Onassis Dance Days 2024: Στις πρόβες του 11ου φεστιβάλ σύγχρονου χορού της Στέγης

Πόσο πολύ έχουν ιδρώσει τα ρούχα τους μέχρι να τους δεις για πρώτη φορά πάνω στη σκηνή; Πόσο πολύ έχουν κοπιάσει για να ολοκληρώσουν τις σκέψεις τους πίσω από μια παράσταση; Πόσες φορές έχουν προσγειωθεί με θόρυβο στο μαύρο τάπητα;

Η παρακολούθηση μιας πρόβας χορού έχει αυτές τις συγκινήσεις. Πόσο μάλλον, όταν δεν είναι μια, αλλά τέσσερις πρόβες. Κι ακόμα περισσότερο όταν είναι οι πρόβες της νέας γενιάς Ελλήνων χορευτών και χορογράφων που κάνουν ήδη θαρραλέα βήματα στην ευρωπαϊκή σκηνή ή διεκδικούν με παρρησία να τα κάνουν.

Λίγες ημέρες πριν την έναρξη του 11ου Onassis Dance Days, οι αίθουσες προβών της Στέγης, πολλά επίπεδα κάτω από τη γη ή στους πιο ψηλούς της ορόφους, είναι οι χώροι που πυκνώνουν μια εκρηκτική ενέργεια, σώματος και μυαλού. Η Ιωάννα Παρασκευοπούλου, ο Πάνος Μαλακτός, η Ξένια Κογχυλάκη και η Χριστιάνα Κοσιάρη – οι Έλληνες συμμετέχοντες της διοργάνωσης – μοιράζονται τη δημιουργική τους διάθεση και όσα γεννούν το χορό του σήμερα: Συναισθήματα, αναμνήσεις, φόβοι, αντικείμενα, ήχοι και μουσική. Δυνατή μουσική.

@Πηνελόπη Γερασίμου.

Είναι πολύ πρωί για τόσο beat, αλλά τα ηχοαπορροφητικά υλικά του στούντιο στο +4 της Στέγης κλείνουν μέσα τους τα dance vibes. Η Ξένια Κογχυλάκη δοκιμάζει τις τελευταίες λεπτομέρειες με τις χορεύτριες Ειρήνη Γεωργίου και Noumisa Sidibe πριν o συνθέτης Γιώργος Πούλιος καθίσει μπροστά στο computer και πριν οι τρεις τους ενωθούν σε ένα μεθυστικό, αδιάκοπο headbanging. Μετά την περσινή της χορογραφία στο «Bang Bang Bodies»  – όπου μελέτησε το συλλογικό, χορευτικό ξέσπασμα των συναυλιακών mosh pit – επανέρχεται στο θέμα με ένα… volume 2: Αυτή τη φορά, τρία γυναικεία σώματα συμπαρασύρουν το ένα το άλλο μέσα από μικρές μετωπικές συγκρούσεις για να δημιουργήσουν δονούμενα μια οργανική αλυσίδα. Για 30 και κάτι λεπτά,  πάντα με τα μακριά μαλλιά τους να κυματίζουν με δύναμη στον αέρα, οι τρεις χορεύτριες κινούνται άλλοτε ως αδιάσπαστο σύνολο κι άλλοτε σε μια προσπάθεια απόδρασης η μια από την άλλη· άλλοτε, με ζωική δύναμη κι άλλοτε με δαιμονικό θυμό. Αλληλέγγυες στην κίνηση αλλά και στη σωματική κούραση, οδηγούνται σταδιακά στην εξάντληση. Τα πυκνά μαύρα μαλλιά τους είναι πια βρεμένα, στάλες ιδρώτα γυαλίζουν στα σώματα τους, έχουν προ πολλού πετάξει τα νοτισμένα t – shirt. Κι εκεί που σκέφτεσαι πως δεν μπορεί να έχουν άλλη ενέργεια, είναι εκεί που ξεσπούν σε ένα, νομίζεις, αρχέγονο και καθόλου rock, χορό.

Αφού η μουσική σωπάσει, αφού ο βοηθός χορογράφου Νώντας Δαμόπουλος κάνει τις παρατηρήσεις του και κυρίως αφού οι περφόρμερς ξαναβρούν την ανάσα τους, θα δοκιμάσουν να πουν με λόγια τι εστί «slamming». «Σε συνέχεια της περσινής έρευνας, θέλαμε να δούμε πως κάποια στοιχεία που ενέχουν μια φαινομενική βία, όπως είναι το head banging συνδέονται και με άλλες ποιότητες. Με αφετηρία τις χορευτικές πρακτικές του mosh pit, ερευνούμε τα κινησιολογικά μοτίβα της επανάληψης, της εξάντλησης και γενικά όλα όσα φέρνουν τα ανθρώπινα σώματα μαζί σε ένα χορό. Τι σημαίνει να είμαστε μαζί με συγκρουσιακούς όρους αλλά και μαζί ως μια χειρονομία αλληλεγγύης» εξηγεί η Ξένια Κογχυλάκη, πάνω στην ιδέα της οποίας στηρίζεται το φετινό work in progress.

Μετά από δυο μήνες πρόβας στην Ελλάδα, ετοιμάζεται να παρουσιάσει τη νέα της δουλειά στο ODD, στο οποίο και συμμετέχει για δεύτερη φορά. Πέρυσι, το ντεμπούτο του «Bang Bang Bodies»  είχε γίνει στο βερολινέζικο φεστιβάλ Tanztage, φέτος θα ακολουθήσει την αντίστροφη διαδρομή: Η πρεμιέρα θα γίνει στη Στέγη και η παράσταση θα αναχωρήσει στη συνέχεια για τη Γερμανία. Με την ίδια να κινείται δημιουργικά ανάμεσα στην Αθήνα και το Βερολίνο, αναγνωρίζει το πόσο σημαντική είναι η εξωστρέφεια για την ελληνική χορευτική παραγωγή που – με ελάχιστες εξαιρέσεις – δεν τυγχάνει εγχώριας στήριξης. «Έστω κι αυτές οι μικρές προσπάθειες μοιράσματος που γίνονται εδώ έχουν αξία. Όμως, όλοι οι Έλληνες δημιουργοί δεν αρκούνται σε μερικές ημέρες παραστάσεων μιας χορογραφίας, θέλουν να δουν τη δουλειά τους να έχει συνέχεια. Αυτό δεν θα μπορούσε παρά να ενδιαφέρει κι εμάς» ομολογεί.
Το «Slamming» ανεβαίνει στο -1 της Στέγης: Παρασκευή 23/2 & Κυριακή 25/2, 19.30, Σάββατο 24/2, 18.00

@Πηνελόπη Γερασίμου.

Ο ήχος από το διάδρομο γυμναστικής, που έχει μπει σε λειτουργία, καλύπτεται από τα electro ηχοτοπία του Jan Van Angelopoulos. Μια ηχογραφημένη φωνή έχει ήδη επιβάλλει τους κανόνες: «Να γυμνάζεστε πολύ για να χωράτε στα ρούχα σας», λέει. Υπάκουη στις οδηγίες, η Χριστιάνα Κοσιάρη με αθλητικό out fit και αυτοπεποίθηση πρωταθλήτριας ανεβαίνει στο διάδρομο, αναπαράγοντας το σωματικό λεξιλόγιο του γυμναστηρίου και την ψεύτικη χαρά μιας trainer που, παρότι, λαχανιάζει συντηρεί ένα ατσαλάκωτο χαμόγελο στο πρόσωπο της. Καθώς κυλάει ο ιμάντας, τρέχει και η ζωή της γυναίκας που επιβαίνει στις ράγες του: Αμφιβάλλει για το σώμα της, αγγίζει τα ψωμάκια της, μετράει τις ρυτίδες της, κάνει μάσκες ομορφιάς, ποζάρει για τα social media, βάζει κραγιόν, χωράει στο μικρό μαύρο φόρεμα της, ανεβαίνει στις λουστρινένιες γόβες της μέχρι να σκοντάψει. Προοδευτικά, παύει να κινείται ως γυναίκα και παραπέμπει σε ρομπότ καθώς η ίδια φωνή της υπενθυμίζει: «Τα συναισθήματα προκαλούν βαθιές ρυτίδες».

Η Χριστιάνα Κοσιάρη ήθελε από καιρό (το παραδέχεται) να πειραματιστεί σε ένα cat walk ή σε ένα κυλιόμενο διάδρομο για τις ανάγκες μιας παράστασης. Και υλοποίησε αυτή την ιδέα σε συνδυασμό με τη θεματική που την απασχολεί σταθερά: Την ηλικία, τη φθορά του χρόνου, το φόβο του θανάτου. «Δεν θέλω να κρίνω τις γυναίκες που ακολουθούν αυτόν τον τρόπο ζωής, αλλά δεν μπορώ παρά να αναρωτηθώ: Είμαστε όντως εμείς αυτές οι γυναίκες ή οδηγούμαστε σε μια παραμόρφωση για να ανταποκριθούμε στα standards της εποχής;» αναρωτιέται εύλογα.

Υπηρετώντας μια τέχνη που σμιλεύει το γυναικείο σώμα στα όρια του commercial ιδεώδους, η Κοσιάρη αναγνωρίζει πως στέκεται μπροστά σε μιαν αντίφαση. Την ίδια ώρα, όμως, η ενασχόληση με το χορό τη φέρνει πιο κοντά στο πέρασμα του χρόνου, αφού – πάντα βάσει των ίδιων κοινωνικών στερεοτύπων – η τέχνη της έχει μικρό ορίζοντα ζωής. «Δεν θέλω να σκέφτομαι το χορό ως μια τέχνη με ημερομηνία λήξης. Ειδικά στις μέρες μας, βλέπουμε ολοένα και περισσότερους χορογράφους να συμπεριλαμβάνουν στα έργα τους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας δίνοντας μας την ευκαιρία να παρατηρήσουμε μιαν άλλη σωματικότητα, μιαν άλλη σοφία στο σώμα τους κι έναν άλλο δρόμο σωματικής έκφρασης» τονίζει. Το περασμένο καλοκαίρι μπήκε και η ίδια στην κατηγορία αυτών των δημιουργών, παρουσιάζοντας τις «Bouboulines», μια περφόρμανς με πρωταγωνίστριες τέσσερις γυναίκες άνω των 65 ετών (ανάμεσα τους και η μητέρα της) που αφηγήθηκαν την κουλτούρα του εργασιακού μόχθου μέσα στο πέρασμα του χρόνου.

Προερχόμενη, ήδη, από μια διεθνή διάκριση στο Masdanza Dance Festival 28 για την χορογραφία της «Chained» και έχοντας την εμπειρία της διεθνούς περιοδείας με την ομάδα Siamese, η χορεύτρια και χορογράφος θα επιδιώξει να δώσει συνέχεια στην διαδρομή του «Runway» εκτός Ελλάδας· εκτιμώντας ότι είναι μια παράσταση με διευρυμένα όρια που θα μπορούσε να φιλοξενηθεί ακόμα και από μουσειακούς χώρους ως κινούμενη εγκατάσταση.
Το «Runway» ανεβαίνει στο +5 της Στέγης: Παρασκευή 23/2 έως Κυριακή 25/2 17.30 & 19.00

@Πηνελόπη Γερασίμου.

Ένας άνδρας χορεύει στο κέντρο της σκηνής – ή μήπως είναι πίστα χορού; – με απίστευτη ενέργεια. Η δυνατή rave μουσική τον εμψυχώνει σ’ έναν εκστατικό χορό, σχεδόν εκτός ελέγχου. Στο σώμα του φέρει τη χαρά του πάρτι, αλλά όχι για πολύ. «Δεν μπορώ να αναπνεύσω, δεν νιώθω τα πόδια μου, νιώθω μόνος, νιώθω αβοήθητος». Η φωνή του Πάνου Μαλακτού από μικροφώνου σε προσγειώνει στην επόμενη πραγματικότητα, εξίσου αληθινή με την πρώτη. Στη νέα του σόλο περφόρμανς για το ODD, ο Κύπριος χορευτής και χορογράφος καταπιάνεται με την ψυχολογική κατάρρευση που διαδέχθηκε μια φάση της ζωής του στις Βρυξέλλες.

Σε συνέχεια των προηγούμενων σόλο του «Sadboi» και «Hire me, please», όπου μιλούσε για την ερωτική απογοήτευση και την επαγγελματική απόρριψη, ο Μαλακτός αποφασίζει να έρθει (και πάλι) σε επαφή με το συναίσθημα του και να μιλήσει για όσα έχει βιώσει: Από τη μοναχική ζωή σε μια ξένη πόλη, τις κρίσεις πανικού έως τα παυσίλυπα rave party ως μια χειρονομία κοινωνικοποίησης.

Χορευτής στο σταθερό ensemble των φημισμένων Peeping Tom, με τους οποίους εμφανίστηκε πέρυσι στην υπερβατική παράσταση «Triptych: The missing door, the lost room, the hidden floor» στο Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, ο Πάνος Μαλακτός τονίζει πως η πορεία ενός χορευτή που θέλει να παραμείνει στην πρώτη γραμμή είναι εξοντωτική. «Στάθηκα τυχερός που οι γονείς μου είχαν την οικονομική δυνατότητα να καλύψουν τις σπουδές μου και στη συνέχεια κάθε μου προσπάθεια για να δουλέψω σε ένα επόμενo project. Δεν αρκεί μόνο το ταλέντο, η τύχη και η σκληρή δουλειά για να τα καταφέρεις. Ένας χορευτής πρέπει να έχει και τα χρήματα προκειμένου να κυνηγάει τις οντισιόν από χώρα σε χώρα, από πόλη σε πόλη. Υπάρχουν πάρα πολλοί ταλαντούχοι χορευτές και χορεύτριες εκεί έξω που αγωνίζονται χωρίς τις ίδιες δυνατότητες – κι αυτό δεν είναι δίκαιο. Ακόμα κι εγώ που έχω μεγαλύτερη υποστήριξη, μπορεί να συμμετέχω σε 100 ακροάσεις για να πάρω τελικά μόνο ένα ρόλο. Δεν τελειώνει αυτή η προσπάθεια, δεν τελειώνει η αναμέτρηση με τις δυνάμεις σου και το πως κλονίζεται η ψυχική σου υγεία. Είναι μια γλυκόπικρη εμπειρία» λέει, επιβεβαιώνοντας τα γκρίζα σημεία μιας καριέρας στο εξωτερικό.

Στην τρίτη του δουλειά με τίτλο «We all need therapy» διατρέχει και αυτές τις εξομολογητικές περιοχές με μια διάθεση αποδοχής. Διατρέχει, επίσης, σαν σε roller-coaster, μέσα σε 40 λεπτά, πολλά παραστατικά είδη: Σύγχρονο χορό και κλασικά κινησιολογικά μοτίβα, αυτοσχεδιαστικό μονόλογο και μουσικό θέατρο, προσωπική εξομολόγηση και ομαδική ψυχοθεραπεία. Ο ίδιος αποφεύγει να τοποθετήσει κάπου την παράσταση του, λέγοντας απλώς «ότι το έργο μου υπάρχει τώρα. Έχω περάσει από πολλά χορευτικά στιλ κι αυτά κάθε φορά με τροφοδοτούν. Αν μου ζητούσες να αυτοσχεδιάσω δύο χρόνια πριν, πάνω στην ίδια εμπειρία, σίγουρα δεν θα παρουσίαζα το ίδιο αποτέλεσμα».

Το σίγουρο είναι πως αυτοσχεδιάζει. Το «We all need therapy» έχει μεν, ένα βασικό δραματουργικό σκελετό αλλά, ο Πάνος Μαλακτός, καθώς καλεί το κοινό να αλληλεπιδράσει μαζί του, είναι ανοιχτός ν’ ανταποκριθεί στα ερεθίσματα και τις ενέργειες που θα εισπράξει από αυτό.
Το «We all need therapy» παρουσιάζεται στο -1 της Στέγης: Παρασκευή 23/2, 18.00, Σάββατο 24/2 19.30 και Κυριακή 25/2, 18.00

@Ανδρέας Σιμόπουλος.

Ήλιος, κήπος με γκαζόν, μπαλόνια, κούνιες, τούρτα, χαρούμενα παιδάκια τρέχουν ολόγυρα. Ένα ξανθό κοριτσάκι γιορτάζει τα γενέθλια του – κι αυτό το κοριτσάκι θα μπορούσε κάλλιστα να είναι η Ιωάννα Παρασκευοπούλου. Αλλά δεν είναι. «Έψαχνα ένα λόγο για να θυμηθώ» ομολογεί – βουβά, μέσα από υπότιτλους – η χορεύτρια και χορογράφος που, όπως όλα δείχνουν, έχει βρει κάτι από τις αναμνήσεις της στο home video αυτής της άγνωστης μικρής που γελάει σκανδαλιάρικα στα πλάνα του Super8.

H Ιωάννα Παρασκευοπούλου θέλησε να ετοιμάσει ένα έργο προσωπικό, το οποίο θα συνεχίζει την έρευνα της στο δίπτυχο της συνέργειας εικόνας – ήχου και της κίνησης που έρχονται μέσα από τη χρήση υλικών.  Παρακολουθώντας σκόρπια πλάνα από vintage videos ανακάλυψε αποσπάσματα ζωής ενός κοριτσιού που της θύμιζαν τα δικά της παιδικά χρόνια. Σύντομα βούτηξε μέσα τους –  «μου βγήκε εύκολα» παραδέχεται – απαλλαγμένη από μια διάθεση αυτοαναφορικότητας και προσπαθώντας να διατηρήσει απόσταση από το συναίσθημα της.

Δεν ήταν πάντα εύκολο. Στη σκηνή δημιουργεί ένα κινησιολογικό, ηχητικό και αισθητικό happening με άξονα ένα σχοινί: Το πλέκει τελετουργικά, μέχρι να σχηματίσει μια υπερμεγέθη κοτσίδα, να το αποθηκεύσει και τελικά να δοκιμάσει να βρει τους ήχους εντός του με τη βοήθεια ενός μικροφώνου. Κι αν αυτό είναι ένα κουβάρι μνήμης, η Παρασκευοπούλου αναρωτιέται πως ακούγονται οι αναμνήσεις.  «Η γιαγιά μου με έμαθε να πλέκω κι αυτό το νήμα είναι μια τέτοια αναφορά από την παιδική μου ηλικία. Επίσης, η μητέρα μου, μεγάλωσε σε ένα αγροτικό περιβάλλον και εδώ χρησιμοποιούμε πολλά αντικείμενα από την, τότε, καθημερινότητα της» εξηγεί, αναγνωρίζοντας τη συγκινητική ιδιοσυστασία της νέας δουλειάς της.

Η έρευνα για το «All of my love» ξεκίνησε το περασμένο καλοκαίρι με κάποιες απαραίτητες παύσεις για ταξίδια στο εξωτερικό, στο πλαίσιο της περιοδείας του «Mos»  – που τον τελευταίο χρόνο έχει παιχτεί σε τουλάχιστον 15 πόλεις. Έμπειρη χορεύτρια σε διεθνείς σκηνές, αυτή τη φορά ακολούθησε τον, εκτός Ελλάδας, δρόμο και ως χορογράφος καθώς το «Mos» σηματοδοτεί την πρώτη της χορογραφία. Ίσως γι’ αυτό να μπήκε στη διαδικασία της τουρνέ με πολλές αμφιβολίες – κυρίως για το πως θα υποδεχθεί το ξένο κοινό το «Mos», οι οποίες πολύ σύντομα κάμφθηκαν. Η πυκνή και έντονη πορεία του έργου κατά τους τελευταίους μήνες την προίκισε, όπως λέει, με «πολλές οργανωτικές και επικοινωνιακές δυνατότητες που αισθάνομαι ότι με έχουν δυναμώσει. Είμαι πολύ περήφανη που καταφέρναμε να ανταποκριθούμε». Βέβαια, παρά τις έντονες συγκινήσεις που της έχει προσφέρει το «Mos», η νέα της χορογραφία για το ODD την φορτίζει περισσότερο. «Αισθάνομαι ότι λειτουργεί κάπως ψυχοθεραπευτικά. Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, το υλικό αυτό με αγγίζει προσωπικά».
Το «All of my love» ανεβαίνει στη Μικρή Σκηνή της Στέγης: Παρασκευή 23/2 έως την Κυριακή 25/2, 20.30. Επίσης την Πέμπτη 29/2 και από Παρασκευή 1/3 έως Κυριακή 3/3, 21.00