηση με κάποιον άλλο από αυτούς που κυκλοφορούν να συμβάλλει στον υπερπληθυσμό που παρατηρείται στα νοσοκομεία.

Άλλες έρευνες δείχνουν ότι ο SARS-CoV-2 μπορεί επίσης να οδηγήσει σε δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος μετά τη μόλυνση, γεγονός που μπορεί να εξηγήσει την απροσδόκητη αύξηση άλλων λοιμώξεων, συμπεριλαμβανομένων των στρεπτοκοκκικών λοιμώξεων και του μυκοπλάσματος, μετά την πανδημία. Κάτι άλλο που θα μπορούσε επίσης να ισχύει είναι η ταυτόχρονη λοίμωξη από SARS-CoV-2 και άλλα βακτήρια ή ιούς ταυτόχρονα, γεγονός που μπορεί επίσης να εξηγήσει τη σοβαρότητα της τρέχουσας επιδημίας. Μια μελέτη έδειξε ότι η ταυτόχρονη λοίμωξη με SARS-CoV-2 και μυκόπλασμα είναι πολύ συχνή και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρότερες επιπλοκές.

Με τα σημερινά στοιχεία, ο ΠΟΥ καταλήγει ότι δεν υπάρχει λόγος για κανενός είδους περιορισμό στα ταξίδια και τις επαφές με την Κίνα ούτε λόγος ανησυχίας. Αυτό που θα έκρουε το καμπανάκι του κινδύνου θα ήταν ο εντοπισμός ενός νέου, άγνωστου ιού, όπως συνέβη με τον SARS-CoV-2, κάτι που δεν συμβαίνει στην προκειμένη περίπτωση.

Για την ιστορία, ο ιός για τον οποίο ανησυχούν περισσότερο οι ειδικοί αναφορικά με το δυναμικό του για πανδημία είναι η γρίπη των πτηνών, η οποία μπορεί να μεταλλαχθεί και να μεταδοθεί εύκολα στον άνθρωπο. Η Κίνα υπήρξε στο παρελθόν επίκεντρο της γρίπης των πτηνών, αλλά η εξάπλωση του H5N1 έχει μετατοπιστεί στην Αμερική, την Ευρώπη και την Αφρική. Παρόλα αυτά, φέτος, η Κίνα έχει αναφέρει πολλαπλά ανθρώπινα κρούσματα διαφόρων στελεχών της γρίπης των πτηνών, συμπεριλαμβανομένων των H3N8, H5N1, H5N6 και H9N2. Με τα πολλά και συνεχή κρούσματα σε πτηνά και θηλαστικά, υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα μεταλλάξεων και ανάμειξης του γενετικού υλικού της γρίπης των πτηνών και του ανθρώπου, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια νέα πανδημία του ιού της γρίπης.

Ωστόσο ούτε αυτός ο ιός μας απασχολεί αυτή τη στιγμή με ανησυχητικό τρόπο. Από την άλλη πλευρά, ορθώς η επιστημονική κοινότητα επιτηρεί και ζητά περισσότερες πληροφορίες για οποιαδήποτε έξαρση λοιμώξεων σε οποιοδήποτε σημείο του κόσμου αφού η μνήμη της πανδημίας είναι ακόμη νωπή και έχουμε μάθει ότι η έγκαιρη λήψη μέτρων και αντιμετώπιση ενός νέου ιού θα μπορούσε να είναι η κίνηση ματ έναντι σε μία νέα δυνητική πανδημία.