Είδαμε τις νέες φωτιστικές εγκαταστάσεις του ΚΠΙΣΝ για τα Χριστούγεννα, λίγο πριν φωτίσουν το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος

Τα Χριστούγεννα στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος αποτελούν κάτι σαν παράδοση πλέον – τόσο για τους Αθηναίους που εδώ και περίπου έξι χρόνια αναπόφευκτα έχουμε συνδέσει τις γιορτινές ημέρες με το Πάρκο, όσο για και το ίδιο το ΚΠΙΣΝ, που φαίνεται να απολαμβάνει αυτή την παράδοση, κηρύσσοντας τη χριστουγεννιάτικη περίοδο, κάθε χρόνο την πρώτη ημέρα του Δεκέμβρη.

Έτσι και σήμερα, Παρασκευή 1η Δεκεμβρίου, ο Χριστουγεννιάτικος Κόσμος του ΚΠΙΣΝ θα ζωντανέψει για ακόμη μια χρονιά, με οικοδέσποινα την Νάντια Κοντογεώργη, μία μεγάλη γιορτινή συναυλία από το El Sistema Greece και τους Νεοϋορκέζους Mwenso and the Shakes. Και όχι μόνο. Το αγαπημένο μας Παγοδρόμιο θα ανοίξει και πάλι (αυτή τη φορά με αληθινό πάγο για πιο ρεαλιστικό feeling), τα Χορογραφημένα Συντριβάνια θα ετοιμάσουν ένα πρόγραμμα άκρως γιορτινό, ενώ το ΚΠΙΣΝ θα βάλει τα γιορτινά του, φωτίζοντας τα τρία χριστουγεννιάτικα έλατα της Αγοράς και τα 80 πλατάνια γύρω από το Κανάλι.

Από μία χριστουγεννιάτικη βόλτα στο ΚΠΙΣΝ δεν θα μπορούσαν να λείπουν φυσικά οι Φωτιστικές Εγκαταστάσεις που κάθε χρόνο συνθέτουν το απόλυτο χριστουγεννιάτικο τοπίο στο Πάρκο Σταύρος Νιάρχος. Φέτος, το Πάρκο θα φιλοξενήσει πέντε μεγάλης κλίμακας εγκαταστάσεις, εκ των οποίων η μία είναι η ελληνική πρόταση, που επιλέχθηκε μετά από ανοιχτή πρόσκληση στο πλαίσιο της ευρύτερης θεματικής των φωτιστικών εγκαταστάσεων, που φέτος ήταν οι “συναντήσεις ανθρώπων” ή “Gatherings”.

“Η έμφαση του ΚΠΙΣΝ στον προγραμματισμό δίνεται πάντα στην τέχνη στον δημόσιο χώρο” μάς λέει η Υπεύθυνη Προγραμματισμού και Παραγωγής, Σύλβια Λιούλιου. “Σε αντίθεση, με trends που υπάρχουν σε άλλα φεστιβάλ φωτιστικών εγκαταστάσεων που προτείνουν κάτι ανάμεσα σε έργα και φωτεινές διαδρομές, εμείς επιμένουμε σε έργα, τα οποία παρουσιάζουμε εν είδει έργων τέχνης, με λόγο στο δημόσιο χώρο”.

“Φέτος, η θεματική μας είναι η έννοια της συνάθροισης στο ΚΠΙΣΝ, που θέλουμε να είναι ένας χώρος, στον οποίο συναντιόμαστε ελεύθερα, έξω από κάθε περιορισμό, σε κάθε στιγμή της ζωής μας. Έτσι προκύπτει ο τίτλος Gatherings” ανέφερε η κ. Λιούλιου για το φετινό θέμα και αξίζει να σημειωθεί ότι τα έργα αυτά θα είναι πράγματι προσβάσιμα σε όλους τους επισκέπτες του Πάρκου, ΑμέΑ και μη.

Ας πάρουμε λοιπόν μία γεύση από τα πέντε εντυπωσιακά έργα που θα αποτελέσουν φέτος μέρος του Φεστιβάλ Φωτιστικών Εγκαταστάσεων του ΚΠΙΣΝ.

Όλοι έχουμε ζήσει αξέχαστες συναυλιακές στιγμές στο Ξέφωτο. Μόλις το καλοκαίρι που μας πέρασε, είδαμε τον Central Cee, τον Fatboy Slim, τους Tash Sultana, τους Interpol, την Orchestra Baobab και η λίστα δεν τελειώνει. Και σε κάθε μία από αυτές τις συναυλίες, κατά πάσα πιθανότητα υπήρξε κάποια στιγμή που σκεφτήκαμε να χρησιμοποιήσουμε τον φακό του κινητού μας τηλεφώνου ή τον αναπτήρα μας για να δημιουργήσουμε την κατάλληλη ατμόσφαιρα στον αγαπημένο μας καλλιτέχνη.

Αυτή η συναυλιακή εμπειρία, που ζήσαμε και αυτό το καλοκαίρι στο Ξέφωτο, μεταφέρεται τον χειμώνα στα Φυτεμένα Δώματα, μέσα από το “Synathroisis” του Πέτρου Δερματά. Πρόκειται για ένα έργο που όπως μας είπε ο ίδιος, εμπνέεται από το φως που σηματοδοτεί την παρουσία του κοινού στο χώρο μιας συναυλίας, με το φωτεινό τοπίο που δημιούργησε να παραπέμπει σε μία θάλασσα από φωτεινά σημεία, τα οποία θυμίζουν κάτι ανάμεσα σε φλόγα αναπτήρα και φως από φακό τηλεφώνου – φως που σε κάθε περίπτωση δηλώνει την ενεργή συμμετοχή και μεταφέρει τη θαλπωρή που δημιουργεί η σύνδεση του ατόμου με το σύνολο, μια εποχή που δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ισχύς βρίσκεται «εν τη ενώσει».

Καθώς ο αέρας στην κορυφή του Πάρκου φυσά, τα φωτεινά σημεία του έργου μετακινούνται κι αυτά, κι εσύ νιώθεις ότι παρακολουθείς ένα έργο ζωντανό, πολύ ταιριαστό με την εμπειρία της συνάθροισης.

Κατεβαίνοντας το μονοπάτι από τα Φυτεμένα Δώματα, βρεθήκαμε αμέσως στον Μεσογειακό Κήπο, εκεί όπου μας περίμεναν τρία φαινομενικά απλά φανάρια, που συνθέτουν το έργο της ολλανδικής ομάδας VOUW. Μόλις πλησιάσεις τους φανούς, θα συνειδητοποιήσεις ότι μόνο απλοί δεν είναι, αφού λειτουργούν σαν αυτόνομοι οργανισμοί, που αλληλεπιδρούν με τον θεατή. Όταν πλησιάζεις, αντιλαμβάνονται την παρουσία σου, χαμηλώνουν για να σε χαιρετήσουν και σου «μιλούν» ανοιγοκλείνοντας τα πέταλά τους και ακτινοβολώντας ένα ζεστό φως. Μόλις απομακρυνθείς, απομακρύνονται κι εκείνα και υψώνονται ξανά, κλείνοντας το φως.

“Οι δημιουργοί του έργου θέλησαν να φτιάξουν ένα φωτιστικό έργο τέχνης που θα είναι και αντικείμενο και υποκείμενο θέασης” μας είπε η Σοφία Πολυχρονίδου, συντονίστρια παραγωγής στο ΚΠΙΣΝ. “Ήθελαν να δώσουν στο έργο τους αυτή την αίσθηση επικοινωνίας, αλλά και μία επιπλέον ανάγνωση που έχει να κάνει με την φωτορύπανση”. Έτσι, τα Bloomlights είναι σχεδιασμένα ώστε να ανάβουν στην απαιτούμενη ένταση μόνο όταν υπάρχει ανάγκη, περιορίζοντας την υπερκατανάλωση και δίνοντας τον πρώτο λόγο στον έτσι κι αλλιώς μαγικό έναστρο ουρανό.

Στον πυρήνα της φετινής θεματικής, της “Συνάθροισης”, βρίσκεται μία εστία φωτός που φωτίζει εντυπωσιακά το Ξέφωτο – και δεν γίνεται να μην σου τραβήξει την προσοχή. Πρόκειται για ένα έργο των Ολλανδών Vendel & de Wolf που αποτελείται από καλάμια μπαμπού επενδυμένα με ταινία αλουμινίου, τα οποία υψώνονται στον ουρανό, σαν να τα φυσά ο αέρας, σχηματίζοντας μία συστάδα από πύρινες γλώσσες που εκπέμπουν φως.

Η εγκατάσταση επιδιώκει (και το καταφέρνει) να αναπαράξει το δέος που προκαλεί αυτό το θαυμαστό στοιχείο της φύσης, αλλά και να ενεργοποιήσει την σημασία της φωτιάς ως αρχέτυπο, ως δύναμη που ζεσταίνει αλλά και που εξαφανίζει. Το “Sign” σηματοδοτεί δηλαδή τη διττή διάσταση της φωτιάς, την καταστροφή, αλλά και την αναγέννηση – και αν υπάρχει ένα έργο που συνδέεται περισσότερο με την αρχή του νέου έτους και όλα όσα σημαίνει για εμάς αυτό το νέο ξεκίνημα, είναι σίγουρα το έργο αυτό.

Ένα επίσης επίκαιρο έργο – που φιλοξενείται σε έναν χώρο που επίσης έχουμε συνδέσει με την συναυλιακή εμπειρία στο ΚΠΙΣΝ – είναι το Rhizone των Tom & Lien Dekyvere, δύο Βέλγων καλλιτεχνών που επανασχεδίασαν για πρώτη φορά το έργο τους ειδικά για τον Θόλο.

Με το που μπεις στον Θόλο, θα σε υποδεχτεί ένας ιστός με διαφορετικά επίπεδα από τεντωμένα σχοινιά που θυμίζουν χορδές και δημιουργούν την αίσθηση ενός δικτύου. Η ιδέα πίσω από την εγκατάσταση των δύο καλλιτεχνών είναι η συνεργατικότητα και η αλληλεγγύη μεταφρασμένες οπτικά σε ένα έργο τέχνης, το οποίο αντικατοπτρίζει πολύ ξεκάθαρα την σύγχρονη επικοινωνία.

Πράγματι, αυτό το υποβλητικό, αφαιρετικό «κουκούλι» ταιριάζει υπέροχα στον Θόλο και πολύ ανυπομονούμε να δούμε πώς θα “δέσει” με τις εκδηλώσεις, που πρόκειται να φιλοξενήσει εκεί το ΚΠΙΣΝ, κατά τη διάρκεια των γιορτών.

Το τελευταίο, αλλά σίγουρα εξίσου εντυπωσιακό έργο, που είδαμε ήταν η οπτικοακουστική εγκατάσταση Loops, του Jonas Vorwerk, ενός καλλιτέχνη που έχει συμμετάσχει ξανά στο Φεστιβάλ Φωτιστικών Εγκαταστάσεων του ΚΠΙΣΝ, με το περσινό έργο του, Light Holders, που φώτιζε πέρυσι το Ξέφωτο.

Φέτος ο Ολλανδός καλλιτέχνης, δημιούργησε ένα ιδιαίτερα διαδραστικό έργο, που αποτελείται από πέντε φωτεινά, κυκλικά στεφάνια που παράγουν ήχο και φως, ανάλογα με τον τρόπο που θα επιλέξει ο θεατής να τα κινήσει. Ακριβώς, ως θεατής καλείσαι να χειριστείς ο ίδιος τις κυκλικές συσκευές και να παίξεις με τις μουσικές συνθέσεις που αυτές εκπέμπουν, αυτοσχεδιάζοντας ή αλλάζοντας την ταχύτητα του ήχου, χρησιμοποιώντας τον κύκλο σαν τιμόνι.

Η εγκατάσταση συνδυάζει έτσι την ψηφιακή τεχνολογία με την πραγματική εμπειρία, την αφή, την παρουσία, τη σχέση με τον χώρο, λειτουργώντας ως ένα είδος υπαίθριου μουσικού εργαστηρίου, στο οποίο είσαι εσύ υπεύθυνος για την ολοκλήρωση του έργου.