Μουσική και μουσικοί στη γιορτινή Αθήνα: Συναυλίες, γκαλά και όπερες

Η εορταστική περίοδος είναι ταυτισμένη, για ένα μέρος του ευρύτερου μουσικόφιλου κοινού, με τις συναυλίες που κινούνται στο πλατύ φάσμα της «σοβαρής μουσικής» και με τις παραστάσεις λυρικού θεάτρου, γεγονός που αυξάνει πρόσκαιρα το σταθερό τους ακροατήριο, προσθέτοντας κάθε χρόνο κάμποσους νεήλυδες στις τάξεις των ακροατών τους.

Οι ορχήστρες, συμφωνικές και άλλες, βάζουν τα καλύτερα από τα «καλά» τους, παρουσιάζοντας προγράμματα δημοφιλή, βατά για τους περισσότερους, αλλά όχι και λιγότερο απαιτητικά. Με λίγα λόγια, η περίοδος των εορτών αποτελεί μια θαυμάσια ευκαιρία τόσο για τον νεοφώτιστο όσο και για τον επαρκή μουσικόφιλο να εμβαθύνουν και, κυρίως, να απολαύσουν ένα ρεπερτόριο που απευθύνεται σε όλους.

Από την πληθώρα των μεγάλων και μικρότερων συναυλιών και παραστάσεων λυρικού θεάτρου που προγραμματίζονται την εορταστική περίοδο, διαλέξαμε τις, κατά τη γνώμη μας, σημαντικότερες, προτείνοντας στον αναγνώστη μια ιδεατή μουσική ατζέντα που καλύπτει όλο το διάστημα του Δωδεκαημέρου…

Το οπερατικό κύκνειο άσμα του Μότσαρτ «Ο μαγικός αυλός» (1791) παρουσιάζει σε ημισκηνοθετημένη μορφή η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, συμπράττοντας με μια πλειάδα εκλεκτών ελλήνων λυρικών τραγουδιστών, υπό τη μπαγκέτα της αρχιμουσικού Κάτιας Μολφέση. Όπερα δημοφιλής σε όλες τις ομάδες του κοινού, συνεπαίρνει ενηλίκους και παιδιά, χάρη στην εκφραστικότητα της μουσικής του Μότσαρτ, αλλά και την προβολή, μέσα από τη φόρμα του παραμυθιού, των προταγμάτων του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και του τεκτονισμού, έτσι όπως αποτυπώνονται στο λιμπρέτο του Εμάνουελ Σικανέντερ. Την δίπρακτη όπερα ερμηνεύουν οι σολίστ Χριστίνα Πουλίτση (Βασίλισσα), Χρύσα Μαλιαμάνη (Πάμινα), Γιάννης Καλύβας (Ταμίνο), Μάριος Σαραντίδης (Παπαγκένο), Μιράντα Μακρυνιώτη (Παπαγκένα), Χριστόφορος Σταμπόγλης (Ζαράστρο), Βάσια Αλάτη, Άρτεμις Μπόγρη και Χρυσάνθη Σπιτάδη (τρεις κυρίες), Νίκος Στεφάνου (Μονόστατος), Γιάννης Σελητσανιώτης (Ιερέας / Β’ Ιερέας / Αρματωμένος), Ανδρέας Καραούλης (Β’ Αρματωμένος / Α’ Ιερέας). Ακόμη συμμετέχουν η Χορωδία της ΕΡΤ (διδασκαλία – διεύθυνση: Μιχάλης Παπαπέτρου) και η Χορωδία του Δήμου Αθηναίων (διδασκαλία – διεύθυνση: Σταύρος Μπερής), ενώ τη σκηνοθεσία φρόντισε ο Ισίδωρος Σιδέρης.
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 21 και 22 Δεκεμβρίου 2023

Πιστή στο ετήσιο ραντεβού της με το μουσικόφιλο κοινό την προπαραμονή της Πρωτοχρονιάς, η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, σε συνεργασία με τον Οργανισμό Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, υποδέχεται το νέο έτος με ένα πρωτοχρονιάτικο γκαλά αφιερωμένο στη γαλλική όπερα. Λιγότερο γνωστή, ίσως, σε σχέση με την ιταλική, περιλαμβάνει εντούτοις γοητευτικές άριες και λαμπρά ορχηστρικά αποσπάσματα, που η Ορχήστρα θα ερμηνεύσει υπό την καθοδήγηση του μαέστρου Μύρωνα Μιχαηλίδη, συμπράττοντας με τέσσερις επιφανείς λυρικούς τραγουδιστές, την υψίφωνο Αλεξία Βουλγαρίδου, τη μεσόφωνο Λουκρέτσια Βεντουριέλο, τον τενόρο Αντώνη Κορωναίο και τον βαρύτονο Δημήτρη Τηλιακό. Στο φετινό πρωτοχρονιάτικο «Ρεβεγιόν στο Παρίσι!» η Ορχήστρα θα ερμηνεύσει ένα πλούσιο πρόγραμμα με έργα Φερντινάν Ερόλντ, Σαρλ Γκουνό, Ζυλ Μασνέ, Ζωρζ Μπιζέ, Καμίγ Σαιν-Σανς, Λεό Ντελίμπ και Ζακ Οφενμπάχ.
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 29 και 30 Δεκεμβρίου 2023

Το φετινό εορταστικό συναυλιακό πρόγραμμα της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών ολοκληρώνεται με δύο εκλεκτές συνεργασίες, που άφησαν τις καλύτερες των εντυπώσεων κατά την περασμένη καλλιτεχνική περίοδο, αυτές του εξαιρετικού Ρώσου πιανίστα Μιχαήλ Πλετνιόφ και του σπουδαίου Γάλλου μαέστρου Φιλίπ Ωγκέν, που σε συνεργασία με την Ορχήστρα πρόκειται να ερμηνεύσουν ένα πρόγραμμα επικεντρωμένο σε κλασικά αριστουργήματα που γεννήθηκαν στη Βιέννη από τρεις μεγάλους συνθέτες: Η λεπτότητα και η δραματικότητα του ώριμου Μότσαρτ (Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα αρ. 24 σε ντο ελάσσονα, Κ. 491) συναντούν την ευφρόσυνη και γεμάτη εκπλήξεις γραφή του Χάυντν (Κοντσέρτο για πιάνο και Ορχήστρα αρ. 11 σε ρε μείζονα, Hob. XVIII/11), προτού η μουσική οδηγηθεί σε μονοπάτια σπάνιας ευρύτητας, μεγαλείου και λυρισμού στη «Μεγάλη» Συμφωνία (αρ. 9 σε ντο μείζονα, D. 944) του Σούμπερτ. Μια συναυλία με την οποία η ΚΟΑ κάνει με τον καλύτερο τρόπο ποδαρικό στο νέο έτος!
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 5 Ιανουαρίου 2024

Πιστή στο ετήσιο χριστουγεννιάτικο ραντεβού με το κοινό, η οργανίστα του Μεγάρου Μουσικής Ουρανία Γκάσιου συμπράττει για το φετινό ρεσιτάλ εκκλησιαστικού οργάνου με το σύνολο χάλκινων πνευστών Ventus Ensemble, το οποίο αποτελούν οι Δημήτρης Γκόγκας (τρομπέτα), Φάνης Βερνίκος (τρομπέτα), Γιάννης Γούναρης (κόρνο), Σπύρος Βέργης (τρομπόνι), Μενέλαος Μωραΐτης (τούμπα) και Μάριος Μουζακίτης (κρουστά). Στη εορταστική συναυλία θα ερμηνεύσουν έργα Bach, Händel, Vierne, Gabrieli, Gigout, αλλά και χριστουγεννιάτικες μελωδίες από όλο τον κόσμο («Άγια Νύχτα», «Carol of the Bells», «Ding Dong Merrily on High» κ.ά.), καθώς και ελληνικά κάλαντα, που θα επενδύσουν ιδανικά τη γιορτή των Χριστουγέννων.
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Σάββατο 23 Δεκεμβρίου 2023

Το ορατόριο σε τρία μέρη «Μεσσίας» του Georg Friedrich Haendel, ένα από τα δημοφιλέστερα χορωδιακά έργα όλων των εποχών, παρουσιάζει η Καμεράτα-Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής, υπό τη διεύθυνση του Γιώργου Πέτρου, στο Μέγαρο Μουσικής. Η μουσική του Χαίντελ, θεϊκή όσο και γήινη, υπογραμμίζει τα χωρία εκείνα της Παλαιάς Διαθήκης που αναφέρονται στον ερχομό του Μεσσία. Ο λιμπρετίστας Τσαρλς Τζένενς φτιάχνει μια ιστορία η όποια, χωρίς να αναφέρεται στον ίδιο τον Ιησού, περιγράφει με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες τα γεγονότα της ζωής του μέσα από προφητείες που είδαν το φως πριν από τη γέννησή του. Η Καμεράτα, μουσικό σύνολο με διεθνή παρουσία στην ερμηνεία της μπαρόκ μουσικής, συμπράττει με τους διεθνούς φήμης σολίστ Μυρσίνη Μαργαρίτη (σοπράνο), Teresa Iervolino (μέτζο-σοπράνο), Juan Sancho (τενόρος) και Χριστόφορο Σταμπόγλη (μπάσος), καθώς και με την Χορωδία Δωματίου Αθηνών, σε διδασκαλία Αγαθάγγελου Γεωργακάτου, με πρωτοβουλία του οποίου δημιουργήθηκε, με αφορμή την παρουσίαση της όπερας του Χαίντελ «Σεμέλη» στο Διεθνές Φεστιβάλ Χαίντελ του Γκέττινγκεν. Το ορατόριο «Μεσσίας» παρουσιάζεται στο κοινό με ελληνικούς υπέρτιτλους.
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 27 Δεκεμβρίου 2023

Ο «Καρυοθραύστης» του Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι θεωρείται ένα από τα δημοφιλέστερα μπαλέτα του ρεπερτορίου, αφού η συναισθηματική δύναμη και η θεατρικότητα της μουσικής του μαγεύουν διαχρονικά μικρούς και μεγάλους θεατές. Στην αρχική δίπρακτη μορφή του, σε χορογραφία του Λεφ Ιβάνοφ και λιμπρέτο του Μαριύς Πετιπά, για το οποίο συνέθεσε τη μουσική του ο Τσαϊκόφσκι, πρωτοπαρουσιάστηκε στο αυτοκρατορικό Θέατρο Μαριίνσκι της Αγίας Πετρούπολης στις 18 Δεκεμβρίου 1892. Ο «Καρυοθραύστης», στην εντυπωσιακή χορογραφία που δημιούργησε για το Μπαλέτο της ΕΛΣ το 2021 ο διευθυντής του Κωνσταντίνος Ρήγος, επιστρέφει φέτος εξελιγμένη στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της Λυρικής Σκηνής, υπό τη μουσική διεύθυνση του Γιώργου Ζιάβρα.
Εθνική Λυρική Σκηνή, 23, 24, 28, 30 Δεκεμβρίου 2023, 3-6, 14 Ιανουαρίου 2024

Επτά χρόνια μετά την παρουσίασή της στην Εθνική Λυρική Σκηνή, στην εμβληματική σκηνοθεσία του Γκρέιαμ Βικ, η «Μποέμ», το αριστούργημα του Τζάκομο Πουτσίνι, επιστρέφει στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της ΕΛΣ, συναντώντας μεγάλη ανταπόκριση από το κοινό, το οποίο υποχρέωσε τη διοίκηση του οργανισμού να προσθέσει μία (μέχρι στιγμής) επιπλέον παράσταση από τις οκτώ που προβλέπονταν. Η «Μποέμ» πρωτοπαρουσιάστηκε το 1896 στο Βασιλικό Θέατρο του Τορίνου, υπό τη διεύθυνση του Αρτούρο Τοσκανίνι. Η υπόθεση αφορά τον έρωτα ανάμεσα στον ποιητή Ροντόλφο και τη ράφτρα Μιμή με φόντο το παγωμένο χριστουγεννιάτικο Παρίσι, από τη στιγμή που συναντιούνται έως τον θάνατό της από φυματίωση. Ο Πουτσίνι με τη μουσική του περιγράφει, μεταφέροντας με τρόπο συγκλονιστικό στον θεατή, όλη την παλέτα των συναισθημάτων: την ανεμελιά, τη χαρά, τον μεγάλο έρωτα, την απόγνωση. Η παραγωγή που παρουσιάζεται φέτος είχε ανατεθεί το 2007 από τον τότε καλλιτεχνικό διευθυντή της ΕΛΣ Στέφανο Λαζαρίδη στον διάσημο Βρετανό σκηνοθέτη Γκρέιαμ Βικ. Τους ρόλους του έργου ερμηνεύει μια πλειάδα Ελλήνων πρωταγωνιστών: ο τενόρος Γιάννης Χριστόπουλος (Ροντόλφο), οι υψίφωνοι Βασιλική Καραγιάννη (Μιμή) και Τσέλια Κοστέα (Μουζέττα), ο βαρύτονος Διονύσης Σούρμπης (Μαρτσέλλο) και ο βαθύφωνος Τάσος Αποστόλου (Κολλίνε). Μαζί τους οι Νίκος Κοτενίδης, Βαγγέλης Μανιάτης, Κωστής Ρασιδάκης, Θανάσης Ευαγγέλου, Ιωάννης Κοντέλλης και Νίκος Συρόπουλος. Την Ορχήστρα της ΕΛΣ διευθύνει ο αρχιμουσικός Οντρέι Όλος.
Εθνική Λυρική Σκηνή, 27, 29, 31 Δεκεμβρίου 2023, 2, 7, 9 Ιανουαρίου 2024

Το βραβευμένο με Τόνυ μιούζικαλ «Into the Woods» του συνθέτη και στιχουργού Στήβεν Σόντχαϊμ και του συγγραφέα Τζέιμς Λαπάιν, ένα σκοτεινό παραμύθι ενηλικίωσης γεμάτο συναρπαστικές μελωδίες, συνεχείς ανατροπές, αφοπλιστικό χιούμορ και υποβλητική ατμόσφαιρα, επιστρέφει στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, στην εκδοχή του για πιάνο και κρουστά. Το έργο είχε ανέβει τον Φεβρουάριο του 2020, αλλά οι παραστάσεις του διακόπηκαν ξαφνικά λόγω της πανδημίας. Σε αυτό το περίτεχνο μιούζικαλ, η Κοκκινοσκουφίτσα, η Σταχτοπούτα, ο Τζακ και η φασολιά του, η Ραπουνζέλ χάνονται βαθιά στα μονοπάτια του δάσους και μπλέκονται σε μια σπονδυλωτή ιστορία που ανατρέπει τις γνωστές διαδρομές τους και εξελίσσεται με έναν εντελώς απρόβλεπτο και συναρπαστικό τρόπο, ακριβώς όπως και η ζωή. Τη μουσική διεύθυνση και διδασκαλία έχει αναλάβει ο αρχιμουσικός Στάθης Σούλης, τη σκηνοθεσία και τη μετάφραση ο Δημήτρης Αγιοπετρίτης-Μπογδάνος, η απόδοση των στίχων είναι της Τζούλιας Διαμαντοπούλου. Συμμετέχει ένα καστ διακεκριμένων ηθοποιών και τραγουδιστών (Νάντια Κοντογεώργη, Χαρά Κεφαλά, Αποστόλης Ψυχράμης, Δημήτρης Αγιοπετρίτης-Μπογδάνος, Μαρία Γράμψα, Λευτέρης Καλπακτσίδης, Νικόλας Καραγκιαούρης, Θάνος Λέκκας, Λητώ Μεσσήνη, Δανάη Μουτσοπούλου, Όλγα Παπακωνσταντίνου, Λυδία Τζανουδάκη), συνοδευόμενο στο πιάνο από τον Χρήστο Σακελλαρίδη και στα κρουστά από τους Θοδωρή Βαζάκα και Κώστα Σερεμέτη.
Εναλλακτική Σκηνή ΕΛΣ, 20-24, 27-31 Δεκεμβρίου 2023, 2-5, 7 Ιανουαρίου 2024

Μία από τις δημοφιλέστερες ελληνικές οπερέτες, οι «Απάχηδες των Αθηνών» του Νίκου Χατζηαποστόλου, είναι η νέα, εορταστική παραγωγή του Θεάτρου «Ολύμπια», που παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία Βασίλη Μαυρογεωργίου, με μια πλειάδα εξαιρετικών ερμηνευτών, μεταξύ των οποίων και η αειθαλής Ζωζώ Σαπουντζάκη, που συνοδεύει η Συμφωνική Ορχήστρα και Χορωδία του Δήμου Αθηναίων. Η τρίπρακτη οπερέτα του Χατζηαποστόλου αποτελεί την ηθογραφία μιας ολόκληρης εποχής: εικόνες από την αστική και τη λαϊκή Αθήνα του Μεσοπολέμου γίνονται το σκηνικό για τις κωμικές ερωτικές περιπέτειες ενός «απάχη», ενός «αλήτη των πόλεων», αλλά και η αφορμή για να γραφτούν μερικά από τα πιο αγαπημένα τραγούδια του είδους.
«Ολύμπια» – Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Μαρία Κάλλας, 20, 21, 22, 23, 26 και 27 Δεκεμβρίου 2023

Θοδωρης Κοτονιάς και τη Σαββέρια Μαργιολά,

Μια μουσική παράσταση αφιερωμένη στο έργο μεγάλων Ελλήνων συνθετών, με ερμηνευτές δύο εξαίρετους τραγουδιστές, τον Θοδωρή Κοτονιά και τη Σαββέρια Μαργιολά, παρουσιάζει το Εργαστήρι Ελληνικής Μουσικής του Δήμου Αθηναίων. Ώριμοι εκφραστικά, παρά το νεαρό της ηλικίας τους, οι δύο ερμηνευτές αναμετριούνται με δημιουργίες των Μάνου Χατζιδάκι, Μίκη Θεοδωράκη, Σταύρου Ξαρχάκου, Διονύση Σαββόπουλου και άλλων, ενώ θα παρουσιάσουν επίσης τραγούδια από την προσωπική τους δισκογραφία.
«Ολύμπια» – Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Μαρία Κάλλας, 29 Δεκεμβρίου 2023

Ειρήνη Κωνσταντινίδη και Philipp Weiss

Στην εκπνοή του χρόνου, η Athens Big Band υποδέχεται το κοινό της πόλης σε μια βράδια στο ρυθμό των εορτών, σε μια συναυλία με τίτλο «Christmas in New York». Η νοσταλγία της χρυσής εποχής της τζαζ, με σημείο αναφοράς σπουδαίες κλασικές ερμηνείες, όπως αυτές του Tony Bennett, θα πλημμυρίσουν το «Ολύμπια» με συναρπαστικές μελωδίες που παρασύρουν το κοινό σε μια άκρως ατμοσφαιρική μουσική εμπειρία. Επί σκηνής ερμηνεύει, με την πολύπλευρη ιδιοσυγκρασία του, ο τραγουδιστής και δημιουργός Philipp Weiss, που έχει χαρακτηριστεί ως ο «Φρανκ Σινάτρα από το Μόναχο», και η Ειρήνη Κωνσταντινίδη, με τη γενναιόδωρη εκφραστικότητα της φωνής της.
«Ολύμπια» – Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Μαρία Κάλλας, 30 Δεκεμβρίου 2023

Η ιστορία του χορωδιακού τραγουδιού στη δυτική κλασική μουσική είναι ένας συναρπαστικός διάλογος μεταξύ ιστορικότητας και νεωτερισμού. Η πλούσια πολυφωνική κληρονομιά των ευρωπαϊκών χωρών αποτελεί διαχρονικά πηγή έμπνευσης για τους σπουδαίους τεχνίτες της κλασικής φόρμας, που αντλούν μελωδικά θέματα και ρυθμικά σχήματα από τη λαϊκή ευρωπαϊκή παράδοση, μεταφέροντας τη συγκινησιακή αμεσότητα της άγραφης συλλογικής δημιουργίας στον κόσμο της λόγιας σύνθεσης. Η Χορωδία του Δήμου Αθηναίων αναδεικνύει τον ρόλο της παράδοσης στους κλασικούς συνθέτες, ερμηνεύοντας παραδοσιακά τραγούδια από τη δυτική Ευρώπη, σε χορωδιακές επεξεργασίες των Johannes Brahms, Béla Bartók, Antonin Dvořák, Zoltán Kodály, Ralph Vaughan-Williams κ.ά. υπό τη μουσική διεύθυνση του Σταύρου Μπερή και συνοδεία στο πιάνο από τον Θάνο Μαργέτη.
«Ολύμπια» – Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Μαρία Κάλλας, 11 Ιανουάριου 2024

Με μια εορταστική συναυλία συνεχίζεται ο κύκλος «Συμφωνικές βραδιές» της Φιλαρμόνιας Ορχήστρας Αθηνών στο Αμφιθέατρο Ιωάννης Δεσποτόπουλος του Ωδείου Αθηνών, την Παρασκευή, 22 Δεκεμβρίου. Μια μεγάλη συμφωνική ορχήστρα, μια παιδική και μια μικτή νεανική χορωδία θα παρουσιάσουν έργα Στράους, Τσαϊκόφσκι, Μασκάνι, Σκαλκώτα, Γκουνώ, Μότσαρτ, Χάυντν, Μπραμς, Σούμπερτ, Ροσίνι, Μπιζέ, Ραμίρεζ και μελωδίες κλασικές και σύγχρονες, γιορταστικές και κατανυκτικές, ταιριαστές στη γιορτινή ατμόσφαιρα. Βαλς, πόλκες, ουγγρικοί αλλά και ελληνικοί συμφωνικοί χοροί από την ορχήστρα, μαζί με υποβλητικά αποσπάσματα από όπερες, υπό τη διεύθυνση του Νίκου Μαλιάρα, θα αποτελέσουν το πρώτο μέρος της βραδιάς. Στο δεύτερο, η Ακαδημαϊκή Χορωδία Νέων Αθηνών θα παρουσιάσει χορωδιακά χριστουγεννιάτικα τραγούδια, ενώ η συναυλία θα ολοκληρωθεί με την Παιδική Χορωδία «Μανώλης Καλομοίρης».
Ωδείο Αθηνών, 22 Δεκεμβρίου 2023

Ένα νεοσύστατο μουσικό σύνολο, η Ελληνογερμανική Ορχήστρα Νέων – Deutsch-Griechisches Jugendorchester, κάνει μια μοναδική εμφάνιση στην Αθήνα, με τη συναυλία «Iuvenes Musici», το Σάββατο 23 Δεκεμβρίου 2023 (20.30) στον «Παρνασσό». Η Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΓΟΝ (που διαθέτει επίσης Καμεράτα και Μπάντα Χάλκινων) θα ερμηνεύσει το Κοντσέρτο για κλαρινέτο του Μότσαρτ, με σολίστ τον ταλαντούχο κλαρινετίστα Ηλία Σκορδίλη, ενώ στη συνέχεια σειρά έχουν το «Ειδύλλιο του Ζίγκφριντ», ένα συμφωνικό ποίημα του Ρίχαρντ Βάγκνερ (1870), και η Σουίτα αρ. 1 «Πέερ Γκυντ» του Έντβαρντ Γκριγκ (1888). Την καλλιτεχνική διεύθυνση της ΕΓΟΝ έχει ο Ορέστης Μπίλιος, ενώ υπεύθυνοι για την προετοιμασία των εγχόρδων είναι ο Γιώργος Δεμερτζής και η Μαριάνθη Καραγιάννη.
Φιλολογικός Σύλλογος «Παρνασσός», 23 Δεκεμβρίου 2023