26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: 5 ντοκιμαντέρ που ξεχωρίσαμε

Πλησιάζει ο καιρός για το 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, το οποίο θα διεξαχθεί φέτος από τις 7 έως τις 17 Μαρτίου 2024.

Φέτος ανακοινώθηκε και η  στρατηγική συνεργασία του Φεστιβάλ με τη ΔΕΗ. Με μηνύματά της, «το Φεστιβάλ θέλει ενέργεια» και «η έμπνευση θέλει ενέργεια», η ΔΕΗ συνεχίζει τη συστηματική και ουσιαστική υποστήριξη σημαντικών πολιτιστικών θεσμών της χώρας μας. Η συνεργασία με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης αποτελεί μια ακόμα επιβεβαίωση της πρόθεσης της ΔΕΗ να ενισχύσει δημιουργούς αλλά και την πόλη που τόσα χρόνια αποτελεί ορόσημο για την 7η τέχνη.

Μοιραζόμαστε μαζί σας δύο δυνατές αληθινές ιστορίες και τρεις βιογραφίες μουσικών που “περιμένουν” να τις ανακαλύψετε!

Σύνοψη: Η αγιάτρευτη ανάγκη ενός σπουδαίου βετεράνου καλλιτέχνη να συνεχίσει να δημιουργεί κάτω από τις αντίξοες συνθήκες της πανδημίας και της καραντίνας, η χαρτογράφηση μιας καριέρας που υπερβαίνει ακόμη και τα όρια του μύθου, αλλά και η μαιευτική ενός (αλλά και κάθε) έργου τέχνης, συνθέτουν το περίτεχνο πορτρέτο ενός θρύλου της μουσικής, αλλά και μιας ολόκληρης εποχής. Το ντοκιμαντέρ που συνοδεύεται από πολύτιμο και σπάνιο αρχειακό υλικό, μας ταξιδεύει στα ορόσημα της καριέρας του Paul Simon. Από την ηχογράφηση του εμβληματικού Bridge Over Troubled Water των Simon και Garfunkel και το making of του Graceland, που σημάδεψε τη σόλο καριέρα του Simon, μέχρι την αξέχαστη συναυλιακή επανένωση του διδύμου στο Σέντραλ Παρκ ενώπιον 750.000 θεατών, παρακολουθούμε από απόσταση αναπνοής στιγμές όπου γράφτηκε ανεξίτηλο μουσικό μεγαλείο. Την ίδια στιγμή, ένα αδιόρατο νήμα συνδέει όλα τα παραπάνω με τη διαδικασία γέννησης ενός νέου άλμπουμ, φανερώνοντας το συγκινητικό τελικό επιμύθιο: η ανθρώπινη περιπέτεια, παρότι πεπερασμένη για τον καθένα από εμάς, θα επιβιώνει στο διηνεκές του χρόνου χάρη στο μαγικό φίλτρο της τέχνης.

Ο Alex Gibney είναι ένας πολύ σημαντικός σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ με μια τεράστια φιλμογραφία. Το 2007 κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ για το αξέχαστο “Taxi to the Dark Side”.

In Restless Dreams: The Music of Paul Simon του Alex Gibney

Σύνοψη: Η μουσική σταμάτησε όταν οι Ταλιμπάν κατέλαβαν το Αφγανιστάν— απαγορεύτηκε με θανατική ποινή. Νεαρά κορίτσια που φοιτούσαν σε ένα ήσυχο μουσικό σχολείο αναγκάστηκαν να κρυφτούν διότι φοβόντουσαν για τις ίδιες και τις οικογένειές τους. Παρακολουθούμε την συναρπαστική, ηρωική ιστορία αυτών των κοριτσιών οι οποίες πλέον ορφανές, με ραγισμένες καρδιές πρέπει να δραπετεύσουν προς την Πορτογαλία όπου προσπαθούν να ξαναχτίσουν τις κατακερματισμένες ζωές τους και να αρχίσουν να ξαναπαίζουν μουσική.

Ο σκηνοθέτης Kevin MacDonald ασχολείται τόσο με το ντοκιμαντέρ, όσο και με την μυθοπλασία. Το 1999 κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ με το “One Day in September” ενώ το 2021 η δραματική ταινία “The Mauritanian” κέρδισε μια Χρυσή Σφαίρα και έλαβε πέντε υποψηφιότητες για βραβεία BAFTA. Η Ruhi Hamid είναι σκηνοθέτρια ντοκιμαντέρ, η οποία έχει δημιουργήσει επιτυχημένα ντοκιμαντέρ για μεγάλα κανάλια όπως το BBC, το Channel 4 και το Al Jazeera International για κοινωνικοπολιτικά ζητήματα γύρω από την φτώχια, την υγεία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και άλλα. Το μικρού μήκους ντοκιμαντέρ διάρκειας 34 λεπτών που θα δούμε πρόκειται να κάνει την ευρωπαϊκή του πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Last Song From Kabul των Kevin McDonald & Ruhi Hamid

Σύνοψη: Στις 28 Μαρτίου του 2023, ο θρυλικός συνθέτης Ryuichi Sakamoto απεβίωσε έχοντας δώσει αγώνα ενάντια στον καρκίνο. Τα τελευταία χρόνια πριν από τον θάνατό του δεν μπορούσε να δίνει παραστάσεις. Οι συναυλίες και οι παγκόσμιες περιοδείες, ήταν υπερβολικά κουραστικές. Παρόλα αυτά, στα τέλη του 2022, ο Sakamoto επιστράτευσε όλη του την ενέργεια για να πραγματοποιήσει μία τελευταία συναυλία, να δημιουργήσει ένα concert film με πρωταγωνιστές μόνο τον ίδιο και το πιάνο του, προτού εγκαταλείψει τον κόσμο. Η επιμέλεια έγινε από τον ίδιο τον Sakamoto, όπως και η επιλογή της σειράς με την οποία παρουσιάζονται τα είκοσι κομμάτια που παίζει, τα οποία αφηγούνται τη ζωή του, χωρίς να χρειάζεται να ειπωθεί κουβέντα. Οι επιλογές του καλύπτουν ολόκληρη την καριέρα του, από την περίοδο της συμμετοχής του στην ποπ ορχήστρα Yellow Magic, μέχρι και τη μουσική επένδυση των εκπληκτικών ταινιών του Bertolucci και τη μουσική από το τελευταίο αναστοχαστικό του άλμπουμ με τίτλο 12. Γυρισμένο σε χώρο που γνώριζε καλά και περιτριγυρισμένος από τους πιο έμπιστους συνεργάτες του, ο Sakamoto απογυμνώνει την ψυχή του μέσα από τη μουσική του, γνωρίζοντας ότι αυτή ενδέχεται να είναι η τελευταία φορά που παρουσιάζει την τέχνη του. Ένας εορτασμός της ζωής ενός καλλιτέχνη, στην πιο αγνή έννοιά του, αυτή η μοναδική κινηματογραφική εμπειρία αποτελεί το κύκνειο άσμα του πολυαγαπημένου μαέστρο.

Ο Neo Sora, έχοντας σκηνοθετήσει μόλις δύο μικρού μήκους ταινίες, συνεργάστηκε στενά με τον Ryuichi Sakamoto προκειμένου να δημιουργηθεί αυτό το ντοκιμαντέρ. Με τρεις κάμερες και αυστηρό storyboard, παρουσιάζεται η τελευταία παράσταση που έδωσε ο σπουδαίος συνθέτης. Σύμφωνα με τον ίδιο τον Sakamoto μέσα από σημείωμα που έδωσε για την ταινία πριν τον θάνατό του “Το να παίζω απλά μερικά τραγούδια την ημέρα με μεγάλη συγκέντρωση ήταν ό,τι μπορούσα να επιστρατεύσω σε αυτό το σημείο της ζωής μου. Ίσως λόγω της καταπόνησης, ένιωσα απόλυτα κενός μετέπειτα και η κατάστασή μου χειροτέρεψε για περίπου έναν μήνα. Ακόμη κι έτσι, νιώθω ανακουφισμένος που κατάφερα να ηχογραφήσω πριν τον θάνατό μου – μια εκτέλεση με την οποία είμαι ικανοποιημένος”.

Ryuichi Sakamoto | Opus του Neo Sora

Σύνοψη: Ένα απρόσμενο, ελεύθερο και ανεξάντλητα αναστοχαστικό παιχνίδι αντικατοπτρισμών μάς ταξιδεύει κατά μήκος της θολής μεθορίου που χωρίζει τη φαντασία από την πραγματικότητα, αλλά ενώνει την τέχνη με τη ζωή. Μια νεαρή ηθοποιός και θεατρική σκηνοθέτρια προετοιμάζεται για το ανέβασμα μιας μεταφοράς του αριστουργηματικού μυθιστορήματος “Η ταβέρνα” του Εμίλ Ζολά – μιας από τις πρώτες νατουραλιστικές καταγραφές της σκληρής καθημερινότητας της εργατικής τάξης. Κατά τη διάρκεια των προβών, όμως, νιώθει πως ο ρόλος της Ζερβαίζ Μακάρ, μιας γυναίκας που μετακομίζει από την Προβηγκία στο Παρίσι και προσπαθεί να επιβιώσει σε έναν δύσκολο γάμο (και κόσμο), δίνει φωνή στα δικά της ανείπωτα τραύματα. Καθώς ένας από τους μεγαλύτερους ανερχόμενους αστέρες του σύγχρονου ντοκιμαντέρ διερευνά μοναδικά τον αλκοολισμό, την ενδοοικογενειακή βία ή την εργασία σε ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον, διατυπώνεται ένα απλό πλην αμείλικτο ερώτημα: τελικά ποιον ρόλο καλούμαστε να παίξουμε στη ζωή μας;

Ο Gianluca Matarrese είναι σκηνοθέτης του οποίου τα ντοκιμαντέρ τιμώνται σε μεγάλα φεστιβάλ. Κι αυτό φυσικά δεν θα είναι το πρώτο δικό του ντοκιμαντέρ που θα προβληθεί στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

The Zola Experience του Gianluca Matarrese

Σύνοψη: Κινηματογραφημένο στη διάρκεια του “The Teaches of Peaches Anniversary Tour”, το ντοκιμαντέρ αυτό υφαίνει αποκλειστικό αρχειακό υλικό με δυναμικά πλάνα από την περιοδεία, αποτυπώνοντας την προσωπική μετάβαση της Καναδής Merrill Nisker στην παγκοσμίως καταξιωμένη πολιτισμική φιγούρα Peaches. Από τη σύλληψη της παράστασης στις απαιτητικές πρόβες και τις καθηλωτικές ερμηνείες, το ντοκιμαντέρ προσφέρει μια προσωπική ματιά στις εσωτερικές διεργασίες της περιοδείας της οποίας ηγείται αυτό το πολυαγαπημένο και παγκοσμίως διάσημο είδωλο. Ως φεμινίστρια μουσικός, παραγωγός, σκηνοθέτις και παραστατική καλλιτέχνις, η Peaches έχει αφιερώσει πάνω από δύο δεκαετίες στο να αμφισβητεί συνεχώς τα φυλετικά στερεότυπα, εδραιώνοντας το κύρος της δίπλα σε άλλα είδωλα της μουσικής βιομηχανίας. Η ατρόμητη αυθεντικότητά της έχει αμφισβητήσει τις κοινωνικές νόρμες, έχει αποσυναρμολογήσει στερεότυπα και έχει αντιμετωπίσει πατριαρχικές δομές εξουσίας. Με καυστικό χιούμορ, υπερασπίζεται τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας και συνθλίβει ζητήματα φύλου και σεξουαλικής ταυτότητας, αφήνοντας ένα ανεξίτηλο σημάδι στην δημοφιλή κουλτούρα.

Ο Philipp Fussenegger είναι σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός ντοκιμαντέρ κι το συγκεκριμένο είναι το δεύτερο μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ που σκηνοθετεί. Η Judy Landkammer είναι μοντέρ κι αυτή είναι η πρώτη φορά που βρίσκεται στην ρόλο της συν-σκηνοθεσίας.

Teaches of Peaches των Philipp Fussenegger & Judy Landkammer