Η αινιγματική Gen Z και η «φακντ-απ» φάση της σε μια τρυφερή ιστορία στο Θέατρο Άλφα

Και πόσο ακούμε και κυρίως καταλαβαίνουμε τις αγωνίες της σήμερα; Διεθνείς έρευνες μιλούν συχνά για μια γενιά που γαλουχήθηκε μέσα στο άγχος, ενώ κατηγορείται πως μπερδεύει τον ψηφιακό κόσμο από τον πραγματικό, είναι επιφανειακή, μονίμως απαθής και συναισθηματικά «ανάπηρη» και δυσκολεύεται να βρει την ταυτότητά της μέσα στα «κουτάκια» αυτού του κόσμου. Eίναι όμως μια γενιά που παλεύει να αποτινάξει τα στερεότυπα που οι προηγούμενες γενιές της επέβαλαν με το ζόρι, και που νιώθει να την πνίγουν, ενώ δεν την απασχολεί να φαίνεται ατσαλάκωτη, κυνηγώντας την τελειότητα. Το σίγουρο είναι ότι παραμένει για πολλούς αινιγματική.

Πάντα είναι δύσκολο μια γενιά να προσπαθήσει να κατανοήσει τόσο τους προκατόχους της όσο κι εκείνες που έπονται. Γιατί ο κόσμος μας είναι ρευστός και τα γεγονότα τόσα πολλά που διαδέχονται το ένα τ’ άλλο με τέτοιους γρήγορους ρυθμούς που πολλές φορές όσο κι αν το θες απλά δεν μπορείς να το κάνεις. Αξίζει όμως σίγουρα να παρατηρήσουμε σήμερα αυτή τη νέα και απόλυτη γενιά του «τώρα» που ακόμη ψάχνει να ανακαλύψει τον εαυτό της μέσα στο απόλυτο χάος. Ας αφουγκραστούμε τις ανησυχίες της, τους προβληματισμούς της, τους φόβους της και τα ερωτηματικά της, χωρίς να ψάχνουμε σε αυτή όλα όσα στα οποία εμείς αποτύχαμε και χωρίς να βλέπουμε σε αυτή όλα όσα φοβόμαστε πως θα έρθουν.

Με την επιθυμία να ανοίξει έναν διάλογο με αυτή τη γενιά, ο Τάσος Ιορδανίδης, έγραψε το νέο του θεατρικό έργο. «Με ορμή», όπως λέει και ο ίδιος, μπήκαν στη ζωή του οι δύο ήρωές του και εκπρόσωποι της Gen Z, θέλοντας να του συστήσουν τον δικό τους μοναδικό τρόπο επικοινωνίας σε μια «φακντ-απ» φάση της ζωής τους. Εκείνος με τη σειρά του αφουγκράστηκε τις ανησυχίες των σύγχρονων αυτών εφήβων και έστησε μια ολοκαίνουρια παράσταση που αφορά το εδώ και το τώρα. Τη σκηνοθεσία υπογράφει η Θάλεια Ματίκα.

Τους δύο ήρωες ενσαρκώνουν η Αφροδίτη Λιάντου και ο Διονύσης Παπανδρέου – δύο νέα παιδιά που προσθέτοντας «κομμάτια» από τους εαυτούς τους στο έργο, κάνουν τη δική τους προσπάθεια να μας συστήσουν αυτή την άλλη πλευρά της γενιάς που εκπροσωπούν. Μια πιο τρυφερή και ευάλωτη πλευρά που δεν σταματά να ονειρεύεται και να ελπίζει…

Ας πάμε λίγο τον χρόνο πίσω. Όταν βρέθηκα στην πρόβα της παράστασης, λίγο πριν σηκώσει επίσημα αυλαία στο Θέατρο Άλφα-Ληναίος-Φωτίου. Τα φώτα σβήνουν και μεταφερόμαστε αυτόματα σε μια κλινική αντιμετώπισης ψυχικών νοσημάτων, κάπου στον δυτικό κόσμο. Εκεί γνωρίζουμε ένα κορίτσι κι ένα αγόρι, δύο εκπροσώπους της Gen Z, των οποίων τα ονόματα δεν μαθαίνουμε ποτέ. Ίσως και καλύτερα. Αυτός είναι ο «Κεφάλας» κι εκείνη το «Βλήμα» και οι δύο μαζί είμαστε εμείς. Εσύ, εγώ και όλοι εμείς σε μια «φακντ-απ» φάση της ζωής μας.

Εκείνος είχε όνειρο να γίνει σκηνοθέτης κι εκείνη τραγουδίστρια, όμως τελικά, η ζωή τα έφερε έτσι και είναι φακντ απ. Κλεισμένοι και οι δύο σε μια κλινική παλεύουν να φτιάξουν μία δική τους πραγματικότητα εκεί μέσα, αναζητώντας έναν κοινό κώδικα για να καταλαβαίνουν τουλάχιστον ο ένας τον άλλο, τη στιγμή που κανείς άλλος δεν δείχνει να το κάνει.

Είναι δύο εντελώς διαφορετικοί κόσμοι. Θέλουν να δημιουργήσουν ένα νέο νόημα ζωής γιατί ασφυκτιούν μέσα σε αυτό το «αποστειρωμένο» περιβάλλον. «Η ζωή είναι ωραία», όπως έχει πει κι ο Ρομπέρτο Μπενίνι, όμως η ζωή είναι έξω από αυτούς τους τέσσερις τοίχους. Εκεί μέσα μπορεί να υπάρξει ελπίδα για ζωή για τους δυο τους; Εκείνος δείχνει πιο αποφασισμένος. Εκείνη πιο επιφυλακτική. Ή μήπως συμβαίνει το αντίστροφο;

Στην προσπάθειά τους να δημιουργήσουν «ζωή» μέσα σε αυτό το περιβάλλον, το τόσο ανοίκειο, βγαίνουν «ραντεβού». Σε σινεμά, σε θέατρα, σε εστιατόρια, στα αστέρια… Παλεύουν να δημιουργήσουν μόνοι τους το νόημα της ζωής που θέλουν να έχουν. Κι εμείς γινόμαστε μάρτυρες ενός απόλυτα τρυφερού, συγκινητικού μοιράσματος, μιας εσωτερικευμένης κραυγής και ανάγκης για ζωή, για αγάπη, που όσο περνάει η ώρα αυτή η κραυγή δυναμώνει και βγαίνει έξω από τα σώματα και φτάνει σε εμάς. Μάς ταρακουνάει. Γιατί ακόμη και σε έναν κόσμο που τρέχει γρήγορα, που κρίνει εύκολα, που βάζει ταμπέλες, που ζει μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, υπάρχει ελπίδα για ζωή, για αγάπη, για κατανόηση, για μοίρασμα. Για να γιατρέψεις όλα όσα σε πονάνε. Όσα κουβαλάς και καμιά φορά άθελά σου.

Το κορίτσι δείχνει στην αρχή πιο κυνικό, έχει μανία με την αλήθεια, είναι ρεαλίστρια. Έτσι την έχει μάθει η ίδια η ζωή να είναι. Μισεί τους φανταστικούς κόσμους του «Κεφάλα», του αγοριού ο οποίος την αποκαλεί συχνά «ψυχικά ανισόρροπη Σταχτοπούτα». Την κάνει όμως και γελάει. Και κάπως έτσι επικοινωνούν. Μαθαίνουν ο ένας τον άλλο και γνωρίζουν όλα όσα ο καθένας κουβαλά μέσα στην ψυχή του. Και τους γνωρίζουμε κι εμείς. Που έχοντας «βουλιάξει» στις θέσεις μας παρακολουθούμε δύο νέους ανθρώπους διαλυμένους να παλεύουν να ενώσουν τα κομμάτια τους. Και διαλυόμαστε κι εμείς μαζί τους, στεναχωριόμαστε μαζί τους, γελάμε μαζί τους και θέλουμε απλώς να τους αγκαλιάσουμε και να τους πούμε πως είμαστε εμείς εδώ γι’ αυτούς…

Λίγη ώρα μετά «επιστρέφουμε» και πάλι στην θεατρική αίθουσα και χειροκροτούμε τα δύο νέα αυτά παιδιά που κατάφεραν να μάς κάνουν να νιώσουμε τόσα πολλά. Ο Τάσος Ιορδανίδης έκανε την άρχη, δίνοντάς τους τη φωνή που χρειάζονταν για να ακουστούν δυνατά μέσα από τις φωνές των ηρώων τους. Για να μάς κάνουν να στρέψουμε το βλέμμα μας και να τους κατανοήσουμε. Και το κατάφερε. Τους αποτύπωσε απόλυτα σημερινούς και ευάλωτους. Κι έπειτα η Θάλεια Ματίκα τους πήρε τρυφερά από το χέρι και τους εμφύσησε ζωή, τους ανέβασε στη σκηνή με όλα τα τραύματα και τις αρετές τους και έπαψαν πια να είναι χάρτινοι. Μεταμορφώθηκαν σε απόλυτα αληθινούς ήρωες που αισθάνονται, που πονούν, που χαίρονται, που αγαπούν. Όπως ακριβώς εσύ κι εγώ.

Και η χημεία μεταξύ της Αφροδίτης Λιάντου και του Διονύση Παπανδρέου ήταν κάτι ακόμη που ήρθε και έδεσε στην «συνταγή». Σε συζήτησή μου μαζί τους θα μου παραδέχονταν αργότερα πως είχαν επικοινωνία από την πρώτη κιόλας μέρα τον προβών και πως εμπιστεύονται ο ένας τον άλλο πολύ ώστε να αφεθούν στη σκηνή.

«Το κορίτσι που υποδύομαι ψάχνει να συνδεθεί με κάποιον, ψάχνει ένα στήριγμα», μου λέει η Αφροδίτη Λιάντου για τον ρόλο της, ενώ μου αποκαλύπτει πως έχει εντάξει πτυχές του εαυτού της στο κορίτσι αυτό, με την ελπίδα να ακουστεί η φωνή του. «Το αγόρι αναζητά επίσης την ουσιώδη επαφή και την κατανόηση. Ψάχνει να νιώσει συναισθήματα, όπως η αγάπη, που δεν έχει καταφέρει να νιώσει μέχρι σήμερα και τα οποία βρίσκει στο πρόσωπο του κοριτσιού», μου αναφέρει με τη σειρά του ο Διονύσης Παπανδρέου. «Κατασκευάζει εικονικούς κόσμους, ψεύτικους, αλλά την αλήθεια του θέλει να μοιραστεί μέσα από αυτό. Απλά φοβάται». 

Τα δύο παιδιά φαίνεται πως έχουν έρθει πολύ κοντά στους ήρωές τους. Τους έχουν αποδεχτεί και κατανοήσει, ενώ εντοπίζουν κοινά στοιχεία μαζί τους. Είναι πραγματικοί εκπρόσωποι της Gen Z, όμως αρνούνται τις κατηγορίες περί μιας «καλωδιωμένης» γενιάς που ουδεμία επαφή έχει με την πραγματική ζωή εκεί έξω. Έχουν πολλές φορές αισθανθεί ότι δεν τους ακούει κανείς και δεν τους καταλαβαίνει και ίσως γι’ αυτό έχουν γίνει περισσότερο «κλειστοί» και δεν μοιράζονται εύκολα.

Πιστεύουν ότι κάθε θεατής που θα έρθει να δει την παράσταση θα βρει κομμάτια να ταυτιστεί σε όποια γενιά και αν ανήκει. Άλλωστε η περίοδος που βιώνουμε θα μπορούσε να πει κανείς πως είναι…«φακντ-απ» γενικά, οι άσχημες ειδήσεις διαδέχονται η μία την άλλη κι εμείς καμιά φορά ανήμποροι να επεξεργαστούμε την τόση πληροφορία μοιάζουμε αναίσθητοι. Και η Gen Z σίγουρα έχει σκληραγωγηθεί λίγο παραπάνω σε αυτή την κατάσταση, μη προλαβαίνοντας να μετράει προκλήσεις καθημερινά. Είναι αυτοί οι λεγόμενοι τυχεροί-άτυχοι του 21ού αιώνα που ψάχνουν να βρουν το «φως» μέσα από όλα όσα κάνουν και όχι μέσα από όλα όσα είναι, τα οποία παύουν να έχουν και τόση σημασία…