26ο ΦΝΘ: Τα highlights του φετινού προγράμματος

Μετράμε αντίστροφα για το 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, το οποίο θα διεξαχθεί 7-17 Μαρτίου 2024 σε φυσικούς χώρους αλλά και online, με ένα πλούσιο πρόγραμμα προβολών και δράσεων που περιλαμβάνει πέντε διαγωνιστικά τμήματα, οκτώ αφιερώματα και πολλές παράλληλες δράσεις.

Συνολικά θα προβληθούν 250 μικρού και μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ, εκ των οποίων τα 120 θα κάνουν την παγκόσμια, ευρωπαϊκή ή διεθνή πρεμιέρα τους. Η ελληνική παρουσία είναι εξίσου ηχηρή με 67 μεγάλου και μικρού μήκους ντοκιμαντέρ να περιλαμβάνονται τόσο στα διαγωνιστικά τμήματα, όσο και στα αφιερώματα.

Φέτος ανακοινώθηκε και η  στρατηγική συνεργασία του Φεστιβάλ με τη ΔΕΗ. Με μηνύματά της, «το Φεστιβάλ θέλει ενέργεια» και «η έμπνευση θέλει ενέργεια», η ΔΕΗ συνεχίζει τη συστηματική και ουσιαστική υποστήριξη σημαντικών πολιτιστικών θεσμών της χώρας μας. Η συνεργασία με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης αποτελεί μια ακόμα επιβεβαίωση της πρόθεσης της ΔΕΗ να ενισχύσει δημιουργούς αλλά και την πόλη που τόσα χρόνια αποτελεί ορόσημο για την 7η τέχνη.

Μάλιστα, στο φετινό Φεστιβάλ θα προβληθεί ένα σημαντικό ντοκιμαντέρ που υλοποιήθηκε με την υποστήριξη της ΔΕΗ. Προκειται για το ντοκιμαντέρ «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία – Τα άγνωστα χρόνια της Κάλλας» που υπογράφει ο Βασίλης Λούρας, και αποτελεί μια σημαντική καταγραφή για τις άγνωστες πτυχές της ζωής της Ελληνίδας υψίφωνου και παρακαταθήκη για την πολιτιστική μας κληρονομιά. Το ντοκιμαντέρ αυτό, που  πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της ευρύτερης συνεργασίας της ΔΕΗ με την Εθνική Λυρική Σκηνή για το Έτος Μαρίας Κάλλας (2023), έχει ήδη λάβει πολύ θετικές κριτικές, ενώ προβλήθηκε και από το γαλλικό κανάλι France TV 5.

Την φετινή αφίσα του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης σχεδίασε ο σκηνοθέτης, χορογράφος, εικαστικός και περφόρμερ Δημήτρης Παπαϊωάννου, για τον οποίο θα υπάρχει και ειδικό αφιέρωμα. Έχει ζωγραφιστεί με μελάνι και αναπαριστά τη δύναμη ενός φιλιού και την ομορφιά του έρωτα. Δύο φιγούρες που εξαφανίζουν τις διαχωριστικές γραμμές και τους περιορισμούς, σμιλεύονται σε ένα ενιαίο σώμα, που υμνεί την ανίκητη δύναμη του «μαζί».

H αφίσα του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης σχεδιασμένη από τον Δημήτρη Παπαϊωάννου

Τα τρία σποτ για την φετινή διοργάνωση ανέλαβε να τα σκηνοθετήσει ο Γρηγόρης Ρέντης, βραβευμένος με Αργυρό Αλέξανδρο >>Film Forward στο 25ο ΦΝΘ. Σύμφωνα με το ίδιο τον σκηνοθέτη «​Αν αφήσεις την κάμερα να γράφει, είναι σίγουρο ότι η ζωή θα σε εκπλήξει. Τρεις ιστορίες που βασίζονται στο απρόβλεπτο, σε κάτι που μας περιβάλλει, αλλά που για κάποιο λόγο αρνούμαστε να δούμε μέχρι αυτό να εισέλθει με ορμή στο κάδρο. Διακόπτοντας απότομα μία γνώριμη κατάσταση, προκύπτει αρχικά μια έκπληξη, ένα τίναγμα. Αλλά αυτό που ακολουθεί είναι μία νέα συνθήκη και ενδεχομένως η αρχή ενός διαλόγου. Βασικός άξονας των τριών σποτ είναι η συνύπαρξη, στη συντροφικότητα, στη σχέση μας με το περιβάλλον, στον ανταγωνισμό. Και τελικά, ίσως η συνύπαρξη να είναι η μεγαλύτερη πρόκληση αυτής της περιόδου. Ανακαλύπτουμε νέους τρόπους να συνομιλούμε, να αποδεχόμαστε, και τελικά συνυπάρχουμε με όσα επιλέγαμε να αγνοούμε. Άλλωστε, το τι μένει πλέον εκτός κάδρου σπάνια αποτελεί επιλογή μας. Όλα είναι μπροστά μας, είτε αυτό ονομάζεται πόλεμος, ανθρώπινα δικαιώματα ή κοινωνική ανισότητα».

Την Πέμπτη 7 Μαρτίου 2024 θα πραγματοποιηθεί η έναρξη του 26ου ΦΝΘ με το ντοκιμαντέρ κινουμένων σχεδίων “Πυροβόλησαν τον Πιανίστα” του βραβευμένου με Όσκαρ Ισπανού σκηνοθέτη Φερνάντο Τρουέμπα. Ο ίδιος ο σκηνοθέτης θα παρευρεθεί στο Φεστιβάλ, όπου θα λάβει τιμητικό Χρυσό Αλέξανδρο. Ακόμη, θα προβληθούν τρεις ταινίες του στα πλαίσια της φετινής διοργάνωσης.

“Πυροβόλησαν τον Πιανίστα” του Φερνάντο Τρουέμπα

Την Κυριακή 17 Μαρτίου 2024 θα γίνει η τελετή λήξης του Φεστιβάλ με την προβολή της ταινίας “Γιάννης Σπανός: Πίσω απ’ τη Μαρκίζα” του Άρη Δόριζα, ένα ντοκιμαντέρ για τον Γιάννη Σπανό, το οποίο περιλαμβάνει τα τραγούδια του αλλά και συνεντεύξεις του ίδιου και των συνεργατών του.

Η ταινία έναρξης θα γίνει παρουσία μόνο προσκεκλημένων ενώ για την ταινία λήξης θα διατίθενται κανονικά εισιτήρια για το κοινό. Υπενθυμίζουμε ότι η τελετή βράβευσης θα πραγματοποιηθεί το μεσημέρι της ίδιας ημέρας κι όχι πριν την προβολή της ταινίας λήξης.

Όπως προαναφέρθηκε, το 26ο ΦΝΘ τιμά τον δημιουργό Δημήτρη Παπαϊωάννου με ένα μοναδικό αφιέρωμα. Θα γίνει ειδική προβολή του work in progress ντοκιμαντέρ της Εύας Στεφανή με τον working title “Η καρδιά του Ταύρου” σε παραγωγή Onassis Culture. Πρόκειται για ένα ντοκιμαντέρ όπου παρακολουθεί την περιοδεία της παράστασης “Εγκάρσιος Προσανατολισμός” στις ευρωπαϊκές σκηνές, ένα έργο του Δημήτρη Παπαϊωάννου σε παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Θα προβληθούν και οι μικρού μήκους ταινίες του, “Nowhere” και “Primal Matter”, όπου ξαναχορογραφεί το θεατρικό του έργο μέσα από τις ιδιότητες του κινηματογραφιστή και του μοντέρ.

“Η καρδιά του Ταύρου”, το work in progress ντοκιμαντέρ της Εύας Στεφανή

Ακόμη, όσοι θα βρεθούν στην Θεσσαλονίκη θα έχουν τη δυνατότητα να επισκεφτούν την βίντεο-εγκατάσταση του Δημήτρη Παπαϊωάννου “Inside” αλλά και την παράλληλη κινηματογραφική απεικόνιση των παρασκηνίων του “Inside”, με τίτλο “Backside”, στο MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών από τις 8 έως τις 17 Μαρτίου 2024 με ελεύθερη είσοδο. Ο ίδιος θα βρεθεί στη Θεσσαλονίκη τόσο για τις προβολές των ταινιών όσο και την εγκατάσταση Inside.

Τέλος, το περιοδικό του Φεστιβάλ Πρώτο Πλάνο θα είναι εξ ολοκλήρου αφιερωμένο στο έργο του Δημήτρη Παπαϊωάννου με κεντρική θέση το ντοκιμαντέρ της Εύας Στεφανή και την ματιά της αλλά και με κείμενα και σπάνιο φωτογραφικό υλικό από κομβικές στιγμές της καριέρας του.

Ακόμη ένα σημαντικό αφιέρωμα του 26ου ΦΝΘ είναι αυτό προς τιμήν του σπουδαίου σκηνοθέτη, σεναριογράφο και συγγραφέα Παναγιώτη Ευαγγελίδη, του οποίου το έργο μάχεται υπέρ της ορατότητας της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας αλλά και σημαντικών κοινωνικών ζητημάτων και μειονοτήτων. Θα του απονεμηθεί τιμητικός Χρυσός Αλέξανδρος για την προσφορά του στο σινεμά ενώ, θα προβληθεί και το ντοκιμαντέρ του “Οι Γάμοι της Τήλου“,  καθολικά προσβάσιμο τόσο στη φυσική προβολή του όσο και διαδικτυακά.

“Οι Γάμοι της Τήλου” του Παναγιώτη Ευαγγελίδη

Το μεγάλο αφιέρωμα της φετινής διοργάνωσης με τίτλο “Citizen Queer” περιλαμβάνει 33 ντοκιμαντέρ που υμνούν την ομορφιά της απελευθερωτικής πράξης του αυτοπροσδιορισμού και σφράγισαν το παγκόσμιο queer σινεμά. Ακόμη, καλλιτέχνες, ακτιβιστές και σημαντικές προσωπικότητες του κινηματογράφου και του πολιτισμού, πανεπιστημιακοί και επιστήμονες θα βρίσκονται στις προβολές για να συζητήσουν με το κοινό.

Το Φεστιβάλ φέτος επιμελείται μια ειδική δίγλωσση έκδοση, αφιερωμένη στα κινηματογραφικά μανιφέστα που έχουν διαμορφώσει, μεταβάλει και επαναπροσδιορίσει τη θεωρητική ταυτότητα και το καταστατικό του ντοκιμαντέρ. Περιλαμβάνει 24 κινηματογραφικά μανιφέστα από σπουδαίους δημιουργούς και θεωρητικούς του σινεμά. Ταυτόχρονα, θα πραγματοποιηθεί και ένα μίνι αφιέρωμα με πέντε ταινίες: “Η Κριτική του Διαχωρισμού” του Γκι Ντεμπόρ, “Ο Άνθρωπος με την Κινηματογραφική Μηχανή” του Τζίγκα Βερτόφ, “Οι Πέντε Δοκιμασίες” των  Λαρς φον Τρίερ & Γιόργκεν Λεθ, “Πραγματεία για το Δηλητήριο και την Αιωνιότητα” του Ιζιντόρ Ιζού και “Σινεμά Βεριτέ” του Πίτερ Γουιντόνικ.

Καθώς φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα, το 26ο ΦΝΘ τιμά την επέτειο με μια σειρά εκδηλώσεων. Θα πραγματοποιηθεί ανοιχτή συζήτηση με υπουργούς και βουλευτές του ελληνικού Κοινοβουλίου στο πλαίσιο της παρουσίασης του βιβλίου “Μισός αιώνας εκλογές – Συζητώντας για τις αναμετρήσεις της Μεταπολίτευσης”, σε επιμέλεια των Πέτρου Ιωαννίδη και Ηλία Τσαουσάκη. Επίσης, θα υπάρξουν και προβολές τεσσάρων ταινιών από σπουδαίους δημιουργούς, που ανατρέχουν σε συνταρακτικά γεγονότα.

Αυτά κι ακόμη περισσότερα σας περιμένουν να τα ανακαλύψετε, μαζί φυσικά με το πλούσιο πρόγραμμα των διαγωνιστικών τμημάτων του φεστιβάλ, από τις 7 έως τις 17 Μαρτίου. Η προπώληση των εισιτηρίων θα ξεκινήσει την Τρίτη 5 Μαρτίου.