Η κεραμική ως mindful τάση: Η Εύη Λουκά είναι η κεραμίστρια πίσω από το Urban Pottery

Έχω την αίσθηση πως τα τελευταία χρόνια και ειδικά από την περίοδο της πανδημίας και μετά, χειρωνακτικά χόμπι όπως το πλέξιμο, το crochet, το βελονάκι, η κεραμική και άλλα, έχουν γίνει μέρος μιας γενικότερης mindful τάσης που αποκτά ολοένα και περισσότερους οπαδούς. Και είναι αυτή η ανακάλυψη της ωραίας και χαλαρωτικής αίσθησης που σου προκαλεί η επαφή με χειροπιαστά υλικά όπως οι κλωστές, οι βελόνες και ο πηλός, που ως διαδικασία μπορεί να σε απελευθερώσει από σκέψεις, άγχη και καθημερινά deadlines, ενώ σου χαρίζει απλόχερα κι ένα αίσθημα ικανοποίησης αφού στο τέλος κρατάς στα χέρια σου ένα αντικείμενο, που εκτός από όμορφο έχει και χρηστική αξία, ενώ είναι φτιαγμένο εξ ολοκλήρου από τα χέρια σου.

Σύμφωνα με την Ψυχολογία, μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία καλλιεργείται το λεγόμενο “mindfulness”, μια πρακτική στην οποία πολύς κόσμος στράφηκε μετά από τη βίαιη αλλαγή που διατάραξε την καθημερινότητά του με την πανδημία και τα μέτρα γι’ αυτή, με σκοπό να βοηθηθεί. Φυσικά το ότι η χειροτεχνία μπορεί να λειτουργήσει θεραπευτικά δεν είναι κάτι καινούριο – όλοι γνωρίζουν τα πνευματικά αλλά και σωματικά οφέλη που μπορεί να σου προσφέρει σαν χόμπι, αλλά να φτάσει να αποκτήσει τόσο φανατικό κοινό και εργαστήρια πλεξίματος, κεραμικής να ξεφυτρώνουν παντού στην πόλη, είναι κάτι που άνθισε πιστεύω τα τελευταία χρόνια.

Κι εδώ θα σταθούμε στην κεραμική, κάτι που μπορεί να μην έχω μπει στη διαδικασία να το δοκιμάσω ως χόμπι όμως τα τελευταία χρόνια έχω ακολουθήσει αρκετούς λογαριασμούς στα social media, πίσω από τους οποίους βρίσκονται άνθρωποι που είτε ξεκίνησαν την ενασχόλησή τους με την κεραμική και τη διατήρησαν ως χόμπι, είτε κατέληξαν να το κάνουν επάγγελμα. Και είναι απλά φανταστικό το πώς κάποιοι άνθρωποι βρήκαν την κεραμική ως μέσο για να συνδεθούν με τη φύση, αφήνοντας τον εαυτό τους να δοκιμάσει, να αγγίξει, να λερωθεί, και κατ’ επέκταση να συνδεθούν με τον ίδιο τους τον εαυτό.

«Η κεραμική είναι για την Gen X ότι ήταν η yoga για τους Millennials», αναφέρει ένα άρθρο στο New Yorker, το οποίο συνοψίζει πραγματικά σε μια πρόταση το πώς το ενδιαφέρον της νέας γενιάς έχει μετατοπιστεί, σε μια αναζήτηση της ευεξίας. Και φυσικά τα social media έχουν βάλει το χεράκι τους για να εξελιχθεί όλο αυτό σε τάση. Aλλά είναι ικανές οι μόδες να καταφέρουν να ευτελίσουν την κεραμική ως τέχνη;

Η Εύη Λουκά είναι κεραμίστρια και ιδιοκτήτρια του Urban Pottery, ενός στούντιο κεραμικής που βρίσκεται στην Αθήνα, την οποία θελήσαμε να γνωρίσουμε καλύτερα αφήνοντάς την να μάς ξεναγήσει η ίδια στο ιδιαίτερο σύμπαν μιας τέχνης που γνωρίζει καλά.

Η Εύη σχεδιάζει χειροποίητα κεραμικά αλλά και πορσελάνινα αντικείμενα, όπως κούπες, πιάτα, τασάκια, γλάστρες, αποθηκευτικούς χώρους και διακοσμητικά όπως για παράδειγμα φωτιστικά, είδη κουζίνας και πολλά άλλα – μάλιστα αγαπά ιδιαίτερα την πορσελάνη σαν υλικό. Της αρέσει να μπλέκει χρώματα και στοιχεία σε συνδυασμούς που δημιουργούν μια πιο μινιμαλιστική αισθητική. Είναι κομψά, έχουν αέρα Μεσογείου και φυσικά φτιάχνονται με μπόλικο μεράκι. Αν έπρεπε να περιγράψεις τα αντικείμενα αισθητικά θα έμενες κάπου εδώ, αλλά για την ίδια το γεγονός πως την ίδια στιγμή όσα φτιάχνει είναι πολύ λειτουργικά ως προς τη χρήση είναι κάτι που την κάνει επιπλέον περήφανη γι’ αυτό που κάνει.

Η Εύη Λουκά είναι κεραμίστρια και ιδιοκτήτρια του Urban Pottery.

«Με κάνει ευτυχισμένη το γεγονός ότι τα σχήματα αποκτούν ζωή και γίνονται πραγματικά χρηστικά αντικείμενα που μπορώ έπειτα να τα μοιραστώ μαζί με τον κόσμο. Προσπαθώ να αποτυπώσω την αίσθηση της ομορφιάς σε μια εύχρηστη μορφή, η οποία είναι αρκετά μοναδική από μόνη της», αναφέρει, ενώ παραδέχεται πως η δουλειά της αποτελεί «πηγή μεγάλης ικανοποίησης» για την ίδια. Και είναι αυτή η σκέψη που κάνει και απολαμβάνει, το γεγονός ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα αντικείμενά της όταν μαζεύονται για να περάσουν όμορφες στιγμές μαζί, τρώγοντας ή πίνοντας έναν καφέ.

Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή της με την κεραμική; Η Εύη είχε από παιδί μία έφεση στην καλλιτεχνία και είχε πάντα ένα δημιουργικό μυαλό, ωστόσο σοβαρά με την τέχνη δεν είχε ασχοληθεί ποτέ. Αφορμή για να αλλάξει γνώμη στάθηκαν τα ταξίδια της στα ελληνικά νησιά αλλά και στην ακτή του Αμάλφι. Τότε ήταν που ήρθε σε επαφή με την κεραμική ως τέχνη, την ερωτεύτηκε και πήρε την απόφαση να παρακολουθήσει μαθήματα. Μετά από τέσσερα χρόνια μαθημάτων ήρθε και η απόφαση για τη δημιουργία μιας στέγης για την τέχνη της και κάπως έτσι γεννήθηκε το Urban Pottery. 

Και γιατί μια κεραμίστρια αγαπάει τόσο την πορσελάνη; «Επειδή κάνει τα αντικείμενα πιο όμορφα, γοητευτικά, λεπτεπίλεπτα και κομψά», απαντάει η ίδια. Ωστόσο κάθε τι που δημιουργείται είναι κατασκευασμένο από υψηλής ποιότητας υλικά και δεν βγαίνει σε πολλά κομμάτια ώστε να μπορεί να παραμένει μοναδικό στο είδος του. «Όλα αυτά τα αντικείμενα φτιάχνονται με αγάπη και με καλές προθέσεις από το πρώτο δευτερόλεπτο που αποκτούν ζωή μέχρι που βρίσκονται στα χέρια σας», αναφέρει η ίδια η Εύη, ενώ σημειώνει πως ακριβώς επειδή είναι χειροποίητα και διακοσμημένα στο χέρι, είναι πιθανό το ένα αντικείμενο να μη μοιάζει με το άλλο ή ακόμη και να φέρει μικρές ατέλειες. Αυτό είναι όμως που τα κάνει μοναδικά, θα προσθέσω εγώ. Μάλιστα αντιπροσωπεύουν την προσωπική αισθητική της ίδια της δημιουργού – κάτι που ενισχύει την ιδιαίτερη ομορφιά τους στις λεπτομέρειες.

Εκτός από την τέχνη της, η Εύη βρίσκει καταφύγιο και στον διαλογισμό, κάτι που επιλέγει να κάνει για λίγη ώρα καθημερινά. «Ο διαλογισμός έχει μεταμορφώσει βαθύτατα τη ζωή μου με τέτοιο τρόπο που δεν μπορούσα ποτέ να φανταστώ πριν». Διαλογισμός και χειροτεχνία, ίσως το τέλειο αντίδοτο απέναντι στους εξαντλητικούς ρυθμούς ζωής του σύγχρονου κόσμου. Νομίζω έχει βρει τον τέλειο συνδυασμό. Και το βρίσκει πολύ ok να κάνει πράγματα που τη γεμίζουν μόνη της – αυτή είναι και η καλύτερη συμβουλή που πήρε η ίδια ποτέ. Κι ένα από τα σπουδαιότερα μαθήματα ζωής που έχει πάρει είναι ότι κανείς δεν μπορεί να σε κάνει ευτυχισμένο εκτός από τον εαυτό σου. Για τη μακροπρόθεσμη ευτυχία μας πρέπει να δουλέψουμε εμείς οι ίδιοι με τους εαυτούς μας είναι κάτι που πιστεύει η ίδια βαθιά. «Πρέπει να κάνεις τα πράγματα που αγαπάς στη ζωή, όσα σε κάνουν πραγματικά περήφανο». 

Η Εύη μάς μίλησε και για την τέχνη του Terrazzo που έχει αδυναμία και που έχει μια ενδιαφέρουσα ιστορία με ρίζες σε όλο τον κόσμο. Σαν τεχνική – που θυμίζει αρκετά την τεχνική του μωσαϊκού – έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής κατά τις δεκαετίες του 1920, 1940, 1960 και 1970, αλλά τώρα επέστρεψε ανανεωμένη με σκοπό να ενταχθεί στη σύγχρονη pop κουλτούρα της εσωτερικής διακόσμησης.

Σχετικά με τα εργαλεία της κεραμικής που αγαπά να δουλεύει η Εύη εκμυστηρεύεται το πολύ αυτό ενδιαφέρον: «Κάποιες φορές η ιδέα για ένα νέο αντικείμενο δημιουργεί και την ανάγκη για ένα εργαλείο που θα εκτελεί μια συγκεκριμένη εργασία. Δεδομένου ότι πάντα ανυπομονώ να ξεκινήσω να δουλεύω με αυτό το νέο αντικείμενο, θέλω να βρω γρήγορα αυτό το βοηθητικό εργαλείο και να προχωρήσω άμεσα στο καλύτερο μέρος, την κατασκευή. Ξεκινάω κοιτάζοντας γύρω μου την αφθονία των εργαλείων που διαθέτει ήδη το σπίτι μου και αν υπάρχει κάτι που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μετά από μια γρήγορη τροποποίηση. Συχνά διαπιστώνω ότι πρέπει να φτιάξω μόνη μου το δικό μου κεραμικό εργαλείο». 

Δεν θα γινόταν να μη μάθουμε για τη δική της στάση απέναντι σε αυτό που ονομάζουμε “slow living”. «Είναι μια φράση που ακούμε συχνά, συχνά εκτός πλαισίου», σχολίασε αρχικά λέγοντας πως ο τρόπος που την χρησιμοποιούμε καμιά φορά δεν έχει να μάς πει τίποτα ουσιαστικό. «Δεν είναι πάντα εύκολο να επιλέγεις το slow living και το να προσποιείσαι το αντίθετο είναι ανειλικρινές. Έχουμε δουλειές, οικογένειες, σπίτια και αμέτρητα άλλα πράγματα που πρέπει να φροντίσουμε. Η διαρκώς ενεργοποιημένη φύση της εποχής του διαδικτύου σημαίνει ότι υπάρχουν πάντα περισπασμοί, πάντα άνθρωποι με τους οποίους μπορούμε να συγκρίνουμε τους εαυτούς μας. Είναι εύκολο να χαθούμε σε όλον αυτό τον θόρυβο. Για μένα, η αργή ζωή σημαίνει να αφιερώνω χρόνο για να συνειδητοποιώ εκείνες τις στιγμές που μου προσφέρουν μια αίσθηση ευεξίας, στιγμές που νιώθω πραγματικά συνδεδεμένη με τους άλλους, στιγμές που δεν χρειάζεται να κοιτάξω το ρολόι μου. Και τα αντικείμενα που δημιουργώ έχουν σκοπό να βοηθήσουν στην προσπάθεια αυτή μέσα από την όλη αυτή διαδικασία».

Και τι είναι αυτό που την κινητοποιεί για δημιουργία; «Η τέχνη για εμένα είναι έκφραση της αλήθειας, είτε αυτή η αλήθεια είναι συγκεκριμένη, ουσιαστική και παρατηρήσιμη, είτε καθολική και παντοδύναμη, είτε μια περίπλοκη συνύφανση και των δύο. Αλλά ο πιο σπουδαίος λόγος για την παραγωγή τέχνης, είναι αναμφισβήτητα το l’art pour l’art, δηλαδή η τέχνη για χάρη της τέχνης. Κάθε πράγμα χρειάζεται να να γίνει επειδή το σύμπαν απαιτεί να δημιουργηθεί κάτι για να γεμίσει τα κενά της ύπαρξης με νόημα και ζωή». Και το κομμάτι της έμπνευσης έχει πάντα ένα ενδιαφέρον σε μια συζήτηση με έναν καλλιτέχνη. Η Εύη από τότε που ξεκίνησε να ασχολείται με την κεραμική νιώθει πως τα πάντα μπορούν να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης για τα κεραμικά της. «Το χρώμα ενός λουλουδιού, το σχήμα ενός κτιρίου… Βλέπω τον κόσμο διαφορετικά τώρα και πράγματα που απλά δεν παρατηρούσα πριν ξαφνικά με εμπνέουν», αναφέρει.

Από κει και έπειτα αυτό που θεωρεί σημαντικό ως καλλιτέχνιδα είναι το να βάζει το λιθαράκι της δημιουργώντας δικές της τάσεις αντί να ακολουθεί τις ήδη υπάρχουσες. Και κάπως έτσι καλεί τους γύρω της να ακολουθήσουν το όραμά της και να πάρουν τη δική τους έμπνευση, αυτή που χρειάζονται, κι εκείνοι με τη σειρά τους να εμπνεύσουν άλλους. «Αν πιστεύετε βαθιά σε κάτι, θα ενθαρρύνετε και τους άλλους στο ταξίδι σας», σχολίασε χαρακτηριστικά.

Κλείνοντας, αν θα μπορούσε να συμβουλέψει σε κάτι κάποιον που θέλει να ασχοληθεί με την κεραμική και να ακολουθήσει αυτή την ενδιαφέρουσα τέχνη επαγγελματικά, αυτό θα ήταν να είναι πάντα υπομονετικοί. «Όλα θα έρθουν σε εσάς την κατάλληλη στιγμή».