ΤΡΙΤΗ
24
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
Τα φυλλώματα από τους φοίνικες της παραλιακής λεωφόρου μετά βίας κουνιούνται. Η θάλασσα μένει αρυτίδωτη. Κάποιοι τυχεροί πλατσουρίζουν στα ρηχά. Είναι νωρίς το πρωί και γύρω όλα κινούνται όσο η ραθυμία του καύσωνα το επιτρέπει. Ακόμα και το vintage στέκι όπου έχουμε δώσει ραντεβού με τη Στεφανία Γουλιώτη (μα και αργότερα στη Λίμνη της Βουλιαγμένης όπου φωτογραφίζεται για τo Αrt meets Fashion) είναι πλημμυρισμένο από ανθρώπους που χαλαρώνουν για τον πρωϊνό καφέ τους.
Αν και δεν έπαψα στιγμή να πιστεύω πως η Στεφανία Γουλιώτη είναι μια ηθοποιός στα όρια του φυσικού φαινομένου, είναι εκείνη που έρχεται να μου θυμίσει μια φράση του μέντορα της Λευτέρη Βογιατζή πως «παραβιάζουμε τη σχέση μας με το χρόνο». Παίρνοντας το χρόνο μας λοιπόν – σπάνιο και για τις δύο μας είναι η αλήθεια – μπροστά μου εμφανίζεται ένα καθαρό κάδρο: Η Στεφανία ήρεμη, κατασταλαγμένη, αποφασισμένη, με υψηλή αυτοεκτίμηση. Έτοιμη ν’ ανοίξει ένα καινούργιο επαγγελματικό κεφάλαιο στη δουλειά της αναλαμβάνοντας περισσότερες ευθύνες και δημιουργικούς ρόλους · κι όλα αυτά χωρίς τις αγκυλώσεις, τις δεσμεύσεις, τα στεγανά του παρελθόντος. Απεναντίας: Με μεγαλύτερη αποδοχή προς τις αδύναμες πλευρές της.
Με την επιτυχία του «Μaestro» σε πλήρη εξέλιξη, με την επικείμενη επιστροφή της στο αρχαίο δράμα ως Μεγάρα στον «Ηρακλή μαινόμενο» του Ευριπίδη και σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Καραντζά, ακολουθεί ένας πληθωρικός χειμώνας: Η Στεφανία Γουλιώτη ως πρωταγωνίστρια ενός αυστραλιανού μαραθώνιου project που θα ανέβει στη Στέγη με τον τίτλο «Second Woman». Η Στεφανία Γουλιώτη ως συν-συγγραφέας του «Εκλεκτού», ενός νέου μονόλογου που θα σκηνοθετήσει ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος στο ανακαινισμένο «Άλμα». Και φυσικά, η Στεφανία Γουλιώτη για δεύτερη χρονιά, συναρπαστική ως «Doctor» σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου.
Αν κάπου παραμένει απαράλαχτη είναι ως ερωτευμένη. Εκεί εξακολουθεί μαινόμενη κι απρόβλεπτη.
Τι σε φέρνει κοντά σε συνεργάτες με τους οποίους έχεις συνεργαστεί ξανά; Στον «Ηρακλή Μαινόμενο» είναι ο Δημήτρης Καραντζάς, τον προσεχή χειμώνα επανασυνδέεσαι με τον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο και φυσικά έρχεται η επανάληψη του «Doctor» σε σκηνοθεσία της Κατερίνας Ευαγγελάτου.Όντως τα παραδείγματα που φέρνεις είναι ενδεικτικά: Η Κατερίνα και ο Οδυσσέας είναι, ουσιαστικά, μέλη της οικογένειας μου. Ο Οδυσσέας νομίζω πως θα προσφερόταν να μου δώσει το νεφρό του αν το χρειαζόμουν – είμαστε κοντά σε τέτοιο βαθμό. Με την Κατερίνα νιώθουμε επίσης το ίδιο έντονα, ακόμα κι αν εκείνη δεν το παραδέχεται. Όσο για το Δημήτρη, πέρα από το θαυμασμό που τρέφω για εκείνον, νιώθω μια μεγάλη τρυφερότητα, μου γεννάει κάτι το μητρικό. Ακόμα κι αν παρεξηγηθούμε με μια αφορμή (μας έτυχε κάτι ανάλογο) η τρυφερότητα υπερισχύει. Παρόλα αυτά, δεν με φέρνει η οικειότητα κοντά τους, αλλά η αίσθηση πως δεν νιώθω ότι είμαι ο ηθοποιός τους – όπως νιώθω με άλλους σκηνοθέτες. Μαζί τους αισθάνομαι πως είμαι μέρος της δημιουργίας, συνεργάτιδα τους. Κι όσο κι αν διατηρούν το ρόλο τους ως σκηνοθέτες, μου δίνουν το χώρο να ασκήσω το δημιουργικό μου κομμάτι. Ομολογώ πως πατώντας το πόδι μου στην πρόβα, υπάρχει μια αίσθηση ευγνωμοσύνης για το πόσο τυχερή είμαι που συμμετέχω σε μια τέτοια συνεργασία. Ειδικά δε, τώρα στην πρόβα του «Ηρακλή Μαινόμενου» επικρατεί ένα κλίμα ελευθερίας και ελαφρότητας, δεν υπάρχει το άγχος να είμαι σωστή γιατί ο Δημήτρης νοιάζεται να βγαίνει το αποτέλεσμα κι όχι να στενεύουν οι διαδικασίες.
Αυτή την ανάγκη για δημιουργία και ελευθερία είχες μοιραστεί πολύ δυνατά και με τις «Ευμενίδες».Δεν περιμένω πια να χτυπήσει το τηλέφωνο. Δεν με νοιάζει κι αν θα χτυπήσει, για να πω την αλήθεια. Παλιά ήμουν εξαρτημένη από αυτό.
Πράγματι! Παρότι ήταν μια περίοδος που τρόμαζα να συνομιλήσω με τον δημιουργικό εαυτό μου. Φοβόμουν στη σκέψη αν αξίζει να βγει κάτι προς τα έξω. Όμως, τώρα είμαι έτοιμη να επιστρέψω στην πιο προσωπική δημιουργία.
Έχεις αρχίσει να φτιάχνεις μια δική σου δημιουργική γλώσσα;Δεν περιμένω πια να χτυπήσει το τηλέφωνο. Δεν με νοιάζει κι αν θα χτυπήσει, για να πω την αλήθεια. Παλιά ήμουν εξαρτημένη από αυτό. Τώρα είμαι στη φάση που ψάχνω και διαβάζω έργα και με έναν τρόπο τα διαλέγω. Για να καταλάβεις, είχα διαβάσει το «Doctor» πριν μου το προτείνει η Κατερίνα· κι ότι ήρθε η πρόταση ήταν φανταστικό. Αυτό αισθάνομαι πως δεν μεταφράζεται μόνο ως καλλιτεχνική ευθύνη, αλλά και πιο ανοιχτά: Κυρίως στο ποιες θεματικές θα επιλέξω, ποιες συζητήσεις θα ανοίξω. Έχει τελειώσει μέσα μου η ανάγκη να εξυπηρετήσω το όραμα ενός σκηνοθέτη του οποίου η φιλοδοξία είναι να καταθέσει μια νέα πρόταση. Για μένα αυτό πλέον, είναι τόσο ασήμαντο και τόσο παλιό. Με απασχολεί μόνο να μπορέσω να μετακινήσω τη συνείδηση του θεατή και να “παθαίνω” κάτι στη σκηνή – αν με δεις να διανύω κάποια διαδρομή στη σκηνή, κάτι δηλώνει αυτό για μένα και το πως σκέφτομαι για τους ανθρώπους. Η τέχνη έχει την ευθύνη να σου θυμίζει πόσο άνθρωπος είσαι. Την ώρα που η επιτυχία για το σύστημα είναι να σε αποκόψει από το συναίσθημα και τη σκέψη και να σε κάνει ένα γρανάζι της επιβίωσης.
Θέλεις να έχεις την ταυτότητα του δημιουργού;Ναι, γιατί όταν γίνεσαι δημιουργός παίρνεις μια ευθύνη πιο κοινωνική, προβληματίζεσαι για το αν αυτό που κάνεις έχει θέση στη ζωή του θεάτρου. Σκέφτομαι τι έχω να προσθέσω εγώ μέσα σε εκατοντάδες πράγματα που συμβαίνουν στη θεατρική Αθήνα; Με τις «Ευμενίδες» δοκίμασα κάτι σχετικό με την υποκριτική. Τώρα θα αρχίσω να εισχωρώ και στο εικαστικό όραμα, στη σχέση μου με το κείμενο. Αυτή τη στιγμή, για τα δύο πράγματα που επεξεργάζομαι έχω την πεποίθηση πως χρειάζεται να γίνουν. Το ένα αφορά σε ένα κείμενο που γράφω μαζί με τον Οδυσσέα και θα το σκηνοθετήσει εκείνος. Το δεύτερο είναι πιο προσωπικό: Έχει να κάνει με τη σχέση του καλλιτέχνη με το δημιούργημα του και με τη θέση της τέχνης στην κοινωνία.
Ζεις το θέατρο στο δέρμα σου;Έχει τελειώσει μέσα μου η ανάγκη να εξυπηρετήσω το όραμα ενός σκηνοθέτη του οποίου η φιλοδοξία είναι να καταθέσει μια νέα πρόταση
Πολλοί μου λένε ότι θα μπορούσα να περνάω τους ρόλους πιο ανώδυνα. Ναι, θα μπορούσα, αλλά θα ένιωθα ανέντιμη. Δεν μπορώ να αντιμετωπίσω κάτι επιφανειακά. Διάλεξα αυτή τη δουλειά, διάλεξα να παρασύρομαι από φανταστικές συνθήκες. Αν δεν συμβεί αυτό, σημαίνει πως δεν κάνω καλά τη δουλειά μου. Όπως έλεγε και ο Λευτέρης (Βογιατζής) «δεν κάνεις αυτή τη δουλειά επειδή το θέλεις, αλλά επειδή θέλεις να προσποιείσαι, να εξαπατάς τον εαυτό σου». Θέλω, λοιπόν, να προσποιηθώ πως θα πεθάνουν τα παιδιά μου, όπως θα πεθάνουν και τα παιδιά της Μεγάρας στον «Ηρακλή Μαινόμενο». Πιστεύω, λοιπόν, πως αν δεν εξαπατηθείς, κάνεις αυτή τη δουλειά απλώς για να αρέσεις, για να ικανοποιήσεις άλλα εγωϊκά κομμάτια.
Η φωτογράφιση έγινε στη Λίμνη της Βουλιαγμένης
Είναι πολύ ωραίο – αν σκεφτώ την αντίφαση. Τότε, ήταν μια εποχή που με διάλεγαν, όπως με διάλεξε και ο Μιχαήλ – για την δυναμική του σώματος μου. Από την άλλη, τώρα ο Δημήτρης με έχει σκεφτεί σε κάτι πολύ ήσυχο και… ακίνητο. Είναι πολύ ωραίο που εμπιστεύεται μιαν άλλη ποιότητα μου, καθόλου αυτονόητη. Γιατί, όπως και να το κάνουμε, η δική μου εμπορική ποιότητα είναι η ορμή, είμαι ένας σίφουνας επί σκηνής.
Είναι άλλη και η προσέγγιση σου στο θέατρο πλέον;Πολλοί μου λένε ότι θα μπορούσα να περνάω τους ρόλους πιο ανώδυνα. Ναι, θα μπορούσα, αλλά θα ένιωθα ανέντιμη
Μα ναι! Εξάλλου, ο ρόλος της Μεγάρας με βρίσκει σε μιαν άλλη φάση ζωής: Με βάζει στη σκέψη να κλάψω τα παιδιά μου που πέφτουν θύμα ενός καθεστώτος, κάτι που είναι συνταρακτικό για μένα. Χωρίς να πρόκειται να αναφερθώ στην προσωπική μου ζωή, δεν γίνεται να κάνω πρόβα στο σπίτι μου, δεν αντέχω να σκέφτομαι μια τέτοια απώλεια. Κάτι το οποίο δεν θα με άγγιζε αν έπαιζα το ρόλο πριν από 15 χρόνια, στην παράσταση του Μιχαήλ. Ωριμάζοντας, τα θέματα των παραστάσεων που παίζω – όπως συνέβη και το χειμώνα με το «Doctor» – αρχίζουν και με ταράζουν πολύ περισσότερο. Και δεν τρομάζω μόνο για προσωπικούς λόγους αλλά και για συλλογικούς. Γιατί καθώς έχω ωριμάσει προσωπικά, είμαι και πιο ευαίσθητη για τις συλλογικές ανάγκες.
Σε προσωπικό επίπεδο, ανακαλείς το ποια ήσουν τότε και ποια σήμερα, με αυτό το κοινό σημείο αναφοράς;Ήμουν πιο συγχυσμένη κι αυτό είχε μια γοητεία. Ενέπνεα τους σκηνοθέτες μου να κάνουν κάτι με αυτή τη σύγχυση και να την αξιοποιήσουν αναλόγως. Αυτό έχει μαλακώσει· όχι επειδή μεγάλωσα, αλλά λόγω υψηλότερης συνειδητότητας των πραγμάτων. Συνειδητά έχω σταματήσει να συγχύζομαι γιατί υπάρχουν πιο σημαντικά πράγματα από μένα. Κι αν συνεχίσω να ασχολούμαι με τα δικά μου θέματα, θα χάσω τη θέση μου στην κοινωνία.
Αφήνοντας τη σύγχυση στην άκρη, τι έχει πάρει περισσότερο χώρο μέσα σου;Νεότερη ήμουν πιο συγχυσμένη κι αυτό είχε μια γοητεία
Η ευθύνη. Η ευθύνη ότι είμαι ένα κομμάτι αυτών των γραναζιών που κινούν τα πράγματα και μπορώ κάτι να αλλάξω, βάσει του ποια είμαι. Όταν παλαιότερα μας ρωτούσαν «αν η τέχνη μπορεί να αλλάξει τον κόσμο», λέγαμε οραματικά «ναι, μπορεί». Μπορεί να πλάσει συνειδήσεις, να κρατήσει πιο πίσω την τρέλα της επιτυχίας, να σε συνδέσει με τον ψυχισμό σου και να σε βοηθήσει να δεις πως τα σκοτάδια σου είναι νόμιμα να υπάρχουν. Η τέχνη έχει ακριβώς την αντίθετη επίδραση από το Instagram. Σου θυμίζει πως υπάρχουν τα σκοτάδια σου – κι όχι μόνο μια γυαλιστερή επιφάνεια. Αν και προσωπικά πιστεύω πως η ζωή είναι συχνά πιο ωραία κι από το Instagram. Αυτό τον καιρό, λοιπόν, πατάω στα πόδια μου για να πάρω την ευθύνη μου και δίνω σημασία στο πως με βλέπει ο κόσμος – κάτι το οποίο απωθούσα. Τώρα, ξέρω πως είναι πολύ σημαντικό το πως σε βλέπει ο κόσμος. Είναι πολύ σημαντικό να ξέρεις τι εκπέμπεις και αρχίζω και συμφιλιώνομαι με αυτό.
Κι όταν ο κόσμος σε θαυμάζει;Δεν κολακεύομαι, δεν το παίρνω ως φιλοφρόνηση· και πάλι το βλέπω ως ευθύνη.
Θα ήταν κακό να το πάρεις ως ικανοποίηση;Δεν έχω αυτή την ανάγκη. Κι όποτε εμφανίζεται, την καλύπτω με άλλους τρόπους – όχι με την τιμή μου που κάνει ο θεατής να με βλέπει ως πρότυπο.
Στο χώρο πιστεύουν πολύ και πολλοί σε σένα. Αυτό το εισπράττεις; Και τελικά σε έχει επιβαρύνει;Δίνω σημασία στο πως με βλέπει ο κόσμος – κάτι το οποίο απωθούσα
Κοίτα να δεις που πάλι κάτι καλό θα σου πω για μένα: Είναι προφανές πως με βρίσκεις σε πολύ θετική φάση γιατί συνήθως με μαστιγώνω. Θυμάμαι, λοιπόν, να κάνω μια πάρα πολύ έξυπνη κίνηση. Μετά την «Ηλέκτρα» σε σκηνοθεσία Πέτερ Στάιν – τότε που άρχισαν να ανεβαίνουν οι απαιτήσεις από τους άλλους για μένα – δεν είχα να πάω πιο πάνω. Και είπα «πάμε πάλι από την αρχή». Θυμάμαι να παίρνω το Γιάννη Χουβαρδά τηλέφωνο και να του λέω ακριβώς αυτό· ήθελα να κρατήσω τα γκέμια πίσω: Ήθελα να είμαι μια από τους δώδεκα στη «Bossa Nova», ζήτησα από το Λευτέρη Βογιατζή να έχω τρεις ατάκες στον «Πρίγκιπα του Χόμπουργκ», έπαιξα σε εφηβική παράσταση με τον Προμηθέα Αλειφερόπουλο και το Μανώλη Μαυροματάκη. Ήταν μια σοφή κίνηση για να μειώσω τις προσδοκίες αλλά και γιατί δεν ήμουν έτοιμη να δώσω κάτι παραπάνω. Νομίζω ότι εκείνη τη στιγμή, η «Ηλέκτρα» ήταν ένα πυροτέχνημα που έπρεπε να σβήσει για να ανάψει το επόμενο. Δεν υπήρχε άλλος τρόπος.
Πάντως, γεύτηκες γρήγορα τη διεθνή κλίμακα του θεάτρου: Πέτερ Στάιν, Picollo Teatro, Κίνα με Στάθη Λιβαθινό, πέρυσι ήρθε και ο Φρανκ Κάστορφ. Έκανες πίσω μεν αλλά από εξωστρέφεια δεν στερήθηκες τίποτα.
Ναι, αλλά και πάλι – το αντιμετώπιζα ως μαθητεία, με τραβούσαν οι καλλιτεχνικοί λόγοι. Ήθελα να μάθω κι από εκεί, να ξεζουμίσω τις καταστάσεις. Φυσικά, όλο αυτό μου μαλάκωσε τα απωθημένα μου κι αυτό που λέμε όνειρα. Δηλαδή, αν με ρωτήσεις τώρα, δεν έχω θεατρικά απωθημένα. Για μένα αυτά τελείωσαν πολύ νωρίς. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν έχω όρεξη να βιώσω κάτι μεγάλο όπως η «Μήδεια» του Κάστορφ, η όρεξη αυτή είναι ανεξάντλητη. Ο Κάστορφ ήταν για μένα μια αποκάλυψη. Και τώρα η συνεργασία μου με τις Αυστραλές σκηνοθέτριες για την παράσταση στη Στέγη μου δημιουργεί μεγάλη περιέργεια.
Το σίγουρο είναι πως ενώ έχεις κάνει λίγα πράγματα για μεγάλο κοινό – όπως είναι τώρα το «Maestro» – το κοινό σε αναγνωρίζει ήδη.Μου κάνει μεγάλη έκπληξη! Και καθώς τώρα τρέχει η αναγνωρισιμότητα του «Maestro», όταν μου μιλούν για το θέατρο, το ζω ως μια γλυκιά ανακούφιση. Δεν υποτιμώ καθόλου το μέσο της τηλεόρασης· ειδικά ο ρόλος και οι σκηνές που μου έγραψε ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης είναι πολύ υψηλού επιπέδου. Μελέτησα πολύ γι’ αυτή την ερμηνεία και βρήκα πολύ ουσιαστική αυτή την συμμετοχή μου.
Πάντως, φαίνεται να σε καθησυχάζει το γεγονός ότι έχεις χτίσει ένα προφίλ θεατρικά στερεό.Αν με ρωτήσεις τώρα, δεν έχω θεατρικά απωθημένα. Για μένα αυτά τελείωσαν πολύ νωρίς
Ναι, γι’ αυτό και δεν φοβάμαι να κάνω το οτιδήποτε στην τηλεόραση αυτή τη στιγμή. Νιώθω πως έχω δημιουργήσει μια επαγγελματική βάση, ότι έχω πετύχει πράγματα τα οποία μου δίνουν το ελεύθερο να επιλέξω το ο,τιδήποτε. Οποιαδήποτε αποτυχία κάνω, είναι νόμιμη, μπορώ να την αντέξω.
Και τι θεωρείς αποτυχία;Πιο πολύ έχει να κάνει με τις προσωπικές μου αποτυχίες, με τον εαυτό μου.
Αισθάνεσαι πως κάτι έχεις καταφέρει;Ναι, τώρα, είμαι σε αυτό το σημείο. Αλλά δεν ήμουν πάντα ικανοποιημένη από τον εαυτό μου, όχι. Πολλές φορές, έχω αναρωτηθεί γιατί επιλέγω κάτι, αν το κάνω μόνο για την επιβίωση και για τα χρήματα ή γιατί σπαταλάω χρόνο σε πράγματα που δεν χρειάζεται. Γενικότερα πάντως, πιστεύω ότι η ικανοποίηση έρχεται με τον καιρό. Δεν συμβαίνει ακαριαία, δεν ταυτίζεται με κάτι που κάνω εκείνη τη στιγμή.
Ανανέωσες τη σχέση σου με τα όνειρα;Νιώθω πως έχω δημιουργήσει μια επαγγελματική βάση, ότι έχω πετύχει πράγματα τα οποία μου δίνουν το ελεύθερο να επιλέξω το ο,τιδήποτε. Οποιαδήποτε αποτυχία κάνω, είναι νόμιμη, μπορώ να την αντέξω
Για να είμαι ειλικρινής υπάρχει ένα απωθημένο. Η δουλειά που έκανα με το «Maestro», η δουλειά με την κάμερα και το σενάριο, μου έχει λείψει πάρα πολύ. Δεν το παραδεχόμουν όμως. Είναι όπως με τις σχέσεις: Θέλεις κάποιον που ξέρεις πως δεν μπορείς να έχεις. Έτσι είναι για μένα ο κινηματογράφος: Μια μεγάλη επιθυμία σε εκκρεμότητα. Επειδή ήμουν αγρίμι, ίσως δεν έδινα το σήμα ότι μπορώ να καθίσω ώριμη απέναντι σε μια κάμερα. Έστελνα μόνο το σήμα «θα σαρώσω την Επίδαυρο». Κι αυτό έγινε. Ελπίζω, ότι καθώς με επισκέπτεται μιαν άλλη ησυχία, θα εκπέμψω και το σήμα για τον κινηματογράφο γιατί είναι κάτι που – χάρη στο Χριστόφορο – εκτίμησα πάρα πολύ. Και θέλω να το αναπτύξω. Γι’ αυτό και, πλέον, οι μαθητικές αναζητήσεις μου δεν είναι πάνω στο θέατρο, αλλά πάνω στον κινηματογράφο.
Φοβάσαι ότι καθώς αλλάζεις ηλικιακή πίστα θα μεταβληθεί και αυτό που γεύεσαι στο θέατρο;Όχι, απεναντίας, αισθάνομαι ότι διευρύνονται αυτά που έχω να κάνω. Ήδη έχω μπει και στους ρόλους μητέρας και μου αρέσει πολύ αυτό.
Έχεις συνδεθεί καταγωγικά με τους δραματικούς ρόλους γενικότερα. Μήπως είσαι έτοιμη να βγεις και από αυτό;Ο κινηματογράφος είναι για μένα μια μεγάλη επιθυμία σε εκκρεμότητα. Επειδή ήμουν αγρίμι, ίσως δεν έδινα το σήμα ότι μπορώ να καθίσω ώριμη απέναντι σε μια κάμερα. Έστελνα μόνο το σήμα «θα σαρώσω την Επίδαυρο»
Δεν με γοητεύει να τοποθετήσω ένα ρόλο κάπου, αλλά το πόσο απρόβλεπτα μπορούν να γίνουν τα πράγματα. Αν μπορούν να γίνουν απρόβλεπτα και μέσα στο δράμα, μπορεί να εισβάλλει κι εκεί μια κωμική διάσταση. Βρίσκω ρωγμές να μπαίνω μέσα στο απρόβλεπτο γιατί το λατρεύω. Κι αυτό μου δίνει την ελαφρότητα· διαφορετικά αν όλα τα πάρεις σοβαρά ή πολύ μονοκόμματα όχι μόνο θα γίνουν δραματικά, αλλά κακοφτιαγμένα δραματικά.
Ακούγοντας σε, δεν σε ενδιαφέρει η σκηνοθεσία;Με ενδιαφέρει η σκηνοθεσία, αλλά για άλλο σκοπό.
Αλήθεια, δεν είναι πολλά όλα αυτά που σχεδιάζεις;Μέχρι που έχω μαχαιρωθεί για έρωτα. Έχω πάει στο νοσοκομείο αιμόφυρτη
Όλα θα πάρουν τη θέση τους στο χρόνο. Όπως είχε πει και ο Λευτέρης (Βογιατζής) και το επαναλάμβανε μετά η Αμαλία (Μουτούση) «παραβιάζουμε τη σχέση μας με το χρόνο». Κι επειδή είναι όλη η ζωή έτσι, μια σκέτη παραβίαση – παραβιάζουμε τις βιολογικές μας ανάγκες, τα καμπανάκια που μας χτυπάει το σώμα μας – κι αυτό είναι κάτι που έκανα πάρα πολύ και για πάρα πολλά χρόνια, θέλω πλέον να το σεβαστώ. Πόσο μάλλον τώρα που μπαίνω σε μια άλλη, πιο δημιουργική φάση.
Νέο κεφάλαιο, λοιπόν. Όλα αυτό φωνάζουν.Ναι, πολύ. Αναθεωρώ τη σχέση μου μέχρι και με το χρήμα – όσο πεζό κι αν ακούγεται. Και για να βγάλω χρήματα έπρεπε να αναλάβω μεγαλύτερες ευθύνες και να εμπιστευτώ περισσότερο το δημιουργικό μου κομμάτι. Μέσα από τέτοια mind sets έφτασα μέχρι το σημείο να επεξεργάζομαι κείμενα. Μαθαίνω να μην υποτιμάω τίποτα.
Τι υποτιμούσες μέχρι τώρα;Πράγματα μικρά που έχουν το νόημα τους. Δεν διέθετα χρόνο ούτε για να φτιάξω τα νύχια μου. Το λέω αυτό γιατί τώρα μαθαίνω να με φροντίζουν.
Έχεις την ανάγκη να σε φροντίζουν;Είναι τόσο έντονη η αδρεναλίνη του έρωτα και όταν μια ψηφίδα από αυτό το παζλ χάνεται, βιώνεται από μένα σαν μικρός θάνατος. Και εγώ πρέπει, πάση θυσία, να κρατηθώ στη ζωή
Πάρα πολύ, γιατί είμαι τρομερά ενοχική. Αλλά δεν έχω φτάσει στο σημείο να αισθανθώ την ανάγκη να φροντίζω εγώ τους άλλους· ξεχνάω ότι με χρειάζονται, σκέφτομαι πιο πρακτικά για τους άλλους, το μυαλό μου τρέχει αλλού.
Γενικότερα, τι ζητάς από την επαφή σου με τους άλλους;Θέλω οι άλλοι να έχουν μια εμπειρία μέσα από μένα. Στο θέατρο ας πούμε. Αλλά το ίδιο πράγμα συμβαίνει και στον έρωτα.
Με τον έρωτα τι είδους εμπειρίες έχεις;Ένα θα σου πω: Μέχρι που έχω μαχαιρωθεί για έρωτα. Έχω πάει στο νοσοκομείο αιμόφυρτη.
Eίσαι μαινόμενη ερωτευμένη;Χάνω το μυαλό μου. Μπαίνω στο «σκοτάδι της πλάνης», όπως έχει γράψει ο Νίκος Παναγιωτόπουλος στην «Αντιγόνη».
Βιώνεις τον έρωτα επικίνδυνα;Το απρόβλεπτο με κρατάει ζωντανή
Θολώνω. Νιώθω ότι τα πάντα εξαρτώνται από τον άλλον, ακόμα και η ζωή μου. Κάθε του μικρή απόρριψη είναι ένας μικρός θάνατος. Είναι τόσο έντονη η αδρεναλίνη του έρωτα και όταν μια ψηφίδα από αυτό το παζλ χάνεται, βιώνεται από μένα σαν μικρός θάνατος. Και εγώ πρέπει, πάση θυσία, να κρατηθώ στη ζωή.
Αν δεν έχει αυτό το ύψος, δεν είναι έρωτας;Ας παραδεχτούμε κάτι: Όταν μιλάμε για σχέση και αγάπη τα πράγματα είναι κάπως συμβατικά. Όπως λέει και σε μια φράση ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης στο «Maestro» περιγράφοντας ένα συμβατικό ζευγάρι «έχετε μια υγιή ετερόρρυθμη (εταιρεία)». Αυτό δεν είναι έρωτας. Έρωτας είναι να σε πλημμυρίζει η σκέψη του άλλου και ο πόθος για τον άλλο.
Κι όταν χάνεται αυτό αποχωρείς από τη σχέση;Δεν θα αφήσω άλλη μια μέρα να περάσει έτσι. Είναι μια άλλη μέρα, κατά την οποία μπορούν να συμβούν τα πάντα – και μου συμβαίνουν. Είναι πολύ δίκαιη η ζωή μου με αυτό
Εξαρτάται από τη φάση ζωής που βρίσκεσαι. Πέρασα από τη φάση που αναζητούσα την «υγιή ετερόρρυθμη (εταιρεία)», το παραδεχθήκαμε και ήταν ωραίο. Θα πληγωθούμε, αλλά μετά πάνε καλύτερα τα πράγματα. Είχα και την υγιή ετερόρρυθμη και τον έρωτα από δίπλα. Τα είχα όλα.
Φαντάζομαι όχι με το ίδιο πρόσωπο…Με άλλον έχεις την… ετερόρρυθμη με άλλον παίρνεις τα επενδυτικά ρίσκα. Αυτή τη στιγμή, έχω γερές ρίζες, είμαι καλά συναισθηματικά, έχω τις οικογένειες μου ώστε να μπορώ να ζω το απρόβλεπτο κι αυτό που με κρατάει ζωντανή. Δεν μπορώ να φανταστώ κάποιον που δεν περιμένει κάτι από τη ζωή.
Πώς ορίζεις το απρόβλεπτο;Ότι ενώ γνωριζόμαστε 15 χρόνια, συναντηθήκαμε σήμερα και μπορεί ξαφνικά να σε ερωτευτώ. Αφήνω αυτή την πιθανότητα ανοιχτή κι αυτό θέλει τέχνη. Δεν θα αφήσω άλλη μια μέρα που θα περάσει έτσι. Είναι μια άλλη μέρα, κατά την οποία μπορούν να συμβούν τα πάντα – και μου συμβαίνουν. Είναι πολύ δίκαιη η ζωή μου με αυτό. Μου συμβαίνουν πολύ ωραία πράγματα. Δεν είναι ωραίο να σε πάρει ο Στάθης Λιβαθινός τηλέφωνο και να σου προτείνει «πάμε να παίξουμε στο Πεκίνο για τρεις μήνες;». Είμαι ανοιχτή σε όλα αυτά – διαφορετικά δεν τιμάς τη ζωή. Τιμάω τη ζωή ως δώρο και δεν τη θεωρώ καθόλου αυτονόητη.
Η περιπέτεια εξακολουθεί να σε απασχολεί στη ζωή σου;Έκανα όπλο την ευαισθησία μου. Παλιά ήταν εχθρός μου
Και δεν θα σταματήσει ποτέ. Θα εκπλαγούμε αν συνειδητοποιήσουμε τι φοβερό δώρο έχουμε στα χέρια μας. Δεν πρέπει να είμαστε μίζεροι και εγκλωβισμένοι. Πρέπει να επανεφεύρουμε τον εαυτό μας.
Εσύ τι ανακάλυψες στη διαδικασία επανεφεύρεσης;Την ευαισθησία μου, που την έκανα όπλο μου. Παλιά ήταν εχθρός μου. Έπρεπε να επιβιώσω χωρίς να βλέπω, χωρίς να πονάω. Πλέον, βλέπω όσα πληγώνουν, βλέπω τα βίντεο από τη Ράφα και την Ουκρανία γιατί είναι η μόνη κίνηση που μπορώ να κάνω τώρα. Κάποιες χιλιάδες ανθρώπων τα βιώνουν. Το λιγότερο που οφείλω να κάνω είναι να αντέχω πως ξέρω. Κι επιτρέπω στον εαυτό μου να κλάψει, να κλάψει πολύ.
Όλην αυτήν την ώρα, μια και μίλησες για την πολύχρονη γνωριμία μας, μοιάζει όντως να μιλάω σε κάποια άλλη ή, έστω, αλλιώτικη Στεφανία.Βρίσκομαι σε μια πολύ καλή version του εαυτού μου. Αλλά δεν θα είχα φτάσει εδώ αν δεν είχα περάσει από μακρά ψυχανάλυση – σε καμία περίπτωση. Η ψυχανάλυση έχει μέσα την αμφισβήτηση του εαυτού σου, αναρωτιέσαι για σένα και είναι πολύ απελευθερωτικό. Κι αυτό είναι κάτι που με κρατάει μακριά και από τα δημόσια, από την πολιτική, ας πούμε. Η πολιτική δεν αμφισβητεί καθόλου τον εαυτό της ή το κάνει πολύ επιφανειακά.
Να υποθέσω πως σου έχουν προτείνει να εμπλακείς με την πολιτική;Η ψυχανάλυση έχει μέσα την αμφισβήτηση του εαυτού σου και είναι πολύ απελευθερωτικό. Κι αυτό είναι κάτι που με κρατάει μακριά από τα δημόσια, από την πολιτική. Η πολιτική δεν αμφισβητεί καθόλου τον εαυτό της
Μου έχουν έρθει άπειρες προτάσεις για πολιτικές θέσεις από παντού για να κάνω τα πάντα. Αλλά καταρχάς με κρατάει μακριά η έλλειψη γνώσης – δεν θα αναλάμβανα ποτέ κάτι χωρίς να έχω την απαραίτητη σπουδή – και δεύτερον δεν θα μπορούσα να το κάνω αφού δεν μου δίνεται ο χώρος της αμφισβήτησης. Την ίδια ώρα, μπορώ να τους καταλάβω τους πολιτικούς γιατί αν ένας αμφισβητήσει την απόφαση του, θα κλονιστεί η εμπιστοσύνη των άλλων στο πρόσωπο του. Από την άλλη, δεν γίνεται να μην αναρωτιέσαι όταν όλα στον κόσμο είναι ανεξήγητα στη συνύπαρξη των ανθρώπων.
Σου έχουν προτείνει την καλλιτεχνική διεύθυνση παραστατικών θεσμών;Οχι, για την ώρα μόνο θέσεις σε διοικητικά συμβούλια.
Αν στο πρότειναν ωστόσο, πως θα ανταποκρινόσουν;Αυτή τη στιγμή δεν έχω το υπόβαθρο. Κάποια άλλη στιγμή, ίσως. Αν σε δέκα, δεκαπέντε χρόνια νιώσω πως έχω μια σφαιρική γνώση των πραγμάτων ναι, θα μου άρεσε να το κάνω. Κι επίσης είναι τόσο κρίμα αυτές οι θέσεις που έχουν τέτοια δυνατότητα για δημιουργία να καλύπτονται από τόση βρωμιά. Γίνονται αμέσως απωθητικές. Αλλά κυρίως για μένα το πρόβλημα είναι η αδυναμία της αμφισβήτησης, άρα και η αδυναμία για το απρόβλεπτο, για το καινούργιο, το καινοτόμο. Θεωρούν γραφικό όποιον οραματίζεται. Το βλέπουμε και στο δικό μας χώρο: Αναλαμβάνει ένα θεσμό ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής και γκρεμίζει όσα έχτισε ο προηγούμενος. Είναι τόσο ευτελές και ξεπερασμένο. Γνωρίζω περίπτωση διευθυντή που ζήτησε από τον διάδοχο του να μην χρησιμοποιήσει το ίδιο όνομα σε ένα δρώμενο που έτρεχε μέσα στον οργανισμό. Μα τι λες φίλε μου; Φυσικά και πρέπει να το χρησιμοποιήσεις και να το κάνεις πιο δυνατό και πιο σπουδαίο από πριν. Δεν μπορώ να καταλάβω τον κόσμο που σκέφτεται τόσο στενά.
Ποια είναι η άποψη σου για τους καλλιτεχνικούς θεσμούς;Αν σε 10-15 χρόνια νιώσω πως έχω μια σφαιρική γνώση των πραγμάτων ναι, θα μου άρεσε να το αναλάβω την ευθύνη ενός θεσμού
Πάντα μπορούν καλύτερα και πάντα μπορούν πιο ανοιχτά.
Μπορεί να μην σε έλκει η πολιτική αλλά έχεις φίλτρο και κριτήριο.Με αφορά η συλλογικότητα, με αφορά η αρμονική συμβίωση κι αυτό έχει πολιτική βάση. Αλλά πολιτικά προσδιορισμένη δεν είμαι. Ή μάλλον είμαι πολιτικά προσδιορισμένη μόνο προς το αυτονόητο: Κάντε αυτό που πρέπει να κάνετε για να ζούμε ειρηνικά, χωρίς να ξεχνάτε τον άνθρωπο. Αλλά όπως είχε πει και ο Κάστορφ «έχουμε μια Δημοκρατία που τη διαχειρίζονται ολιγάρχες». Συνεπώς, και η Δημοκρατία χρειάζεται επανεφεύρεση αλλά φοβόμαστε το ρίσκο που αυτό εμπεριέχει. Ποια είναι η Δημοκρατία που θα έρθει, αν δεν είναι αυτή που ξέρουμε; Να, κάπως έτσι ανεβαίνει ραγδαία η ακροδεξιά. Κάτι που με τρομάζει πάρα πολύ.
Η Στεφανία Γουλιώτη πρωταγωνιστεί στην τραγωδία του Ευριπίδη “Ηρακλής Μαινόμενος“ που σκηνοθετεί ο Δημήτρης Καρατζάς και κάνει περιοδεία σε όλη την Ελλάδα. Πρεμιέρα:Θέατρο Παπάγου, Παρασκευή 5 Ιουλίου και Σάββατο 6 Ιουλίου.
Επίσης στη σειρά Μaestro που σκηνοθετεί ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης και προβάλλεται στο Mega και το Netflix.
