Μάθε να πετάς: Μαρία Σταυρακάκη και Βασίλης Ξυλούρης σε ένα αυθεντικό κρητικό μοίρασμα – Όσα ακούσαμε στον Σταυρό του Νότου

Η παραδοσιακή μουσική διανύει μια περίοδο ριζικής ανανέωσης. Όλο και περισσότεροι νέοι άνθρωποι, γυρνούν στις ρίζες τους ή απλά σε παραδοσιακές πτυχές που τους εμπνέουν και τις αναδεικνύουν με τον πιο δημιουργικό και φρέσκο τρόπο. Μία από αυτές τις περιπτώσεις είναι και αυτή της 23χρονης Μαρίας Σταυρακάκη, η οποία ανοίγει τα φτερά της και μαθαίνει να πετά στον χώρο της παραδοσιακής κρητικής μουσικής.

Ο Βασίλης Ξυλούρης και η Μαρία Σταυρακάκη στην φωτογράφηση για τον δίσκο “Μάθε να Πετάς”, © PhotoSapiens

Σε ένα από τα πιο πρόσφατα πετάγματά της, στο Σταυρό του Νότου και με την συντροφιά του μουσικοσυνθέτη Βασίλη Ξυλούρη στο πλάι της, ήμασταν κι εμείς παρόντες.

Βρεθήκαμε, λοιπόν, στην πρώτη εμφάνιση της Μαρίας και του Βασίλη Ξυλούρη στη σκηνή του Σταυρού του Νότου. Σε μία ζεστή και παρεΐστικη ατμόσφαιρα, μας παρουσίασαν τον νέο τους δίσκο με τίτλο «Μάθε να Πετάς». Την πρωτότυπη μουσική σύνθεση του Βασίλη Ξυλούρη ντύνει, φυσικά, με την φρέσκια και κρυστάλλινη φωνή της η πρωτοεμφανιζόμενη Μαρία.

Το εξώφυλλο του δίσκου. Σκίτσο: Καζακογιάννης

Εννιά κομμάτια, με αιθέρια και άκρως ρομαντική διάθεση. Ο κλασικός κρητικός ήχος κινείται φανερά σε πιο έντεχνα και μυσταγωγικά μονοπάτια και ο συνδυασμός με την πλούσια ενορχήστρωση απογειώνει το αποτέλεσμα που φτάνει στα αυτιά μας.

“Χώμα και Νερό” κάνει την αρχή κι εμείς είμαστε ήδη μαγεμένοι. Το δυναμικό “Αγρίμι” στη συνέχεια, και σειρά έχουν τα αισθηματικά, “Μέσα στα Μάτια σου”, “Η πληγή” και -το προσωπικό αγαπημένο μου- “Ρόδινη Αυγή”. Λίγο πριν μας πιάσουν για τα καλά τα ζουμιά, κάνουμε ένα ταξίδι “Πάλι από την Αρχή”, “Πάνω Απ’τα Σύννεφα” και προσγειωνόμαστε λίγο πριν ξεκινήσει η ατμοσφαιρική “Πρεμιέρα”. Το “Θέλω να γίνω θάλασσα” σηματοδοτεί τον επίλογο του δίσκου κι αμέσως μετά ξεκινάει ένα συνονθύλευμα τραγουδιών που αγαπούν οι καλλιτέχνες. Μια πιο απαλά και τρυφερά, όπως το “Ίβαλα Ίβαλα”, μια λίγο πιο μερακλίδικα, όπως η “Πετροπέρδικα”. Η λύρα του Δημήτρη Ξυλούρη πήρε φωτιά, ενώ ο μεθυστικός ήχος της ασκομαντούρας του Νίκου Παραουλάκη μάς παρέσυρε και δεν κρατηθήκαμε·  σηκωθήκαμε να χορέψουμε τα κρητικά, στους ρυθμούς που μας επίτασσε. Σε λίγη ώρα το κέφι είχε φτάσει στο ζενίθ κι εμείς νοητά είχαμε μεταφερθεί σε καλοκαιρινό σκηνικό, σε ένα ξέφρενο γλέντι.

Οι μουσικοί της βραδιάς, Δημήτρης Κουκουλιτάκης στην κιθάρα, ο Μιχάλης Δάρμας στο κοντραμπάσο, ο Νίκος Παραουλάκης στα πνευστά και ο Αλέξης Νόνης στα κρουστά, έφτασαν την εμπειρία μας στα ύψη.

Για εκείνους που τον γνωρίζουν πρώτη φορά, ο Βασίλης Ξυλούρης αποτελεί εδώ και δεκαετίες γνωστή και μη εξαιρετέα φιγούρα στο σύμπαν της κρητικής κουλτούρας. Οι συνθέσεις του πάντα εξελισσόμενες και μοναδικές. Έτσι και σε αυτόν τον δίσκο δεν μας απογοήτευσε διόλου. Νότες και μελωδίες που χαϊδεύουν σαν χάδι τα αυτιά μας, ενώ ταυτόχρονα αποπνέουν μια έντονη φρεσκάδα, χωρίς να χάνουν τις παραδοσιακές τους ρίζες. Οι στίχοι που τις κοσμούν δια χειρός,,,, αποπνέουν μια έντονη λυρικότητα που ωθεί την ψυχή μας σε ένα ανέμελο ταξίδι.

Η επιλογή του να δώσει βήμα σε μια νέα καλλιτέχνιδα και να απογειώσει έτσι τα πρώτα της επαγγελματικά βήματα αποδείχθηκε κάτι παραπάνω από επιτυχημένη. Παρακολουθώντας την Μαρία να τραγουδά, οι πρώτες μου σκέψεις περιστρέφονταν γύρω από την ιδέα πως είναι φτιαγμένη για αυτό: αυτός είναι ο προορισμός της. Κι από ό,τι μας είπε όταν συνομιλήσαμε μαζί της, το επιβεβαίωσα.

Γεννημένη μέσα στην μουσική, με μπαμπά τραγουδιστή και μουσικό (λαούτο), η Μαρία δεν είχε επιλογή παρά να αγαπήσει κατευθείαν την μουσική της φύση και ιδιαίτερα τις κρητικές της ρίζες. Έμαθε από μικρή βιολί, φοίτησε σε μουσικό γυμνάσιο και λύκειο, ενώ σήμερα είναι απόφοιτη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, με αντικείμενο σπουδών της την Λαϊκή και Παραδοσιακή Μουσική. Μπορεί τα κρητικά ακούσματα να έχουν ξεχωριστή θέση στην καρδιά της, όμως κάπου ενδιάμεσα, κατά τη διάρκεια σπουδών της, πήρε λίγη από την μαγεία των Μακεδονικών και των Θρακιώτικων, ενώ καταπιάστηκε σοβαρά και με το ρεμπέτικο.

Ωστόσο, δεν ανήκει στην κατηγορία των καλλιτεχνών που «στριμώχνονται» σε ταμπέλες. Έχοντας επιστρέψει πια στα πάτρια εδάφη, τώρα επικεντρώνεται στον επικείμενο δίσκο και το νέο της ξεκίνημα με κέντρο τον κρητικό ήχο. Να ρουφήξει όσα περισσότερα μπορεί και να αποκομίσει όσο το δυνατόν περισσότερες γνώσεις που θα την βοηθήσουν να εξελιχθεί.

«Κάποια στιγμή θα ήθελα να έχω το δικό μου σχήμα. Να παίζουμε κομμάτια παραδοσιακά, αλλά και παραλλαγμένα. Να έχουν μέσα κι άλλα είδη μουσικής: ανατολίτικα, τζαζ, ρέγκε, ακόμα και ροκ. Θέλω να είναι κάτι νεανικό, κάτι δικό μας που θα το αγαπάμε».

Η 23χρονη καλλιτέχνις αποτελεί ό,τι πιο φρέσκο υπάρχει αυτή τη στιγμή στον χώρο της κρητικής μουσικής, και μετά από αυτό το Live γιατί μπορούμε να πούμε με σιγουριά το next big thing. Αντιπροσωπεύει την γενιά των ανθρώπων που μπορούν άνετα και χωρίς ενδοιασμούς να συνδυάσουν την παράδοση με τα στοιχεία και τα ακούσματα που τους εκπροσωπεύουν, χωρίς να αλλοιώνεται καμιά πλευρά. Άπλετη θετική ενέργεια, φωτεινό χαμόγελο που ακτινοβολεί και μια γάργαρη φωνή που βγαίνει αβίαστα και σαν σειρήνα μας τραβάει στο άκουσμά της. Αυτή είναι η Μαρία και εμείς πλέον φανατικοί θαυμαστές της.