Μιχάλης Καλκάνης: Με ιντριγκάρει να βρίσκω ομορφιά και δύναμη σε διαφορετικούς πολιτισμούς

“Θέλω να κάνω focus σε αυτά που μας ενώνουν, όχι σε αυτά που μας χωρίζουν” λέει ο Μιχάλης Καλκάνης και πράγματι αν ρίξεις μια ματιά στην (πολύ ενδιαφέρουσα) δισκογραφία του, θα καταλάβεις ότι ο καταξιωμένος κοντραμπασίστας κάνει πράξη όσα λέει: Από τον πρώτο του δίσκο, που περιλάμβανε τα υπέροχα “12 Ευζωνάκια” (με τη φωνή της γιαγιάς του και τη μουσική του πάνω στα λόγια του παραδοσιακού τραγουδιού), μέχρι το “Μία Ρίζα” του 2013 και το συγκλονιστικό άλμπουμ “World Echoes in Athens”, για τις ανάγκες του οποίου ηχογράφησε τις προσευχές μεταναστών, από τη Σρι Λάνκα μέχρι τη Σενεγάλη, σε διάφορες γωνιές της Αθήνας.

Όλη αυτή η διαδρομή αποτυπώνεται και στον τελευταίο δίσκο του, τον πρώτο με το σχήμα του, Mihalis Kalkanis Group, με τίτλο “Emotions”, που σίγουρα ξυπνά πολλά συναισθήματα από το πρώτο κιόλας άκουσμα, αφού τολμά έναν πολύ ιδιαίτερο πειραματισμό, μια ισορροπία ανάμεσα σε αυτό που ο μουσικός περιγράφει ως “ορθολογισμό της Δύσης σε σχέση με τη διαίσθηση και τους ήχους της Ανατολής”.

Καθώς το Mihalis Kalkanis Group ετοιμάζεται να υποδεχτεί μία νέα φάση στην πορεία του, εμείς θα έχουμε μια ακόμη ευκαιρία να ακούσουμε αγαπημένες συνθέσεις του “Emotions”, αλλά και κομμάτια από την επερχόμενη δισκογραφική δουλειά του σχήματος, την Πέμπτη 25 Απριλίου στο Half Note Jazz Club. Με αφορμή αυτή την εμφάνιση, εμείς μιλήσαμε με τον Μιχάλη Καλκάνη.

Μιχάλης Καλκάνης: “Μετά το ‘Emotions’, ξεκινάει μία νέα φάση για το σχήμα μας και σε όλα τα νέα ξεκινήματα, πάντα εμπνέομαι από την άνοιξη”, photo credits: Omiros Kazaniatoras

Το μικρόβιο υποθέτω ότι μπήκε από πολύ μικρή ηλικία. Ο πατέρας μου είναι μουσικός οπότε μεγαλώσαμε με όργανα μέσα στο σπίτι. Ξεκίνησα μαθήματα μαζί του όταν ήμουν 5 ετών και θυμάμαι ότι από τότε μου άρεσε να δοκιμάζω δικές μου ιδέες στο πιάνο. Το κοντραμπάσο ήρθε αρκετά αργότερα στην εφηβεία και θέλω και από εδώ να ευχαριστήσω τον κοντραμπασίστα Αντώνη Πελεκάνη ο οποίος μου δάνεισε τότε απλόχερα το όργανο του για τα πρώτα βήματα.

Τα τελευταία χρόνια η σχέση μου με τη μουσική έχει να κάνει συχνά με έναν συνδυασμό μελέτης και γραψίματος νέας μουσικής. Κάθομαι στο κοντραμπάσο ή στο πιάνο, αυτοσχεδιάζω, ηχογραφώ κάποιες ιδέες, μετά τις ακούω και επιλέγω αυτές πάνω στις οποίες θα δουλέψω. Τότε επιστρέφει η μελέτη προκειμένου να εξελίξω αυτές τις ιδέες. Μου αρέσει πολύ αυτή η διαδικασία ανατροφοδότησης ανάμεσα στη μελέτη και στο γράψιμο μουσικής. Έτσι παρόλο που με το κοντραμπάσο έχω μπει βαθύτερα σε επίπεδο τεχνικής, μου αρέσει πολύ να δουλεύω και με το πιάνο το οποίο εξ ορισμού ως πολυφωνικό όργανο σου δίνει μεγαλύτερες δυνατότητες στο γράψιμο μουσικής. Είμαι πολύ χαρούμενος γιατί στον τελευταίο δίσκο ‘Emotions’, μας δόθηκε η δυνατότητα να ηχογραφήσουμε σε ένα από τα κορυφαία πιάνα που διαθέτει το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Ήταν πραγματικά ξεχωριστή εμπειρία να παίζεις τις μουσικές σου σε ένα τέτοιο όργανο.

Δεν μπορεί η μουσική σου να αρέσει σε όλους. Πρέπει πρώτα από όλα να ψάχνεις καλά μέσα σου να βρεις τι έχεις εσύ ως άτομο ξεχωριστό, ώστε αυτό που θα βγει να έχει μια ειλικρίνεια

Αυτός ο δισκός ήταν το final project του μεταπτυχιακού μου στην Αγγλία με τίτλο MRes in Creative Music Technology. Θυμάμαι πολύ όμορφα όλη εκείνη την διαδικασία. Για όλους μας νομίζω η πρώτη φορά που κάναμε κάτι σημαντικό και δημιουργικό έχει κάτι ξεχωριστό! Στην αρχή θυμάμαι ότι είχα ζοριστεί ψυχολογικά όταν πήγα στην Αγγλία, οπότε στη συνέχεια ‘βούτηξα’ στις μουσικές κάνοντας κάτι σαν μουσικοθεραπεία (γελάει). Θυμάμαι να ψάχνω και να διαβάζω με τις ώρες διάφορες πληροφορίες στη βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου, να δουλεύω στα πολύ καλά studios τους και στη συνέχεια ήρθα Ελλάδα να ηχογραφήσω μουσικούς, πριν επιστρέψω στην Αγγλία για τη μίξη του δίσκου. Αυτό που σίγουρα έχει αλλάξει σήμερα από τότε είμαι εγώ (γελάει). Νιώθω ότι έχω μάθει να μελετάω και να δουλεύω πιο σωστά και αποδοτικά. Χωρίς αυτό να σημαίνει φυσικά ότι ‘that’s it’, ότι ήταν να μάθω το έμαθα. Μπορώ ομως να αναγνωρίζω καλύτερα πλέον τι θέλω και να κάνω καλύτερη στόχευση. Ξέρω καλά ότι δεν μπορείς να τα έχεις όλα, ότι δεν μπορεί η μουσική σου να αρέσει σε όλους και πρέπει πρώτα από όλα να ψάχνεις καλά μέσα σου να βρεις τι έχεις εσύ ως άτομο ξεχωριστό, να δουλέψεις πάνω σε αυτό, ώστε αυτό που θα βγει να έχει μια ειλικρίνεια και δύναμη. Αυτό που έχει μείνει ίδιο από το πρώτο άλμπουμ εώς σήμερα είναι η όρεξη και η ορμή για δημιουργία. Αισθάνομαι ευγνώμων για αυτό. Δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι θα έχεις για πάντα αυτή τη φλόγα και χρειάζονται κάποιες προσωπικές μάχες σε κάποιες φάσεις της ζωής σου για να την κρατήσεις.

Σας ευχαριστώ, χαίρομαι για αυτό. Νομίζω ότι πρώτα από όλα έχει να κάνει με το πως είμαι εγώ σαν άνθρωπος. Μου αρέσει να προσπαθώ να σπάω τα ‘κουτάκια’ που όλοι μας έχουμε σε διάφορα θέματα. Με ιντριγκάρει να βρίσκω ομορφιά και δύναμη σε διαφορετικούς πολιτισμούς να ψάχνω τα κοινά τους. Με γοητεύει να ψάχνω περισσότερο τα κοινά παρά τις διαφορές τους. Θέλω να κάνω focus σε αυτά που μας ενώνουν και όχι αυτά που μας χωρίζουν. Θαυμάζω αυτούς που θα διαλέξουν ένα χρώμα από την παλέτα γύρω μας, θα δουλέψουν πάνω σε αυτό και θα φτάσουν σε μεγαλύτερο βάθος σίγουρα από εμένα. Αλλά εγώ προσωπικά έχω μεγαλύτερη ανάγκη να ψάξω και να δουλέψω πάνω στους συνδυασμούς των χρωμάτων. Να πειραματιστώ πάνω σε συνδυασμούς στοιχείων που στην αρχή φαίνονται αντιθετικά μεταξύ τους. Οι ηλεκτρονικοί ήχοι και οι λούπες πχ με τον ήχο των ακουστικών οργάνων, ο αυτοσχεδιασμός με τη φόρμα και τα δομημένα στοιχεία, οι ήχοι και ο ορθολογισμός της Δύσης σε σχέση με τη διαίσθηση και τους ήχους της Ανατολής.

Είναι αδιανόητο ότι δεν είναι δεδομένο πως σε όλα τα ζητήματα πρέπει ο πρώτος παράγοντας να είναι το καλό για τη φύση, τον άνθρωπο και τις αξίες του

Πρώτα έχει να κάνει με τη δική μου ανάγκη να διατηρώ την πίστη μου στη δύναμη της αναγέννησης για προσωπικούς αλλά και κοινωνικούς λόγους και ήθελα να το μοιραστώ μαζί σας (γελάει). Ζούμε σε μια περίεργη εποχή, που όλα γύρω δείχνουν ένα fade out, μια κατηφόρα πολιτιστικά, ηθικά από όποια πλευρά και αν το δεις. Σε πολλές φάσεις της ιστορίας, αν όχι πάντα, ένα μεγάλο μέρος του κόσμου είχε ως πρώτο μέλημα τα χρήματα αλλά σήμερα για εμένα αυτό είναι πρωτόγνωρο, σε ατομικό επίπεδο και φυσικά προς τα επάνω σε πολιτικό επίπεδο. Αυτό για εμένα είναι η ρίζα του κακού ξεκάθαρα για όλα τα περίεργα που συμβαίνουν γύρω μας. Μου φαίνεται αδιανόητο ότι δεν είναι δεδομένο πως σε όλα τα ζητήματα και τις αποφάσεις πρέπει ο πρώτος και καθοριστικός παράγοντας να είναι το καλό για τη φύση γύρω μας και τον άνθρωπο και τις αξίες του. Παρόλαυτα όπως έχει δείξει η ιστορία αυτοί είναι κύκλοι οπότε κάποια στιγμή σίγουρα θα γυρίσει. Απλά να δούμε πόσοι από εμάς θα προλάβουμε αυτή την αρχή της νέας φάσης. Επειδή όμως δεν είμαι κοινωνικός αναλυτής (γελάει), θα ήθελα να πω και τι συμβολίζει για το σχήμα μας ο τίτλος αυτός. Μετά τον δίσκο ‘Emotions’ ο οποίος ήταν και η πρώτη ηχητική αποτύπωση της εώς τώρα πορείας του σχήματος, αισθάνομαι ότι έκλεισε ένας πρώτος κύκλος. Τώρα για εμάς ξεκινάει μία νέα φάση και σε όλα τα νέα ξεκινήματα, πάντα εμπνέομαι συνειδητά ή ασυνείδητα από το αντίστοιχο ετήσιο νέο ξεκίνημα της φύσης, δηλαδή την άνοιξη.

Mihalis Kalkanis Group, photo credits: Giannis Drakoulidis

Καταρχήν θα ήθελα και εδώ να παρουσιάσω την ομάδα. Είναι ο Λευτέρης Ανδριώτης στην Κρητική λύρα, ο Χρήστος Καλκάνης στο κλαρινέτο, ο Βασίλης Μπαχαρίδης στα τύμπανα και ο Ορέστης Μπενέκας στα keyboards και το πιάνο. Νομίζω ότι αν και ο καθένας φέρνει έναν δικό του κόσμο μέσα σε αυτό το σχήμα, αυτό που πρώτα από όλα μας συνδέει είναι μια ‘άλλη ματιά’ στα πράγματα γύρω μας αλλά και μία θέληση για να επικοινωνήσουμε, να παίξουμε ωραία μουσική, να εξερευνήσουμε έναν δικό μας ήχο σαν ομάδα. Επίσης όλοι τους έχουν μια ιδαίτερη φροντίδα πάνω στον ήχο και μια προσεγμένη αισθητική και κυρίως ένα ιδιαίτερο συνδυασμό ευαισθησίας και ‘αλητείας’.

Χαίρομαι πολύ για αυτή την ερώτηση! Με την κόρη μου Εύα που είναι 7 ετών περνάμε διάφορες ωραίες στιγμές, αρκετές εκ των οποίων είναι και καλλιτεχνικής φύσεως. Αν και δεν έχει ξεκινήσει μαθήματα μουσικής, εννοείται δεν την πιέζω, έχει πολλές καλλιτεχνικές ανησυχίες, και τα τελευταία 2 χρονιά η φωνή της άρχισε να γίνεται σωστή. Έχει τη δική της λίστα στο Spotify, έχει μάθει να προσθέτει και να αφαιρεί μόνη της κομμάτια και να ‘κολλάει’ ανά περίοδο με κάποια από αυτά. Έτσι πέρσι το καλοκαίρι είχε κολλήσει με αυτό το όμορφο κομμάτι της Μαρίζας Κωχ, το οποίο μου άρεσε πολύ και κάπως κούμπωσε με την τότε διάθεση μπαμπά και κόρης! Η ιδέα ήταν να φτιάξω μια πιο χορευτική version συνδυάζοντας ηλεκτρονικούς ήχους με φυσικά όργανα. Είχα την ευκαιρία έτσι να παίξω και να ηχογραφήσω για πρώτη φορά κρουστά όργανα όπως η marimba, τα bongos, το shaker και πολλά ακόμη, τα οποία δίνουν groove αλλά βγάζουν ταυτόχρονα και μια καλοκαιρινή διάθεση και παιδικότητα. Χάρηκα πολύ όταν πήραμε τη θετική απάντηση για κυκλοφορία από την δημιουργό του κομματιού και τα συγχαρητήρια της για το τραγούδισμα της Εύας, η οποία τελικά έκλεψε την παράσταση… (γελάει).

Εκτός από τον δίσκο με το σχήμα ‘Mihalis Kalkanis Group’ ετοιμάζουμε με τον αδερφό μου Χρήστο τον πρώτο δίσκο για το νεοσύστατο ντουέτο μας με τίτλο ‘Seeds’. Επίσης στις 27 Μαΐου θα συμμετέχω με μία σύνθεση μου στο Lullaby Project που θα πραγματοποιηθεί στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος σε συνεργασία με το El Sistema Greece και το Carnegie Hall της Νέας Υόρκης, ένα πολύ ιδιαίτερο και φωτεινό project το οποίο σας προτείνω να ψάξετε. Και πολλά όμορφα ακόμη τα οποία θα ανακοινώσουμε σύντομα.