ΚΥΡΙΑΚΗ
17
ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Την εβδομάδα που πέρασε κάναμε βόλτες στην πόλη, πήγαμε θέατρο, είδαμε ταινίες, ακούσαμε μουσική, παρακολουθήσαμε την επικαιρότητα – και κάποια από αυτά θέλουμε να τα μοιραστούμε μαζί σας. Συγκεντρώσαμε ότι μάς κέντρισε το ενδιαφέρον και μάς ενθουσίασε ή μας απογοήτευσε!
(+) Κάτι που μάς άρεσε (+) Στις «Αναγνώσεις» με Παπαδιαμάντη: Η μελωδία της Αμαλίας Μουτούση
@Γιάννης Κουσκουτής.
Δεν μπορώ να θυμηθώ αν στο παρελθόν, στο πλαίσιο του θεσμού των «Παραβάσεων» του Κέντρου Πολιτισμού ‘Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος, έχει ανατεθεί δυσκολότερο χειρόγραφο σε ανάγνωση από έργο του Παπαδιαμάντη. Μπορεί να μου διαφεύγει κάτι, μα το βέβαιο είναι πως η παπαδιαμαντική γραφή είναι αδιανόητα απαιτητική για τον απλό αναγνώστη – πόσο μάλλον στην αφήγηση της ενωπίω κοινού. Αυτός ο πρόλογος είναι αναγκαίος καθώς η Αμαλία Μουτούση ανέλαβε το δεύτερο καθήκον, διαβάζοντας το διήγημα των «Ελαφροϊσκιωτων». Υπό την σκηνοθετική επιμέλεια του μαθητή της και ηθοποιού Εμμανουήλ Κοντού, ανέβηκε σε ένα γυμνό βάθρο, ντυμένη απλά, χωρίς κοστούμι και με μερικά εργαλεία που θα ήθελε κανείς να έχει δίπλα του για μια αποτελεσματική ανάγνωση: Ένα δυνατό φως, ένα μολύβι για σημειώσεις, μια αναπαυτική καρέκλα, μερικά ακόμα βιβλία τριγύρω (για ατμόσφαιρα). Α! Και μια κούπα ζεστό τσάι.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον απλότητας – που για λίγα λεπτά έντυσε το απογευματινό φυσικό φως με θέα τη θάλασσα του Πειραιά – η Αμαλία Μουτούση έκανε το κείμενο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη να σταθεί όρθιο παρότι ποιητικό, δημιούργησε εικόνες, έπαιξε ανερυθρίαστα με τα γλωσσικά του ιδιώματα. Το πιο ενδιαφέρον, ωστόσο, κατά τη γνώμη μου είναι και το ουσιαστικότερο: Αφέθηκε να διαβάσει, περίπου όπως ένας άνθρωπος στον ιδιωτικό του χώρο. Κουράστηκε, τεντώθηκε, δίψασε, βρήκε μια πιο αναπαυτική θέση για να καθίσει, υπογράμμισε αυτά που την ενδιέφεραν, αφαιρέθηκε από άλλα ερεθίσματα, επέστρεψε στις σελίδες της. Αλλά ακόμα κι αυτές οι οπτικές πληροφορίες αν παραλείπονταν, λειτούργησε κάτι ακόμα: Η σκέτη ακρόαση. Το βύθισμα στη μελωδία της φωνής της και της γλώσσας του Παπαδιανάντη. Γι’ αυτό και καθήλωσε έναν ασφυκτικά γεμάτο Φάρο.
Στέλλα Χαραμή
@Seacia Pavao
Οι υποψηφιότητες των Όσκαρ είχαν δοθεί από καιρό αλλά στην Ελλάδα δεν είχαν βρει διανομή όλες οι υποψήφιες ταινίες. Βέβαια, με την έξοδο των «Holdovers» του Αλεξάντερ Πέιν (μεταφρασμένο στα ελληνικά ως «Παιδιά του χειμώνα») ξεκαθάρισε πολύ η εικόνα μας για τα εξέχοντα φιλμ της σεζόν. Και το συγκεκριμένο είναι οπωσδήποτε ένα από αυτά. Μας αρέσει, οπωσδήποτε, να συνδυάζουμε τον Πέϊν με την ελληνική καταγωγή του αλλά και εκτός του νοσταλγικού φολκλόρ αποδεικνύεται (για μια ακόμα φορά) πως είναι ένας ουμανιστής σκηνοθέτης που εστιάζει με αλήθεια και απλότητα σε πρόσωπα και καταστάσεις, τόσο που είναι αδύνατον να μην τους αναγνωρίσεις και κατ’ επέκταση να τους αγαπήσεις. Η ιστορία των «Παιδιών» αφορά στον κόσμο ενός μεγαλοαστικού ιδιωτικού σχολείου της Βοστώνης όπου, κατά τις χριστουγεννιάτικες διακοπές, λόγω ατυχών συγκυριών ξεμένουν τέσσερις μαθητές. Ο ένας από αυτούς θα συνδεθεί απροσδόκητα με τον πιο αντιπαθή καθηγητή και με άλλους, χαμηλών στρωμάτων, υπαλλήλους του σχολείου.
Με μαεστρία ο Αλεξάντερ Πέιν καταφέρνει να αναδείξει μια απλή (και ειπωμένη) ιστορία σε σπουδαία, να σκιαγραφήσει με διαύγεια και πληρότητα τους χαρακτήρες, να φέρει τη γεύση του πικρού και του αστείου ταυτόχρονα στο στόμα και να μιλήσει για μεγάλα κοινωνικά θέματα σε μια ταινία: Την ισοπεδωτική δύναμη του χρήματος πάνω στους ανθρώπους, τις πολλές όψεις της γονεϊκότητας, τον ρόλο του δασκάλου στην ενηλικίωση, το κυνήγι της επιτυχίας και των πτυχίων, τις φυλετικές διακρίσεις, τη θεραπευτική αγάπη. Ναι, ο Πολ Τζιαμάτι αξίζει να τιμηθεί με το Οσκαρ Α΄Ανδρικού Ρόλου (κατηγορία στην οποία είναι υποψήφιος) γιατί δεν αφήνει ίχνος αμφιβολίας για τη διαδρομή αποκάλυψης του απάνθρωπου ήρωα σε απολύτως ανθρώπινο. Ο πρωτοεμφανιζόμενος Ντομινίκ Σέσα στο ρόλο του μαθητή θα άξιζε επίσης μια υποψηφιότητα· το σίγουρο είναι πως με αυτό ντεμπούτο εξασφαλίζει σοβαρό κινηματογραφικό μέλλον. Όσο για την Ντα Βάιν Τζόι Ράντολφ, είναι η επιβεβαίωση πως στο Χόλυγουντ η κοινότητα των έγχρωμων ηθοποιών είναι ‘καταδικασμένη’ να διακρίνεται σε δεύτερους ρόλους. Αλλά ας είναι· η Ράντολφ συμπεριφέρεται στον δεύτερο, ως πρώτο. Γενικώς, ταινιάρα με βασικά υλικά.
Στέλλα Χαραμή
Το περασμένο απόγευμα της Κυριακής με βρήκε στο Θέατρο Μικρό Γκλόρια με ανυπομονησία να΄περιμένω να δω τον πρώτο θεατρικό μονόλογο του ηθοποιού και μουσικού Δημήτρη Σαμόλη, «Στρακαστρουκες», για το οποίο όλοι λένε τα καλύτερα. Αντικειμενική άποψη δεν μπορώ να έχω γιατί ο συγκεκριμένος καλλιτέχνης μιλάει στην ψυχή μου ήδη μέσα από τα τραγούδια του, τα οποία γράφει ο ίδιος. Κάπως έτσι μίλησε και ο εξαιρετικός μονόλογος, κατευθείαν στην ψυχή μου με χιούμορ που κάποιες φορές γινόταν γροθιά στο στομάχι, βάζοντας στο μικροσκόπιο την «Αγία Ελληνική οικογένεια», τη ζωή στην επαρχία και τον εκφοβισμό. Η ιστορία ξεκινάει ακριβώς δέκα λεπτά πριν χτυπήσουν οι καμπάνες για την Ανάσταση σ’ ένα χωριό της Κρήτης. Ο ήρωάς μας ο Κωσταντής κρατάει στη μια του χούφτα καραμελάκια που σκάνε στο στόμα με σκοπό να τα δώσει σε μια φίλη του, ενώ στην άλλη κρατάει αυτοσχέδια σκορδάκια. Όμως οι καμπάνες χτυπούν νωρίτερα και εκεί αρχίζει να μας εξηγεί πως έφτασε να μπερδέψει τα σκορδάκια…με τις καραμέλες. Μέσα από μια πλημμύρα συναισθημάτων για τον ίδιο αλλά και για το κοινό αρχίζει και εξιστορεί την ιστορία στην οποία καθένας από εμάς μπορεί να βρει έστω και κάτι μικρό να ταυτιστεί. Στην καταπίεση που έχει κανείς βιώσει; Στη βία που μπορεί να μη δεχτήκαμε οι ίδιοι αλλά γίναμε μάρτυρες και ίσως δεν κάναμε τίποτα; Πηγαίνοντας προς τα πίσω, ο ήρωας μάς αφηγείται την ιστορία της ζωής του ως μια γλυκόπικρη ανάμνηση, μάς δείχνει πόσο σκληρό είναι για ένα παιδί που ζει στην επαρχία να ανακαλύψει πως ίσως είναι διαφορετικό. Το bullying στην παιδική ηλικία, οι μηχανισμοί άμυνας που διαμορφώνουν τα θύματα, ο ρόλος της οικογένειας και η απόρριψη από τον πατέρα όλα αυτά συνθέτουν μια ιστορία που κάνει πολλούς μικρούς κροτους. Ο ήρωας μάς απευθύνεται αλλά δεν θέλει απλά να εξομολογηθεί ακόμη μία ιστορία, θέλει να μάς κοιτάξει κατάματα και να μάς “ξεβολέψει”.
Η σκηνοθεσία του Μάριου Κακούλλη, σε συνδυασμό με τους σκηνογραφικούς συμβολισμούς του Λουκά Μπάκα, ανέδειξαν μοναδικά την όλη ιστορία. Όσο για την ερμηνεία του Δημήτρη Σαμόλη τι να πει κανείς. Εξαιρετική, αβίαστη, αν και ο ίδιος έχει πει πως το έργο δεν είναι καθαρά αυτοβιογραφικό. Η παράσταση είναι πραγματικά μια γροθιά στο στομάχι. όμως μάς δίνει δύναμη για ένα πιο φωτεινό μέλλον, το οποίο μερικές φορές υπάρχει κάπου εκεί και μάς περιμένει, ενώ άλλες φορές κάνει ένα “μπαμ” και εξαφανίζεται…
Βασιλική Αγγελούδη
Θα “κλέψω” λίγο και θα μιλήσω για μία ταινία(ρα) που είδα στον Δαναό την προηγούμενη εβδομάδα, στο πλαίσιο ενός κύκλου ειδικών προβολών που πραγματοποιούνται κάθε μήνα, όλες επιλεγμένες από τη γνωστή σινεφιλική σελίδα “Ο Χρήστος δε μένει πια εδώ”. Ο φετινός νέος κύκλος παίρνει τη σκυτάλη της περασμένης sold-out χρονιάς και αυτή τη φορά έχει θεματικό άξονα “λίγο αγάπη ακόμη”. Την αρχή έκανε το αριστουργηματικό road movie και βραβευμένο με Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών, “Paris, Texas” του Βιμ Βέντερς, για το οποίο είχα ακούσει πολλά, αλλά είδα για πρώτη φορά τώρα – και πραγματικά πολύ χαίρομαι που αυτή η πρώτη φορά έγινε σε αίθουσα. Δεν υπάρχουν πολλά λόγια για να περιγράψει κανείς την ίδια την ταινία αισθητικά ή ακόμη και τεχνικά, άλλωστε υπάρχουν άλλοι πιο ειδικοί που θα το έκαναν εκατό φορές καλύτερα από εμένα. Αλλά ο τρόπος με τον οποίο έγραψε καθηλωτικά μέσα μου αυτή η ταινία, “μιλώντας” με πολύ απλά υλικά για θέματα όπως η μοναξιά, η αποξένωση, η “ερημιά” μέσα μας, κι όλα αυτά με φόντο την ερημιά των νοτιοδυτικών πολιτειών της Αμερικής. Η ιστορία ακολουθεί τον Τράβις, έναν άνδρα που ξεκινάει ένα μακρύ ταξίδι ξεκινώντας από το Μεξικό και θέλοντας να φτάσει στο Τέξας, όμως η πραγματική απόσταση που θέλει να καλύψει είναι αυτή ανάμεσα στον ίδιο τη γυναίκα του και τον γιο του, με τους οποίους θέλει ξανά να συνδεθεί με κάποιον τρόπο. Οι “αποστάσεις” που πρέπει να καλυφθούν γίνονται σχεδόν η ταυτότητα του Τράβις, όσο εμείς τον ακολουθούμε και “ζεσταίνει” το μέσα μας με την υπέροχη μουσική και φωτογραφία που σε σημεία σου φέρνει στο μυαλό κάτι από τη γλυκιά μελαγχολία ενός πίνακα του Χόπερ. Πραγματικά, με την πρώτη ευκαιρία δείτε αυτή την πραγματικά αριστουργηματική ταινία που μπορεί να θεωρείται μία από τις καλύτερες ταινίες των 80s, αλλά θα παραμένει πάντα σημερινή.
Ευδοκία Βαζούκη
Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου λάτρευα την μυθολογία και ό,τι έχει να κάνει με την Αρχαία Ελλάδα. Κλεινόμουν για ώρες στο δωμάτιό μου διαβάζοντας για τον Ποσειδωνία, για τον μύθο του Έρωτα και της Ψυχής και για τους άθλους του Θησέα. Θέλω λοιπόν να μοιραστώ μαζί σας τον αγαπημένο μου άνθρωπο στο YouTube που κάθε βδομάδα με ένα βίντεο του, όλο και κάτι νέο μου μαθαίνει για την ελληνική μυθολογία. Ο Κωνσταντίνος ή αλλιώς The Mythologist, μέσα από τις σπουδές του στην αρχαιολογία έμαθε να αγαπά την μυθολογία. Έτσι, αποφάσισε να μοιραστεί με άλλος λάτρεις εκεί έξω, μύθους για θεούς, ήρωες και τέρατα και άλλες «περίεργες» ιστορίες που κανένας δεν φανταζόταν ότι υπήρχαν, μέσα από το κανάλι του στο YouTube. Ο Κωνσταντίνος ξεκίνησε με σπουδές στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ και συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στην κλασική αρχαιολογία όπου και γνώρισε καλύτερα τον κόσμο της μυθολογίας και της αρχαιολογίας. Το περιεχόμενο του καναλιού του βασίζεται κυρίως στα βίντεο, που το καθένα κρύβει μια μοναδική ιστορία. @themythologist σε ευχαριστώ πραγματικά, για το μοναδικό αυτό «ταξίδι» στη μυθολογία!
Μαργαρίτα Ψυχή
Στην οδο Αρχιμήδους στο Παγκράτι (μπορεί και Μετς, δεν είμαι σίγουρη), πίσω από το Παναθηναϊκό στάδιο, βρίσκεται ο Βυρίνης, μια ελληνική παραδοσιακή ταβέρνα που μπορεί για εμένα να αποτέλεσε πρόσφατη ανακάλυψη, αλλά για τους κατοίκους της περιοχής αποτελεί σταθερή αξία – γι’αυτό και Σάββατο βράδυ ήταν γεμάτοι και ο εσωτερικός και ο εξωτερικός του χώρος παρά το κρύο (με τις σόμπες βεβαίως στο φουλ). Εμείς δοκιμάσαμε τους λαχανοντολμάδες (με αυγολέμονο όπως πρέπει), κεφτέδες με κόκκινη σάλτσα, χοιρινές μπουκιες με κουρκουμά και ντομάτα, κολοκυθοκεφτέδες και τη χοιρινή του μπριζόλα – και απ’ ότι έμαθα αργότερα, άξιζε να δοκιμάσουμε και το αρνάκι με λαδοριγανη! Όλες οι γεύσεις ήταν άκρως “μαμαδίστικες” και τα πιάτα αυτό που αποκαλούμε σπιτικά και η αλήθεια είναι ότι είχα καιρό να δοκιμάσω τόσο προσεγμένο “σπιτικό” φαγητό, έξω. Δεν είναι τυχαίο που ο Βυρίνης έχει περάσει πλέον στην τρίτη γενιά. Και κάτι μου λέει πως αν τον επισκεφθείς θα γίνεις κι εσύ θαμώνας για τις καλές τιμές, τα νόστιμα πιάτα, την όμορφη ατμόσφαιρα.
Τατιάνα Γεωργακοπούλου
Την εβδομάδα που μάς πέρασε βρέθηκα στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά για να παρακολουθήσω τις «Τρεις Ψηλές Γυναίκες» του Έντουαρντ Άλμπι, σε σκηνοθεσία Robert Wilson. Έχοντας διαβάσει πρώτα την κριτική της Στέλλας Χαραμή για την παράσταση, οι προσδοκίες μου ήταν αρκετά υψηλές και μπορώ να πω, χωρίς αμφιβολία, πως ικανοποιήθηκαν και με το παραπάνω. Ιδιαίτερα όσον αφορά τις υπέροχες ερμηνείες της Ρένης Πιττακή, Καρυοφυλλιάς Καραμπέτη και Λουκίας Μιχαλοπούλου. Και σε αυτές θα ήθελα να σταθώ.
Τρεις ερμηνεύτριες – μια γυναίκα σε διαφορετικά στάδια της ζωής της, -στα 26, στα 52 και στα 92, εμπνευσμένη από τη φιγούρα της θετής μητριάς του ίδιου του συγγραφέα, Frances Cotter Albee, ενσαρκώνουν την «μάχη» ενάντια στο περίπλοκο χάος της ζήσης. Θαύμασα τον τρόπο που η Ρένη Πιττακή (Γυναίκα Α 92) γίνεται η ζωντανή ενσάρκωση του τρόπου με τον οποίο ο Άλμπι ανασυνθέτει τις αναμνήσεις του από αυτή τη γυναίκα, που τον έδιωξε στα 18 και αργότερα τον αποκλήρωσε, με νέα υλικά τα οποία και αντλεί από το ασυνείδητο και τα δικά του αισθήματα. Η ερμηνεία της μου θύμισε τα λόγια του Άλμπι για τη Frances: «Είναι αλήθεια δεν τη συμπαθούσα πολύ, δεν μπορούσα να ανεχθώ τις προκαταλήψεις, τις αποστροφές, την παράνοια της, ωστόσο, θαύμαζα την περηφάνεια της και την “αίσθηση του εαυτού”. Καθώς πλησίαζε τα 90, και βίωνε τη σωματική και πνευματική κατάπτωση, αισθάνθηκα να συγκινούμε από αυτή την επιζώσα, αυτή την ύπαρξη που προσπαθεί, όπως όπως, να κρατηθεί από το “ναυάγιο” για το οποίο -εν μέρει- η ίδια είναι υπεύθυνη». Έως ότου βέβαια με συγκλονιστικό τρόπο «αγκαλιάσει» το αναπόφευκτο του θανάτου και τον υποδεχθεί ως έναν «ευλογημένο όλεθρό».
Θαύμασα τον τρόπο που η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη φέρνει στη σκηνή μια ηρωίδα (Γυναίκα Β 52) η οποία κάτω από το «προσωπείο» της αδιαταραξίας αφήνει ρωγμές για να φανεί το εσωτερικό δράμα μιας γυναίκας που στέκεται μόνη στον πυρήνα ενός κακόβουλου, ανισόρροπου όσο και παράλογου σύμπαντος προδοσίας, εγκατάλειψης, βεβαιοτήτων που μετατράπηκαν σε αφιθυμίες, ματαιώσεων, πόνου, χαμένων ευκαιριών. Απογυμνωμένη από ψευδαισθήσεις και αυταπάτες.
Εξίσου θαυμάσια για εμένα και οι ερμηνεία της Λουκίας Μιχαλοπούλου που έρχεται ως Γυναίκα Γ (26) αντιμέτωπη με ένα συγκλονιστικό παράδοξο: H συνειδητοποίηση – επιφοίτηση ότι κάποιος σπατάλησε μεγάλο μέρος της ζωής του σε μια κατάσταση «υπνοβασίας», κάτι σαν ζωντανός – νεκρός, έρχεται με το πέρασμα του χρόνου. Για την ηρωίδα αυτή η συνταρακτική«επιφοίτηση» ήρθε, ωστόσο, στη νεότητα της -πριν καν ζήσει αυτή τη ζωή- καθιστώντας την εξίσου ανήμπορη να αλλάξει το ρου της ιστορίας. Μόνη επιλογή να αναμένει το μη γενόμενο, χωρίς καμία εγγύηση. Οι τρεις γυναίκες γίνονται μια. Μια ύπαρξη που τέμνεται στη θεμελιακή ανακάλυψη ότι τίποτα άλλο δεν μπορεί να γίνει, η ζωή είναι αυτή που είναι, το ίδιο και εκείνες.
Αριστούλα Ζαχαρίου
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Σαν κυνήγι κρυμμένου θησαυρού εξελίχθηκε η προσπάθεια εμού και της παρέας μου να βρούμε ένα αξιόλογο νέο νυχτερινό στέκι. Έτσι, εντελώς τυχαία, σε ένα δρομάκι πίσω από την κεντρική ευθεία της Μαρίνας Ζέας στο Πασαλιμάνι, ήρθαμε αντιμέτωποι με το καλά κρυμμένο διαμαντακι “Rockfellas Excelsior”. Η τοποθεσία σε συνδυασμό με την διακόσμηση, τον φωτισμό, αποπνέει μια μυσταγωγική και παραλληλα πολύ rock n’ roll διάθεση. Ο κεντρικός τοίχος -εκεινος που σου τραβά πρώτος την προσοχή μπαίνοντας στον χωρο-, αποτελεί ένα μεγαλοπρεπές tribute στην φιγούρα του Johnny Cash. Πολυάριθμες φωτογραφίες, ασπρόμαυρες και μη, που απαθανατίζουν ποικίλες στιγμές του εμβληματικού καλλιτέχνη και στην κορυφή μια neon επιγραφή, στην οποία αναγράφεται “In Cash We Trust”. Εντάξει, θα κάνω μια παύση για ένα σύντομο self call out, και θα πω ότι πριν να δω τον Johnny Cash, είδα την φωτεινή επιγραφή και οδηγήθηκαν στο συμπέρασμα ότι οι Rockfellas προτιμούν τα μετρητά. Ντροπιαστικό λίγο, I know. Το προσπερνάω λέγοντας πως ο χαμηλός φωτισμός και η απαλή ροκ που μας χάιδευε τα αυτιά, απογειώνουν την μυστήρια αισθητική του bar. Αισθητική στην οποία παρεβάλλεται έντονα το αμερικανικό στοιχείο, με την σημαία κρεμασμένη δίπλά στους Johnnyδες, με τον διπλανό τοίχο να είναι καλυμμένος με ένα κολλάζ από πειραγμένα εξώφυλλα του New Yorker και πάει λέγοντας. Bonus points για το ευγενέστατο και πάντα εξυπηρετικό προσωπικό που μας έκανε να αισθανθούμε σαν το σπίτι μας. Από τον κατάλογο, καταλαβαίνεις ότι όλα είναι προσεγμένα και φτιαγμένα με αγάπη και άπλετο χιουμορ. Μεγάλη ποικιλία ποτών, πρωτότυπα αλκοολούχα και μη, αλλά και finger food που καλύπτουν και τον πιο δύσκολο. Το μαγαζί “φωνάζει” πως είναι φτιαγμένο για να γίνει στέκι. Και ποιοι είμαστε εμείς (κι εσεις!) για να αγνοήσουμε το κάλεσμά του;
Ειρήνη Δερμιτζάκη
