Το 2023 ήταν μια πολύ καλή χρονιά για την εγχώρια jazz σκηνή: ακούσαμε συναρπαστικούς ελληνικούς jazz δίσκους, ανακαλύψαμε jazz σχήματα και καλλιτέχνες που ανέβασαν το επίπεδο στη σκηνή, είδαμε πώς η jazz μπορεί να συνδυαστεί με πολλα είδη μουσικής (από την ελληνική παραδοσιακή μέχρι το hip-hop), τελικά αγαπήσαμε την jazz, ειδικά όταν την βρίσκαμε στη μοντέρνα, φρέσκια εκδοχή της. Στην τελευταία κατηγορία σίγουρα ανήκει ο Μάρκος Χαϊδεμένος και ο νέος του δίσκος, με τίτλο “The Day After”, ίσως η πρώτη συναρπαστική jazz κυκλοφορία της χρονιάς αυτής.
Μέσα από 7 κομμάτια, ο Μάρκος Χαϊδεμένος μάς πήρε μαζί του στο ταξίδι εκείνο, που όλοι χρειάζεται να κάνουμε μετά από μία απώλεια (πάσης φύσεως), για να ανακαλύψουμε πόσο όμορφη είναι αυτή η “επόμενη ημέρα”. Είτε γνωρίζετε για τα 5 περίφημα στάδια του πένθους της Elisabeth Kübler-Ross, είτε όχι, δεν έχει σημασία: Αρκεί να κλείσετε τα μάτια, να βάλετε στα ακουστικά σας το “The Day After” και να τον αφήσετε να σας ταξιδέψει μέσα από το πιο όμορφο soundtrack.
Αυτή είναι η τρίτη προσωπική κυκλοφορία του Μάρκου Χαϊδεμένου – έχουν προηγηθεί το Remains του 2019, το New Era του 2020, το Caravan του 2021, αλλά και 12 χρόνια εμπειρίας σε ενορχηστρώσεις, συνθέσεις και με ζωντανές εμφανίσεις παίζοντας πιάνο σε τζαζ events, festivals και σκηνές της Ελλάδας και του εξωτερικού, και δισκογραφικές συνεργασίες με καλλιτέχνες όπως η Μαρίζα Ρίζου, ο Τάκης Πατερέλης, ο Γιώργος Κρομμύδας, ο Γιώργος Φακανάς, ο Mike Stern και πολλοί άλλοι.
Με αφορμή τον πολύ ενδιαφέροντα τελευταίο δίσκο του, εμείς μιλήσαμε με τον Μάρκο Χαϊδεμένο για την απώλεια, τη μουσική, την εγχώρια jazz σκηνή.
Τα κύρια ακούσματα μου ήταν ροκ και κλασικής μουσικής. Οι Queen αποτέλεσαν το αγαπημένο συγκρότημα και ο Chopin μαζί με τον Bach τους αγαπημένους συνθέτες.
Ο πρώτος καλλιτέχνης που αγάπησα ήταν σίγουρα ο Bill Evans και το Alone που είναι ένα απο τα σόλο πιάνο άλμπουμ του. Από εκεί και πέρα σίγουρα το Inception του Mccoy Tyler και το Oscar Peterson trio plus one με τον Clark Terry ήταν άλμπουμ σταθμοί.
Το πιάνο πότε μπήκε στη ζωή σας; Ήταν “έρωτας” με την πρώτη ματιά;Στην ηλικία των 10 ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή με το πιάνο αλλά σίγουρα δεν ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά επειδή η σχέση μας κράτησε μόνο 6 μήνες. Περίπου 5 χρόνια μετά ξαναμπήκε στην ζωή μου. Αλλά θα έλεγα ότι η μου σχέση με το πιάνο είχε μάλλον στοιχεία αγάπης παρά έρωτα γιατί χτίστηκε σταδιακά, με κόπο και πιθανότατα θα κρατήσει για πάντα.
Θυμάστε την πρώτη φορά που παίξατε πιάνο επί σκηνής; Τι συναισθήματα ανακαλείτε από εκεινη την εμπειρία;Το επόμενο βήμα για την ελληνική jazz είναι να μοιραστούμε αυτές τις μουσικές και με άλλες χώρες. Υπάρχουν σίγουρα σχήματα που θα μπορούσαν να σταθούν σε ξένα τζαζ φεστιβάλ
Η πρώτη φορά που έπαιξα πιάνο επί σκηνής ήταν για τις ανάγκες της συναυλίας του πρώτου μου ωδείου, στην ηλικία των 10. Θυμάμαι αρκετά καλά την ημέρα εκείνη, είχα παίξει το Entertainer του Scott Joplin και παρά την αγωνία της πρώτης φοράς, είχε πάει αρκετά καλα.
Η εγχώρια jazz σκηνή βιώνει μια πολύ καλή περίοδο – ειδικά τον τελευταίο ένα χρόνο ακούσαμε πολλούς και καλούς ελληνικούς jazz δίσκους. Πώς νιώθετε για αυτή την “άνθηση” της ελληνικής jazz;Σίγουρα είναι κάτι ελπιδοφόρο και με χαροποιεί. Το επόμενο και δύσκολο βήμα είναι να μοιραστούμε αυτές τις μουσικές και με άλλες χώρες γιατί υπάρχουν σίγουρα σχήματα και δίσκοι που θα μπορούσαν να σταθούν σε ξένα τζαζ φεστιβάλ.
Καταρχάς ευχαριστώ πολύ. Ο δίσκος η αλήθεια είναι ότι δημιουργήθηκε αρκετά γρήγορα. Αναφέρομαι και στο συνθετικό κομμάτι αλλά και στο κομμάτι της ηχογράφησης. Τα κομμάτια προέκυψαν αρκετά πηγαία και ο Γρηγόρης Θεοδωρίδης και ο Παναγιώτης Κωστόπουλος που παίζουν μπάσο και τύμπανα αντίστοιχα, χρειάστηκαν 2 πρόβες για να πάμε στο στούντιο. Εκτός από το ότι πρόκειται για δύο φοβερούς μουσικούς, το αισθητικό πλαίσιο στο οποίο ήθελα να κινηθούμε ήταν αρκετά ξεκάθαρο.
Τι ήταν αυτό που σας ενέπνευσε να γράψετε τις συνθέσεις στο “The Day After”; Ο δίσκος, διαβάζουμε, είναι μια περιήγηση στη διαχείριση της απώλειας.Μία προσωπική εμπειρία ήταν η αφορμή αλλά το ενδιαφέρον υπήρξε στην περιήγηση και στην συνειδητοποίηση των σταδίων των ίδιων. Έχει πολύ ενδιαφέρον καλλιτεχνικά να ανακαλείς συναισθήματα και να τα μετουσιώνεις. Πάντα μου άρεσε η περιήγηση στην προσωπική ψυχοσύνθεση την στιγμή που βιώνω μία κατάσταση και η παρατήρηση του εαυτού μου. Νομίζω πρόκειται για δύσκολη διαδικασία καθώς το αν μπορείς να είσαι έστω και εν μέρη αντικειμενικός με τον εαυτό σου ή το κατά πόσο μπορείς να είσαι, είναι ζήτημα προς διερεύνηση. Σίγουρα μιλάμε για μία εξελικτική διαδικασία. Επίσης σίγουρα η πνευματικότητα νομίζω συμπορεύεται με την αποδοχή του εαυτού και την αυστηρή αυτοκριτική του.
Στα 7 κομμάτια του δίσκου διακρίνει πράγματι κανείς τα 5 στάδια του πενθους. Για εσάς, ποιο είναι το πιο δύσκολο στάδιο και πώς μεταφράστηκε αυτό στην αντίστοιχη σύνθεσή σας;Στέκομαι στην ικανότητα ενός ανθρώπου να χρησιμοποιεί ακόμα και τις πιο δυσάρεστες εμπειρίες για να εξελίσσεται και να προσεγγίζει την ψυχική ηρεμία
Θα έλεγα αυτό της κατάθλιψης καθώς πρόκειται για το αποκορύφωμα της αρνητικής επίπτωσης μίας απώλειας. Συνθετικά περιγράφεται στο πρώτο κομμάτι του δίσκου. Voices είναι οι φωνές που σε κρατάνε πίσω και προκαλούν οδύνη γιατί σου θυμίζουν ότι θά ήθελες να νιώθεις καλύτερα. Βέβαια το Voices δεν είναι τυχαία εισαγωγή του κομματιού The Day After εφόσον και το τέταρτο στάδιο της κατάθλιψης φέρνει την αποδοχή.
Αυτό συμβαίνει καθώς η “επόμενη μέρα” δεν αναφέρεται στην επόμενη μέρα της απώλειας αλλά στην “επόμενη μέρα” της ζωής όταν κάποιος ξεπερνά την απώλεια και το πένθος που αυτή επέφερε. Δεν στάθηκα στο πιο πεσιμιστικό σενάριο του να αφιερώσω τον δίσκο στην απώλεια. Στέκομαι στην ικανότητα ενός ανθρώπου να χρησιμοποιεί ακόμα και τις πιο δυσάρεστες εμπειρίες για να εξελίσσεται και να προσεγγίζει σε μέγιστο βαθμό την λειτουργικότητα και την ψυχική ηρεμία. Σε μία ωραία παρουσίαση του πατέρα μου διάβασα πρόσφατα ότι στα Κινέζικα η λέξη κρίση αποτελείται από δύο γράμματα που το ένα σημαίνει “κίνδυνος” και το άλλο “ευκαιρία”. Εκπληκτική γλώσσα.
Για εσάς, τι ρόλο παίζει η μουσική στη διαχείριση της απώλειας, αλλά και της “επόμενης μέρας”;Είναι ευεργετική καθώς αποτελεί έναν από τους ομορφότερους τρόπους περιγραφής των συναισθημάτων αλλά και αποτελεσματικό τρόπο μετουσίωσης του άγχους. Ανέκαθεν αυτός ο τρόπος έκφρασης ήταν ο καλύτερος τρόπος εκτόνωσης μου. Αλλά ακόμα και σαν ακροατής, περνάω πολλές ώρες ακούγοντας μουσική οπότε δεν θα μπορούσα να σκεφτώ την ζωή μου χωρίς αυτήν.
Σε μερικούς μήνες θα είναι έτοιμο το “The Day After” σε μορφή βινυλίου. Επίσης, εχω ήδη ξεκινήσει να ετοιμάζω το επόμενο άλμπουμ μου. Στην παρουσιάσει στο Half Note παίξαμε για πρώτη φορά 2 από τα καινούρια κομμάτια και ήδη ετοιμάζω τα υπόλοιπα. Θα υπάρξει μία σημαντική προσθήκη στο γκρουπ που νομίζω θα διανθίσει πολύ τον ήχο του. Η προσθήκη αυτή αφορά έγχορδα.