Θυμόμαστε τον Θάνο Μικρούτσικο μέσα από 6 δίσκους που άφησαν εποχή

Στις 13 Απριλίου 1947, πριν από 77 χρόνια στην Πάτρα, γεννήθηκε ο Θάνος Μικρούτσικος που έμελλε να εξελιχθεί σε έναν από τους σπουδαιότερους μουσικοσυνθέτες στην ιστορία της ελληνικής μουσικής.

Που τον έχανες, που τον έβρισκες, από μικρός καταπιανόταν με την μουσική και την ποίηση και πολύ γρήγορα συνειδητοποίησε πως η βαθιά αυτή αγάπη θα γινόταν επάγγελμα. Η πρώτη του ολοκληρωμένη εμφάνιση στον κόσμο της ελληνικής δισκογραφίας έγινε το 1975, με τον δίσκο «Τα Πολιτικά Τραγούδια», δηλώνοντας έμμεσα από νωρίς, πως ήταν έντονα πολιτικοποιημένος.

Στο πέρας της καριέρας του πραγματοποιήσε αξιοθαύμαστες συνεργασίες με πολυάριθμους και σπουδαίους καλλιτέχνες και μεγάλους ποιητές. Χάρις Αλεξίου, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Δήμητρα Γαλάνη, Δημήτρης Μητροπάνος, Μίλτος Πασχαλίδης και Χρήστος Θηβαίος, αποτελούν μερικά από τα ονόματα με τα οποία έγραψε ιστορία στο ελληνικό πεντάγραμμο, αφήνοντας ανεξίτηλο το στίγμα του. Την στιγμή που θεωρούνταν αδύνατο να μελοποιηθούν κάποιοι ποιητές (όπως ο Καββαδίας), ο Θάνος Μικρούτσικος ήταν εκείνος που πεισμωτικά κατάφερε να δώσει πνοή σε σημαντικά ποιήματα, επενδύοντας έτσι την μουσική κληρονομιά μας με λυρικά αριστουργήματα.

Με αφορμή την επέτειο των γενεθλίων του, θυμόμαστε ορισμένες από τις σημαντικότερες στιγμές της δισκογραφικής του πορείας, αλλά και συνεργασίες που άφησαν εποχή.

Ο Θάνος Μικρούτσικος ήταν πάντοτε βαθιά πολιτικοποιημένος. Τις απόψεις, τις ιδεολογίες και τα πολιτικά μηνύματα που ασπαζόταν, δεν έχανε ευκαιρία να τα διοχετεύει τόσο στα τραγούδια, όσο και στο επαναστατικό ύφος της μουσικής που συνέθετε. Έτσι, μετά τον πρώτο δίσκο, τα Πολιτικά Τραγούδια, που είχε προκαλέσει πλήθος αντιδράσεων στην τότε συντηρητική κοινωνική και πολιτική επικαιρότητα, κατέφτασε η Καντάτα για τη Μακρόνησο και η Σπουδή σε Ποιήματα του Βλαδίμηρου Μαγιακόβσκι. Στην Καντάτα, ο Μικρούτσικος επενδύει με την μουσική του σύνθεση την ριζοσπαστική ποίηση του Γιάννη Ρίτσου, ενώ τραγουδάει η Μαρία Δημητριάδη. Οι σκληροπυρηνικοί fans θυμούνται και το απολαυστικό guest που έκανε ο Σάκης Μπουλάς στο τραγούδι «Ντικ», σε μια από τις πιο δυνατές και στιγμές του δίσκου.

«Η «Καντάτα για τη Μακρόνησο» είναι ένα έργο που δεν ανήκει μόνο στους δημιουργούς του. Ανήκει σε όσους αγωνίστηκαν και πάλεψαν μέσα από τις γραμμές του Κόμματος αλλά και δίπλα σ’ αυτό σε χρόνους ζοφερούς. Σε όσους εκτελέστηκαν, βασανίστηκαν, φυλακίστηκαν και αντιστάθηκαν. Σε όσους πάλεψαν για μια δίκαιη κοινωνία», δήλωνε το 2018 σε συνέντευξή του στον Ριζοσπάστη.

Έναν χρόνο αργότερα, έρχονται τα Τροπάρια για Φονιάδες. Ένα πρωτότυπο και… «αιματηρό» εγχείρημα σε συνεργασία με τον Μάνο Ελευθερίου. Ένας εμβληματικός δίσκος στο πέρασμα του οποίου ξετυλίγεται η φρίκη πραγματικών εγκλημάτων. Δολοφονίες υπαρκτών προσώπων. Οι αιχμηροί στίχοι του ποιητή αντικατοπτρίζουν σχεδόν ανατριχιαστικά το σκοτάδι των φόνων, ενώ ο Μικρούτσικος δεν αποτυγχάνει για άλλη μια φορά να εκφράσει αυτά που αντιπροσωπεύει ο ποιητής και η ιδέα στο έπακρο. Πρόκειται για έναν αριστουργηματικό δίσκο, που συγκαταλέγεται αναμφίβολα στους καλύτερους και σημαντικότερους στην πολυετή καριέρα του συνθέτη.

Στην δύση των 70’s, ο Θάνος συνάντησε για πρώτη φορά (στα πλαίσια ενός δίσκου) το μεγαλείο του Νίκου Καββαδία. Το άλμπουμ που γεννήθηκε από το μοναδικό αυτό πάντρεμα, ωστόσο, από ό,τι φάνηκε ήταν μπροστά για την εποχή του, ή πολύ απλά άργησε τραγικά να εκτιμηθεί. Όταν πρωτοκυκλοφόρησε δεν σημείωσε ιδιαίτερη επιτυχία, ενώ δεν είχε και μεγάλη απήχηση στο κοινό. Να ήταν η προσθήκη του «Πρώτο Ταξίδι» με τον Γιάννη Κούτρα στο τραγούδι, ως μουσική υπόκρουση των τίτλων αρχής της σειράς «Πορεία 090» στην Ερτ, ή να ηταν απλα το πλήρωμα του χρόνου μέχρι να ακουστεί περισσότερο και να εκτιμηθεί όπως του αξίζει; Όπως και να έχει, ολόκληρος ο Σταυρός του Νότου θεωρείται από τους περισσότερους από εμάς, αν όχι για όλους, ένα πολιτιστικό ντοκουμέντο ανεκτίμητης αξίας. Εκείνος, πάντως, που πίστευε εξαρχής περισσότερο στον Σταυρό του Νότου ήταν ο ίδιος.

Τι κοινό έχουν μια κάντιλακ αρχαία, μια γυναίκα ευνούχος και ένα μπλουζ με ορχήστρα μωβ; 1988, ή αλλιώς το έτος που ο Θάνος Μικρούτσικος συνάντησε και επισήμως δισκογραφικά τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Και τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Αν εξαιρέσουμε την εμφάνιση του Βασίλη στο άλμπουμ του Σταυρού με τον αξέχαστο Γουίλι και το Μαχαίρι, το Όλα Από Χέρι Καμένα αποτελεί την πρώτη ολοκληρωμένη κοινή τους συνεργασία. Λίγο η μουσική του Μικρούτσικου, ξεκάθαρα κινούμενη προς τα μονοπάτια του σκληρού και δυναμικού ροκ, λίγο η εκρηκτική περσόνα και η φωνή του Βασίλη που παίρνει φωτιά… ο δίσκος αποτέλεσε έπος που άφησε εποχή.

Το πιο διάσημο ζεϊμπέκικο, το Λουνα Παρκ και ο Τυμβορύχος, καθώς επίσης το «Πάντα Γελαστοί», αν και δύσκολο να το διανοηθούμε, συνυπάρχουν στον ίδιο δίσκο. Σε ένα άλμπουμ τομή στην καριέρα τόσο του Θάνου Μικρούτσικου, όσο και του μεγάλου Δημήτρη Μητροπάνου. Η πρώτη συνεργασία του μουσικοσυνθέτη με τον Μητροπάνο, τον βρίσκει να φλερτάρει έντονα με το λαϊκό στοιχείο που όλοι έχουμε αγαπήσει.

Τι να πρωτοπεί κανείς για τον συγκεκριμένο δίσκο; Με τον συμβολισμό να αποτελεί το κύριο και ενοποιητικό στοιχείο μεταξύ του μεγάλου συνθέτη και του Μάνου Ελευθερίου, ο Άμλετ της Σελήνης συμπεριλαμβάνεται στους πιο σημαντικούς δίσκους της έντεχνης μουσικής σκηνής. Οι Οδυσσέας Ιωάννου, Γιώργος Κακουλίδη, Κώστας Λαχά, Τζένη Μαστοράκη, Κώστας Τριπολίτη συναντιούνται στιχουργικά για τις ανάγκες του Άμλετ, ενώ ο Χρήστος Θηβαίος με την χαρακτηριτική και τόσο ταιριαστή βραχνάδα υπογράφει μια από τις σημαντικές στιγμές της καριέρας του, την οποία μοιράστηκε με τον καρδιακό του φίλο Θάνο Μικρούτσικο.