26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Μεγάλο αφιέρωμα με ΛΟΑΤΚΙ+ ντοκιμαντέρ που σφράγισαν το queer σινεμά

To 26o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης έρχεται από τις 7 έως τις 17 Μαρτίου 2024, σε φυσικούς χώρους αλλά και online, με την προπώληση να ξεκινά στις 5 Μαρτίου.

Φέτος ανακοινώθηκε και η  στρατηγική συνεργασία του Φεστιβάλ με τη ΔΕΗ. Με μηνύματά της, «το Φεστιβάλ θέλει ενέργεια» και «η έμπνευση θέλει ενέργεια», η ΔΕΗ συνεχίζει τη συστηματική και ουσιαστική υποστήριξη σημαντικών πολιτιστικών θεσμών της χώρας μας. Η συνεργασία με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης αποτελεί μια ακόμα επιβεβαίωση της πρόθεσης της ΔΕΗ να ενισχύσει δημιουργούς αλλά και την πόλη που τόσα χρόνια αποτελεί ορόσημο για την 7η τέχνη.

Ντοκιμαντέρ που υμνούν την ομορφιά της απελευθερωτικής πράξης του αυτοπροσδιορισμού και σφράγισαν το παγκόσμιο queer σινεμά πρωταγωνιστούν στο μεγάλο αφιέρωμα του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (7-17/3/2024) με τίτλο «Citizen Queer». Ιστορίες της διπλανής πόρτας, αλλά και πολύτιμες ιστορικές καταγραφές για τις απαρχές και την εξέλιξη του ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος, ιστορίες προσωπικές και οικουμενικές, με πρωταγωνιστές τους ανθρώπους γύρω μας, τα αγαπημένα μας πρόσωπα, εμάς τους ίδιους, εξερευνούν ό,τι μάς ορίζει και μας περιβάλλει, και μας υπενθυμίζουν ότι ολοκληρωμένοι είμαστε μόνο αν είμαστε όλοι μαζί.

Το Φεστιβάλ προτείνει ταινίες που αντανακλούν τη ζωή σε όλες τις εκφάνσεις της: τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, την περιπέτεια του έρωτα, τις προκλήσεις της καθημερινότητας, τα καίρια ζητήματα ταυτότητας, τις γενναίες διεκδικήσεις, τις ελπιδοφόρες μεταμορφώσεις που έχουν συντελεστεί στην κοινωνία, τις αναγκαίες αλλαγές που θα γίνουν πραγματικότητα στο μέλλον.

Ειδικοί σύμβουλοι στο μεγάλο αφιέρωμα του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ είναι η Maria Cyber (Ελλάδα), μια από τις πρώτες λεσβίες ακτιβίστριες στην ελληνική ΛΟΑΤΚΙ+ σκηνή, ιδρύτρια και για χρόνια διευθύντρια του εμβληματικού φεστιβάλ Outview Festival, ο Ρίκο Τζόνσον-Σινκλέρ (Hνωμένο Βασίλειο), ιδρυτής του διάσημου queer φεστιβάλ CineQ και ειδικός συμπερίληψης σε φεστιβάλ όπως του Βερολίνου και των Καννών, και το Σιμόν(ε) φαν Σάαρλοος (Ολλανδία), συγγραφέα, curator και εικαστικό.

Μετά το τέλος κάθε προβολής αγαπημένοι καλλιτέχνες, ακτιβιστές και σημαντικές προσωπικότητες του κινηματογράφου και του πολιτισμού, πανεπιστημιακοί και επιστήμονες θα συζητούν με το κοινό. Τα ονόματά τους θα ανακοινωθούν σύντομα.

Χαρακτηριστική του αφιερώματος είναι η ταινία «The Homosexual Century» (Race D’Ep, 1979) των Λιονέλ Σουκάζ και Γκι Οκενγκέμ, μία από τις πιο ριζοσπαστικές και ευρηματικές απεικονίσεις της queer ταυτότητας. Η ταινία ανατρέχει μέσα από τέσσερα ευδιάκριτα κεφάλαια στις απαρχές και στις ρίζες της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας και των διεκδικήσεών της, φτάνοντας μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, με σκοπό να φέρει στο φως όσα παραλείφθηκαν από τα επίσημα κιτάπια της Ιστορίας.

«Η εμβληματική Μπέττυ» (1979) του Δημήτρη Σταύρακα αφηγείται το 24ωρο της Μπέττυς Βακαλίδου. Με αναμνήσεις από την προηγούμενη ζωή της, αλλά και εικόνες από την τωρινή, καθώς η μέρα βαδίζει προς το τέλος της, το παρελθόν και το παρόν τέμνονται. Σε αμφότερα, όμως, ένα είναι το αίσθημα που κυριαρχεί: η αναπόφευκτη μοναξιά του προσώπου.

Το «The Celluloid Closet» (1996) των Ρομπ Επστάιν και Τζέφρι Φρίντμαν, μία από τις πιο λεπτομερείς, αναλυτικές και διασκεδαστικές καταγραφές της απεικόνισης των gay και transgender χαρακτήρων στο Χόλιγουντ, δείχνει πώς γνωστοί σεναριογράφοι και σκηνοθέτες της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας έκρυβαν τα μηνύματά τους ακόμα και μέσα σε διάσημες, mainstream ταινίες.

Το πρωτοποριακό «Gendernauts» (1999) της Μόνικα Τρόιτ, μία από τις πρώτες ταινίες που διερεύνησαν το θέμα της φυλομετάβασης με συγκλονιστικές μαρτυρίες τρανς, μας προσκαλεί σε ένα αντισυμβατικό ταξίδι αναθεώρησης της έννοιας της σεξουαλικής ταυτότητας, όπου η αυτο-υπονόμευση λειτουργεί ως το πιο αποτελεσματικό γιατρικό απέναντι στην ηθικολογία, την πολιτική ορθότητα και τη δογματική στράτευση.

To «Queer Japan» (2019) του Γκρέιαμ Κόλμπεϊνς, ένα πολύχρωμο και συναρπαστικό κολάζ από περισσότερες από εκατό συνεντεύξεις, μας συστήνει καλλιτέχνες, ακαδημαϊκούς και ακτιβιστές της ιαπωνικής ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, οι οποίοι περιγράφουν τη μετάβαση της ιαπωνικής κοινωνίας από τη σιωπή στην ορατότητα.

Πιο επίκαιρο από ποτέ, το ντοκιμαντέρ «Οι γάμοι της Τήλου» (2022) του Παναγιώτη Ευαγγελίδη, που επικεντρώνεται στους πρώτους γκέι και λεσβιακούς γάμους που τελέστηκαν στην Ελλάδα, το 2008, στην Τήλο, θα προβληθεί με όρους καθολικής προσβασιμότητας, με την υποστήριξη της Alpha Bank, χορηγού προσβασιμότητας του Φεστιβάλ.

Επιπλέον, ο αγαπημένος ΑΚατάλογος του Φεστιβάλ θα συμπληρώσει το αφιέρωμα, φιλοξενώντας κείμενα που εξερευνούν τις θεματικές, συνιστώσες και καταβολές του queer ντοκιμαντέρ. Τα κείμενα για τον ΑΚατάλογο υπογράφουν: Πολ Πρεθιάδο, Παναγιώτης Ευαγγελίδης, Λήδα Γαλανού, Δημήτρης Παπανικολάου, ΝΙΟΝΙΑ φιλμς, Σήφης Βαρδάκης, Γιώργος Κρασσακόπουλος, Σιμόν(ε) φαν Σάαρλος, Ορέστης Ανδρεαδάκης.

Το Φεστιβάλ, μέσα από το μεγάλο αφιέρωμα του 26ου ΦΝΘ, αλλά και ποικίλες άλλες δράσεις και ενέργειες, υποστηρίζει το EuroPride 2024, το οποίο θα διεξαχθεί στη Θεσσαλονίκη από τις 21 έως τις 29 Ιουνίου 2024.